Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4514-113/15/MK
z 12 października 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 15 lipca 2015 r. (wpływ do Biura – 21 lipca 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 lipca 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej: Spółka) jest spółką kapitałową działającą w ramach grupy kapitałowej P.T.

Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest świadczenie usług z zakresu systemów zasilania i automatyki przemysłowej dla branży hutniczej, w tym wdrażanie i uruchamianie takich systemów.

Spółka wraz ze spółką P.T.L. z siedzibą w Londynie zamierza zawrzeć następujące umowy będące umowami konsolidacji sald:

1. EUR (…),
2. USD (…),
3. PLN (…).
   
   

Umowy powyższe stanowić będą elementy systemu zarządzania płynnością finansową w grupie P.T., opartą na umowie „A(…)” wraz z aneksem „S(…)”.

Na podstawie ww. umów P.T.L. uprawnia Spółkę do uczestnictwa w wewnątrzgrupowych systemach finansowania obejmujących grupę kapitałową P. i zobowiązuje Spółkę do zintegrowania rachunków bankowych do systemu cash poolingu grupy P.

Zgodnie z zawartym porozumieniem, P.T.L. będzie mieć prawo do rozwiązania umowy cash poolingu zawartej przez Spółkę, bez zgody Spółki, co powoduje, że ma pozycje dominującą w systemie.

Spółka oraz P.T.L. należą do jednej grupy kapitałowej, spółki te łączą bezpośrednie relacje kapitałowe, tj. P.T.L. z siedzibą w Londynie posiada 100% udziałów w kapitale zakładowym Spółki.

Funkcję Pool-Leadera w Systemie cash pooling będzie pełnić spółka P.T.L. (dalej także: „Pool-Leader”), będąca rezydentem podatkowym w Wielkiej Brytanii. Pozostałymi Uczestnikami Systemu, na podstawie odrębnych umów z odpowiednimi bankami, będą inne spółki z Grupy P.

Zawarcie powyższych umów ma na celu umożliwienie wspólnego efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi poprzez odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald występujących na rachunkach spółek z Grupy P. uczestniczących w systemie cash poolingu.

Spółki planują, iż systemem cash poolingu zostaną objęte salda rachunków denominowanych w walucie, tj. EUR i USD oraz PLN. Spółka będzie posiadać Rachunki Źródłowe (dla PLN oraz każdej waluty odrębnie – EUR i USD), a spółka P.T.L. będzie posiadać ponadto trzy Rachunki Konsolidacyjne (dla PLN i każdej waluty odrębnie – EUR i USD). Rachunki Źródłowe Spółki będą prowadzone przez Bank z siedzibą w Polsce. Rachunki Konsolidacyjne, prowadzone będą przez Bank z siedzibą w Wielkiej Brytanii.

Umowy cash poolingu zostaną zawarte pomiędzy:

• Spółką oraz
• P.T.L.,
• The Bank of T.-M. ... oraz
• Bank of T.- M. ....
  
  

Cash pooling oferowany przez Bank będzie systemem cash poolingu rzeczywistego („real cash pooling”) w wariancie „zero – balancing” w formie „one-way”, tj. w następujący sposób:

1. na koniec każdego dnia salda na Rachunkach Źródłowych będą zerowane,
2. na początek następnego dnia roboczego nie będzie dochodziło do transferów zwrotnych na poszczególne Rachunki Źródłowe, a saldo na Rachunkach Źródłowych ponownie będzie wynosiło zero,
3. w ciągu dnia Spółka będzie uprawniona do nielimitowanej wpłaty i wypłaty środków pieniężnych z Rachunków Źródłowych w Polsce,
4. kwota debetu lub kredytu z czasu zerowania Rachunku Źródłowego będzie odzwierciedlona na wewnętrznym (technicznym) koncie P.T.L.
   
   

Rozliczenie stron (Pool Leader – Spółka) następować będzie, w ten sposób, że odsetki będą kalkulowane przez Pool Leadera na bazie codziennych sald na Rachunku Źródłowym, a rozliczane miesięcznie.

Bank będzie zapewniał techniczne narzędzia systemu cash poolingu oraz będzie dokonywał następujących operacji na koniec każdego dnia roboczego:

1.na zakończenie każdego dnia roboczego Bank będzie ustalał saldo Spółki w danej walucie na Rachunku Źródłowym,

2.po ustaleniu sald Bank dokonywał będzie następującego bilansowania:

1. w przypadku salda dodatniego na Rachunku Źródłowym, Bank dokona przelewu środków z Rachunku Źródłowego na Rachunek Konsolidacyjny, w wyniku którego saldo na koniec dnia na Rachunku Źródłowym wyniesie zero;
2. w przypadku salda ujemnego na Rachunku Źródłowym, Bank dokona przelewu środków z Rachunku Konsolidacyjnego na Rachunek Źródłowy, w wyniku czego saldo końcowe na Rachunku Źródłowym wyniesie zero.
   
   

Efektem tych operacji jest rzeczywiste przekazanie środków z salda dodatniego Rachunku Źródłowego na Rachunek Konsolidacyjny, a saldo ujemne Rachunku Źródłowego Uczestników systemu, w tym Spółki, jest pokrywane środkami z Rachunku Konsolidacyjnego oraz wykazanie na koniec dnia na wszystkich rachunkach Spółki salda równego zero.

Z tytułu świadczenia usług opisanych wyżej Bank nie będzie pobierać opłaty od Spółki. Wszelkie warunki współpracy z Bankiem w zakresie cash poolingu zawarte będą w odrębnej umowie zawartej pomiędzy Pool Leaderem a Bankiem.

Pool Leader, jako właściciel i posiadacz Rachunku Konsolidacyjnego będzie płacił na rzecz Banku odsetki (jeśli te zostaną naliczone w związku z zadłużeniem się Pool Leadera w Banku).

Warunki handlowe (stopy procentowo) dotyczące konsolidacji funduszy z rachunków źródłowych uczestników systemu na Rachunku Konsolidacyjnym odpowiadać będą warunkom rynkowym i są potwierdzone w odrębnej umowie zawartej pomiędzy poszczególnymi Uczestnikami Cash-Poolingu, a Pool Leaderem (Supplementary Terms and Conditions for Participation in the P. Cash Management System (Cash Management Terms and Conditions).

Banki nie są podmiotami powiązanymi z żadnym z uczestników systemu cash poolingu w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Status podmiotów powiązanych – w myśl powyższego przepisu – posiadać będą natomiast wszystkie podmioty z Grupy P. uczestniczące w Systemie. W szczególności, podmiot pełniący funkcję Pool Leadera w ramach Systemu, tj. P.T.L. jest ostatecznym i wyłącznym właścicielem Spółki, tzn. bezpośrednio posiada 100% praw głosu w Spółce i sprawuje nad nią kontrolę.

Wśród uczestników systemu mogą znajdować się podmioty z wielu państw, w tym z Unii Europejskiej jak i spoza niej (np. USA oraz Japonia). Niemniej jednak należy podkreślić, że nie będzie bezpośrednich relacji między Spółką, a podmiotami z innych państw. Jedyna relacja, jaka wystąpi to stosunek prawny: Spółka – Pool Leader – Bank (jako pośrednik). Tym samym porozumienia w zakresie cash poolingu zawarte będą jedynie pomiędzy: Pool Leaderem, Bankiem, a danym Uczestnikiem systemu cash poolingu (spółką wchodzącą w skład grupy kapitałowej P.).

Rachunki Źródłowe Spółki będą zasilane wyłącznie ze środków znajdujących się na Rachunku Konsolidacyjnym Pool Leadera.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z uczestnictwem Spółki w systemie cash poolingu będzie na Spółce spoczywał obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych – w świetle art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Spółki, brak będzie obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilno-prawnych w związku z zawarciem umowy cash poolingu i jej realizacją, przekazywaniem i otrzymywaniem środków finansowych w ramach systemu cash poolingu.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 626, ze zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne m.in:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Ponadto opodatkowaniu podlegają zmiany wskazanych wyżej umów wymienionych, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione uprzednio.

Należy wskazać, iż umowa cash poolingu, jest umową nienazwaną. Nie może jej też zakwalifikować do ww. kategorii umów.

W szczególności nie można jej zakwalifikować jako umowę pożyczki (art. 720 Kc), w której „dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko, co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości”.

Umowa cash poolingu nie zawiera essentialia negotii umowy pożyczki, tak w przypadku, gdy na Rachunku Konsolidacyjnym znajdować sią będą wyłącznie środki Spółki oraz Pool Leadera, jak również w przypadku, gdy na rachunku tym znajdować się będą środki Spółki, Pool Leadera oraz innych Uczestników Systemu.

Całościowa i wieloaspektowa ocena umowy cash poolingu uniemożliwia przyjęcie, iż jest ona umową pożyczki.

W szczególności taka konkluzja nie jest możliwa ze względu na następujące jej cechy:

1. brak możliwości rozpoznania przez Spółkę oraz poszczególnych uczestników Struktury, komu zostaną przetransferowane środki finansowe przez Pool Leadera w przypadku salda dodatniego;
2. brak możliwości rozpoznania przez poszczególnych uczestników Struktury, w jakiej wysokości zostaną przetransferowane środki finansowe przez Pool Leadera;
3. brak możliwości rozpoznania przez Spółkę oraz poszczególnych uczestników Struktury, ani od kogo i w jakiej wysokości dany Uczestnik otrzyma środki w przypadku wystąpienia u niego salda ujemnego;
4. Uczestnik, w tym Spółka, mający saldo ujemne może otrzymać środki na pokrycie tego salda pochodzące de facto od kilku innych Uczestników wykazujących salda dodatnie, a Uczestnik wykazujący saldo dodatnie może udostępniać swoje środki na rzecz jednego, albo kilku innych Uczestników mających saldo ujemne.
   
   

Tym samym podatnicy przystępujący do cash poolingu:

1. nie zobowiązują się do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na inny określony w umowie podmiot;
2. nie wiedzą kiedy ich środki zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika;
3. nie mają możliwości w pełni autonomicznego dysponowania środkami przez uczestników systemu, (co stanowi element konieczny umowy pożyczki);
4. nie mają możliwości wpływu na parametry czasowe „transferów”.
   
   

Nie jest więc skonkretyzowana druga strona transakcji i wysokość jej przedmiotu, ponieważ zerowanie salda debetowego na rachunku uczestnika następuje z wykorzystaniem dodatniego salda rachunku zbiorczego (Rachunku Konsolidacyjnego), którego stan jest wypadkową sald rachunków wszystkich uczestników systemu. Z podobną sytuacją mamy do czynienia w przypadku, gdy jedynymi uczestnikami systemu jest Spółka i Pool Leader, ponieważ zerowanie salda debetowego na rachunku Spółki następuje z wykorzystaniem dodatniego salda rachunku zbiorczego (Rachunku Konsolidacyjnego), w którego skład wchodzą również wcześniej uzyskane środki z sald dodatnich na koncie Spółki. Wobec powyższej analizy należy wskazać, iż umowa pożyczki różni się znacząco od umowy cash poolingu. Inne są jej elementy konstrukcyjne, inne prawa i obowiązki stron takiej umowy, jak również inny zakres odpowiedzialności.

W ramach cash poolingu zaprezentowanego w wyżej wskazanym stanie faktycznym, nie występuje zobowiązanie konkretnego pożyczkodawcy (m.in. Spółki lub Pool Leadera) do przeniesienia na własność konkretnego pożyczkobiorcy (m.in. Spółki lub Pool Leadera) określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko, co do gatunku ani nie istnieje zobowiązanie do zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Podobnie, w przypadku, gdy w systemie cash poolingu występować będzie jedynie Spółka oraz Pool Leader, nie mamy do czynienia z przeniesieniem na własność określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku ani nie istnieje zobowiązanie do zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Nie jest takim zobowiązaniem w szczególności zawarta między Spółką a Pool Leaderem umowa: „Agreement on Participaron in the P. Cash Management System” wraz z aneksem „Supplementary Terms and Conditions for Participaron in the P. Cash Management System (Cash Management Terms and Conditions)”, określająca elementy i zasady funkcjonowania systemu zarządzania płynnością finansową w grupie P. Tym bardziej, umowa cash poolingu nie może zostać uznana za pożyczkę w świetle ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w przypadku wielości podmiotów uczestniczących w Strukturze. W takim przypadku Uczestnicy Struktury nigdy nie wiedzą komu ich środki finansowe zostaną przetransferowane i w jakiej wysokości przez Pool Leadera na rzecz innego Uczestnika ani od kogo i w jakiej wysokości dany Uczestnik otrzyma środki w przypadku wystąpienia u niego salda ujemnego. Konsolidacja sald rachunków uczestniczących jest zazwyczaj dokonywana na bazie dziennej, tj. na koniec dnia roboczego następuje konsolidacja sald, na początku następnego dnia roboczego nie będzie dochodzić do ich transferu zwrotnego, tj. salda Rachunków Źródłowych, niezależnie od salda dnia poprzedniego, następnego dnia wynosić będą zero. Tym samym środki raz przelane z Rachunku Źródłowego, tytułem salda dodatniego nie będą wracać od razu na Rachunek Źródłowy, lecz będą deponowane na Rachunku Konsolidacyjnym. Tym samym w przypadku salda ujemnego, może dojść do wyrównania salda, tak kapitałem zgromadzonym wcześniej na Rachunku Konsolidacyjnym z sald dodatnich Spółki, jak i ze środków Pool Leadera.

Tym samym, nie wystąpi „essentials negotii” umowy pożyczki, tj. nie powstanie obowiązek zwrotu określonej i tej samej ilości środków pieniężnych, nawet, gdyby możliwe do określenia były strony transferu (Spółka lub Pool Leader). Co więcej, rozliczenie odsetek pomiędzy Spółką a Pool Leaderem, tj. pomiędzy uczestnikiem, który ponosi koszt wynagrodzenia odsetkowego za skorzystanie z kapitału na rzecz uczestnika, który taki kapitał dostarczył, jest dokonywane w dłuższych okresach rozliczeniowych, w analizowanym przypadku będzie rozliczane w okresach miesięcznych.

Jednocześnie należy wskazać, iż w rozpatrywanym przypadku może mieć miejsce ponadto taka sytuacja, iż Spółka jednego dnia udostępni własne środki z tytułu salda dodatniego, a innego dnia otrzyma te środki w związku z posiadanym przez nią saldem ujemnym. Brak zatem możliwości wskazania zwrotnego transferu określonej ilości pieniędzy.

Tym samym należy wskazać, iż umowa cash poolingu, jako mająca na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez posiadaczy Rachunków Źródłowych (Uczestników Systemu, w tym Pool Leadera) oraz obejmująca swoim zakresem kompleksowe zarządzanie płynnością finansową nie została wprost wymieniona w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, w związku z czym nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Mając powyższe na uwadze, wobec braku wskazania umowy cash poolingu w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, stanowiącym enumeratywny katalog stosunków prawnych podlegających opodatkowaniu tym podatkiem, brak jest podstaw do zakwalifikowanych czynności dotyczących przepływów finansowych i konsolidacji sald dokonywanych w ramach cash poolingu, jako podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołał stanowisko zaprezentowane przez organy podatkowe w wydanych interpretacjach indywidualnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych wskazać należy, iż rozstrzygnięcia w nich zawarte nie są wiążące dla tutejszego Organu. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.