INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 maja 2011r. (data wpływu do tut. organu 3 czerwca 2011r.), uzupełnionym pismem z dnia 24 sierpnia 2011r. (data wpływu do tut. organu 30 sierpnia 2011r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT wystawionych przez Z., S., Z. dokumentujących udzielenie zezwolenia na korzystanie z praw autorskich – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 czerwca 2011r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT wystawionych przez Z., S., Z. dokumentujących udzielenie zezwolenia na korzystanie z praw autorskich.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 24 sierpnia 2011r. (data wpływu 30 sierpnia 2011r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu nr IBPP1/443-953,954/11/MS z dnia 16 sierpnia 2011r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest nadawca programów radiowych pn. „R. C.” i „R. C. W.”. Wnioskodawca jest zarejestrowanym „czynnym” podatnikiem podatku od towarów i usług i przysługuje mu prawo do odliczania podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących nabywanie towarów lub usług.

Wnioskodawca w ramach programów radiowych R. C. i R. C. W. oprócz audycji słownych emituje również utwory muzyczne.

W celu emitowania utworów muzycznych zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych tj. nie naruszając autorskich praw majątkowych twórców tych utworów muzycznych, artystów wykonawców i producentów, Wnioskodawca posiada zawarte umowy licencyjne z następującymi organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, będącymi uprawnionymi do udzielania zezwolenia na korzystanie z praw niezbędnych z punktu widzenia prowadzenia działalności radiowej:

• S. A. Z., będącym organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi kompozytorów muzycznych i autorów tekstów piosenek,
• Z. S. A. W. S., będącą organizacją zbiorowego zarządzania prawami do korzystania z artystycznych wykonań utworów muzycznych przez artystów wykonawców,
• Z. P. A.-V. Z., będącym organizacją zbiorowego zarządzania prawami producentów fonogramów.
  
  

Zgodnie z zawartymi umowami Wnioskodawca uzyskał następujące zezwolenia:

• od S. A. „Z.” niewyłączną licencję na nadawanie utworów z repertuaru Z. (§ 3 punkt 1 umowy z Z.). Zezwolenie to zgodnie z § 3 punkt 3 umowy zawartej przez Wnioskodawcę ze S. A. Z. obejmuje zarówno bezpośrednie nadawanie utworów, jak też nadawanie utworów z urządzeń odtwarzających;
• od Z. S. A. W. S. zezwolenie na rozporządzanie i korzystanie z artystycznych wykonań utworów muzycznych i słowno-muzycznych (§ 4 umowy z S.),
• od Z. P. A.-V. Z. zezwolenie na nadawanie w programach radiowych fonogramów, do których zarządzanie zostało powierzone Z. (§ 1 punkt 2 umowy z Z.).
  
  

Podobne umowy licencyjne z poszczególnymi organizacjami zbiorowego zarządzania Wnioskodawca posiada również na publiczne udostępnianie utworów w sieci Internet w ramach wielokanałowego radia internetowego. Z tytułu zawartych umów licencyjnych, Wnioskodawca uiszczał do tej pory na rzecz poszczególnych organizacji zbiorowego zarządzania co miesiąc wynagrodzenie w kwocie, która nie była obciążona podatkiem VAT.

W dniu 22 kwietnia 2011r. Wnioskodawca otrzymał od S. A. Z. pismo z dnia 13 kwietnia 2011r., w którym kategorycznie stwierdzono, że w związku z nowelizacją ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004r. Nr 54 poz. 535 ze zm.; „Ustawa o VAT”), która weszła w życie z dniem 1 kwietnia 2011r., na mocy ustawy z dnia 18 marca 2011r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach (Dz. U. z 2011r. Nr 64 poz. 332; „Nowelizacja"), począwszy od dnia 1 kwietnia 2011r., wynagrodzenia autorskie wynikające z umów zawartych ze S. A. Z. podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki podstawowej 23%. W dalszej części pisma stwierdzono, że S. A. Z. dokumentowało będzie fakturą VAT każdą dokonaną zapłatę wynagrodzenia autorskiego powiększonego o należny podatek VAT, a następnie po zaksięgowaniu kwoty wpłaconego wynagrodzenia, wysyłało będzie do Wnioskodawcy stosowną fakturę VAT.

Podobna informacja o konieczności opodatkowania podatkiem VAT należności wpłacanych przez Wnioskodawcę z tytułu zawartych umów licencyjnych pojawiła się również na stronach internetowych Z. S. A. W. S. Ponadto o konieczności opodatkowania podatkiem VAT wpłacanych dotychczas należności licencyjnych Wnioskodawca został poinformowany telefonicznie przez pozostałe organizacje zbiorowego zarządzania.

Jednakże zarówno w piśmie skierowanym do Wnioskodawcy przez S. A. Z., jak również na swoich stronach internetowych (www.z.pl, www.s.pl) organizacje zbiorowego zarządzania nie wskazały żadnych konkretnych przepisów znowelizowanej ustawy o VAT, które miałyby stanowić podstawę przedstawionego przez nie stanowiska – w tym w szczególności zmiany dotychczas stosowanego sposobu rozliczeń.

Np. na stronie internetowej S. A. Z. ogólnikowo wyjaśniono, że zmiana w przepisach ustawy o VAT jest elementem harmonizacji prawa polskiego z prawem unijnym. Dodatkowo na stronach internetowych S. A. Z. zaprezentowało również jednoznacznie kategoryczne stanowisko stwierdzające dopuszczalność i prawidłowość odliczania VAT w pełnej wysokości z faktury wystawionej przez Z. (http://www.z.org.pl/268,162,vat).

Wnioskodawca nie ma wiedzy od kiedy organizacje zbiorowego zarządzania wymienione we wniosku są czynnymi podatnikami podatku VAT. Np. na stronie S. A. Z. można wyczytać, że Z. zarejestrował się jako podatnik VAT czynny w związku z nowelizacją ustawy VAT obowiązującą od 1 kwietnia 2011r. Pozostałe organizacje zbiorowego zarządzania nie informują o tym na swoich stronach.

Wnioskodawca uważa, że Minister Finansów jako organ nadrzędny nad urzędami skarbowymi posiada własne instrumenty umożliwiające sprawdzenie czy dany podmiot jest podatnikiem VAT od kiedy i z jakiego tytułu.

Wnioskodawca nie ma również informacji odnośnie tytułu, który stał się podstawą dla organizacji zbiorowego zarządzania do zarejestrowania się jako podatnicy VAT czynni.

Według informacji jakie można uzyskać na stronach internetowych poszczególnych organizacji zbiorowego zarządzania wymienionych we wniosku wszystkie te organizacje działają w oparciu o przepisy ustawy – Prawo o stowarzyszeniach, własny Statut oraz uchwały władz stowarzyszeń.

Zadania statutowe wykonuje zaś na podstawie art. 21 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych i aktów wykonawczych, umów cywilnych z autorami i ich następcami prawnymi oraz na podstawie umów o wzajemnej reprezentacji z zagranicznymi organizacjami ochrony praw autorskich.

Podstawę prawną funkcjonowania każdej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych stanowi zezwolenie ministra kultury.

Z przedmiotu umów zawartych przez Wnioskodawcę bezpośrednio z poszczególnymi organizacjami zbiorowego zarządzania trudno wywnioskować czy organizacje te pośredniczą pomiędzy Wnioskodawcą a twórcami, artystami bądź właścicielami praw producenckich w nabywaniu praw do korzystania z ich pracy twórczej przez Wnioskodawcę czy też występują jako samodzielni usługodawcy. Istotnym jest, że od niedawna, na nie do końca wyjaśnionej podstawie prawnej organizacje te żądają doliczania podatku VAT do wynagrodzenia z tytułu zawartych umów, w sytuacji gdy uprzednio zapłata następowała na podstawie umów i traktowana była jako czynności niepodlegające VAT.

Treść umów z organizacjami zbiorowego zarządzania nie uległy po 31 grudnia 2011r. żadnym zmianom i przedmiot poszczególnych umów przedstawia się następująco:

1. Umowa z Z.:
   Przedmiot umowy:
   „Z. udziela Licencjobiorcy, w granicach i na warunkach w niniejszej umowie określonych, niewyłącznej licencji na nadawanie, w zakresie, o którym mowa w § 1 (paragraf dotyczący określenia podstawy prawnej do nadawania programu radiowego – przyp. Wnioskodawcy) utworów ze swego repertuaru należących do „małych praw” oraz utworów, do których praw Z. reprezentuje jako właściwa organizacja zbiorowo zarządzająca prawami autorskimi na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o prawie autorskim". (§ 3 punkt 1)
   Ponadto w § 2 znajduje się zapis punktu 3, który mówi:
   „Z. ponadto oświadcza, że jest organizacją właściwą w rozumieniu art. 21 ust. 1 ustawy prawo autorskie do zawarcia umowy w zakresie udzielenia licencji oraz pobierania w imieniu uprawnionych wynagrodzenia z tytułu nadawania utworów wskazanych w ust. 1”
   Zatem z umowy można wnioskować, że Z. udziela licencji we własnym imieniu pobierając za to wynagrodzenie w imieniu uprawnionych.
2. Umowa ze S.:
   Przedmiot umowy:
   „Przedmiotem umowy są artystyczne wykonania utworów muzycznych i słowno-muzycznych oraz artystyczne wykonania warstwy muzycznej i słowno-muzycznej utworów sceniczno-muzycznych w tym choreograficznych, zwane dalej w skrócie Wykonawcami, przez:
   • artystów wykonawców, którzy bądź osobiście, bądź przez swych następców prawnych lub pełnomocników umocowali S. do zarządzania i ochrony ich praw do wykonań;
   • artystów wykonawców, których prawami do wykonań S. nie zarządza, z zastrzeżeniem postanowień ust. 2-4 (dotyczą reprezentowania artystów wykonawców, którzy mają podpisane umowy z innymi niż S. organizacjami zbiorowego zarządzania – przyp. Wnioskodawcy) oraz przepisów art. 90 ustawy o prawie autorskim".
3. umowa ze Z.:
   Przedmiot umowy:
   „1. Przedmiotem umowy jest korzystanie przez Licencjobiorcę z fonogramów do których zarządzanie zostało powierzone Z. jako organizacji zbiorowego zarządzania, zgodnie z obowiązującą ustawą o prawie autorskim <...>.
   2. Z., na zasadzie równego traktowania, będzie inkasował od Licencjobiorcy wynagrodzenie z tytułu nadań fonogramów, do których prawa nie zostały mu powierzone i będzie je według zasad przyjętych w Z., przekazywał podmiotom, które należycie wykażą do nich swoje prawa.”
   
   

Organizacje zbiorowego zarządzania pobierają wynagrodzenie nie tylko z tytułu udzielania zezwolenia na korzystanie z określonych praw osób uprawnionych, z którymi zawarły te organizacje stosowne umowy, ale pobierają również opłaty z tytułu korzystania z określonych praw, które nie zostały tym organizacjom powierzone.

Organizacje zbiorowego zarządzania udzielają Wnioskodawcy również prawa do nadawania utworów (także artystycznych wykonań i fonogramów).

Jak już wnioskodawca wyjaśnił w złożonym wniosku, stronami umów są organizacje zbiorowego zarządzania z jednej strony oraz Wnioskodawca z drugiej strony.

Wymienione we wniosku organizacje zbiorowego zarządzania działają zgodnie z rozdziałem 12 ustawy z dnia 4 lutego 1994 prawo autorskie i prawa pokrewne (t. j. Dz. U. z 2006r. Nr 90 poz. 631 ze zm.).

Obowiązek zawarcia przez organizacje radiowe umów z organizacjami zbiorowego zarządzania, wynika z art. 21 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Organizacje zbiorowego zarządzania zgodnie z art. 21 ustawy o prawie autorskim zawierają z organizacjami radiowymi umowy na korzystanie z prawa do nadawania opublikowanych drobnych utworów muzycznych, słownych i słowno-muzycznych. Jednocześnie nakładają na organizacje radiowe obowiązek zapłaty wynagrodzenia, który wynika z ustawy o prawie autorskim. Wysokość tego obowiązkowego wynagrodzenia ustalona jest przez poszczególne organizacje zbiorowego zarządzania z Komisją Prawa Autorskiego, która działa na podstawie ustawy o prawie autorskim.

Mając zatem na względzie przepisy Konstytucji RP oraz wiedzę z zakresu prawoznawstwa, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że ze względu na fakt, iż akt prawny na podstawie którego działają wymienione we wniosku organizacje zbiorowego zarządzania jest rangi ustawy to podmiotami odpowiedzialnymi za zlecenie tym organizacjom poboru opłat, o których mowa we wniosku były Sejm, Senat i Prezydent RP.

Nabycie licencji przez Wnioskodawcę na podstawie umów z organizacjami zbiorowego zarządzania wymienionymi we wniosku będą służyły wyłącznie sprzedaży opodatkowanej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku ze zmianą stanowiska przez organizacje zbiorowego zarządzania co do zasad dotychczasowego sposobu rozliczeń umów licencyjnych poprzez doliczenie podatku VAT wg stawki 23% do dotychczas wpłacanych kwot opłat licencyjnych Wnioskodawca będzie uprawniony do odliczenia podatku VAT naliczonego w fakturach VAT wystawianych przez te organizacje, dokumentujących wpłaty należności licencyjnych dokonywanych przez Wnioskodawcę zgodnie z zawartymi umowami licencyjnymi...

Zdaniem Wnioskodawcy, faktury VAT wystawiane przez organizacje zbiorowego zarządzania, zawierające podatek naliczony VAT w wysokości 23%, nie będą uprawniały Wnioskodawcy do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wniesienie opłat licencyjnych zgodnie z umowami zawartymi przez Wnioskodawcę z organizacjami zbiorowego zarządzania ze względu na regulację wynikającą z art. 88 ust. 3a punkt 2 ustawy o VAT. Przeprowadzona przez Wnioskodawcę analiza treści nowelizacji nie pozwala na ustalenie, który przepis (albo przepisy) znowelizowanej ustawy o VAT miałby stanowić podstawę stanowiska S. A. Z. zawartego w piśmie z dnia 13 kwietnia 2011r. oraz pozostałych organizacji zbiorowego zarządzania. Zdaniem Wnioskodawcy, nie można uzasadniać tak radykalnej zmiany w podejściu do rozliczania przez organizacje zbiorowego zarządzania otrzymywanych opłat licencyjnych, np. zmianą polegającą na wprowadzeniu nowelizacją do ustawy o VAT przepisu art. 8 ust. 2a dotyczącego tzw. „refakturowania” usług. Z wyjaśnień zawartych na stronach internetowych Ministra Finansów wynika, że dodanie przepisu art. 8 ust. 2a ustawy o VAT ma charakter doprecyzowujący w odniesieniu do już istniejącej regulacji art. 30 ust. 3 ustawy o VAT. Zatem nie jest to regulacja zupełnie nowa.

Ponadto wprowadzony przepis dotyczy „refakturowania” usług. Natomiast w wyroku WSA w Warszawie z dnia 9 września 2009r. sygn. Akt VIII SA/Wa 223/08 w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług działalności S. A. Z. działalności polegającej na obrocie prawami autorskimi sąd stwierdził, że „W sprawie nie ma zresztą mowy o „refakturowaniu” usług. (Z. – przyp. Wnioskodawcy) świadczy głównie na rzecz twórców usługi zarządzania prawami autorskimi i inkasuje na ich rzecz wynagrodzenie, pobierając z tego tytułu stosowną opłatę tytułem wynagrodzenia”.

Uzasadnienie prawne tego wyroku można odnieść również do zasad funkcjonowania pozostałych organizacji zbiorowego zarządzania, co zresztą WSA w Warszawie czyni, uzasadniając swoje stanowisko (niewątpliwie korzystne dla organizacji zbiorowego zarządzania).

Należy w tym miejscu wskazać, że w przedmiotowej sprawie sądowej S. A. Z. dowiodło, że „w świetle przepisów ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych (art. 17, art. 18 ust. 3, art. 20 ust. 3, art. 70 oraz art. 104 -106 u.p.a.), organizacje zbiorowego zarządzania (dalej: „ozz”) prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi działają w imieniu własnym, ale na rzecz twórców i artystów wykonawców (autorsko – uprawnionych; dalej: „twórcy”). Świadczą zatem usługi zarządzania prawami autorskimi głównie na rzecz twórców, na podstawie łączącego Stowarzyszenie i twórców stosunku powiernictwa. W pewnym zakresie usługi te świadczone są na rzecz użytkowników, ale dla celów podatkowych nie ma to istotnego znaczenia. Co do zasady, to twórcom przysługuje prawo do wynagrodzenia (art. 17, art. 70 ust. 3). Istotą powiernictwa jest zaś działanie powiernika w charakterze zastępcy pośredniego, który dokonuje określonych czynności we własnym imieniu, lecz na cudzy rachunek, a następnie zobowiązany jest do przekazania nabytych praw na rzecz osoby, na rzecz której działa. <...> Zarówno z przepisów u.p.a., jak i z umów zawartych przez skarżącego z twórcami, nie wynika, że (Z. – przyp. Wnioskodawcy) może obracać prawami autorskimi działając jak właściciel. Tego rodzaju działalności nie przewiduje statut (Z. – przyp. Wnioskodawcy) oraz decyzja Ministra Kultury i Sztuki z (...) lutego 1995r. (zezwolenie na zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi).”

Stanowisko takie potwierdza również S. A. Z. na swojej stronie internetowej www.z.pl, gdzie wyjaśnia, że S. A. Z. „nie jest przedsiębiorstwem, lecz:

• dobrowolnym zrzeszeniem twórców w rozumieniu „prawa o stowarzyszeniach”, organizacją pozarządową statutowo zajmującą się ochroną praw autorskich, organizacją non profit. li tylko operującą w sferze wartości niematerialnych i prawnych;
• organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, upoważnioną do tychże czynności mocą decyzji ministra kultury i zobowiązaną do wykonywania uprawnień wynikających z „ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych”, w tym egzekwowana na rzecz twórców należnych im wynagrodzeń.

Z. nie prowadził nigdy swojej działalności dla osiągnięcia zysku czy celów zarobkowych, a całość wyegzekwowanych wynagrodzeń autorskich jest dzielona przez organa statutowe stowarzyszenia, czyli przez samych twórców, wyłącznie na rzecz autorów i innych nosicieli praw oraz na cele statutowe stowarzyszenia, a od inkasowanych wynagrodzeń twórcy odprowadzają podatek dochodowy.<…>
Z. nigdy nie wystawiał faktur i nie obciążał użytkowników utworów podatkiem VAT. <...> Obciążanie podatkiem VAT wynagrodzeń twórców również wtedy, gdy jest ono uzyskiwane za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania, przez samych zresztą autorów powołanej, aby chronić ich prawa – nie znajduje godnego obrony uzasadnienia.”

Mając na uwadze powyższe stanowisko S. A. Z., trudno znaleźć na podstawie analizy nowelizacji uzasadnienie dla tak radykalnej zmiany stanowiska zaprezentowanego w na stronach internetowych. Zakres działalności tej organizacji nie uległ zmianie, nie uległy zmianie również zawarte umowy. W wyroku WSA w Warszawie stwierdził również, że „Zdaniem Sądu, wykładnia powołanych przepisów u.p.a. oraz ustawy o VAT prowadzi do wniosku, że (Z. – przyp. Wnioskodawcy) świadczy usługi zarządzania prawami autorskimi w sposób pozwalający na uznanie Stowarzyszenia za podatnika VAT. Jednak podstawę opodatkowania VAT (obrót) może stanowić tylko wynagrodzenie (prowizja) za zarządzanie.”

Jednakże konstrukcje umów zawartych przez Wnioskodawcę z organizacjami zbiorowego zarządzania nie zawierają podziału na wynagrodzenie należne twórcom i wynagrodzenie należne organizacji zbiorowego zarządzania za zarządzanie prawami autorskimi. Zatem z tego punktu widzenia opodatkowanie całej kwoty określonej w umowie jest nieprawidłowe.

Wykraczając poza kwestię dotyczącą analizy nowelizacji i przyglądając się całościowo zmianom w przepisach VAT obowiązujących od 1 stycznia 2011r. można również zastanowić się nad zmianą polegającą na usunięciu załącznika nr 4 do ustawy o VAT, a tym samym likwidacją zwolnienia przedmiotowego wskazanego w pozycji 10 tegoż załącznika, wskazującego na zwolnienie usług statutowych świadczonych przez organizacje członkowskie, gdzie indziej niesklasyfikowane (wyłącznie statutowe).

Jednakże po pierwsze zmiana ta została wprowadzona od dnia 1 stycznia 2011r. zaś żądanie opodatkowywania wynagrodzeń przez organizacje zbiorowego zarządzania dotyczy nowelizacji i okresu od dnia 1 kwietnia 2011r. co może skłaniać do wniosku, że same organizacje zbiorowego zarządzania nie powołują się na tą zmianę, a po drugie zwolnienie to (obecnie zaś opodatkowanie) dotyczyć może wyłącznie kwoty zatrzymywanej przez organizacje zbiorowego zarządzania, które jak Wnioskodawca wskazał powyżej we wniosku, nie zostały w umowach wyodrębnione, po trzecie zaś usługi zarządzania prawami autorskimi nie są zdaniem Wnioskodawcy wykonywane na rzecz Wnioskodawcy (korzystającego z praw), lecz na rzecz twórców, a zatem podatek ten powinien być płacony przez twórców w ramach prowizji za świadczenie usług na rzecz swoich członków.

Zatem analizując przepisy regulujące prawo Wnioskodawcy do odliczania podatku naliczonego VAT należy wskazać, że artykuł 86 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, <...>.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ustawodawca umożliwił podatnikom skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, tj. zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a punkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. W związku z powyższym, jako że analiza nowelizacji dokonana przez Wnioskodawcę nie wykazała ani zmian przedmiotowych w przepisach odnoszących się do usług będących przedmiotem umów licencyjnych Wnioskodawcy ze S. A. Z., ani nie wykazała zmian podmiotowych odnoszących się do przepisów regulujących zasady świadczenie usług przez organizacje zbiorowego zarządzania, to zdaniem Wnioskodawcy faktury VAT wciąż dokumentują usługi nie podlegające opodatkowaniu VAT, a tym samym zachodzi przesłanka negatywna ograniczająca prawo do odliczania podatku naliczonego określona w art. 88 ust. 3a punkt 2 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.) zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 tej ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

1. z tytułu nabycia towarów i usług,
2. potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego,
3. od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu

–z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Natomiast na podstawie art. 88 ust. 3a ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne m.in. w przypadku gdy:

1. sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi:
   • wystawionymi przez podmiot nieistniejący,
   • w których kwota podatku wykazana na oryginale faktury lub faktury korygującej jest różna od kwoty wykazanej na kopii;
2. transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
   
   

W myśl art. 106 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Jak stanowi art. 108 ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.

Ustawodawca stworzył podatnikom prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Biorąc pod uwagę meritum wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, a także brzmienie powołanych powyżej przepisów, stwierdzić należy, czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur pochodzących od S. A. Z., Z. S. A. W. S., Z. P. A.-V. Z. W tym celu zbadania wymaga, czy dla tych transakcji ww. organizacje działają jako podatnicy podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 cytowanej powyżej ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 tej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Jak z powyższego wynika, pojęcie świadczenia usług jest bardzo szerokie, obejmuje bowiem różnego rodzaju świadczenia niebędące dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Mieszczą się w nich zatem także usługi wykonywane w imieniu własnym i na rzecz osoby trzeciej, jak również w imieniu i na rzecz osoby trzeciej.

Na podstawie art. 15 ust. 1 cyt. ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo, w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonywania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Powyższy przepis art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy znajduje zastosowanie odpowiednio do usług twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanych w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw artystycznego wykonania albo ich wykonanie, w tym również wynagradzanych za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi (art. 15 ust. 3a ustawy).

Przedstawione powyżej wyłączenie nie dotyczy jednak organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, do których zaliczyć należy wskazane we wniosku organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi (Z., S., Z.), z którymi Wnioskodawcę łączą umowy licencyjne.

Zgodnie z art. 30 ust. 3 ustawy o VAT, w przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku. Ponadto w myśl art. 8 ust. 2a ustawy, obowiązującego od dnia 1 kwietnia 2011r., w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Wskazane we wniosku organizacje Z., S., Z. są polskimi organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi twórców, które działają w oparciu o ustawę Prawo o stowarzyszeniach i własny statut oraz uchwały władz tych organizacji.

Swoje zadania statutowe przedmiotowe organizacje wykonują na podstawie ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. j. Dz. U. z 2006r. Nr 90, poz. 631 ze zm.) i aktów wykonawczych. Podstawę prawną funkcjonowania tych podmiotów jako organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, stanowią zezwolenia Ministra Kultury, z których wynika, iż podmioty te wykonują zbiorowy zarząd prawami autorskimi.

Jak wynika z wniosku (umowa Wnioskodawcy z Z.): „Z. udziela Licencjobiorcy, w granicach i na warunkach w niniejszej umowie określonych, niewyłącznej licencji na nadawanie, w zakresie, o którym mowa w § 1 (paragraf dotyczący określenia podstawy prawnej do nadawania programu radiowego – przyp. Wnioskodawcy) utworów ze swego repertuaru należących do „małych praw” oraz utworów, do których praw Z. reprezentuje jako właściwa organizacja zbiorowo zarządzająca prawami autorskimi na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o prawie autorskim". (§ 3 punkt 1).

Ponadto w § 2 znajduje się zapis punktu 3, który mówi:

„Z. ponadto oświadcza, że jest organizacją właściwą w rozumieniu art. 21 ust. 1 ustawy prawo autorskie do zawarcia umowy w zakresie udzielenia licencji oraz pobierania w imieniu uprawnionych wynagrodzenia z tytułu nadawania utworów wskazanych w ust. 1”

Umowa Wnioskodawcy ze S.: „Przedmiotem umowy są artystyczne wykonania utworów muzycznych i słowno-muzycznych oraz artystyczne wykonania warstwy muzycznej i słowno-muzycznej utworów sceniczno-muzycznych w tym choreograficznych, zwane dalej w skrócie Wykonawcami, przez:

• artystów wykonawców, którzy bądź osobiście, bądź przez swych następców prawnych lub pełnomocników umocowali S. do zarządzania i ochrony ich praw do wykonań;
• artystów wykonawców, których prawami do wykonań S. nie zarządza, z zastrzeżeniem postanowień ust. 2-4 (dotyczą reprezentowania artystów wykonawców, którzy maja podpisane umowy z innymi niż S. organizacjami zbiorowego zarządzania – przyp. Wnioskodawcy) oraz przepisów art. 90 ustawy o prawie autorskim".
  
  

Umowa Wnioskodawcy ze Z.:

„1. Przedmiotem umowy jest korzystanie przez Licencjobiorcę z fonogramów do których zarządzanie zostało powierzone Z. jako organizacji zbiorowego zarządzania, zgodnie z obowiązującą ustawą o prawie autorskim <...>.
2. Z., na zasadzie równego traktowania, będzie inkasował od Licencjobiorcy wynagrodzenie z tytułu nadań fonogramów, do których prawa nie zostały mu powierzone i będzie je według zasad przyjętych w Z., przekazywał podmiotom, które należycie wykażą do nich swoje prawa.”

Wymienione we wniosku organizacje zbiorowego zarządzania działają zgodnie z rozdziałem 12 ustawy z dnia 4 lutego 1994 prawo autorskie i prawa pokrewne (t. j. Dz. U. z 2006r. Nr 90 poz. 631 ze zm.);

Obowiązek zawarcia przez organizacje radiowe umów z organizacjami zbiorowego zarządzania, wynika z art. 21 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Organizacje zbiorowego zarządzania zgodnie z art. 21 ustawy o prawie autorskim zawierają z organizacjami radiowymi umowy na korzystanie z prawa do nadawania opublikowanych drobnych utworów muzycznych, słownych i słowno-muzycznych. Jednocześnie nakładają na organizacje radiowe obowiązek zapłaty wynagrodzenia, który wynika z ustawy o prawie autorskim. Wysokość tego obowiązkowego wynagrodzenia ustalona jest przez poszczególne organizacje zbiorowego zarządzania z Komisją Prawa Autorskiego, która działa na podstawie ustawy o prawie autorskim.

Biorąc pod uwagę brzmienie powołanego wyżej przepisu art. 30 ust. 3 oraz art. 8 ust. 2a ustawy o VAT należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Z., S., Z. wypełniają znamiona definicji „świadczenia usług” zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług. Przedmiotowe organizacje w sposób istotny uczestniczą w obrocie prawami autorskimi, które zostały im powierzone i z tego tytułu świadczą usługi opodatkowane podatkiem VAT.

Jak wskazano bowiem we wniosku, na przedmiotowe organizacje przeniesiono autorskie prawa majątkowe w formie powierzenia praw do zbiorowego zarządzania, a zakres tego zarządzania uprawnia do twierdzenia, że organizacje te biorą udział w świadczeniu usług (art. 8 ust. 2a ustawy o VAT).

Potwierdzeniem powyższego jest również fakt, iż jak stwierdza Wnioskodawca organizacje zbiorowego zarządzania pobierają wynagrodzenie nie tylko z tytułu udzielania zezwolenia na korzystanie z określonych praw osób uprawnionych, z którymi zawarły te organizacje stosowne umowy, ale pobierają również opłaty z tytułu korzystania z określonych praw, które nie zostały tym organizacjom powierzone. Z treści umów wynika również zobowiązanie Wnioskodawcy do respektowania autorskich uprawnień osobistych twórców. Organizacje zbiorowego zarządzania udzielają Wnioskodawcy również prawa do nadawania utworów (także artystycznych wykonań i fonogramów).

Ponadto, jak wynika z wniosku, organizacje zbiorowego zarządzania inkasują całą kwotę bez podziału na część należną twórcom i wynagrodzenie należne organizacji.

Szereg wykonywanych zatem przez Z., S., Z. czynności wskazuje na taki ich udział w obrocie (sprzedaży) usług, który pozwala na stwierdzenie, iż z tytułu ich świadczenia winni być uznani za podatników podatku od towarów i usług.

Ponadto należy wskazać, że w myśl art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednocześnie zaznacza się, że w okresie od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2013r., zgodnie z art. 146a pkt 1 ww. ustawy, stawka podatku, o której mowa w art 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, prawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku.

Nowelizacja ustawy, która weszła w życie od 1 stycznia 2011r. spowodowała, że skreślony został załącznik nr 4 do ustawy, a katalog zwolnień od podatku VAT przeniesiony do treści przepisu art. 43 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi świadczone przez niezależne grupy osób, na rzecz swoich członków, których działalność jest zwolniona od podatku lub w zakresie której członkowie ci nie są uznawani za podatników, w celu świadczenia swoim członkom usług bezpośrednio niezbędnych do wykonywania tej działalności zwolnionej lub wyłączonej od podatku, w przypadku gdy grupy te ograniczają się do żądania od swoich członków zwrotu kosztów do wysokości kwoty indywidualnego udziału przypadającego na każdego z nich w ogólnych wydatkach tych grup, poniesionych we wspólnym interesie, jeżeli zwolnienie nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi kulturalne świadczone przez:

1. podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym lub wpisanym do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną,
2. indywidualnych twórców i artystów wykonawców, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzane w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.
   
   

Jak wynika z wniosku, sytuacja wynikająca z tych przepisów mogłaby mieć zastosowanie w relacjach pomiędzy Z., S., Z. a twórcami powierzającymi im swoje prawa. Kwestia ta nie może być zatem przedmiotem niniejszej interpretacji.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego nie wynika, aby czynności wykonywane przez wskazane organizacje na rzecz Wnioskodawcy mogły korzystać z jakiegokolwiek zwolnienia lub z obniżonej stawki podatku, a zatem zastosowanie znajdzie stawka podstawowa w wysokości 23%.

Ponadto z wniosku wynika, że nabyte licencje przez Wnioskodawcę na podstawie umów z organizacjami zbiorowego zarządzania wymienionymi we wniosku będą służyły wyłącznie sprzedaży opodatkowanej.

W świetle powyższego, Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez Z., S., Z. na rzecz Wnioskodawcy. W sprawie bowiem nie mają zastosowania postanowienia art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Należy ponadto stwierdzić, że niniejsza interpretacja została wydana przy założeniu, że podany przez Wnioskodawcę opis zdarzenia przyszłego zawiera rzeczywiste dane dotyczące zarówno Wnioskodawcy, jak i Z., S., Z., z którymi łączą go zawarte umowy.

Ponadto podkreślić należy, iż tut. Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Wnioskodawcę.

Jednocześnie tut. organ zauważa, iż przedstawiona interpretacja wydana została dla Wnioskodawcy i nie wywołuje skutków prawnopodatkowych dla kontrahentów Wnioskodawcy, z którymi łączą go zawarte umowy.

Ponadto w zakresie stanu faktycznego dotyczącego prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT wystawionych przez Z., S., Z. dokumentujących udzielenie zezwolenia na korzystanie z praw autorskich zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.