2014.11.17 - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP5/443-200/14-5/KG
z 17 listopada 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej, przedstawione we wniosku z dnia 1 sierpnia 2014 r. (data wpływu 6 sierpnia 2014 r.) uzupełnionym pismami: z dnia 22 sierpnia 2014 r. (data wpływu 26 sierpnia 2014 r.) oraz z dnia 14 listopada 2014 r. (data wpływu 14 listopada 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług jest:

prawidłowe – w części dotyczącej opodatkowania odszkodowania otrzymanego z tytułu wywłaszczenia nieruchomości niezabudowanych pod drogi publiczne;
nieprawidłowe – w części dotyczącej ustalenia podstawy opodatkowania.

UZASADNIENIE

W dniu 6 sierpnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odszkodowania otrzymanego z tytułu wywłaszczenia nieruchomości niezabudowanych pod drogi publiczne oraz ustalenia podstawy opodatkowania dla ww. transakcji. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 22 sierpnia 2014 r. o wyjaśnienie, że wniesione na druku ORD-OG podanie należy traktować jako wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej oraz o pełnomocnictwo spełniające rygory wymienione w art. 137 § 3 Ordynacji podatkowej, a także pismem z dnia 14 listopada 2014 r. o doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Prezydent Miasta na wniosek Spółdzielni Mieszkaniowej:

decyzją z dnia 26 stycznia 2010 r. zatwierdził podział nieruchomości oznaczonej jako działka nr 165/1 o pow. 0,6111 ha, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą. W wyniku zatwierdzenia podziału wydzielona została działka nr 165/5 o pow. 0,0041 ha pod gminną drogę publiczną;
decyzją z dnia 26 stycznia 2010 r. zatwierdził podział nieruchomości oznaczonej jako działka nr 165/7 o pow. 0,1068 ha pod gminną drogę publiczną.

Decyzją Starosty z dnia 1 lipca 2014 r. ustalone zostało odszkodowanie w wysokości 100.764,00 zł na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej będącej dotychczasowym właścicielem nieruchomości gruntowej, w której skład wchodzą działki nr 165/5 o pow. 0,0041 ha i 165/7 o pow. 0,1068 ha, położonej w obrębie miasta, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą. Odszkodowanie to zostało ustalone na podstawie operatu biegłego rzeczoznawcy, wykonaną metodą porównawczą. Biegły w swojej wycenie podkreślił, że przedstawione ceny transakcyjne nieruchomościami nie zawierają podatku VAT.

W piśmie z dnia 14 listopada 2014 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Zainteresowany wskazał, że decyzje, o których mowa we wniosku, a które dotyczyły wywłaszczenia działek pod drogi publiczne, stały się ostateczne w dniu 10 lutego 2010 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy w podanym stanie faktycznym, od odszkodowania związanego z wywłaszczeniem nieruchomości pod gminne drogi publiczne należny jest podatek VAT, a jeżeli tak, to co stanowi w takim przypadku podstawę opodatkowania - kwota odszkodowania ustalona w ostatecznej decyzji Wojewody, czy kwota odszkodowania pomniejszona o podatek VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, o ile odszkodowanie, co do zasady nie jest opodatkowane VAT, o tyle w tym przypadku jest ono traktowane jako wynagrodzenie z tytułu dostawy towarów, a nie rekompensata za powstałą szkodę. O takim skutku przesądza art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym czynnością zrównaną z dostawą towarów jest przeniesienie prawa własności z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie prawa własności towarów z mocy prawa w zamian za odszkodowanie.

Mając z kolei na uwadze regulacje z zakresu ustawy o gospodarce nieruchomościami, określające zasady ustalania wartości nieruchomości i wysokości odszkodowania, obrotem z tytułu przeniesienia z mocy prawa prawa własności gruntu w zamian za odszkodowanie jest kwota tego odszkodowania traktowana jako kwota netto. Skoro bowiem przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami determinują sposób kalkulacji wartości nieruchomości bez zapewnienia możliwości realizacji zasady neutralności podatku oraz jego konsumpcyjnego charakteru, to ceny te należy traktować jako ceny netto. Określoną zgodnie z odpowiednimi regulacjami wartość odszkodowania należy zatem powiększyć o kwotę podatku od towarów i usług. Taki sposób określenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego stanowi pewnego rodzaju wzorzec postępowania uwzględniający stosowne regulacje z zakresu prawa podatkowego. Stosownie bowiem do art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, kwota należna z tytułu sprzedaży obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Należy więc uznać, że wysokość odszkodowania określonego prawomocną decyzją z dnia 1 lipca 2014 r. winna zostać powiększona o należny podatek VAT (por. wyrok WSA w Olsztynie z dnia 18 lutego 2010 r., sygn. akt I SA/Ol 75/10).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest:

prawidłowe – w części dotyczącej opodatkowania odszkodowania otrzymanego z tytułu wywłaszczenia nieruchomości niezabudowanych pod drogi publiczne;
nieprawidłowe – w części dotyczącej ustalenia podstawy opodatkowania.

Na wstępie należy zaznaczyć, że z uwagi na fakt, że wniosek dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę, niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Według art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Należy podkreślić, że co do zasady dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika wprost z cyt. wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, wynika, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa nie jest de facto następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie - na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy przy tym zaznaczyć, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Wynagrodzenie musi mieć zatem konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Należy podkreślić, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wtedy, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Prezydent Miasta na wniosek Spółdzielni Mieszkaniowej:

decyzją z dnia 26 stycznia 2010 r. zatwierdził podział nieruchomości oznaczonej jako działka nr 165/1 o pow. 0,6111 ha. W wyniku zatwierdzenia podziału wydzielona została działka nr 165/5 o pow. 0,0041 ha pod gminną drogę publiczną;
decyzją z dnia 26 stycznia 2010 r. zatwierdził podział nieruchomości oznaczonej jako działka nr 165/7 o pow. 0,1068 ha pod gminną drogę publiczną.

Decyzje stały się ostateczne w dniu 10 lutego 2010 r.

Podziału nieruchomości dokonano w oparciu o miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego uchwalony uchwałą Rady Miejskiej z dnia 22 września 2009 r. ogłoszony w dzienniku Urzędowym Województwa, zgodnie z którym działka nr 165/5 znajduje się w jednostce strukturalnej KD-D tereny dróg publicznych - ulica klasy dojazdowej, a działka nr 165/7 w jednostce strukturalnej KD-D - tereny dróg publicznych - ulica klasy dojazdowej. Zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, działki gruntu wydzielone pod gminne drogi publiczne z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, tj. Spółdzielni Mieszkaniowej przeszły, z mocy prawa, na własność Gminy z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna. Decyzją Starosty z dnia 1 lipca 2014 r. ustalone zostało odszkodowanie w wysokości 100.764,00 zł na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej będącej dotychczasowym właścicielem nieruchomości gruntowej, w której skład wchodzą działki nr 165/5 o pow. 0,0041 ha i 165/7 o pow. 0,1068 ha. Odszkodowanie to zostało ustalone na podstawie operatu biegłego rzeczoznawcy, wykonaną metodą porównawczą. Biegły w swojej wycenie podkreślił, że przedstawione ceny transakcyjne nieruchomościami nie zawierają podatku VAT.

Na tle powyższego Wnioskodawca ma m.in. wątpliwości, czy odszkodowanie ustalone decyzją Starosty tytułem wywłaszczenia nieruchomości pod drogi publiczne podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wskazano wyżej - zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy - czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tym miejscu należy ponownie zaznaczyć, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Jak wynika z opisu sprawy, wywłaszczenie nieruchomości opisanych we wniosku nastąpiło na podstawie art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 102, poz. 651, z późn. zm.).

Jak stanowi art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe - z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą , z mocy praw, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. (…).

W analizowanym przypadku z wnioskiem do Prezydenta Miasta o podział nieruchomości skutkujący wydzieleniem działek pod drogi gminne wystąpiła Spółdzielnia Mieszkaniowa. Prezydent Miasta wydał stosowne decyzje w dniu 26 stycznia 2010 r., a decyzje te stały się ostateczne w dniu 10 lutego 2010 r.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że w badanej sprawie przeniesienie z mocy prawa prawa własności nieruchomości nastąpiło w dniu 10 lutego 2010 r.

Co do zasady stawka podatku, na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zgodnie z treścią przepisu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Regulacja ta oznacza, że zwolnieniem przedmiotowym nie są objęte dostawy terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę, a co za tym idzie podlegają one opodatkowaniu stawką w wysokości 22% - w myśl art. 41 ust. 1 ustawy.

W przypadku dostawy nieruchomości zabudowanej możliwość zwolnienia od podatku uzależniona jest od spełnienia warunków wynikających z art. 43 ust. 1 pkt 10-10a oraz ust. 7a.

Jak wynika ze złożonego wniosku, w analizowanej sprawie przedmiotem wywłaszczenia jest nieruchomości niezabudowana. W związku z powyższym przedmiotem rozważania będzie wyłącznie możliwość zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Jak wynika z cyt. wyżej art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zwolniona od podatku jest jedynie dostawa gruntów niezabudowanych, które nie są gruntami budowlanymi lub gruntami przeznaczonymi pod zabudowę. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają te dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane oraz nieruchomości gruntowe niezabudowane będące terenami budowlanymi lub przeznaczonymi pod zabudowę. Należy zauważyć, że ustawa o podatku od towarów i usług w przedmiotowym artykule posługuje się kryterium przeznaczenia terenu. Wskazać przy tym należy, że na gruncie przepisów podatkowych brak jest definicji pojęcia gruntu przeznaczonego pod zabudowę.

Celem określenia, czy dany grunt jest przeznaczony pod zabudowę należy się odwołać do przepisów zawartych w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.), regulującej zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej. Zgodnie z art. 4 ust. 1 i ust. 2 tej ustawy, ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego,
sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

Z cyt. wyżej przepisów wynika wprost, że w sytuacji, gdy z obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wynika przeznaczenie danego terenu pod budowę drogi to teren ten kwalifikuje się jako przeznaczony pod zabudowę. W konsekwencji dla dostawy tego typu gruntu nie ma zastosowania zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz przywołane wyżej przepisy należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku przeniesienie z mocy prawa prawa własności nieruchomości niezabudowanych w zamian za odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia od podatku określonego w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy. Powyższe wynika z faktu, że nieruchomości te są przeznaczone pod budowę drogi publicznej. W konsekwencji ww. dostawa towaru podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych, a zatem w analizowanym przypadku wystąpi należny podatek VAT.

Tym samym w tej części stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie Zainteresowany ma wątpliwości dotyczące sposobu wyliczenia należnego podatku VAT, w sytuacji gdyby zastosowanie zwolnienia nie było właściwe.

Odnosząc się do powyższego należy wskazać co następuje.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy - w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 grudnia 2008 r. do dnia 31 grudnia 2010 r. - podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Natomiast od dnia 1 stycznia 2014 r. na mocy art. 1 pkt 24 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 35) został wprowadzony art. 29a ust. 1 ustawy, a powołany wyżej art. 29 ust. 1 ustawy został uchylony.

Stosownie do treści art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z powyższego wynika, że nowy art. 29a ust. 1 ustawy odnosi się do wszystkiego, co stanowi zapłatę obejmując swym zakresem każdą formę zapłaty otrzymaną przez sprzedawcę z tytułu dostawy towarów lub wykonania usługi.

Uregulowanie wynikające z art. 29a ust. 1 ustawy stanowi odpowiednik art. 73 Dyrektywy Rady 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi wynagrodzenie (zapłatę), które dostawca towarów lub świadczący usługi otrzymał lub ma otrzymać od nabywcy, klienta lub osoby trzeciej z tytułu wykonanych czynności, łącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takich dostaw.

Zauważyć należy, że ogólna zasada ustalania podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy, jest w pełni zgodna z definicją podstawy opodatkowania zawartą w art. 73 ww. Dyrektywy. Zmiana przepisów miała więc na celu dostosowanie regulacji krajowych do przepisów unijnych.

Katalog elementów dodatkowych wchodzących w skład podstawy opodatkowania określony został w art. 29a ust. 6 ustawy. Stosownie do ww. przepisu, podstawa opodatkowania obejmuje:

podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Jak stanowi art. 78 cyt. Dyrektywy, podstawa opodatkowania obejmuje również podatki, opłaty i podobne należności z wyłączeniem podatku od wartości dodanej. Zgodnie z tym samym przepisem Dyrektywy, podstawa opodatkowania obejmuje dodatkowe koszty, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi dostawca obciąża nabywcę lub klienta. Państwa członkowskie mogą uznać za dodatkowe koszty wydatki będące przedmiotem odrębnej umowy. Przepis ten wyjaśnia, jakie elementy uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia, stanowiącego podstawę opodatkowania i wymienia przykładowo kilka rodzajów kosztów mieszczących się w pojęciu podstawy opodatkowania.

Dotyczy on kosztów bezpośrednio związanych z zasadniczą dostawą towarów lub usług, które zwiększają łączną kwotę należną z tytułu transakcji. Zgodnie z tą regulacją każdy koszt bezpośrednio związany z dostawą towarów lub świadczeniem usług, którym dostawca obciążył nabywcę lub klienta, powinien być włączony do podstawy opodatkowania. Zasada włączenia tych świadczeń do podstawy opodatkowania oznacza, że wartości tego typu kosztów, których ciężar przerzucany jest na nabywcę, nie wykazuje się jako odrębnego świadczenia, lecz traktuje, jako element świadczenia zasadniczego, z zastosowaniem stawki podatku właściwej dla świadczenia zasadniczego.

Wskazać należy, że zgodnie z obowiązującym do dnia 24 lipca 2014 r. art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. z 2001 r., Nr 97 poz. 1050) ceną jest wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę; w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym.

Podkreślić należy, że przepisy prawa podatkowego pozostawiają stronom transakcji rozstrzygnięcie kwestii, czy wynagrodzenie (odszkodowanie) wypłacone w zamian za przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów uwzględnia podatek od towarów i usług, i stanowi kwotę brutto, czy nie uwzględnia podatku od towarów i usług i stanowi kwotę netto.

W tym miejscu należy przypomnieć, jak wynika z cytowanego wyżej zarówno art. 29 ust. 1 ustawy jak i art. 29a ust. 1 i ust. 6 pkt 1 ustawy, podstawą opodatkowania, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku.

Wysokości kwoty należnej od nabywcy, czyli ceny sprzedaży, powyższy przepis, ani inne przepisy prawa podatkowego nie regulują. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, które regulują konsekwencje publiczno-prawne dokonania sprzedaży towaru lub wyświadczenia usługi - nie mogą mieć wpływu na wysokość ceny ustalonej przez strony umowy cywilnej lub określonej w drodze decyzji. Regulują bowiem, co stanowi podstawę opodatkowania, ale nie mają i nie mogą mieć wpływu na sposób jej ustalenia.

W prawodawstwie polskim obowiązuje zasada swobody umów, w ramach której strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez prawo. Zasada ta ma również zastosowanie na gruncie prawa podatkowego. W związku z tym, przy ustalaniu wysokości należności ustawodawca nie ingeruje w sferę podejmowania decyzji, co do sposobu określenia należności (ceny - tj. czy winna być ona uzgodniona w zawartej pomiędzy kontrahentami umowie jako wartość bez podatku VAT, tzw. cena netto, czy też wartość z podatkiem VAT, tzw. cena brutto) za sprzedawany towar, a wszelkie spory pomiędzy stronami transakcji w tym zakresie są rozstrzygane na gruncie prawa cywilnego, a nie podatkowego.

Należy jednakże zaznaczyć, że strony powinny ewentualnie sięgnąć do odpowiednich przepisów innych gałęzi prawa. Jeśli zatem zgodnie z odpowiednimi przepisami innych gałęzi prawa lub ustaleniami pomiędzy stronami, dotyczącymi przyznania i wypłaty odszkodowania oraz jego wysokości, Wnioskodawca za wywłaszczoną nieruchomość otrzyma wyłącznie kwotę odszkodowania, która będzie jedyną kwotą należną Wnioskodawcy za oddane z mocy prawa nieruchomości, to należy uznać, że jest to kwota należna z tytułu sprzedaży, czyli kwota obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy, którą dla ustalenia podstawy opodatkowania należy traktować jako kwotę brutto zawierającą podatek VAT.

Zatem, jeśli kwota odszkodowania wskazana w decyzji Starosty stanowi jedyne wynagrodzenie należne Wnioskodawcy z tytułu dostawy nieruchomości na rzecz nabywcy, to należy ją uznać za podstawę opodatkowania po pomniejszeniu o kwotę należnego podatku od towarów i usług. Przyjąć zatem należy, że wartość ustalonego odszkodowania stanowi kwotę brutto, zawierającą „w sobie” należny podatek od towarów i usług.

Jeśli natomiast zgodnie z odpowiednimi dokumentami, przepisami innych gałęzi prawa czy uzgodnieniami pomiędzy stronami, dotyczącymi przyznania i wypłaty odszkodowania oraz jego wysokości, kwota odszkodowania nie jest jedyną kwotą należną Spółdzielni za wywłaszczone nieruchomości i z dokumentów, przepisów czy też uzgodnień pomiędzy stronami wynika, że jest to kwota, do której należy doliczyć podatek VAT według właściwej stawki, to kwota ta będzie kwotą netto.

Z informacji zawartych w analizowanym wniosku nie wynika, by oprócz odszkodowania ustalona została jeszcze jakakolwiek inna kwota należna Wnioskodawcy z tytułu wywłaszczenia nieruchomości.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że jeśli kwota odszkodowania wskazana w decyzji Starosty stanowi jedyne wynagrodzenie należne Wnioskodawcy z tytułu dostawy nieruchomości na rzecz nabywcy, to należy ją uznać za podstawę opodatkowania po pomniejszeniu o kwotę należnego podatku od towarów i usług. Przyjąć zatem należy, że wartość ustalonego odszkodowania stanowi kwotę brutto, zawierającą „w sobie” należny podatek od towarów i usług.

Zatem, w tej części stanowisko Zainteresowanego uznano za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ponadto wskazać należy, że zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

W związku z powyższym zaznaczenia wymaga, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (pytań) Wnioskodawcy. Inne kwestie przedstawione w opisie stanu faktycznego, bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin