INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 13 stycznia 2012 r. (data wpływu 20 stycznia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie czynności przeniesienia prawa własności nieruchomości gruntowej w drodze zamiany, w ramach odszkodowania za przejęty grunt – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 stycznia 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie czynności przeniesienia prawa własności nieruchomości gruntowej w drodze zamiany, w ramach odszkodowania za przejęty grunt.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Na podstawie decyzji Wojewody z 8 lutego 2010 r. udzielono Prezydentowi Miasta zezwolenia na realizację inwestycji drogowej, polegającej na budowie ulic K., M., K., M., O., C., P. i K. Przedmiotowa decyzja została wydana w trybie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 ze zm.). Zgodnie z tą decyzją część nieruchomości, stanowiącej współwłasność dwóch osób fizycznych, znajdująca się w liniach rozgraniczających teren inwestycji stała się z mocy prawa od dnia 8 lutego 2010 r. własnością Miasta.

Za nieruchomość przejętą decyzją administracyjną, właścicielom przysługuje odszkodowanie ustalane w odrębnym postępowaniu, które co do zasady jest określane w formie pieniężnej. Za zgodą właścicieli, na podstawie art. 131 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) można im przyznać ramach odszkodowania nieruchomość zamienną, bowiem zgodnie z art. 12 ust. 5 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, odszkodowania ustala się stosując odpowiednio ustawę o gospodarce nieruchomościami.

Właściciele, których działka na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych przeszła z mocy prawa na własność Miasta zwrócili się wnioskiem o przydzielenie im w ramach odszkodowania nieruchomości zamiennej z zasobu nieruchomości Miasta. Byłe współwłaścicielki nie są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług. Przyznanie działki zamiennej nastąpiło w trybie administracyjnym, decyzją wydaną zgodnie z dyspozycją art. 131 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami, w związku z art. 23 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.

W toku postępowania odszkodowawczego wykonywany jest operat szacunkowy, w którym rzeczoznawca określa wartość działki przejętej (art. 130 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami) oraz działki zamiennej. Analiza transakcji przyjętych w wycenach do porównań opiera się na „cenach transakcyjnych netto”, zatem oszacowana wartość nieruchomości nie uwzględnia podatku od towarów i usług oraz opłat dodatkowych (zgodnie z Powszechnymi Krajowymi Zasadami Wyceny - Krajowym Standardem Wyceny Nr 1).

Decyzja w sprawie wysokości odszkodowania i przyznania w ramach odszkodowania niezabudowanej nieruchomości zamiennej została wydana w dniu 28 października 2011 r. i opatrzono ją znakiem (…).

W decyzji tej, organ administracyjny mając na uwadze w szczególności art. 131 ust. 1,4 i 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

1. ustalił odszkodowanie za nieruchomość nabytą z mocy prawa pod realizację inwestycji drogowej w wysokości wartości nieruchomości określonej w operacie szacunkowym przez rzeczoznawcę majątkowego na kwotę 396.796,00 zł,
2. wskazał wartość nieruchomości zamiennej, którą określił rzeczoznawca w operacie szacunkowym, na kwotę 329.334,00 zł,
3. przyznał nieruchomość zamienną w ramach ustalonego odszkodowania,
4. określił różnicę między wysokością odszkodowania, a wartością nieruchomości zamiennej na kwotę 67.462 zł, która to różnica została wyrównana przez dopłatę pieniężną dokonaną przez Miasto na rzecz strony decyzji odszkodowawczej.

Zgodnie z art. 131 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami wskazana wyżej decyzja odszkodowawcza, stanowi podstawę (dokument) przeniesienia prawa własności nieruchomości zamiennej z Miasta na rzecz osób, którym przysługuje odszkodowanie i na jej podstawie dokonuje się wpisu w księdze wieczystej.

Dodatkowo należy zaznaczyć, iż w sytuacji przyznania nieruchomości zamiennej, właściciele nie mają możliwości negocjacji warunków zmiany i nie mogą uzgodnić (ustalić) ceny transakcji (odszkodowania), zatem wysokości wynagrodzenia za nieruchomości będące przedmiotem decyzji administracyjnej, bowiem zgodnie przepisem art. 131 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami na poczet odszkodowania zalicza się wartość nieruchomości zamiennej ustalonej przez rzeczoznawcę majątkowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym przyznanie decyzją administracyjną w ramach odszkodowania nieruchomości zamiennej jest dla Miasta dostawą towarów, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega jedynie odpłatna dostawa towarów. Z dostawą tą zostało zrównane między innymi przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie (art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy).

W rozumieniu art. 14(1) 112 Dyrektywy UE, dostawa oznacza przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel. Art. 14 (2) lit a tej Dyrektywy jest w zasadzie zgodny z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Analizując przepisy można postawić tezę, że także przeniesienie własności nieruchomości, które następuje w ramach przymusu jest opodatkowane PTU, jako dostawa towarów. „Dostawcą” w tym przypadku jest osoba, która utraciła nieruchomość z mocy prawa w zamian za odszkodowanie, a odszkodowanie winno uwzględniać PTU. Z jego strony bowiem następuje „dostawa” odebranej mu nieruchomości. Zatem można uznać, że w tym przypadku odszkodowanie jest odpowiednikiem ceny nabycia wywłaszczonej nieruchomości. Natomiast art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w zdaniu trzecim mówi, że kwota należna stanowiąca podstawę opodatkowania obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Reasumując, w odszkodowaniu znajduje się podatek VAT z tytułu „dostawy” tej nieruchomości, jeżeli czynność temu podatkowi podlega.

Na poparcie swojego stanowiska Wnioskodawca powołał art. 131 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.), zgodnie z którym w ramach odszkodowania właścicielowi może być przyznana za jego zgodą odpowiednia nieruchomość zamienna. Zatem nieruchomość zamienna może być przyznawana wyłącznie w ramach odszkodowania i jest jedynie formą jego zapłaty, a nie dostawą towarów. Wnioskodawca zauważył, że ten sposób rozumowania potwierdza wyrok WSA w Gliwicach z 16 listopada 2009 r. sygn. akt II SA/GI 265/09 wskazując, iż:„Przepis ten stanowi o dopuszczalnym sposobie wywiązania się organu z obowiązku wypłaty odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość”.

Zatem na gruncie podatku od towarów i usług, zdaniem Wnioskodawcy, mamy do czynienia z jedną dostawą, którą jest przeniesienie z mocy prawa własności nieruchomości, a wynagrodzeniem za tą czynność (podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług) jest odszkodowanie.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przyznanie nieruchomości zamiennej nie jest zamianą w rozumieniu art. 603 Kodeksu cywilnego, bowiem Kodeks cywilny w tym zakresie dotyczy umów zawartych na zasadzie dobrowolności Przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się jej do przeniesienia własności innej rzeczy. Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania (art. 353 (1) kc).

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku ustalenia odszkodowania mamy do czynienia z trybem administracyjnym (organem administracji publicznej jest Prezydent Miasta), zatem nieruchomość zamienna zostaje przyznana decyzją administracyjną, a nie jest przedmiotem umowy zamiany. Wartość tej nieruchomości może np. nie odpowiadać odszkodowaniu. Wówczas różnicę wyrównuje się przez dopłatę pieniężną (art. 131 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami).

W opinii Wnioskodawcy, mając na uwadze stan faktyczny sprawy, dochodzi tylko do jednej dostawy: przeniesienia z mocy prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie. Przeniesienie własności nieruchomości zamiennej jest częścią ceny (odszkodowania) płaconej w związku z tą pierwotną transakcją (przeniesieniem z mocy prawa nieruchomości). Nie jest to więc przekazanie nieruchomości w ramach zamiany za nieruchomość przejętą z mocy prawa, bowiem za nią musi nastąpić zapłata odszkodowania.

W ocenie Wnioskodawcy nieruchomość zamienna jest elementem spłaty odszkodowania (w części, bądź całości), a nie zamiany. Należy bowiem zwrócić uwagę na sekwencję następujących zdarzeń:

1. najpierw następuje przeniesienie własności nieruchomości z mocy prawa,
2. następnie w odrębnej decyzji ustala się wysokość odszkodowania i podejmuje decyzję o formie zapłaty odszkodowania:
   
   

1. pieniężnej,
2. w formie nieruchomość zamiennej,
3. w formie nieruchomości zamiennej z dopłatą pieniężną.

W momencie wydawania decyzji o lokalizacji inwestycji drogowej, na mocy której nastąpiło przeniesienie własności nieruchomości, nie było mowy o tym, w jakiej formie zostanie wypłacone odszkodowanie. Miasto nie mogło więc ustalić, która nieruchomość może być zamienną. Tymczasem dla uznania za podatnika VAT niezbędne jest samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej (art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług). Samodzielność wiąże się z autonomią podejmowania decyzji o zakresie prowadzenia działalności gospodarczej. Zakres ten dotyczy zarówno przedmiotu, jak i ceny.

Nieruchomość zamienna musi być odpowiednia (art. 131 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami), czyli jej wartość winna być zbliżona do wysokości odszkodowania. Miasto musi więc wziąć pod uwagę konkretną nieruchomość, której wartość powinna odpowiadać wysokości odszkodowania lub też być od niego niewiele niższa (wyższa).

Dokonując oceny prawnej opisanego we wniosku stanu faktycznego należy przyjąć, iż nieruchomość zamienna to niepieniężna forma odszkodowania, zatem Miasto przyznając nieruchomość zamienną, nie realizuje dostawy towarów w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, a także w tym przypadku nie wykonuje ono działalności gospodarczej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. podatkiem od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Pod pojęciem towaru rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 powołanej ustawy).

Przez dostawę towarów, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Z przywołanych przepisów wynika, iż przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W sytuacji przedstawionej we wniosku uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów (gruntu) w zamian za odszkodowanie. W tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Z przytoczonych przepisów nie wynika jednak, że odpłatność za czynność dostawy towarów lub świadczenia usług musi mieć postać pieniężną. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową - zapłatą może być inny towar lub usługa, albo mieszaną - zapłata w części pieniężna, a w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność.

Na podstawie art. 131 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.), w ramach odszkodowania właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu wywłaszczonej nieruchomości może być przyznana, za jego zgodą, odpowiednia nieruchomość zamienna.

Jak stanowi ust. 4 tego przepisu, różnicę między wysokością odszkodowania ustalonego w decyzji a wartością nieruchomości zamiennej wyrównuje się przez dopłatę pieniężną.

Na podstawie art. 131 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami przeniesienie praw do nieruchomości zamiennej na rzecz osoby, której zostało przyznane odszkodowanie, następuje z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna. Decyzja ta stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej.

Przez umowę zamiany, zgodnie z art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Zatem w przypadku zamiany obie strony przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy, występując jednocześnie w charakterze dostawcy, jak i nabywcy.

Umowa zamiany jest umową wzajemną, bardzo zbliżoną do umowy sprzedaży. Różnica w stosunku do umowy sprzedaży polega na tym, że w miejsce świadczenia ceny pojawia się obowiązek drugiej strony przeniesienia własności rzeczy. Ze względu na wzajemny charakter umowy, wartość świadczonych rzeczy powinna być ekwiwalentna.

Tak więc w swojej funkcji ekonomicznej umowa zamiany jest zbliżona do umowy sprzedaży, stąd art. 604 ustawy Kodeks cywilny, nakazuje stosować do niej odpowiednio przepisy o sprzedaży. Zamiana nieruchomości skutkuje przeniesieniem prawa do rozporządzania zamienianymi nieruchomościami jak właściciel.

Biorąc pod uwagę powyższe, zamianę nieruchomości w świetle ustawy o podatku od towarów i usług traktuje się jako odpłatną dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Przenosząc własność nieruchomości Miasto nie realizuje ani zadań własnych, ani zleconych. Wykonuje zatem czynność, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, występuje w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Wskazać należy, że ani organ władzy publicznej (wójt, burmistrz, prezydent miasta) ani urząd obsługujący ten organ (urząd gminy, czy też urząd miasta) wydając nieruchomość nie może skorzystać z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy. Zarówno organy władzy publicznej, jak i urzędy obsługujące te organy nie są uznawane za podatników w zakresie czynności, które mieszczą się w ramach zadań, dla realizacji których zostały one powołane, dodatkowo pod warunkiem, iż czynności te nie są wykonywane na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W rozpatrywanym przypadku nie są realizowane zadania, dla realizacji których organy te zostały powołane.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy m.in. ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej (art. 7 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Jak stanowi art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 cyt. ustawy). Zgodnie z art. 11a ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy o samorządzie gminnym, organami gminy są rada gminy (rada miasta) i wójt (burmistrz, prezydent).

W myśl art. 33 ust. 1 cyt. wyżej ustawy o samorządzie gminnym, wójt (burmistrz, prezydent miasta) wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy (miasta).

Jak wynika z powyższego, urząd gminy (miasta) nie jest jednostką organizacyjną w rozumieniu ww. art. 9 ustawy o samorządzie gminnym. Jest wyłącznie zorganizowanym zespołem osób i środków służących do pomocy organowi administracyjnemu. Urząd gminy (miasta) jest jednostką pomocniczą służącą do wykonywania zadań gminy oraz obsługi techniczno-organizacyjnej gminy. Biorąc pod uwagę nierozerwalne i niepodzielne powiązania podmiotowe gminy i urzędu gminy (miasta), również na gruncie podatku od towarów i usług należy stwierdzić, iż nie występuje odrębna od podmiotowości gminy podmiotowość urzędu miasta. Zatem urząd gminy (miasta) działając w imieniu Gminy (Miasta) realizuje zadania własne Gminy (Miasta) jednakże osobowość prawną oraz zdolność do czynności prawnych ma wyłącznie Gmina (Miasto).

Jak stanowi art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

W okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Z treści złożonego wniosku wynika, że na podstawie decyzji Wojewody Podlaskiego z 8 lutego 2010 r. udzielono Prezydentowi Miasta zezwolenia na realizację inwestycji drogowej. Zgodnie z tą decyzją część nieruchomości, stanowiącej współwłasność dwóch osób fizycznych stała się z mocy prawa własnością Miasta. Za nieruchomość przejętą pod drogi publiczne przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości. w ramach odszkodowania właścicielowi nieruchomości może być przyznana nieruchomość zamienna. Właściciele, których działka przeszła z mocy prawa na własność Miasta, zwrócili się z wnioskiem o przydzielenie im w ramach odszkodowania nieruchomości zamiennej z zasobu nieruchomości Miasta. Osoby te nie są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług. Przyznanie działki zamiennej nastąpiło w trybie administracyjnym na podstawie decyzji z dnia 28 października 2011 r.

W przedmiotowej sprawie mamy zatem do czynienia z sytuacją, w której w zamian za przejętą działkę, Miasto na wniosek właścicieli wywłaszczonej działki przyznało działkę zamienną na podstawie art. 131 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Nieruchomość zamienna, która została przyznana w ramach odszkodowania, jest działką z zasobu nieruchomości Wnioskodawcy.

Tym samym Miasto, w ramach odszkodowania, dokonało na rzecz dotychczasowych właścicieli wywłaszczonej nieruchomości przeniesienia prawa do rozporządzania jak właściciel w stosunku do innej działki zamiennej.

Należy bowiem mieć na uwadze, że pojęcie przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, określone w art. 7 ust. 1 ustawy, ma szerszy zakres, niż sprzedaż czy zamiana w ujęciu cywilnoprawnym. Przede wszystkim przeniesienie prawa do rozporządzania towarem to nie tylko przeniesienie jego własności. Dla uznania, że miała miejsce dostawa towarów, wystarczy że podmiot nabędzie tzw. własność ekonomiczną, tzn. będzie miał możliwość dowolnego rozporządzania i dysponowania uzyskanym towarem. Bez znaczenia zatem w tej sytuacji pozostaje forma prawna zbycia towaru.

Powyższe wskazuje jednoznacznie, że rozważając skutki podatkowe dokonanej przez Wnioskodawcę transakcji należy mieć na uwadze wyłącznie aspekty prawne, które mają znaczenie z punktu widzenia ustawy o podatku od towarów i usług.

Z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że istotą dostawy jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, przy czym chodzi tutaj o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Podobną regulację w zakresie dostawy zawiera art. 14 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 26 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.). Dostawa towaru nie odnosi się do zbycia prawa własności zgodnie z procedurami przewidzianymi obowiązującym prawem krajowym, lecz obejmuje wszelkie zbycie majątku rzeczowego przez jedną stronę, która upoważnia drugą stronę do dysponowania w rzeczywistości tym majątkiem tak, jakby była jego właścicielem. Pogląd ten jest zgodny z celem Dyrektywy, która została opracowana między innymi w celu oparcia wspólnego systemu VAT na jednolitej definicji transakcji podlegających opodatkowaniu. Celowi temu mogłaby zagrozić sytuacja, gdyby warunek zaistnienia dostawy towarów - będącej jedną z trzech transakcji podlegających opodatkowaniu - różnił się w poszczególnych Państwach Członkowskich, jak to ma miejsce w przypadku warunków rządzących przeniesieniem prawa własności w prawie cywilnym.

Takie stanowisko znalazło wyraz w wielu orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który stwierdził, że pojęcie dostawy towaru nie odnosi się do przeniesienia własności w formach przewidzianych we właściwym prawie krajowym, lecz obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego rozporządzania nim, jak gdyby była właścicielem tego dobra.

Pojęcie rozporządzania towarami jak właściciel w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług należy więc rozumieć szeroko, jako obejmujące nie tylko uprawnienie do wyzbycia się własności pozyskanych towarów (przeniesienie własności, zrzeczenie się własności, rozporządzenie na wypadek śmierci) czy ich obciążenia (ustanowienia na rzeczy prawa rzeczowego, czy też oddanie rzeczy w dzierżawę lub najem), lecz także korzystania z nabytych towarów.

W omawianej sprawie zaistnieje niewątpliwie sytuacja, w której nabywca nabędzie tzw. własność ekonomiczną, tzn. będzie miał możliwość dowolnego rozporządzania i dysponowania uzyskanym towarem, w tym wypadku niezabudowaną nieruchomością zamienną.

Zatem wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy, przyznanie decyzją administracyjną w ramach odszkodowania nieruchomości zamiennej uznać należy za odpłatną dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego, biorąc pod uwagę przywołane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny stwierdzić należy, iż dla czynności przeniesienia prawa własności nieruchomości zamiennej Miasto występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, natomiast powyższa czynność dostawy nieruchomości zamiennej jako odpłatna dostawa towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.