Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/415-1010/14-2/JK3
z 12 marca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 2 grudnia 2014 r. (data wpływu 15 grudnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zapłaty wierzytelnością za zobowiązanie – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 grudnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zapłaty wierzytelnością za zobowiązanie.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, który otrzymał w drodze darowizny wierzytelność zamierza dokonać zapłaty za swoje zobowiązania. W praktyce ma to wyglądać w następujący sposób. Podmiot C ma zobowiązanie wobec podmiotu A z tytułu depozytu nieprawidłowego. W wyniku porozumienia podmiotów A, B - (Wnioskodawca) i C nastąpi przeniesienie depozytu na rzecz Wnioskodawcy w związku z czym u Wnioskodawcy nastąpi zobowiązanie wobec podmiotu A. Następnie w wyniku porozumienia podmiotu A i B czyli Wnioskodawcy nastąpi rozwiązanie depozytu za wynagrodzeniem w formie wierzytelności na rzecz podmiotu A. Wnioskodawca jest osobą fizyczną i nie prowadzi działalności gospodarczej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zapłata wierzytelnością wiąże się z uzyskaniem przychodu równym kwocie zobowiązania, w tym przypadku równowartości depozytu, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy.

Nabyta w ten sposób wartość depozytu w ogóle nie wiąże się z uzyskaniem przychodu, ponieważ jest to tylko de facto wymiana wierzytelności na depozyt. Zapłata za zobowiązanie, w tym przypadku wynikające z obowiązku ze zwrotu depozytu, jest niczym innym jak zamianą jednego prawa majątkowego na drugie. Natomiast nie jest to niewątpliwie zbycie wierzytelności. W zakresie opodatkowania przychodów z praw majątkowych ustawodawca przyjął różne rozwiązania, i tak np. uzyskanie prawa majątkowego do nieruchomości wiąże się z możliwością uzyskania zwolnienia z opodatkowania otrzymanego w związku z jej zbyciem przychodu, pod warunkiem 5 -letniego okresu posiadania. Skoro więc dopuszcza się uzyskanie przychodu bez konieczności zapłaty podatku dochodowego, wyraźnie wskazując, że dotyczy to np. nieruchomości, należy przypuszczać, że ustawodawca równie świadomie nie przewiduje opodatkowania „przychodu” uzyskanego z tytułu zapłaty wierzytelnością otrzymaną w formie darowizny za zobowiązanie właściciela tej wierzytelności. Co prawda, art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012r., poz. 361 ze zm.) odnosi się do uzyskania przychodów z praw majątkowych i przepis ten nie wskazuje katalogu zamkniętego tych praw jednak odnosi się on do ich zbycia lub pożytków z nich wynikających. W tym przypadku mamy natomiast do czynienia z zapłatą za zobowiązanie, a tego obowiązujące przepisy, zdaniem Wnioskodawcy nie regulują i tym samym nie można z tego tytułu ponosić skutków fiskalnych. Dla zobrazowania przypadków, które z mocy prawa nie rodzą obowiązku podatkowego Wnioskodawca podaje następujące przykłady:

1. podatnik - osoba fizyczna nie prowadząca działalności gospodarczej otrzymał w drodze darowizny prawo majątkowe do nieruchomości, (był zobowiązany lub zwolniony z zapłaty podatku PCC). Po pięciu latach od końca roku, w którym otrzymał tę nieruchomość dokonuje zapłaty za zobowiązanie - właśnie tą nieruchomością. Pomimo tego, że taka transakcja wiąże się bezpośrednio z jakąś korzyścią - zależnie od tytułu zobowiązania, zgodnie z przepisami o podatku dochodowym od osób fizycznych zobowiązanie podatkowe w tym przypadku nie wystąpi,
2. podatnik - osoba fizyczna nie prowadząca działalności gospodarczej otrzymał w drodze darowizny pieniądze, i znowu był zobowiązany lub zwolniony z zapłaty podatku PCC.
   
   

Następnie, w dniu darowizny bądź w jakimkolwiek innym terminie płaci tymi środkami za swoje zobowiązania. W tym przypadku również jest oczywiste, że zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych nie powstanie.

Istota podanej we wniosku sprawy jest co do zasady tożsama z podanymi wyżej przykładami. Stąd stanowisko Wnioskodawcy o braku powstania obowiązku podatkowego w przypadku wystąpienia stanu faktycznego opisanego wyżej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl zasady zawartej w art. 9 ust. 2 ustawy dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24 - 25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak stanowi art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Stosownie do art. 18 ustawy za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wskazane w tym przepisie kategorie przychodów z praw majątkowych zostały wymienione jedynie przykładowo, a zatem możliwe jest uznanie za prawa majątkowe również innych praw wprost w ustawie niewymienionych.

Stosownie zaś do art. 22 ust. 1 ww. ustawy kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W powołanym przepisie art. 22 ust. 1 ustawodawca nie wskazuje enumeratywnie jakie wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona została od istnienia związku przyczynowo – skutkowego, tzn. poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, bądź funkcjonowanie tego źródła. Kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że podatnik wykaże, iż zostały one w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca, który otrzymał w drodze darowizny wierzytelność zamierza dokonać zapłaty za swoje zobowiązania. W praktyce ma to wyglądać w następujący sposób. Podmiot C ma zobowiązanie wobec podmiotu A z tytułu depozytu nieprawidłowego. W wyniku porozumienia podmiotów A, B - (Wnioskodawca) i C nastąpi przeniesienie depozytu na rzecz Wnioskodawcy w związku z czym u Wnioskodawcy nastąpi zobowiązanie wobec podmiotu A. Następnie w wyniku porozumienia podmiotu A i B czyli Wnioskodawcy nastąpi rozwiązanie depozytu za wynagrodzeniem w formie wierzytelności na rzecz podmiotu A. Wnioskodawca jest osobą fizyczną i nie prowadzi działalności gospodarczej.

Wierzytelność jest prawem podmiotowym, które w stosunku zobowiązaniowym przysługuje wierzycielowi. Przy podziale praw na majątkowe i niemajątkowe podstawę będzie stanowił interes, jaki one realizują. Prawa majątkowe związane są z interesem ekonomicznym danego podmiotu. Będą to więc także wierzytelności, wynikające ze stosunków zobowiązaniowych, w wysokości wartości świadczeń majątkowych.

Instytucja zmiany wierzyciela została określona w art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121).

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Stosownie do art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Przeniesienie takie w prawie cywilnym jest określane jako przelew wierzytelności (cesja). Jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, przelew wierzytelności powinien być dokonany też w formie pisemnej. W wyniku przeniesienia wierzytelności (cesji wierzytelności), wygasa u dotychczasowego wierzyciela stosunek zobowiązaniowy z dłużnikiem. Jednocześnie, powstają nowe stosunki zobowiązaniowe w rozumieniu cywilnoprawnym pomiędzy nabywcą wierzytelności a dłużnikiem oraz pomiędzy zbywcą a nabywcą wierzytelności, jeżeli przeniesienie wierzytelności jest odpłatne.

Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych po stronie nabywcy wierzytelności (wierzyciela), który stał się jej właścicielem na mocy umowy sprzedaży nie powstaje w momencie dokonania cesji przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Do czasu faktycznej realizacji wierzytelności – spłaty wierzytelności przez dłużnika, podatnik nie uzyskuje przychodu.

Natomiast transakcja spłaty wierzytelności na gruncie przepisów prawa podatkowego, którą podatnik nabył w wyniku cesji wierzytelności jest zdarzeniem wywołującym określone skutki podatkowe.

Otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze, w myśl powołanego powyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z dokonaną cesją wierzytelności stanowią przychód w rozumieniu art. 18 ww. ustawy. Przychodem z praw majątkowych w takim przypadku jest uiszczona przez dłużnika kwota wierzytelności. Przychód powstaje w dacie faktycznego otrzymania należności od dłużnika tej wierzytelności.

W tym samym też momencie, tzn. spłaty nabytej wierzytelności, wydatek na nabycie wierzytelności stanowi koszt uzyskania przychodów, albowiem wydatek ten dopiero w tej dacie pozostaje w związku z uzyskanym przychodem (art. 22 ust. 1 ww. ustawy). Przy czym, w sytuacji przedstawionej we wniosku Wnioskodawca otrzymał wierzytelność w formie darowizny, zatem w sposób nieodpłatny, nie poniósł wydatku na nabycie wierzytelności.

Reasumując stwierdzić należy, że w sytuacji zapłaty wierzytelnością po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, o którym mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca nie ma możliwości zastosowania kosztów uzyskania przychodu, gdyż nie poniósł wydatku na nabycie wierzytelności.

Jeżeli opis przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego nie jest zgodny ze stanem rzeczywistym wydana interpretacja nie chroni Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.