INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2, § 6 i § 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów – uwzględniając wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 sierpnia 2011 r., sygn. akt I FSK 1116/10 oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 19 grudnia 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 1460/11 – stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej reprezentowanej przez Doradcę Podatkowego, przedstawione we wniosku z dnia 10 czerwca 2009 r. (data wpływu 12 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

Wniosek Spółki Akcyjnej z dnia 10 czerwca 2009 r. o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczy momentu powstania obowiązku podatkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca będąc właścicielem dużej nieruchomości przy znoszeniu współwłasności zlecił jej podział geodezyjny na mniejsze działki, które będą przeznaczone do zagospodarowania przez poszczególnych inwestorów chcących podjąć działalność na tym obszarze. Projekt podziału, a następnie ostateczny jego podział, zatwierdzony został decyzją Burmistrza Miasta. Decyzję o podziale nieruchomości Zainteresowany otrzymał w 2008 r., po uprawomocnieniu której doszło do przejęcia przez Miasto działek, które zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego wydzielone zostały pod drogę publiczną, jednakże bez określenia wartości odszkodowania. Zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. Nr 241, poz. 2603 ze zm.), „działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne (…) przechodzą z mocy prawa (…) na własność gminy (…) z dniem w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna”. Za działki te przysługuje odszkodowanie w wysokości ustalonej między właścicielem, a właściwym organem, czyli Gminą. Strony do chwili obecnej nie dokonały uzgodnień w tym zakresie. W tym stanie prawnym Wnioskodawcy może być przyznana odpowiednio nieruchomość zamienna lub odszkodowanie, którego wysokość – w odrębnej decyzji – ustala Starosta, w oparciu o wycenę rzeczoznawcy majątkowego. Na dzień skierowania zapytania Zainteresowany nie otrzymał decyzji, w której określona byłaby wartość przejętej przez Gminę nieruchomości. Prowadzone są z Burmistrzem negocjacje o przyznanie odpowiedniej nieruchomości zamiennej, co wskazuje, iż czynność będąca przedmiotem opodatkowania nastąpi w przyszłości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

1. Kiedy, zgodnie z art. 19 ustawy o VAT, powstanie obowiązek podatkowy...
2. Czy jest to chwila przyznania odszkodowania w formie pieniężnej bądź w formie nieruchomości zamiennej, lecz nie później niż czternastego dnia od dnia wydania decyzji administracyjnej określającej jego wysokość, o czym stanowi art. 132 ust. 1a ustawy o gospodarce nieruchomościami, czy chwilą powstania obowiązku podatkowego jest wydanie nieruchomości, pomimo że w dniu przeniesienia własności strony nie ustaliły wysokości odszkodowania...

Zdaniem Wnioskodawcy, dniem powstania obowiązku podatkowego, zobowiązującego ją do naliczenia VAT należnego, jest dzień faktycznego otrzymania odszkodowania w formie pieniężnej, nie później jednak niż:

• w dniu, kiedy strony dojdą do ustalenia wysokości odszkodowania, które w formie spisanego porozumienia zaspokajałoby roszczenie Wnioskodawcy do odszkodowania z tytułu przejętej na podstawie dokonanego podziału nieruchomości pod drogę lub w dniu przejęcia nieruchomości zamiennej przyznanej tytułem odszkodowania (zgodnie z art. 98 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami),
• z upływem czternastego dnia, w którym odrębna decyzja o odszkodowaniu stała się ostateczna.
  
  

W ocenie Zainteresowanego, podatek VAT należny od przedmiotowej transakcji winien być odprowadzony do Urzędu Skarbowego w miesiącu, w którym wydana została odrębna decyzja określająca kwotę odszkodowania lub w dniu dokonania przyznawania nieruchomości zamiennej. Zapłata odszkodowania winna nastąpić w ciągu 14-tu dni od dnia, w którym decyzja podlega wykonaniu. Jeżeli do faktycznej zapłaty nie dojdzie to zobowiązanie podatkowe powstaje w 14-tym dniu wykonania decyzji.

Przymusowa decyzja określająca wysokość odszkodowania jest podstawą do naliczenia VAT należnego, gdyż daje prawo do dochodzenia należności za wywłaszczoną nieruchomość od Gminy nawet na drodze sądowej. Teza ta ma uzasadnienie w zapisie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług który stanowi, iż świadczenie musi być odpłatne.

Przy wydaniu nieruchomości zamiennej chwilą powstania obowiązku podatkowego jest, zdaniem Spółki, dzień podpisania aktu notarialnego przekazania nieruchomości zamiennej przez Gminę Wnioskodawcy przyznanej w zamian za nieruchomość przejętą przez Gminę.

Na tle przedstawionego opisu sprawy oraz własnego stanowiska Zainteresowanego, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając z upoważnienia Ministra Finansów, wydał w dniu 4 września 2009 r. interpretację indywidualną nr ILPP2/443-759/09-2/AD, w której stanowisko Wnioskodawcy uznał za nieprawidłowe.

W ocenie tut. Organu, przeniesienie z mocy prawa własności nieruchomości wydzielonej pod drogę publiczną w zamian za odszkodowanie, podobnie jak zamiana nieruchomości stanowi dostawę towarów i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Momentem powstania obowiązku podatkowego dla wydanej na rzecz Miasta nieruchomości jest miesiąc wystawienia faktury (jeżeli została ona wystawiona w terminie) lub też miesiąc, w którym przypada 7 dzień od dnia wydania nieruchomości (jeżeli faktury w tym terminie nie wystawiono).

Pismem z dnia 22 września 2009 r. Spółka Akcyjna reprezentowana przez Doradcę Podatkowego, wezwała Organ podatkowy, do usunięcia naruszenia prawa w ww. interpretacji indywidualnej.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa z dnia 19 października 2009 r. nr ILPP2/443/W-101/09-2/SJ Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w wyniku ponownej analizy sprawy, z uwzględnieniem zarzutów przytoczonych w wezwaniu, stwierdził brak podstaw do zmiany interpretacji indywidualnej w przedmiotowej sprawie.

W związku z powyższym, Spółka Akcyjna reprezentowana przez Doradcę Podatkowego, wniosła w dniu 23 listopada 2009 r. skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi.

Po rozpoznaniu sprawy Sąd wydał wyrok w dniu 13 kwietnia 2010 r., sygn. akt I SA/Łd 1188/09, w którym oddalił skargę.

Strona wniosła skargę kasacyjną od wyżej powołanego wyroku WSA.

Wyrokiem z dnia 9 sierpnia 2011 r., sygn. akt I FSK 1116/10 Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Łodzi.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy w dniu 19 grudnia 2011 r. WSA w Łodzi wydał wyrok sygn. akt SA/Łd 1460/11, w którym uchylił zaskarżoną interpretację.

W świetle obowiązującego stanu prawnego – biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 sierpnia 2011 r., sygn. akt I FSK 1116/10 oraz w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 19 grudnia 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 1460/11 – stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Według art. 2 pkt 6 ustawy, towarami są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 – stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy – rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Regulacja ta jest odzwierciedleniem art. 14 ust. 2 lit. a) Dyrektywy 112, zgodnie z którym za dostawę towarów uznaje się przeniesienie prawa własności do towaru w zamian za odszkodowanie z nakazu wydanego przez organ władzy publicznej lub w jego imieniu albo z mocy prawa.

W takim przypadku odszkodowanie spełnia więc rolę wynagrodzenia za przymusowe przeniesienie własności towarów. Zatem jeśli wywłaszczenie następuje za odszkodowaniem, wówczas ma ono charakter odpłatnej dostawy towarów i spełniony zostaje warunek przedmiotowy opodatkowania jej podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z generalną zasadą zawartą w art. 19 ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Jednocześnie w ust. 4 powołanego przepisu zaznaczono, że jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Ponadto, w myśl art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Jak stanowi art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.), działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe – z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne (…).

Za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem.

Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości (art. 98 ust. 3 tej ustawy).

Stosownie do art. 131 ust. 1 cyt. ustawy, w ramach odszkodowania właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu wywłaszczonej nieruchomości może być przyznana, za jego zgodą, odpowiednia nieruchomość zamienna. Jak stanowi art. 131 ust. 4 tej ustawy, różnicę między wysokością odszkodowania ustalonego w decyzji a wartością nieruchomości zamiennej wyrównuje się przez dopłatę pieniężną.

Zgodnie z art. 132 ust. 1 ww. ustawy, zapłata odszkodowania następuje jednorazowo, w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu podlega wykonaniu, z zastrzeżeniem ust. 1a. W sprawach, w których wydano odrębną decyzję o odszkodowaniu, zapłata odszkodowania następuje jednorazowo w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o odszkodowaniu stała się ostateczna (art. 132 ust. 1a cyt. ustawy).

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca będąc właścicielem dużej nieruchomości przy znoszeniu współwłasności zlecił jej podział geodezyjny na mniejsze działki, które będą przeznaczone do zagospodarowania przez poszczególnych inwestorów chcących podjąć działalność na tym obszarze. Projekt podziału, a następnie ostateczny jego podział, zatwierdzony został decyzją Burmistrza Miasta. Decyzję o podziale nieruchomości Zainteresowany otrzymał w 2008 r., po uprawomocnieniu której doszło do przejęcia przez Miasto działek, które zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego wydzielone zostały pod drogę publiczną, jednakże bez określenia wartości odszkodowania. Za działki te przysługuje odszkodowanie w wysokości ustalonej między właścicielem, a właściwym organem, czyli Gminą. Strony do chwili obecnej nie dokonały uzgodnień w tym zakresie. W tym stanie prawnym Wnioskodawcy może być przyznana odpowiednio nieruchomość zamienna lub odszkodowanie, którego wysokość – w odrębnej decyzji – ustala Starosta, w oparciu o wycenę rzeczoznawcy majątkowego. Na dzień skierowania zapytania Zainteresowany nie otrzymał decyzji, w której określona byłaby wartość przejętej przez Gminę nieruchomości. Prowadzone są z Burmistrzem negocjacje o przyznanie odpowiedniej nieruchomości zamiennej, co wskazuje, iż czynność będąca przedmiotem opodatkowania nastąpi w przyszłości.

W tym miejscu należy wskazać, iż Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 grudnia 2011 r. o sygn. akt I SA/Łd 1460/11 orzekając w przedmiotowej sprawie, stwierdził iż: „W sporze jaki zaistniał w rozpatrywanej rację należy przyznać stronie skarżącej.

O ile przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT jest czynnością z art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, czyli odpłatną dostawą towarów, to tyle w kwestii momentu powstania obowiązku podatkowego nie można w sposób prosty zastosować w stanie faktycznym niniejszej sprawy art. 19 ust. 1. Przepis ten stanowi, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru. Jeżeli dostawa towaru powinna być potwierdzona fakturą, to powstaje on z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak, niż w 7. dniu licząc od dnia wydania towaru (art. 19 ust. 4). Nie można też pominąć art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wskazującego, że mamy do czynienia z odpłatną dostawą towarów, a nie z nieodpłatną czynnością dostawy towarów zrównaną z odpłatną dostawą z art. 7 ust. 2. Jak już wyżej wspomniano odszkodowanie określone w stosownej decyzji organu administracyjnego, czy określone w porozumieniu, pełni funkcję wynagrodzenia. Wobec tego, aby zasadnie stwierdzić, że doszło do odpłatnej dostawy towarów z art. 5 ust. 1 pkt 1 w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 należy wykazać i wskazać, że w sprawie wystąpiły wszystkie elementy składające się na tę czynność tj. przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel oraz ustalenie wynagrodzenia za towar. Ten ostatni element zostanie skonkretyzowany w momencie kiedy decyzja ustalająca wysokość odszkodowania stanie się ostateczna, bądź gdy strony zawrą porozumienie co do wysokości odszkodowania zgodnie z art. 98 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, w myśl którego za działki gruntu (pod drogi), o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Natomiast, jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości (decyzja administracyjna)”.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie obowiązek podatkowy powstanie w momencie, w którym decyzja ustalająca wysokość odszkodowania stanie się ostateczna, bądź gdy strony zawrą porozumienie co do wysokości odszkodowania, zgodnie z art. 98 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

W niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej momentu powstania obowiązku podatkowego.

Rozstrzygnięcie dotyczące podstawy opodatkowania dla dostawy nieruchomości w zamian za odszkodowanie zawarte zostało w odrębnej interpretacji z dnia 31 maja 2012 r. o nr: ILPP2/443 -759/09/12-S1/AD.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.