Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/436-180/14-4/TR
z 31 października 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 lipca 2014 r. (data wpływu 14 lipca 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 23 października 2014 r. (data wpływu 27 października 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umów pożyczek – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umów pożyczek.

Z uwagi na fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, pismem z dnia 8 października 2014 r. nr ILPB2/436-180/14-2/TR Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowaną, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawczynię nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 8 października 2014 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 17 października 2014 r.), zaś w dniu 27 października 2014 r. (data nadania 23 października 2014 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek.

We wniosku przedstawiono następujące stany faktyczne.

Wnioskodawczyni do 30 czerwca 2014 ze względu na wysokość obrotów nie była zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Prowadzi faktyczną działalność polegającą na udzielaniu pożyczek za wynagrodzeniem w postaci odsetek, prowizji zgodnie z wpisem do centralnej ewidencji działalności gospodarczej, np. Wnioskodawca ma wpisane do działalności:

• 64.92.Z „Pozostałe formy udzielania kredytów”,
• 64.19.Z „Pozostałe pośrednictwo pieniężne”,
• 64.99.Z „Pozostała finansowa działalność”.
  
  

W okresie 23 grudnia 2013 r. do 30 czerwca 2014 r. Wnioskodawczyni udzieliła czterech pożyczek: trzech – osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, jedną – firmie, czynnemu podatnikowi VAT.

Wnioskodawczyni środki na udzielanie pożyczek wykłada ze środków finansowych zaoszczędzonych, zgromadzonych prywatnie jeszcze we wcześniejszych okresach przed założeniem działalności gospodarczej. Umowy pożyczek spisywane są u notariusza.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowana poinformowała, że pożyczki zostały udzielone w nw. sytuacjach:

1. 23 grudnia 2013 r. – pożyczkobiorca nie był opodatkowany podatkiem od towarów i usług, ani podatkiem od wartości dodanej pobieranym na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich, ani zwolniony od takiego podatku,
2. 21 marca 2014 r. – pożyczkobiorca nie był opodatkowany podatkiem od towarów i usług, ani podatkiem od wartości dodanej pobieranym na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich, ani zwolniony od takiego podatku,
3. 14 maja 2014 r. – pożyczkobiorca nie był opodatkowany podatkiem od towarów i usług, ani podatkiem od wartości dodanej pobieranym na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich, ani zwolniony od takiego podatku,
4. 20 maja 2014 r. – pożyczkobiorca był czynnym podatnikiem od towarów i usług.
   
   

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy pożyczki udzielone przez Wnioskodawczynię w tych czterech przypadkach będą korzystać w opisanych stanach z wyłączenia spod PCC na podstawie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnej z 9 września 2000 r. (z późniejszymi zmianami) – art. 2 pkt 4, czy też będą podlegały temu podatkowi według stawki 2%?

Zdaniem Wnioskodawczyni, pożyczki udzielane przez Wnioskodawczynię niebędącą czynnym podatnikiem podatku VAT nie podlegają PCC na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o PCC.

Pożyczek wymienionych udziela podmiot zajmujący się tą w działalnością zgodnie z wpisem do działalności gospodarczej. We wszystkich czterech sytuacjach został spełniony warunek zwolnienia z VAT przez podmiot udzielający pożyczki, czyli Wnioskodawczynię.

W tej sytuacji mówimy o zwolnieniu podmiotowym z VAT. Nawet gdyby Wnioskodawczyni była zarejestrowanym podatnikiem czynnym VAT to udzielanie pożyczek jest zwolnione z VAT dla tego rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej, na podstawie art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług.

Regulacje ustawy o PCC przewidują wyłączenia spod opodatkowania. Odnoszą się między innymi do czynności cywilnoprawnych, jeżeli zgodnie art. 2 pkt 4 ustawy o PCC przynajmniej jedna ze stron jest opodatkowana lub zwolniona z VAT. W myśl ustawy o VAT, podatnikiem tego podatku są osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą, bez względu na cel oraz rezultat takiej działalności. Zwolnienia od tego podatku można podzielić na podmiotowe – zgodnie z art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług (obrót) oraz zwolnienia przedmiotowe – na podstawie art. 43 tej ustawy.

Wyłączenie z opodatkowania będzie miało miejsce, gdy czynność ta będzie skutkowała zwolnieniem albo opodatkowaniem VAT. O wyłączeniu nie przesądza formalny status podatnika przed dokonaniem czynności cywilnoprawnej, lecz status wynikły z dokonania przedmiotowej czynności. Stanowisko takie jest podkreślane również w orzecznictwie (wyrok NSA z 18 kwietnia 2003 r. sygn. akt SA/Bk 877/02, wyrok NSA z 15 stycznia 2000 r., sygn. akt III SA/Wa 921/08).

Zatem, w przypadku pożyczek wyłączenie z PCC będzie miało miejsce o ile pożyczki udzielane będą przez przedsiębiorców zajmujących się tą działalnością zawodowo.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionych stanów faktycznych jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649, z późn. zm.), podatkowi podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, zakresem przedmiotowym ustawy objęte są również zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4.

W myśl art. 4 pkt 7 ww. ustawy, obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, przy umowie pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę lub przechowawcy.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W praktyce największe znaczenie, zarówno w obrocie gospodarczym jak i nieprofesjonalnym, mają pożyczki pieniężne. Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy tym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile o zaznaczenie samego obowiązku zwrotu – który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku przez zgodne oświadczenia woli stron.

Zauważyć jednak należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się zakresie przedmiotowym ustawy, np. umowa pożyczki, jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi bowiem, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • (uchylone)
   • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
   
   

Według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przez „podatek od towarów i usług” rozumie się podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Z kolei stosownie do art. 1a pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, „państwo członkowskie” to państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Należy jednak zaznaczyć, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z tym, podkreślić należy, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawczyni dotyczy opodatkowania umów pożyczek podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższe transakcje podlegają regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ich podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tych czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ponieważ w analizowanym przepisie ustawodawca posłużył się ogólnym zwrotem: „zwolniona z podatku od towarów i usług”, to dla stosowania tego wyłączenia bez znaczenia pozostaje okoliczność z jakiego zwolnienia na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług (podmiotowego czy przedmiotowego) korzysta jedna ze stron konkretnej czynności cywilnoprawnej.

Z przedstawionych we wniosku opisów stanów faktycznych wynika, że Wnioskodawczyni do 30 czerwca 2014 ze względu na wysokość obrotów nie była zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Prowadzi faktyczną działalność polegającą na udzielaniu pożyczek za wynagrodzeniem w postaci odsetek, prowizji zgodnie z wpisem do centralnej ewidencji działalności gospodarczej, np. Wnioskodawca ma wpisane do działalności:

• 64.92.Z „Pozostałe formy udzielania kredytów”,
• 64.19.Z „Pozostałe pośrednictwo pieniężne”,
• 64.99.Z „Pozostała finansowa działalność”.
  
  

W okresie 23 grudnia 2013 r. do 30 czerwca 2014 r. Wnioskodawczyni udzieliła czterech pożyczek: trzech – osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, jedną – firmie, czynnemu podatnikowi VAT.

W tym miejscu należy wskazać, że tutejszy organ podatkowy – zgodnie ze złożonym wnioskiem – nie rozstrzyga w niniejszej interpretacji, czy którakolwiek ze stron opisanych umów pożyczek z tytułu ich zawarcia jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług bądź zwolniona z tego podatku.

Jeżeli zatem którakolwiek ze stron przedmiotowych umów pożyczek z tytułu ich zawarcia jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług bądź zwolniona z tego podatku, wówczas udzielone pożyczki nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując: jeśli – jak wynika to z opisanych stanów faktycznych i własnego stanowiska Wnioskodawczyni – na gruncie przedmiotowych stanów faktycznych Zainteresowana (pożyczkodawca) z tytułu zawarcia rzeczonych umów pożyczek była zwolniona od podatku od towarów i usług, to – na mocy cyt. art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – umowy te nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałych stanów faktycznych przedstawionych przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.