Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/415-891/14-4/PW
z 16 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 4 listopada 2014 r. (data wpływu 17 listopada 2014 r.) oraz w piśmie z dnia 3 lutego 2015 r. (data nadania 3 lutego 2015 r.) uzupełniającym wniosek na wezwanie z dnia 23 stycznia 2015 r. Nr IPPB2/415-891/14-2/PW (data odbioru 27 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika związanych z refundacją badań oraz zakupu okularów – jest:

• prawidłowe – w zakresie refundacji kosztów zakupu okularów,
• nieprawidłowe – w zakresie kosztów badań lekarskich.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 17 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika związanych z refundacją badań oraz zakupu okularów.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Jednostka Wojskowa dokonuje refundacji kosztów zakupionych okularów korygujących wzrok dla żołnierzy i pracowników wojska. Zgodnie z przepisami działu X ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy, dotyczącego bezpieczeństwa i higieny pracy oraz Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1988 r. pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach, wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

W oparciu o powyższe przepisy oraz w ramach ustaleń z posiedzenia komisji w sprawie ustalenia częściowej refundacji kosztów zakupu okularów z dnia 20 czerwca 2011 r. dowódca Jednostki Rozkazem Dziennym z dnia 28 czerwca 2011 r. ustalił, że z dniem 1 lipca 2011 r. żołnierzom zawodowym i pracownikom wojska Jednostki Wojskowej oraz instytucji będących na zaopatrzeniu finansowym, którzy wykonują pracę na stanowisku wyposażonym w monitory, należny jest zwrot kosztów zakupu okularów do pracy przy komputerze w wysokości 374,41 zł. Przepisy prawa wprawdzie nie określają, jak duże ma być dofinansowanie, jednak zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy udział ten nie może być niższy niż koszt standardowych okularów. Kwota ta musi być realna, tak aby faktycznie umożliwiła pracownikowi zakup odpowiednich szkieł i opraw.

Zdaniem Jednostki Wojskowej ustalona kwota odpowiada powyższym wymogom.

Zwrot kosztów następuje po przedstawieniu dowodu zakupu okularów do pracy przy komputerze (rachunek, faktura VAT) oraz kopii zaświadczenia o braku przeciwwskazań pracownika do pracy na zajmowanym stanowisku z adnotacją lekarza o konieczności stosowania okularów do pracy przy komputerze.

Jednostka jest przy tym płatnikiem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych dla wyżej wymienionych grup osób. Jako płatnik zaliczki jest obowiązana ją obliczać, pobierać, a następnie wpłacać do właściwego urzędu skarbowego. Pojawiają się jednak wątpliwości dotyczące powstania w/w obowiązku w razie refundacji kosztów zakupu okularów, jak i kosztów badań w przypadku, gdy żołnierz lub pracownik zwraca się do pracodawcy z prośbą o skierowanie na badania kontrolne przed upływem terminu badań okresowych (np. w przypadku pogorszenia wzroku), a lekarz w wyniku przeprowadzonego badania wskaże potrzebę ich stosowania lub wymiany dotychczasowych na inne.

Pismem z dnia 23 stycznia 2015 r. Nr IPPB2/415-891/14-2/PW wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

• przeformułowanie pytania tak, aby dotyczyło ciążących na Jednostce Wojskowej obowiązków płatnika/informacyjnych związanych z ewentualnie powstałym po stronie pracowników przychodem, ponieważ sformułowane pytanie odnosi się tylko i wyłącznie do skutków podatkowych powstałych po stronie pracowników, natomiast nie dotyczy obowiązków Jednostki Wojskowej jako zainteresowanego występującego z wnioskiem o wydanie interpretacji w swojej indywidualnej sprawie.
  
• przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego adekwatnego do przeformułowanego pytania.
  
  
  

Wezwanie skutecznie doręczono 27 stycznia 2015 r.

Pismem z dnia 3 lutego 2015 r. (data nadania 3 lutego 2015 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w wyznaczonym terminie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy w tym przypadku Jednostka Wojskowa jako płatnik zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych koszty badań oraz refundacji okularów winna traktować jako przychód pracownika, który należy opodatkować podatkiem dochodowym od osób fizycznych i w takim wypadku jest obowiązana obliczyć, pobrać, a następnie wpłacić do właściwego urzędu skarbowego stosowną zaliczkę?

Zdaniem Wnioskodawcy.

W ocenie Jednostki Wojskowej powyższe wydatki ponoszone są w ramach ustawowego obowiązku nałożonego przez pracodawcę i podlegają zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wprawdzie co do zasady kwota wypłacona pracownikowi z tytułu zwrotu wydatków, które poniósł na zakup okularów korekcyjnych stanowi jego przychód ze stosunku pracy, w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o PDOF.

Przychód ten może jednak korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego, o ile zachodzą okoliczności określone w art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o PDOF. Zgodnie z jego treścią wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Tymi odrębnymi przepisami, w odniesieniu do okularów korygujących, jest powołane wcześniej rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe.

Zaopatrzenie pracownika w okulary może nastąpić poprzez otrzymanie ich od pracodawcy lub poprzez dokonanie przez pracownika zakupu zaleconych okularów i otrzymanie zwrotu poniesionych na ten cel wydatków udokumentowanych fakturą lub rachunkiem.

§ 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 01 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe, stanowi, iż pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok, zgodnie z zaleceniem lekarza, jeśli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, wskażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Zdaniem Jednostki Wojskowej dodatkowe badanie okulistyczne jest uzupełnieniem badania okresowego i jako takie powinno być podobnie traktowane w świetle przepisów podatkowych. Zatem, gdy pomiędzy badaniami okresowymi pracownik zatrudniony przy monitorze ekranowym zgłosi pogorszenie wzroku, to pracodawca powinien go skierować na profilaktyczne badania okulistyczne, przed terminem kolejnych badań okresowych.

Powyższe Jednostka uzasadnia następująco:

Zgodnie z art. 229 § 2 Kodeksu pracy pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim. Ustawodawca nie doprecyzował w tymże przepisie częstotliwości wykonywania tych badań. Brak jest także regulacji, która ograniczałaby prawo pracodawcy do skierowania pracownika na badania w sytuacji, gdy zachowuje jeszcze ważność wydane uprzednio zaświadczenie lekarskie. Można wręcz argumentować, że biorąc pod uwagę ciążący na pracodawcy obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, zgłoszenie pracodawcy przez pracownika pogorszenia stanu zdrowia, powinno skłonić pracodawcę do skierowania pracownika na badania profilaktyczne.

Kwestie dotyczące profilaktycznej ochrony zdrowia zostały uregulowane w Kodeksie pracy, a także w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych dla celów przewidzianych w Kodeksie pracy, wydanym na podstawie art. 229 § 8 K.p.

Ze Wskazówek metodycznych w sprawie przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników (stanowiących załącznik nr 1 do ww. rozporządzenia) wynika, że w przypadku zagrożeń związanych z obsługą monitorów ekranowych badania okresowe (w tym okulistyczne), co do zasady, przeprowadza się co cztery lata, ostatecznie jednak o częstotliwości badań decyduje lekarz medycy pracy (część I tabeli Czynniki fizyczne - lp. 10). Z kolei zgodnie z § 6 pkt 1 ww. rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej, przeprowadzenie badań lekarskich poza terminami wynikającymi z częstotliwości wykonywania badań okresowych jest konieczne m.in. w przypadku stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na powstawanie choroby zawodowej. Co istotne, choroby układu wzrokowego wywołane m.in. czynnikami fizycznymi figurują w wykazie chorób zawodowych (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych).

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 grudnia 2002 r. (sygn. 1PK 44/02) wskazał, że „aktualnym orzeczeniem lekarskim w rozumieniu art. 229 § 4 Kp. jest orzeczenie stwierdzające stan zdrowia pracownika w dacie, w której ma być dopuszczony do pracy. Zachowuje ono aktualność w okresie w nim wymienionym, jednak staje się nieaktualne w przypadku wystąpienia w tym okresie zdarzeń, które mogą wskazywać na zmianę stanu zdrowia pracownika”.

W konsekwencji należy zatem uznać, że jeżeli w związku z pogorszeniem wzroku pracownika zatrudnionego przy monitorze ekranowym, w przerwie pomiędzy badaniami okresowymi, pracodawca skierował go na badanie okulistyczne i lekarz medycyny pracy w zaświadczeniu wydanym po przeprowadzeniu takiego badania potwierdził konieczność zmiany okularów korygujących - to w takiej sytuacji kwota wypłacona temu pracownikowi z tytułu zwrotu wydatków, które poniósł na zakup nowych okularów, może korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o PDOF. W takim wypadku Jednostka Wojskowa nie ma obowiązku obliczania, pobierania, a następnie uiszczania stosownej zaliczki na tenże podatek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe w zakresie refundacji kosztów zakupu okularów, nieprawidłowe w zakresie kosztów badań lekarskich.

Stosownie do przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art . 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 tej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14 – 15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art . 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 cyt. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Jednakże na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), w art. 207 zawiera ogólną normę nakładającą na pracodawcę odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy.

Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki (art. 207 § 2 Kodeksu pracy), a koszty działań podejmowanych przez pracodawcę w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w żaden sposób nie mogą obciążać pracowników (art. 207 § 21 ww. Kodeksu).

W ramach obowiązków wynikających z zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, pracodawca jest między innymi zobligowany do finansowania z własnych środków kosztów badań wstępnych (przed podjęciem pracy), a także badań okresowych i kontrolnych pracowników (art. 229 Kodeksu pracy).

Uszczegółowieniem tych regulacji są przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu opieki profilaktycznej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych dla celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U., Nr 68, poz. 332 z późn. zm.).

Zgodnie z § 4 ust. 1 tego rozporządzenia, badanie profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę. Skierowanie to powinno zawierać między innymi określenie rodzaju badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane.

Podkreślenia wymaga fakt, że brak jest w tych przepisach regulacji, która ograniczałaby prawo pracodawcy do skierowania pracownika na badania w sytuacji, gdy formalnie zachowuje jeszcze ważność wydane uprzednio zaświadczenie lekarskie. Przeciwnie, biorąc pod uwagę ciążący na pracodawcy generalny obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, zgłoszenie pracodawcy przez pracownika pogorszenia stanu zdrowia, powinno skłonić pracodawcę do skierowania pracownika na badania profilaktyczne.

Wskazać również należy na postanowienia § 8 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. Nr 148, poz. 973), z których wynika, że pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym na stanowiskach z monitorami ekranowymi profilaktyczną opiekę zdrowotną w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, o której mowa w ust. 1, wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 grudnia 2002 r. (I PK 44/02, OSNP 2004 nr 12, poz. 209) wskazał, że „aktualnym orzeczeniem lekarskim w rozumieniu art. 229 § 4 Kp. jest orzeczenie stwierdzające stan zdrowia pracownika w dacie, w której ma być dopuszczony do pracy. Zachowuje ono aktualność w okresie w nim wymienionym, jednak staje się nieaktualne w przypadku wystąpienia w tym okresie zdarzeń, które mogą wskazywać na zmianę stanu zdrowia pracownika”.

Stąd niewątpliwie pogorszenie wzroku pracownika należy traktować jako zmianę jego stanu zdrowia, uzasadniającą konieczność wcześniejszego niż wymagałoby to z obowiązującego zaświadczenia lekarskiego, przeprowadzenia badania lekarskiego.

Wynik badania okulistycznego wskazujący na konieczność stosowania lub wymiany okularów, obliguje pracodawcę do zapewnienia pracownikom okularów korygujących wzrok, zgodnie z zaleceniem lekarza.

W takiej sytuacji, refundacja poniesionych i udokumentowanych przez pracownika kosztów zakupu okularów dokonana przez Wnioskodawcę, stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy, objęty zwolnieniem od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast koszt badania okulistycznego poniesiony przez Wnioskodawcę nie stanowi przychodu pracownika w rozumieniu ustawy, tym samym nie może mieć do niego zastosowanie wskazany przez Wnioskodawcę art. 21 ust. 1 pkt 11, ani żaden inny przepis cytowanej ustawy podatkowej.

W świetle powyższego za prawidłowe należy uznać stanowisko Wnioskodawcy w zakresie skutków podatkowych refundacji kosztów zakupu okularów korygujących wzrok dla pracowników i nieprawidłowe w zakresie kosztów badań lekarskich.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52  3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012, poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.