Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/415-1281/14-2/MK
z 16 stycznia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 16 października 2014 r. (data wpływu 17 października 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych działu spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych działu spadku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 8 listopada 2012 r. Wnioskodawczyni nabyła spadek w 1/4 części po zmarłej matce. Podstawą nabycia jest akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony dnia 9 maja 2013 r. przez notariusza.

Na podstawie ww. aktu Zainteresowana stała się współwłaścicielką lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość wraz z przynależnym udziałem w częściach wspólnych budynku i gruntu związanych z własnością lokalu - o wartości 80.000,-zł.

Pozostałe części na podstawie ww. aktu nabyło rodzeństwo Zainteresowanej, tj. dwie siostry i brat.

Nabycie współwłasności w drodze wyżej opisanego spadku zostało zgłoszone we właściwym terminie, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, który zaświadczeniem potwierdził zwolnienie z podatku od spadków i darowizn w zakresie nabytych praw współwłasności opisanej wyżej nieruchomości.

Następnie, w wyniku wspólnej decyzji spadkobierców, postanowiono podzielić spadek i znieść współwłasność lokalu na rzecz brata ze spłatą pozostałych współwłaścicieli.

W tym celu, w dniu 15 maja 2014 r. w Sądzie Rejonowym zawarta została ugoda o dział spadku, na podstawie której Zainteresowana i pozostali spadkobiercy zgodnie dokonali działu spadku i zniesienia współwłasności spadkowej nieruchomości w ten sposób, że lokal mieszkalny wraz z przynależnym udziałem w częściach wspólnych budynku i gruntu związanych z własnością lokalu - przyznany został na wyłączną własność bratu Wnioskodawczyni.

Na podstawie ww. ugody brat zobowiązał się zapłacić tytułem spłaty na rzecz Wnioskodawczyni i pozostałych spadkobierców po 20.000 zł w terminie do 22 maja 2014 r. Ze zobowiązania tego brat wywiązał się w terminie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy spłatę spadkobierców dokonaną w wyniku sprzedaży spadku odziedziczonych udziałów po zmarłej matce należy traktować jako odpłatne zbycie określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i przychód ten opodatkować zgodnie z ustawą, czy też zgodnie z zapisem art. 2 ust. 1 pkt 3 przywołanej ustawy jest to przychód podlegający przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, a więc nie podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od przychodu ze zbycia nieruchomości? Wnioskodawczyni podkreśla, że suma spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego Jej udziału spadkowego.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w myśl art. 212 § 2 Kodeksu cywilnego, gdy rzeczy nie da się podzielić może być przyznana jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty, co zostało potwierdzone zawartą ugodą między spadkobiercami. Odpłatne zbycie jest naturalną konsekwencją nabytych praw w wyniku otrzymania spadku, które podlegało opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dokonana spłata w spadku jest ekwiwalentna do posiadanego udziału w spadku, nie wystąpiło więc przysporzenie majątkowe względem dziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej, czyli brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych otrzymanej przeze Zainteresowaną kwoty spłaty w wyniku sprzedaży udziałów.

W omówionej sytuacji Zainteresowana nie uzyskała korzyści materialnej, jedynie została unormowana sytuacja prawna - zniesienie współwłasności na rzecz jednego ze spadkobierców na skutek braku możliwości podziału rzeczy z obowiązkiem spłaty pozostałych.

Spłata którą Wnioskodawczyni otrzymała od brata w związku z udziałem spadku, obejmującego lokal mieszkalny, odziedziczony po mamie nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z odpłatnego zbycia udziału w tym lokalu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wielkość spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego Zainteresowanej udziału spadkowego. Wartość lokalu wyniosła 80.000 zł. Wnioskodawczyni otrzymałam spłatę w wysokości 20.000 zł. W konsekwencji powyższego Zainteresowana uważa, że nie uzyskała żadnego przychodu bowiem jedynie spieniężyła udział nieruchomości nabyty w spadku uzyskując jedynie jego równowartość. Nabycie tego udziału podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn i dlatego – w opinii Wnioskodawczyni – w tej sprawie nie znajdzie zastosowanie art. 2 ust.1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym przepisów ww. ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadku i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W myśl art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego). Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, gdyż to on określa datę nabycia rzeczy lub prawa.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku niesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni w 2012 r. nabyła spadek w 1/4 części po zmarłej matce. W dniu 15 maja 2014 r. w Sądzie Rejonowym została zawarta ugoda o dział spadku, na mocy której Wnioskodawczyni i pozostali spadkobiercy przenieśli na rzecz brata przysługujące udziały w lokalu mieszkalnym. Brat dokonał spłaty na rzecz Wnioskodawczyni i pozostałych spadkobierców. Wnioskodawczyni podkreśla, że uzyskana przez Nią kwota nie przekroczyła wartości przysługującego Jej udziału spadkowego.

Mając powyższe na względzie wyjaśnić należy, że okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem jest lokal mieszkalny następuje ze spłatą na rzecz spadkobiercy (Wnioskodawczyni), powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia przedmiotowego lokalu. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

W konsekwencji, należy stwierdzić, że skoro otrzymana przez Wnioskodawczynię w związku z dokonanym działem spadku spłata, nie przekroczyła Jej udziału w spadku - co wynika z treści wniosku - to w opisanej sytuacji nie powstał przychód, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek zapłaty podatku od otrzymanej kwoty.

Ponadto podzielić należy stanowisko Zainteresowanej, że w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym przepisów ww. ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. Stwierdzić bowiem należy, że przychody z odpłatnego zbycia przedmiotu spadku nie podlegają przepisom o podatku od spadków i darowizn. Przepisy tej ustawy dotyczą bowiem nabycia spadku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.