Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP3/4512-701/15/MN
z 4 listopada 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 22 kwietnia 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 15 września 2015 r. (data wpływu 21 września 2015 r.) uzupełnionym pismem z 12 listopada 2015 r. (data wpływu 17 listopada 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji sprzedaży pojazdów, w odniesieniu do których został orzeczony przepadek – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 września 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji sprzedaży pojazdów, w odniesieniu do których został orzeczony przepadek. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 12 listopada 2015 r. (data wpływu 17 listopada 2015 r.)

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny (doprecyzowany w piśmie z 12 listopada 2015 r.):

Wnioskodawca – Powiat, jest jednostką samorządu terytorialnego – zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 595 ze zm.), powiat jako osoba prawna wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 6 i pkt 15 tej ustawy, powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w tym m.in. w zakresie transportu zbiorowego i dróg publicznych, porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli.

Na podstawie art. 130a ustawy Prawo o ruchu drogowym ustawa (Dz. U. 2012.1137 t.j. z późń. zm.) usuwanie pojazdów z dróg oraz prowadzenie parkingu strzeżonego dla pojazdów usuniętych należy do zadań własnych powiatu. Na podstawie przepisów powyższej ustawy Rada Powiatu, biorąc pod uwagę konieczność sprawnej realizacji zadań, oraz koszty usuwania i przechowywania pojazdów na obszarze danego powiatu, ustala w drodze uchwały wysokość opłat. Opłaty te stanowią dochód własny Powiatu zaś wydanie pojazdu następuje po okazaniu dowodu uiszczenia opłaty. Starostwo Powiatowe pobiera od właścicieli pojazdów:

1. opłaty za usunięcie i przechowywanie pojazdu (art. 130a ust. 5c),
2. koszty, w przypadku jeżeli odstąpiono od usunięcia pojazdu w przypadku, jeżeli przed wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu lub w trakcie usuwania ustaną przyczyny jego usunięcia (art. 130a ust 2a).
   
   

W kontekście powyższego powiat w zakresie wykonywania opisanych czynności – nie występuje jako podatnik podatku od towarów i usług. Zatem opłaty pobierane za ww. czynności, w wysokości określonej w powołanych wyżej regulacjach, nie są objęte podatkiem od towarów i usług. Zgodnie przepisami ustawy Prawo o ruchu drogowym, pojazd usunięty z drogi, umieszcza się na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie. Jednocześnie w przypadku nieodebrania pojazdu w terminie 3 miesięcy od dnia jego usunięcia, Starosta występuje do sądu z wnioskiem o orzeczenie przepadku pojazdu. W przypadku gdy Sąd uwzględni wniosek, powiat nabywa w drodze orzeczenia Sądu własność pojazdów, które były usunięte z dróg. Sprzedaż tych pojazdów przez powiat odbywa się na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 lutego 2011 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. Nr 46, poz. 237). Zgodnie z § 7 ust. 1 rozporządzenia, do sprzedaży ruchomości stosuje się przepisy art. 104 i art. 105 oraz art. 105a § 1-3, § 5 i § 6, a także art. 105b-108 ustawy oraz przepisy wydane na podstawie art. 109 § 1 i § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Starostwo Powiatowe uzyskuje dochody ze sprzedaży pojazdów, w stosunku do których nastąpił przepadek na rzecz powiatu, przy czym dochody te przeznacza się na pokrycie wydatków związanych z przechowywaniem lub sprzedażą ruchomości (§ 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 lutego 2011 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym, w administracji). Sprzedaży samochodów dokonuje się sporadycznie są to incydentalne zdarzenia.

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że rozporządzenie Rady Ministrów z 28 lutego 2011 r. (Dz.U. z 2011 r. Nr 46, poz. 237) określiło, że do przechowywania, oszacowania i sprzedaży ruchomości które stały się własnością powiatu na podstawie prawomocnego orzeczenia przepadku przedmiotów, wydanego w postępowaniu karnym, w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, w postępowaniu administracyjnym, w postępowaniu cywilnym oraz w postępowaniu w sprawach o wykroczenia stosuje się stosuje się dział II rozdziału 6 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Starosta jako organ egzekucyjny w zakresie likwidacji ruchomości, które zostały przejęte na rzecz powiatu na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2012 r. poz. 1137 z późn. zm.) sprzedaje zajęte ruchomości (samochody) w drodze licytacji publicznej, art. 105a ww. ustawy określa szczegółowo w jaki sposób przebiega licytacja publiczna. W licytacji mogą uczestniczyć osoby fizyczne jak również podmioty gospodarcze. Likwidacyjna sprzedaż przedmiotowej ruchomości, dokonywana w trybie egzekucji administracyjnej, nie może być uznana za cywilnoprawną umowę sprzedaży, o której mowa w art. 535 kc. Celem sprzedaży licytacyjnej jest przymusowe wykonanie świadczenia, które nie prowadzi do powstania stosunku zobowiązaniowego, tylko do spieniężenia przedmiotu w trakcie egzekucji (likwidacji) ruchomości. Sprzedaż egzekucyjna czy sprzedaż likwidacyjna ma walor nabycia pierwotnego, bez obciążeń a tym nie charakteryzuje się umowa sprzedaży. Nabywca w przypadku nabycia w ramach egzekucji z ruchomości nie staje się właścicielem w wyniku zawartej umowy sprzedaży, lecz np. na skutek przybicia i zapłacenia ceny w terminie przy czym w wyniku sprzedaży egzekucyjnej nie występuje taki element, jak uzgodnienie ceny sprzedaży.

Powiat nabywa samochód w drodze prawomocnego wyroku sądu, następnie zleca jego oszacowanie. Do sprzedaży w drodze licytacji publicznej przeznaczane są samochody, które zgodnie z wykonaną przez rzeczoznawcę opinią nadają się do dalszego użytkowania przez nabywcę. Osoba fizyczna lub przedsiębiorca, który nabędzie w ten sposób samochód staje się jego właścicielem i może go nadal wykorzystywać, może go sprzedaż, darować lub dokonać jego likwidacji (złomowania). Sposób wykorzystywania nie zależy od Powiatu.

W przypadku, gdy wartość samochodu określona przez rzeczoznawcę jest niska i którego z obiektywnych przyczyn Powiat nie jest w stanie w żaden sposób spożytkować, przeznacza się do demontażu. Powiat złomuje samochód w celu uniknięcia ponoszenia wydatków, związanych z jego posiadaniem i przechowywaniem. Po dokonaniu utylizacji przez przedsiębiorcę Powiat składa wniosek do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej o udzielenie dofinansowania w zakresie zbierania pojazdów wycofanych z eksplantacji i podpisuje umowę o udzielenie dofinansowania pojazdu przejętego do demontażu.

Kwotę, którą wpłaca podmiot dokonujący demontażu pojazdu traktuje się jako dochód Powiatu w odniesieniu do którego Powiat nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu przepisów art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, czy też nie jest podatnikiem wypełniając dyspozycję art. 15 ust. 6 tej ustawy dlatego nie klasyfikowany jest on zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług. Czynności te odbiegają od działań charakterystycznych dla przedsiębiorców, będących uczestnikami obrotu gospodarczego. Dodatkowo jak stanowi art. 130 ust. 10h ustawy Prawo o ruchu drogowym, koszty związane z usuwaniem, przechowywaniem, oszacowaniem, sprzedażą lub zniszczeniem pojazdu powstałe od momentu wydania dyspozycji jego usunięcia do zakończenia postępowania ponosi osoba będąca właścicielem tego pojazdu w dniu wydania dyspozycji usunięcia pojazdu. Decyzję o zapłacie tych kosztów wydaje Starosta.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż pojazdów, nabytych przez Powiat na podstawie orzeczenia Sądu cywilnego w związku z realizacją zadań publicznych podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem powiatu, w odniesieniu do sprzedaży w trybie licytacji pojazdów, które przeszły na własność powiatu, czynność ta nie podlega opodatkowaniu ze względu na fakt, iż w tym zakresie Starosta działa jako organ władzy publicznej, realizujący zadania nałożone odrębnymi przepisami prawa. Aby dana transakcja gospodarcza podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT powinna stanowić czynność opodatkowaną w rozumieniu przepisów o VAT oraz zostać dokonana przez podatnika VAT, działającego w tym charakterze w odniesieniu do tej transakcji. Powiat stał się właścicielem pojazdu bez konieczności zapłaty wynagrodzenia w drodze deklaratoryjnego wyroku sądu. Powiat nie pozyskał mienia w celu prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Jedyne funkcje jakie powiat spełnia w odniesieniu do tych pojazdów to funkcje właścicielskie, nie ponoszone są żadne nakłady na przedmiotowe mienie, które stanowi „niegospodarczy” majątek. Do sprzedaży ruchomości stosuje się przepisy ustawy i nie ma możliwości dowolnego kształtowania ceny. Dlatego zbycie tych pojazdów należy uznać za zbycie majątku pozostającego poza zakresem prowadzonej działalności gospodarczej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na wstępie należy zauważyć, że przedmiotowa interpretacja dotyczy sprzedaży samochodów, których stan techniczny pozwala na ich dalsze użytkowanie przez nabywcę, ponieważ w piśmie z 12 listopada 2015 r. Wnioskodawca jednoznacznie wskazał, że „Do sprzedaży w drodze licytacji publicznej przeznaczane są samochody, które zgodnie z wykonaną przez rzeczoznawcę opinią nadają się do dalszego użytkowania przez nabywcę”.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami, stosownie do art. 2 pkt 6 ww. ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Pod pojęciem sprzedaży – w myśl art. 2 pkt 22 ustawy o VAT – rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Przez świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z powyższego jednoznacznie wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie art. 15 ust. 2 ww. ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników ma charakter wyłączenia podmiotowo – przedmiotowego.

Aby to wyłączenie miało miejsce, muszą zostać spełnione dwa warunki:

1. dotyczy wyłącznie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy,
2. odnosi się tylko do tych czynności, które związane są z realizacją zadań nałożonych na te podmioty przepisami prawa i do realizacji których zostały one powołane.
   
   

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Generalnie zatem wyłączone z opodatkowania podatkiem do towarów i usług są czynności wykonywane przez podmioty prawa publicznego (organy władzy publicznej i urzędy obsługujące te organy) w ramach sprawowanego przez nie władztwa publicznego.

Wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy, stanowi odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania i jako takie musi być ściśle interpretowane.

Powołany wyżej art. 15 ust. 6 ustawy, wyłącza z opodatkowania organy podlegające prawu publicznemu, jeżeli prowadzą daną działalność jako organy publiczne, nawet wtedy, gdy pobierają z tytułu tej działalności wynagrodzenie. Czynności, w których organy te uczestniczą jako organy publiczne, to określone prawem czynności wykonywane w interesie publicznym. Zatem czynności, w stosunku do których organy publiczne nie są traktowane jako podatnicy, to czynności wykonywane przez nie w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych, a także czynności, do których wykonywania są uprawnione wyłącznie organy publiczne.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, należy stwierdzić, że generalnie organy oraz urzędy publiczne są uznawane za podatników. Dotyczy to jednakże tylko tej sfery, w której faktycznie występuje konsumpcja oraz gdzie podmioty te mogą konkurować z podmiotami prawa prywatnego.

Kryterium decydującym o uznaniu organu (urzędu) władzy publicznej za podatnika VAT jest zachowywanie się nie jak organ władzy, lecz jak podmiot gospodarczy (przedsiębiorca) w stosunku do określonych transakcji lub czynności. Szczególnie jest to uzasadnione w tych przypadkach, gdzie identyczne czynności lub bardzo zbliżone czynności bądź też transakcje mogą być wykonywane przez podmioty prywatne (np. przedsiębiorców).

Ponadto, jak wskazał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 4 grudnia 2001 r. pojęcie „władzy publicznej” w rozumieniu art. 77 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (DzU. Nr 78, poz. 483 ze zm.), obejmuje wszystkie władze w sensie konstytucyjnym - ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Należy podkreślić, że pojęcia organu państwa oraz organu władzy publicznej nie są tożsame. W pojęciu „władzy publicznej” mieszczą się bowiem także inne instytucje niż państwowe lub samorządowe, o ile wykonują funkcje władzy publicznej w wyniku powierzenia, czy przekazania im tych funkcji przez organ władzy państwowej lub samorządowej. Wykonywanie władzy publicznej dotyczy wszelkich form działalności państwa, samorządu terytorialnego i innych instytucji publicznych, które obejmują bardzo zróżnicowane formy aktywności.

Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 1445), powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Stosownie do art. 6 ust. 1 ww. ustawy, w celu wykonywania zadań powiat może tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać umowy z innymi podmiotami.

Powiat nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej (art. 6 ust. 2 cyt. ustawy).

W odniesieniu do pobierania opłat za czynności przechowywania pojazdów usuniętych z drogi wskazać należy, iż stosownie do przepisu art. 130a ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 1137, z późn. zm.), pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela w przypadku:

1. pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu;
2. nieokazania przez kierującego dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub dowodu opłacenia składki za to ubezpieczenie, jeżeli pojazd ten jest zarejestrowany w kraju, o którym mowa w art. 129 ust. 2 pkt 8 lit. c;
3. przekroczenia wymiarów, dopuszczalnej masy całkowitej lub nacisku osi określonych w przepisach ruchu drogowego, chyba że istnieje możliwość skierowania pojazdu na pobliską drogę, na której dopuszczalny jest ruch takiego pojazdu;
4. pozostawienia pojazdu nieoznakowanego kartą parkingową, w miejscu przeznaczonym dla pojazdu kierowanego przez osoby wymienione w art. 8 ust. 1 i 2;
5. pozostawienia pojazdu w miejscu obowiązywania znaku wskazującego, że zaparkowany pojazd zostanie usunięty na koszt właściciela;
6. kierowania nim przez osobę nieposiadającą uprawnienia do kierowania pojazdami albo której zatrzymano prawo jazdy i nie ma możliwości zabezpieczenia pojazdu poprzez przekazanie go osobie znajdującej się w nim i posiadającej uprawnienie do kierowania tym pojazdem, chyba że otrzymała ona pokwitowanie, o którym mowa w art. 135 ust. 2.
   
   

W myśl art. 130a ust. 2 powołanej wyżej ustawy, pojazd może być usunięty z drogi na koszt właściciela, jeżeli nie ma możliwości zabezpieczenia go w inny sposób, w przypadku gdy:

1. kierowała nim osoba:
   1. znajdująca się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,
   2. nieposiadająca przy sobie dokumentów uprawniających do kierowania lub używania pojazdu;
2. jego stan techniczny zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego, powoduje uszkodzenie drogi albo narusza wymagania ochrony środowiska.
   
   

Zgodnie z art. 130a ust. 5c ustawy Prawo o ruchu drogowym, pojazd usunięty z drogi w przypadkach określonych w ust. 1–2, umieszcza się na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie.

W świetle art. 130a ust. 5f ww. ustawy, usuwanie pojazdów oraz prowadzenie parkingu strzeżonego dla pojazdów usuniętych w przypadkach, o których mowa w ust. 1–2, należy do zadań własnych powiatu. Starosta realizuje te zadania przy pomocy powiatowych jednostek organizacyjnych lub powierza ich wykonanie zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych.

Według art. 130a ust. 10 ustawy Prawo o ruchu drogowym, starosta w stosunku do pojazdu usuniętego z drogi, w przypadkach określonych w ust. 1 lub 2, występuje do sądu z wnioskiem o orzeczenie jego przepadku na rzecz powiatu, jeżeli prawidłowo powiadomiony właściciel lub osoba uprawniona nie odebrała pojazdu w terminie 3 miesięcy od dnia jego usunięcia. Powiadomienie zawiera pouczenie o skutkach nieodebrania pojazdu.

Starosta występuje z wnioskiem, o którym mowa w ust. 10, nie wcześniej niż przed upływem 30 dni od dnia powiadomienia (art. 130a ust. 10a ww. ustawy).

Na mocy art. 130a ust. 10d cyt. ustawy, przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio, gdy w terminie 4 miesięcy od dnia usunięcia pojazdu nie został ustalony jego właściciel lub osoba uprawniona do jego odbioru, mimo że w jej poszukiwaniu dołożono należytej staranności.

Na podstawie art. 130a ust. 10e ustawy Prawo o ruchu drogowym, w sprawach o przepadek pojazdu sąd stwierdza, czy zostały spełnione wszystkie przesłanki niezbędne do orzeczenia przepadku, w szczególności, czy usunięcie pojazdu było zasadne i czy w poszukiwaniu osoby uprawnionej do jego odbioru, dołożono należytej staranności oraz czy orzeczenie przepadku nie będzie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Do wykonania orzeczenia sądu o przepadku pojazdu jest obowiązany starosta. Wykonanie orzeczenia następuje w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy (art. 130a ust. 10f cyt. ustawy).

Wobec powyższego należy stwierdzić, że z uwagi na fakt, że sprzedaż pojazdów jest niewątpliwie czynnością cywilnoprawną (nie zaś publicznoprawną) tym samym dla tej czynności Powiat występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, natomiast powyższa czynność, w świetle art. 5 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy, traktowana jako odpłatna dostawa towarów, podlegająca opodatkowaniu tym podatkiem.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii uznania czynności polegającej na sprzedaży pojazdów, nabytych przez Powiat na podstawie orzeczenia Sądu cywilnego o przepadku rzeczy, (w trybie przepisów ustawy z dnia 2 listopada 2005 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji) za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W analizowanej sprawie oczywiste jest, że Starosta jest organem władzy publicznej, natomiast dokonując przedmiotowej sprzedaży będzie działał na podstawie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, czyli będzie realizował zadania nałożone odrębnymi przepisami prawa. Wobec tego kwestią rozstrzygającą w niniejszej sprawie będzie to, czy ww. sprzedaż może zostać uznana za czynność o charakterze cywilnoprawnym.

Jak wynika z art. 18 ustawy, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1619 ze zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Jak stanowi art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Jak wynika z powyższych przepisów, administracyjne organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi są płatnikami podatku od dostawy dokonanej w trybie egzekucji, w przypadku gdy wykonują czynności egzekucyjne.

Organy te są płatnikami a nie podatnikami odprowadzanego do urzędu skarbowego podatku, w odniesieniu do towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów. W egzekucji administracyjnej płatnikiem podatku od towarów i usług jest m. in. starosta powiatowy.

Organem egzekucyjnym w zakresie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze niepieniężnym jest właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego w zakresie zadań własnych, zadań zleconych i zadań z zakresu administracji rządowej oraz obowiązków wynikających z decyzji i postanowień z zakresu administracji publicznej wydawanych przez samorządowe jednostki organizacyjne (art. 20 § 1 pkt 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji).

W tym miejscu należy przytoczyć § 3 pkt 1 lit. a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 lutego 2011 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 46, poz. 237 ze zm.), przepisy działu II rozdziału 6 ustawy dotyczące przechowywania, oszacowania i sprzedaży ruchomości stosuje się do ruchomości, które stały się własnością Skarbu Państwa albo powiatu na podstawie prawomocnego orzeczenia przepadku przedmiotów, wydanego w postępowaniu karnym, w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, w postępowaniu administracyjnym, w postępowaniu cywilnym oraz w postępowaniu w sprawach o wykroczenia.

Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 2 lit. b cyt. rozporządzenia, przepisy działu II rozdziału 6 ustawy dotyczące organu egzekucyjnego stosuje się odpowiednio do starostów w zakresie likwidacji ruchomości, które zostały przejęte na rzecz powiatu na podstawie przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym – zwanych dalej „organem likwidacyjnym”.

W świetle § 7 ust. 1 ww. rozporządzenia, do sprzedaży ruchomości stosuje się przepisy art. 104 i 105 oraz art. 105a § 1-3, 5 i 6, a także art. 105b-108 ustawy oraz przepisy wydane na podstawie art. 109 § 1 i 2 ustawy.

Jak wynika z art. 105 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, zajęte ruchomości, z zastrzeżeniem § 2 i 3, organ egzekucyjny:

1. sprzedaje w drodze licytacji publicznej;
2. sprzedaje po cenie oszacowania podmiotom prowadzącym działalność handlową;
3. przekazuje do sprzedaży podmiotom prowadzącym sprzedaż komisową tego rodzaju ruchomości;
4. sprzedaje w drodze przetargu ofert;
5. sprzedaje z wolnej ręki.
   
   

Przez umowę sprzedaży – w myśl art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.), sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Zauważyć należy, że przedmiotowy przepis nie posługuje się pojęciem „zbycia”, lecz pojęciem „sprzedaży”. Określone w przepisach ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji tryby dokonywania przez organy sprzedaży w sposób ewidentny odnoszą się do kryterium prawnego, nie zaś do kryterium ekonomicznego, co jednak w analizowanej sprawie nie wyklucza spełnienia przesłanki władztwa ekonomicznego nad rzeczą. W konsekwencji uznać należy, że pojęcie sprzedaży, o którym mowa w przepisie art. 105, dotyczy pojęcia sprzedaży w ujęciu cywilnoprawnym.

Należy również zaznaczyć, iż porównanie treści regulacji prawnych zawartych w ustawie Kodeks cywilny – dotyczących zawarcia umowy sprzedaży w trybie aukcji – oraz regulacji prawnych zawartych w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji – dotyczących zawarcia umowy w drodze licytacji publicznej – prowadzi do wniosku, że są one tożsame:

• zarówno przy aukcji, jaki i przy licytacji publicznej należy określić czas, miejsce i jej przedmiot;
• oferta złożona w toku aukcji i w toku licytacji publicznej przestaje wiązać, gdy inny uczestnik aukcji/uczestnik licytacji złożył ofertę korzystniejszą;
• zawarcie umowy w wyniku aukcji i w wyniku licytacji publicznej następuje z chwilą udzielenia przybicia;
• przy aukcji można zastrzec, że przystępujący do aukcji albo przetargu powinien wpłacić organizatorowi określoną sumę albo ustanowić odpowiednie zabezpieczenie jej zapłaty (wadium), a przy licytacji publicznej – jeżeli szacunkowa wartość sprzedawanej ruchomości przekracza kwotę 4 500 zł – osoby przystępujące do przetargu obowiązane są złożyć organowi egzekucyjnemu wadium w wysokości 1/10 kwoty oszacowania.
  
  

Dodatkowo na potrzeby niniejszej sprawie należy przywołać orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Przykładowo w orzeczeniach C-358/97, C-408/97 oraz C-260/97 Trybunał stwierdził, że aby znalazło zastosowanie zwolnienie instytucji prawa publicznego z podatku od wartości dodanej, przewidziane w art. 4 ust. 5 Szóstej Dyrektywy w zakresie działalności, którą instytucje te podejmują lub transakcji, które zawierają jako władze publiczne, muszą być spełnione dwa warunki: działalność ta musi być wykonywana przez instytucję prawa publicznego i musi być wykonywana przez tę instytucję jako władzę publiczną. Jeżeli chodzi o ten ostatni warunek, działalnością wykonywaną przez władze publiczne jest działalność, którą podejmują instytucje prawa publicznego w ramach szczególnego reżimu prawnego do nich stosowanego i nie obejmuje ona działalności wykonywanej przez te instytucje na tych samych warunkach prawnych, jak te stosowane do prywatnych podmiotów gospodarczych.

Jak wynika z przedmiotowej sprawy pojazdy, o których mowa we wniosku, na podstawie orzeczenia Sądów o przepadku, stają się własnością Powiatu. W związku z powyższym biorąc pod uwagę zasadę autonomii prawa podatkowego oraz uregulowania przepisu art. 105 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, a także art. 535 ustawy Kodeks cywilny, należy stwierdzić, iż przedmiotowa transakcja sprzedaży będzie miała charakter cywilnoprawny. Tym samym organ jednostki samorządu terytorialnego dokonując likwidacji ruchomości w postaci pojazdów nabytych na podstawie wyroków o orzeczeniu przepadku rzeczy, będzie wykonywał czynności określone w art. 5 ust. 1 ustawy.

Reasumując, sprzedaż pojazdów, nabytych przez Powiat na podstawie orzeczenia Sądu cywilnego o przepadku rzeczy, w trybie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zaznaczenia wymaga, że interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.