Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/2/4510-196/15/KP
z 13 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 9 lutego 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 24 lutego 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków na remont środka trwałego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 lutego 2015 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatku na remont środka trwałego.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka (dalej również: „Wnioskodawca”) posiada w ewidencji środków trwałych samochód ciężarowy marki Star-266. Decyzją zarządu Spółki dokonano szeregu napraw remontowych ww. samochodu z uwagi na zużycie eksploatacyjne środka trwałego. Przeprowadzone prace remontowe stanowiły remont kapitalny, gdyż polegały na remoncie podwozia pojazdu, zabudowy tylnej oraz remoncie skrzyni tylnej ładunkowej. Całkowity koszt remontu wyniósł 122.900 netto. Powyższy koszt został poniesiony na podstawie faktury VAT wystawionej przez Wykonawcę. Zgodnie z przyjętymi zasadami współmierności oraz istotności jak również zgodnie z wytycznymi MSR 16, koszty bieżącego utrzymania środków trwałych i ich konserwacji, niebędące remontem kapitalnym lub przeglądem okresowym obciążają wynik finansowy okresu, w którym wystąpiły. W konsekwencji Spółka ujęła koszt remontu kapitalnego w księgach rachunkowych jako zwiększenie wartości środka trwałego. Koszt remontu kapitalnego jest odnoszony w koszty bilansowe, proporcjonalnie do przewidywanego okresu użytkowania, poprzez odpisy amortyzacyjne. Okres użytkowania weryfikowany jest co roku, gdyż nie sposób przewidzieć dokładnie kiedy będzie dokonywany następny remont, wszystko to zależy od stopnia eksploatacji samochodu. Natomiast dla potrzeb podatkowych zakres prac obejmujący koszty remontu stanowią odtworzenie stanu pierwotnego łącznie z wymianą zużytych składników technicznych ww. samochodu. Opisane prace remontowe nie stanowią ani ulepszenia ani przebudowy; czy rozbudowy samochodu marki Star w rozumieniu przepisów prawa podatkowego. Zatem wartość prac remontowych nie stanowi ulepszenia środka trwałego, o których mowa w art. 16g ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy z uwagi na różne podejście rachunkowe i podatkowe do remontu środka trwałego, wydatek opisany w stanie faktycznym powinien podlegać zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów jednorazowo, zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy?

Zdaniem Wnioskodawcy, koszty poniesione na remont samochodu marki Star na podstawie faktury należy zakwalifikować do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy, w momencie poniesienia, ujęcia w księgach rachunkowych, tj. w grudniu 2014 r. Zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Zdaniem Spółki, ww. przepis definiuje dzień (moment) ujęcia wydatku jako kosztu podatkowego za ten dzień należy uznać dzień zaewidencjonowania go w jakiejkolwiek formie w księgach rachunkowych, np. jako „zobowiązanie”. Zdaniem Spółki, należy zwrócić uwagę, że przepisy bilansowe nie mają charakteru podatkotwórczego. Oczywiście przepisy podatkowe obligują Spółkę do prowadzenie odrębnej ewidencji rachunkowej w sposób zapewniający określenie podstawy opodatkowania, wysokości dochodu (straty) i wysokości należnego podatku za rok obrotowy, a także prowadzenia ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych do ustalenia prawidłowości dokonywanych odpisów amortyzacyjnych. Powiązanie te, zdaniem Spółki, odnosi jedynie do aspektów techniczo-formalnych. Prowadzenie ewidencji rachunkowej przy użyciu najczęściej programów księgowych sprowadza się do korzystania z ewidencji przez dwa systemy - prawa podatkowego i prawa bilansowego. Przykładem może być zastosowanie w zaawansowanym programie księgowym dwóch modeli prowadzenia ewidencji środków trwałych, mianowicie dla celów prawa bilansowego i prawa podatkowego. Nie zawsze analogiczne stawki przyjmuje się do amortyzacji środków trwałych w celach rachunkowych a podatkowych. Ewidencja rozumiana w sposób ogólny, nie tylko dla środków trwałych spełnia tylko rolę narzędzia (funkcja techniczna) w celu obliczenia, ujęcia prawidłowych wartości przychodów i kasztów w rozumieniu prawa podatkowego. Przepisy o rachunkowości nie mogę decydować ani rozstrzygać o sposobie ustalenia podstawy opodatkowania, jak również o tym co jest, a co nie jest kosztem podatkowym.

Orzecznictwo Sądów Administracyjnych w tym Naczelnego Sądu Administracyjnego (por. wyroki NSA z 26 listopada 2014 r. III FSK115/13; NSA z 14 grudnia 2012 r. II FSK 861/11; WSA z 27 września 2002 r. SA/Kr 669/12 NSA z 10 czerwca 2014 r. II FSK1685/12) wielokrotnie akcentowało, że art. 15 ww. ustawy odnosi się jako całość do kosztów uzyskania przychodu. Również art. 15 ust. 4e ww. ustawy odnosi się do zdefiniowania pojęcia kosztu w znaczeniu ustawy podatkowej. Używając słowa „koszt” w tym przepisie należy oznaczać ten sam desygnat, czyli koszt w znaczeniu ustawy podatkowej. Ustawa nie posługuje się pojęciem księgowania.

W potocznym rozumieniu księgować znaczy wpisywać wydatki lub wpływy do księgi rachunkowej (Słownik języka polskiego Wydawnictwo Naukowe PWN). Za dzień poniesienia kosztu należy zatem uznać dzień wpisania do ksiąg rachunkowych wydatków na podstawie faktury (por. wyrok NSA z 26 listopada 2014 r. III FSK 115/13).

Reasumując zdaniem Spółki, wydatki na remont samochodu Star, które dla potrzeb rachunkowości podlegają amortyzacji, będą stanowiły koszty uzyskania przychodu dla potrzeb podatku dochodowego od osób prawnych jednorazowo w dacie ich poniesienia, tj. w momencie ujęcia (zaewidencjonowania) w księgach w grudniu 2014 r.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm. dalej: „updop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…).

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 updop), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 updop. Zatem, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym kosztem a przychodem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy. Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpływa bezpośrednio na uzyskanie przychodu z danego źródła. Są to więc wszelkie koszty, których poniesienie jest niezbędne, aby określone źródło przychodów przyniosło konkretne przychody. Aby uznać dany wydatek za koszt uzyskania przychodów nie jest konieczne w każdym przypadku wykazanie między nim a przychodem bezpośredniego związku. Należy zaznaczyć, że kosztami uzyskania przychodów są wszystkie wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym również w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości. Wobec powyższego, kosztami będą również koszty pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty. Z przepisu art. 15 ust. 1 updop, wynika zatem, że aby wydatki poczynione przez podatnika można uznać za koszt uzyskania przychodu, muszą być poniesione w sposób celowy. Podatnik podejmując decyzję o poniesieniu wydatku, musi być przeświadczony o racjonalności, z punktu widzenia prowadzonej przez niego działalności, wydatkowania środków finansowych. W większości przypadków związek z przychodem nie nasuwa żadnych wątpliwości. Są jednak sytuacje, w których ów związek przyczynowy nie jest tak jednoznaczny. Wszystkie te sytuacje należy zatem rozwiązywać według zasad racjonalnego rozumowania, odrębnie w odniesieniu do każdego przypadku. Należy w tym miejscu podkreślić, że koszt uzyskania przychodów jest kosztem działalności gospodarczej, która ze swej istoty zmierza do osiągnięcia przychodów.

Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści, albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu. Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Zatem to podatnik zobowiązany jest wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.

Zatem, warunkiem uznania wydatku poniesionego przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

• wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika,
• musi być definitywny, a więc bezzwrotny,
• musi pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• musi zostać poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
• musi zostać właściwie udokumentowany,
• nie może być kosztem wymienionym w art. 16 ust. 1 updop.
  
  

W powołanym wcześniej art. 15 ust. 1 updop, zawarto definicję „kosztów uzyskania przychodów”. Należy wszakże zwrócić uwagę, że w przepisie tym ustawodawca posługuje się dwoma pojęciami – pojęciem „kosztów uzyskania przychodów”, które jest w tym przepisie zdefiniowane oraz pojęciem „kosztu” (kosztami uzyskania przychodów są koszty (…)), którego przepisy prawa podatkowego nie definiują. Mając na względzie zasady techniki legislacyjnej nie jest możliwe stosowanie przez ustawodawcę dwóch różnych pojęć („koszty uzyskania przychodu”, „koszty”) dla określenia tych samych norm. Takie przyjęcie nie jest także możliwe z punktu widzenia zasad logiki, nie można bowiem definiować jedno pojęcie nieznane innym pojęciem nieznanym (ignotum per ignotum). Podsumowując dotychczasowe rozważania należy stwierdzić, że w powołanym wcześniej art. 15 ust. 1 updop mamy do czynienia z dwoma pojęciami z których jedno (koszty uzyskania przychodów) definiuje prawo podatkowe, drugie zaś (koszty) nie jest w tej gałęzi prawa zdefiniowane. Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 31 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 330 ze zm.), ilekroć w ustawie jest mowa o kosztach i stratach – rozumie się przez to uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Odnosząc powyższe do powołanego wcześniej art. 15 ust. 1 updop należy stwierdzić, że kosztami uzyskania przychodów są zmniejszenia aktywów (koszty) poniesione w celu osiągnięcia przychodów (…).

Z opisu stanu faktycznego wynika, że dla celów bilansowych Spółka rozlicza przedmiotowe wydatki remontowe w czasie. W takiej sytuacji wydatki te powinny być przez Spółkę w tych samych okresach zaliczane do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatkowych. Co do, zasady stanowi o tym art. 15 ust. 4e updop. Zgodnie z tym przepisem, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyło by to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Trzeba wyraźnie podkreślić, że zarówno w art. 15 ust. 1, jak i w art. 15 ust. 4e updop, jest mowa o „kosztach uzyskania przychodów” oraz o „kosztach”, a nie o zdarzeniach gospodarczych, które choć ewidencjonowane w urządzeniach księgowych Wnioskodawcy nie zmniejszają aktywów (tzn. nie są kosztem o jakim mowa w powołanych przepisach). Ujmowanie zdarzeń gospodarczych w księgach rachunkowych nie czyni wydatku, zgodnie z powołanymi wcześniej przepisami ustawy o rachunkowości (art. 3 ust. 1 pkt 31), kosztem albowiem ujęcie go na kontach bilansowych nie skutkuje „zmniejszeniem aktywów” (nie mamy do czynienia z „kosztem” o jakim mowa w art. 15 ust. 1 oraz art. 15 ust. 4e updop). Taka interpretacja mających zastosowanie w sprawie przepisów wynika wprost z ich językowej wykładni, która jest nie tylko punktem wyjścia dla wszelkiej wykładni ale także zakreśla jej granice w ramach możliwości sensu słów zawartych w tekście prawnym (por. uchwała NSA z 20 marca 2000 r. sygn. akt FPS 14/99).

Reasumując, z literalnego brzmienia przepisu art. 15 ust. 4e updop wynika jednoznacznie, że ustawodawca uzależnia moment, w którym wydatek staje się kosztem uzyskania przychodów od momentu ujęcia go w księgach zgodnie z zasadami ustawy o rachunkowości. Przy czym nie chodzi w tym przypadku o jakiekolwiek ujęcie wydatku w księgach rachunkowych, np. na koncie rozliczeń międzyokresowych kosztów, tylko jego ujęcie w koszty danego okresu rozliczeniowego, tzn. uznanie przez podatnika za taki koszt, na podstawie przyjętej polityki rachunkowości oraz przy zachowaniu zasad rachunkowości: współmierności przychodów i kosztów, istotności i ostrożności (art. 6 - 8 ustawy o rachunkowości). Dopiero moment odpisu kosztów w ewidencji rachunkowej w ciężar kont o charakterze wynikowym mający wpływ na ustalenie prawidłowego wyniku finansowego firmy, jest momentem mającym określone konsekwencje na gruncie podatku dochodowego. Stwierdzić należy więc, że z treści przywołanych przepisów updop wynika podstawowa reguła, zgodnie z którą moment uznania wydatku za koszt podatkowy jest w obecnym stanie prawnym uzależniony od uznania go za taki koszt w ujęciu bilansowym. Przepisy ustawy o rachunkowości decydują, na który dzień ujmuje się w księgach rachunkowych koszt, a tym samym przesądzają o dacie poniesienia kosztu podatkowego, z zastrzeżeniem rezerw i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Jeżeli zatem, zgodnie z przyjętą polityką rachunkowości, Spółka, dla celów bilansowych wydatki o jakich mowa we wniosku rozlicza w czasie, to powinna je w tym samym czasie zaliczać do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatkowych.

Stanowisko to zostało potwierdzone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 30 września 2010 r., sygn. akt VIII SA/Wa 419/10 w którym Sąd stwierdził, że zaksięgowanie kosztu dla celów podatkowych służyć ma przy tym określeniu dochodu lub straty danego podatnika. Wykładni przepisów art. 15 ust. 4d i ust. 4e u.p.d.o.p. nie sposób zaś dokonywać w oderwaniu od pozostałych przepisów tej ustawy dotyczących instytucji przychodów, kosztów uzyskania przychodów oraz dochodu (straty). Chybiona zatem i wewnętrznie sprzeczna jest argumentacja skargi, iż przepis ten dotyczy „jakiegokolwiek” ujęcia kosztu w księgach rachunkowych.

Ponadto w niniejszym wyroku Sąd stwierdził, że (…) wykładnia art. 15 ust. 4e u.p.d.o.p. prowadzi do wniosku, że w istocie przepis ten dotyczy nie wszystkich ksiąg rachunkowych, ale zapisów na koncie kosztowym. Świadczy o tym sformułowanie „ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano)” na podstawie stosownego dowodu księgowego. Podobnie wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 27 września 2012 r. sygn. akt II FSK 253/11.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy, że wydatki na remont samochodu, które dla potrzeb rachunkowości podlegają amortyzacji, będą stanowiły koszty uzyskania przychodu dla potrzeb podatku dochodowego od osób prawnych jednorazowo w dacie ich poniesienia, tj. w momencie zaewidencjonowania w księgach rachunkowych w grudniu 2014 r., uznać należy za nieprawidłowe.

Na marginesie powyższych rozważań wskazać należy, że wyżej zaprezentowana wykładnia nie ogranicza autonomii prawa podatkowego. Jeżeli bowiem prawo to odnosi się wprost do innych gałęzi prawa (w niniejszej sprawie do ustawy o rachunkowości, poprzez posłużenie się pojęciem „kosztu” – co wyjaśniono wcześniej), to dokonanie wykładni prawa podatkowego z uwzględnieniem ustawy o rachunkowości, autonomii tej nie narusza. Nie można również zasadnie twierdzić, że taka wykładnia nakłada na podatników obowiązki, które nie wynikają z ustaw podatkowych.

Odnosząc się do powołanych we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyroków – wspierających argumentację Wnioskodawcy – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, ze względów wskazanych w powyższym uzasadnieniu, nie podziela prezentowanego w nich stanowiska. Zauważyć również należy, że postępowanie w sprawie dot. wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym, mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego, uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. W jego wyniku, organ udzielając interpretacji, przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa podatkowego i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do sytuacji indywidualnej wskazanej przez Wnioskodawcę. Nie można zatem utożsamiać „trybu interpretacji” z postępowaniem podatkowym, a w konsekwencji żądać, aby wydając interpretacje organ, odnosił się osobno do każdego powołanego we wniosku wyroku sądowego, czy też prowadził szeroko rozumianą polemikę z każdym poglądem Wnioskodawcy.

Powołane przez Wnioskodawcę wyroki zostały potraktowane jako element stanowiska w sprawie, którego ze względów wskazanych w niniejszej interpretacji tut. Organ nie podziela.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 14 marca 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.