Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/415-1114/14-2/WM
z 10 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki komandytowej Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z 31 października 2014 r. (data wpływu: 10 listopada 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Dnia 21 lutego 2014 r. została wypowiedziana, bez zachowania okresu wypowiedzenia, umowa o pracę na czas nieokreślony. W wypowiedzeniu umowy o pracę zostało uwzględnione uzasadnienie wypowiedzenia.

W dniu 11 marca 2014 r. pracownik złożył pozew do sądu rejonowego o odszkodowanie za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Wnioskowane odszkodowanie było w kwocie X zł brutto.

Ostatecznie, 3 października 2014 r. przed sądem rejonowym została zawarta ugoda z pracownikiem.

Treść ugody:
(…)

4. Pozwany oświadcza, że zapłaci na rzecz powódki tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia kwotę 20.000 zł (dwadzieścia tysięcy złotych)
   (...)
7. Powódka oświadcza, że niniejsza ugoda wyczerpuje wszelkie roszczenia powódki względem pozwanego wynikające z łączącego stosunku pracy i zrzeka się wobec pozwanego wszelkich innych roszczeń wynikających z łączącego strony stosunku pracy.
   (...).
   
   

W określonym ugodą terminie pracownikowi została wypłacona kwota wynikająca z ugody, tj. 20 000 zł po potrąceniu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy prawidłowo została potrącona zaliczka na podatek dochodowy, czy też powinno zostać zastosowane zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 3 lub 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do całości lub części kwoty wynikającej z ugody sądowej określanej jako „odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia”?

Zdaniem Wnioskodawcy, płatnik (pozwany pracodawca) uważa, że w związku z faktem, iż:

1. wysokość otrzymanego odszkodowania nie wynika wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw i nie podlega żadnemu z wyjątków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz
2. kwota ugody sądowej dotyczy korzyści, które podatnik (pracownik) mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono

− kwota 20.000 zł wypłacona pracownikowi, na podstawie zawartej ugody sądowej jako „odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia,” nie może korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego z art. 21 ust. 1 pkt 3 lub 3b.

W opinii Spółki, jeżeli w ugodzie stwierdzono, że „niniejsza ugoda wyczerpuje wszelkie roszczenia powódki względem pozwanego wynikające z łączącego stosunku pracy” to oznacza, że kwota ugody dotyczy możliwych innych roszczeń i nie jest typowym odszkodowaniem wynikającym z odrębnych przepisów.

Do ugody zawartej przed sądem brak uzasadnienia sądu, a tym samym brak wskazania na przepis Kodeksu pracy lub inny, z którego wynikałaby wysokość uzgodnionej kwoty, a wysokość odszkodowania określona w zawartej ugodzie nie wynika z przepisów Kodeksu pracy.

Kwota odszkodowania wypłacona pracownikowi wynika z ustaleń zawartych między stronami ugody i ma charakter czysto umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. Zgodnie z art. 917 ustawy – Kodeks cywilny strony zawierające ugodę czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Kwota z ugody ma zatem rekompensować pracownikowi utracone przez niego korzyści, w wyniku rozwiązania umowy o pracę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cyt. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 cyt. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Po myśli art. 31 ustawy podatkowej, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Odszkodowanie stanowi, co do zasady, przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 cyt. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

I tak, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Z powyższego przepisu wynika, że ustawodawca wyłączył z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu.

Z kolei, w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Jeżeli zatem wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na mocy tego przepisu, wolne od podatku są bowiem inne odszkodowania niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów prawa, otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, z wyjątkami wymienionymi powyżej. Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter. Ww. przepis zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania (rekompensaty), które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą.

Zauważyć należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. W praktyce, szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku, wskutek doznania tej straty (poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas) lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono – wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym, jako wyłączone ze zwolnienia, podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, że gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Z analizy wniosku wynika, że Spółka zawarła ugodę sądową z byłym pracownikiem, w związku ze złożeniem przez niego pozwu do sądu o odszkodowanie za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Pierwotnie wysokość roszczenia została określona przez byłego pracownika na kwotę 37 539 zł. Jednakże, ostatecznie między Wnioskodawcą (zakładem pracy) a byłym pracownikiem została zawarta ugoda sądowa na mocy, której pozwany zobowiązał się do zapłaty na rzecz powoda odszkodowania w kwocie 20 000. Ponadto, były pracownik oświadczył, że ugoda, o której mowa powyżej, wyczerpuje wszelkie roszczenia względem pozwanego wynikające z łączącego stosunku pracy i zrzeka się wobec pozwanego wszelkich innych roszczeń wynikających z łączącego strony stosunku pracy.

Do ugody zawartej przed sądem brak uzasadnienia sądu, a tym samym brak wskazania na przepis Kodeksu pracy lub inny, z którego wynikałaby wysokość uzgodnionej, zaś wysokość odszkodowania określona w zawartej ugodzie nie wynika z przepisów Kodeksu pracy.

Nadmienić należy, że kwota wypłaconego odszkodowania wynika z ustaleń zawartych między stronami ugody i ma charakter czysto umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. Ponadto, ma ona rekompensować byłemu pracownikowi utracone przez niego korzyści, w wyniku rozwiązania umowy o pracę.

Zauważyć należy, że ugoda zawarta między Wnioskodawcą a byłym pracownikiem stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tj. z dnia 17 grudnia 2013 r.; Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 917 ww. Kodeksu, przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Kwota wypłacona byłemu pracownikowi wynika zatem jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami ugody, ma charakter czysto umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. Kwota ta ma zatem rekompensować pracownikowi utracone przez niego, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę, które by otrzymywał gdyby nie zaistniała szkoda, tj. wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Z ww. ugody – jak już wskazano powyżej – kwota odszkodowania wypłacona pracownikowi wynika z ustaleń zawartych między stronami ugody i ma charakter czysto umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron.

Stwierdzić należy, że odszkodowanie wypłacone byłemu pracownikowi z tytułu wypowiedzenia stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia, na podstawie ugody sądowej, nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na fakt, iż wysokość, ani zasady ustalenia kwoty tego odszkodowania nie wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Ponadto, wysokość, ani zasady ustalania przedmiotowego odszkodowania nie wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy. Powtórzyć przy tym należy za Wnioskodawcą, że kwota wypłacona byłemu pracownikowi wynika jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami ugody, ma charakter czysto umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron.

Na gruncie badanej sprawy nie zostały również spełnione warunki do zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż kwota wynikająca z ugody miała zrekompensować byłemu pracownikowi utracone przez niego korzyści wynikające z rozwiązania umowy o pracę w trybie zastosowanym przez Wnioskodawcę – co stanowi przesłankę negatywną wymienioną w punkcie b) przywołanego wyżej przepisu.

W konsekwencji, Spółka postąpiła prawidłowo potrącając z tytułu wypłaty przedmiotowego odszkodowania zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.