Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
0461-ITPP1.4512.702.2016.1.DM
z 24 listopada 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 23 września 2016 r. (data wpływu 27 września 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania i obowiązku naliczania podatku z tytułu nieodpłatnego udostępnienia nieruchomości, w której zlokalizowane są bufety oraz kancelaria prawna oraz określenia podstawy opodatkowania – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 września 2016 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania i obowiązku naliczania podatku z tytułu nieodpłatnego udostępnienia nieruchomości, w której zlokalizowane są bufety oraz kancelaria prawna oraz określenia podstawy opodatkowania.

W złożonym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca: (i) posiada siedzibę oraz miejsce za rządu na terytorium Polski oraz podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku CIT, a także (ii) jest czynnym podatnikiem VAT.

Wnioskodawca ze względu na specyfikę pracy, na podstawie przepisów BHP, jest zobowiązany do zapewnienia określonej grupie pracowników posiłków profilaktycznych. Część pracowników jest uprawniona do otrzymania posiłków profilaktycznych w okresie od listopada do marca, a część przez cały rok. W celu wywiązania się z obowiązku dostawy posiłków profilaktycznych, Wnioskodawca zawarł umowę na świadczenie usług gastronomicznych w bufetach pracowniczych zlokalizowanych na terenach r. Zgodnie z umową, wykonawca zobowiązał się do:

• świadczenia usług gastronomicznych dla pracowników i gości Wnioskodawcy, pracowników spółek zależnych oraz gości tych spółek pracujących na terenie r.,
• sprzedaży produktów handlowych, w szczególności o charakterze spożywczym,
• przygotowania oraz dostawy posiłków profilaktycznych dla uprawnionych pracowników Wnioskodawcy i spółek zależnych.

Wnioskodawca oraz spółki zależne odrębnie będą ponosić koszty zakupu posiłków profilaktycznych dla swoich pracowników. Koszty zakupu pozostałych usług gastronomicznych artykułów spożywczych będą ponosić osoby dokonujące zakupu.

Wnioskodawca zakończył współpracę z dotychczasowym dostawcą usług gastronomicznych i posiłków profilaktycznych ze względu na niski poziom usług. Nowy dostawca został wybrany w drodze przetargu. Wcześniejsze postępowania przetargowe pokazały bardzo małe zainteresowanie dostawców usług gastronomicznych prowadzeniem bufetów pracowniczych na terenie r, m.in. ze względu na małą zyskowność inwestycji. W celu zachęcenia potencjalnych dostawców usług gastronomicznych do składania ofert, Wnioskodawca zobowiązał się nieodpłatnie udostępnić część swoich nieruchomości, w których zlokalizowane są bufety pracownicze oraz zwolnić dostawcę usług z opłat za energię elektryczną, wodę i media wykorzystywane do prowadzenia bufetu. Zapytania ofertowe w sprawie prowadzenia bufetów zostały wysłane do kilku potencjalnych dostawców. Chęć przystąpienia do współpracy wyraziły tylko dwa podmioty. Ostatecznie najkorzystniejszą ofertę przedstawił podmiot, który już prowadzi jeden punkt gastronomiczny na terenie r. Z nim Wnioskodawca podpisze umowę o prowadzenie bufetów.

Drugi przypadek udostępnienia nieodpłatnie nieruchomości przez Wnioskodawcę dotyczy pomieszczeń dla kancelarii prawnej. Obecnie Wnioskodawca wynajmuje pomieszczenia biurowe kancelarii prawnej. Kancelaria na podstawie umów płaci Wnioskodawcy również opłaty tytułem czynszu najmu i koszty eksploatacyjne. Kancelaria używa wynajmowane pomieszczenia do prowadzenia działalności m.in. w zakresie świadczenia usług prawnych na rzecz Wnioskodawcy, spółek zależnych Wnioskodawcy i innych podmiotów (tj. podmiotów niepowiązanych z Wnioskodawcą).

Siedziba kancelarii prawnej znajduje się pod adresem wynajmowanych pomieszczeń biurowych. Obecnie planowane jest zwolnienie kancelarii z opłat za czynsz i opłaty eksploatacyjne przy jednoczesnym zmniejszeniu opłaty ryczałtowej jaką Wnioskodawca płaci za świadczone na jej rzecz usługi prawne przez kancelarię.

W odniesieniu do udostępnianych nieodpłatnie nieruchomości, w których zlokalizowane są dwa bufety i pomieszczenia biurowe wykorzystywane przez kancelarię prawną, Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT podatku naliczonego przy ich nabyciu/wytworzeniu w rozumieniu art. 2 pkt 14a ustawy o VAT. Budynki biurowe wykorzystywane przez kancelarię prawną i obiekty na terenie r w których są bufety, były wybudowane w latach 70-tych ubiegłego wieku; po 1993 r. obiekty te podlegały remontom oraz modernizacjom w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym.

Natomiast odnośnie nieruchomości udostępnionej nieodpłatne, w której znajduje się trzeci z bufetów, przy wytworzeniu Wnioskodawcy przysługiwało prawo odliczenia VAT podatku naliczonego. Obiekt, w którym mieści się bufet został przyjęty do ewidencji środków trwałych w roku 1998 i również podlegał remontom i modernizacji.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że w zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku, w przypadku udostępnienia przez Wnioskodawcę części nieruchomości innemu podmiotowi, w celu prowadzenia bufetów pracowniczych, nie powstanie po stronie Wnioskodawcy nieodpłatne świadczenie i konieczność naliczania podatku VAT należnego na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT?
2. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że w zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku, w przypadku udostępnienia przez Wnioskodawcę części nieruchomości kancelarii prawnej, w celu prowadzenia działalności gospodarczej i świadczenia usług m.in. na rzecz Wnioskodawcy, nie powstanie po stronie Wnioskodawcy nieodpłatne świadczenie i konieczność naliczania podatku VAT na postawie art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT?
3. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że w zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku, w przypadku uznania stanowiska przedstawionego w pytaniu 1 oraz pytaniu 2 albo w pytaniu 1 lub w pytaniu 2 za nieprawidłowe, wówczas wartość nieodpłatnego świadczenia do celów obliczenia podatku VAT należy ustalić stosując wykładnię celowościową art. 29a ust. 5 ustawy o VAT - na podstawie cen po których Wnioskodawca udostępnia poszczególne nieruchomości na rzecz innych (w szczególności niepowiązanych) podmiotów?

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 1. Prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że w zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku, w przypadku udostępnienia przez Wnioskodawcę części nieruchomości innemu podmiotowi, w celu prowadzenia bufetów pracowniczych, nie powstanie po stronie Wnioskodawcy nieodpłatne świadczenie i konieczność naliczania podatku VAT należnego na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT „za odpłatne świadczenie usług uznaje się również: użycie towarów stanowiących cześć przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, (...) lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.”

Z powyższej regulacji wynika, że za odpłatne świadczenie usług uważa się użycie towarów (np. nieruchomości) stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza - jeżeli podatnikowi przysługiwało w całości lub części prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku nieruchomości, w których zlokalizowane są dwa bufety ich nieopłatne udostępnienie przez Wnioskodawcę znajduje się poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT z uwagi na to, że Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu/wytworzeniu tych nieruchomości.

Niezależnie od powyższego Wnioskodawca stoi na stanowisku, że nieodpłatne udostępnianie części nieruchomości przez Wnioskodawcę w celu prowadzenia bufetów pracowniczych ma związek z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą (w szczególności poprzez zapewnienie uprawnionym pracownikom posiłków profilaktycznych), zatem znajduje się poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, niezależnie od tego czy Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu/wytworzeniu tych nieruchomości. 

Ad. 2. Zdaniem Wnioskodawcy, w zdarzeniu przyszłym przedstawionym we Wniosku, w przypadku udostępnienia przez Wnioskodawcę części nieruchomości kancelarii prawnej, w celu prowadzenia działalności gospodarczej i świadczenia usług m.in. na rzecz Wnioskodawcy, nie powstanie po stronie Wnioskodawcy nieodpłatne świadczenie i konieczność naliczania podatku VAT na postawie art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT.

W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku nieruchomości w której zlokalizowane są pomieszczania biurowe wykorzystywane przez kancelarię prawną, ich nieopłatne udostępnianie przez Wnioskodawcę na rzecz kancelarii prawnej znajduje się poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT z uwagi na to, że Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu/wytworzeniu tych nieruchomości.

Niezależnie od powyższego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż podobnie jak w sytuacji opisanej w pytaniu nr 1 nieodpłatne udostępnianie części nieruchomości przez Wnioskodawcę kancelarii prawnej, w celu prowadzenia działalności gospodarczej i świadczenia usług m.in. na rzecz Wnioskodawcy ma związek z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, zatem znajduje się poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, niezależnie od tego czy Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu/wytworzeniu tych nieruchomości.

Ad. 3. Zdaniem Wnioskodawcy, w zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku, w przypadku uznania stanowiska przedstawionego w pytaniu 1 oraz pytaniu 2 albo w pytaniu 1 lub w pytaniu 2 za nieprawidłowe, wówczas wartość nieodpłatnego świadczenia do celów obliczenia podatku VAT należy ustalić - stosując wykładnię celowościową art. 29a ust. 5 ustawy o VAT - na podstawie cen, po których Wnioskodawca udostępnia poszczególne nieruchomości na rzecz innych (w szczególności niepowiązanych) podmiotów.

Zgodnie z art. 29a ust. 5 ustawy VAT „w przypadku świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 [ustawy o VAT], podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika.”

W związku z tym, że opodatkowaniu na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT podlega użycie towarów stanowiących majątek podatnika na określone cele, to trudno precyzyjnie ustalić, co miałoby być kosztem świadczenia usług tego rodzaju. W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy w przypadku uznania, że w związku z nieodpłatnym udostępnieniem nieruchomości świadczy on usługi, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania należy ustalać w oparciu o ceny, po których Wnioskodawca udostępnia poszczególne nieruchomości na rzecz innych (w szczególności niepowiązanych) podmiotów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Towarami, według art. 2 pkt 6 ww. ustawy – są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast w art. 8 ust. 1 cyt. ustawy wskazano, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywca usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług, to – co do zasady – niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności (wynagrodzenie za usługę).

Wyjaśnić ponadto należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ww. ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Ponadto w myśl art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności, jakie w danej sprawie występują. Ponadto z powyższego wynika, że opodatkowaniu podlega tylko takie nieodpłatne świadczenie usług, które nie ma związku z działalnością przedsiębiorstwa podatnika.

Przepis art. 8 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy wskazuje, że opodatkowaniu podlega jako odpłatne świadczenie usług, użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza, jeżeli przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, w całości lub w części, przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych. Tylko łączne zaistnienie ww. przesłanek umożliwia objęcie zakresem opodatkowania VAT usług świadczonych nieodpłatnie. Jeśli jeden z tych warunków nie jest spełniony, wówczas świadczenie będzie nieopodatkowane podatkiem od towarów i usług.

Analizując natomiast treść ww. art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, należy zauważyć, że dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej przepisu istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują. Ponadto wskazać należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne świadczenie usług na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika, bez względu na to czy podatnikowi przysługiwało, czy też nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku.

Pojęcie działalności gospodarczej zostało zawarte – dla celów podatku od towarów i usług – w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wobec powyższego działalność gospodarcza obejmuje elementy składające się na jej przedmiot, tj. zarobkową działalność wytwórczą, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, działalność rolników i osób wykonujących wolne zawody a także działalność zawodową, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły.

Dla ustalenia, czy ww. nieodpłatne świadczenie podlega opodatkowaniu istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Przez nieodpłatne usługi służące do celów działalności podatnika należy rozumieć takie, które są wykonywane bez wynagrodzenia, ale w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Świadczenie ich ma dominujący charakter w stosunku do korzyści osiąganej w tym przypadku przez odbiorcę tych świadczeń.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Stosownie do art. 29a ust. 5 cyt. ustawy w przypadku świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2, podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika.

W myśl art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku.

Należy zauważyć, że ustawodawca nie określił w sposób precyzyjny, jakiego rodzaju koszty mogą zostać uznane za poniesione przez podatnika w związku ze świadczeniem nieodpłatnie usług. Nie ulega jednak wątpliwości, że chodzi tu o koszty rzeczywiście poniesione w związku ze świadczoną usługą, tzn. takiego rodzaju koszty, bez poniesienia których wykonanie usługi byłoby niemożliwe. Przy czym należy przyjąć, że podstawa opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług powinna być jak najbliższa rzeczywistemu kosztowi jej wyświadczenia.

Ponadto należy wskazać, że przepis art. 29a ust. 5 ustawy, nie określa podstawy opodatkowania w oparciu o wartość rynkową dla nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem usług na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy.

Przepis art. 29a ww. ustawy stanowi odzwierciedlenie art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L 347.1 ze zm.) z treści którego wynika, że w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Ponadto stosownie do art. 75 Dyrektywy, w odniesieniu do świadczenia usług, o których mowa w art. 26 (tj. m.in. usług świadczonych przez podatnika nieodpłatnie na prywatny użytek jego lub jego pracowników, lub bardziej ogólnie do celów innych niż działalność jego przedsiębiorstwa, uznawanych za usługi świadczone odpłatnie) w przypadku gdy towary stanowiące część majątku przedsiębiorstwa używane są do celów prywatnych lub usługi są świadczone nieodpłatnie, podstawę opodatkowania stanowi całkowita kwota wydatków poniesionych przez podatnika na wykonanie tych usług.

W myśl art. 78 lit. a Dyrektywy, do podstawy opodatkowania wlicza się podatki, opłaty, w tym opłaty celne oraz inne należności, z wyjątkiem samego VAT.

Do podstawy opodatkowania nie wlicza się zatem samego podatku od wartości dodanej – należnego z tytułu danej transakcji.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zamierza nieodpłatnie udostępnić część swoich nieruchomości na rzecz podmiotu, który będzie świadczył usługi gastronomiczne, jak również na rzecz kancelarii prawnej. Dotychczas kontrahenci zajmujący wskazane nieruchomości na podstawie umów zawartych z Wnioskodawcą, uiszczali odpłatności tytułem czynszu najmu i koszty eksploatacyjne. Przy czym w przypadku nieruchomości udostępnionej na rzecz kancelarii, zwolnienie tego podmiotu z opłat powiązane będzie z jednoczesnym zmniejszeniem opłaty ryczałtowej jaką Wnioskodawca płaci za świadczone przez kancelarię na jego rzecz usługi prawne.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi kwestia, czy nieodpłatne udostępnienie części nieruchomości będzie stanowiło czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług jako nieodpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, i czy w związku z tym będzie on zobowiązany do rozliczenia podatku należnego od tego typu transakcji.

Odnosząc się do powyższego, mając na uwadze powołane przepisy, należy wskazać, że w odniesieniu do nieruchomości, w których zlokalizowane są bufety, w stosunku do których to nieruchomości Wnioskodawcy – jak wskazano we wniosku – nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, zamierzona czynność nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Jak wykazano bowiem, z przepisu tego wynika, że tylko łączne zaistnienie przesłanek w nim wskazanych umożliwia objęcie zakresem opodatkowania usług świadczonych nieodpłatnie, tj. użycie towarów do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz uprawnienie do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W analizowanym przypadku, jak wskazał Wnioskodawca nie przysługiwało uprawnienie do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu/wytworzeniu w rozumieniu art. 2 pkt 14a ustawy. Zatem już z tego względu, bez dokonywana analizy przesłanki związku świadczenia z celami związanymi z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, należy przyjąć, że w tym konkretnym przypadku, zamierzone świadczenie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a po stronie Wnioskodawcy nie powstanie „konieczność naliczenia podatku VAT należnego”. Zatem zastosowania nie znajdzie powołany art. 29a ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług.

Natomiast w przypadku nieruchomości udostępnionej nieodpłatnie, w której znajduje się trzeci bufet, przy wytworzeniu której Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, należy zauważyć, że analiza przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa podatkowego pozwala stwierdzić, że zamierzona czynność będzie podlegała opodatkowaniu jako świadczenie zrównane z odpłatnym świadczeniem usług na mocy art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

W ocenie organu, wbrew stanowisku przedstawionemu we wniosku, nie można uznać, że nieodpłatne udostępnienie części nieruchomości przez Wnioskodawcę ma związek z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą w szczególności poprzez zapewnienie uprawnionym pracownikom posiłków profilaktycznych. W analizowanym przypadku realizowane są bowiem cele odrębnego podmiotu, kontrahenta prowadzącego działalność gospodarczą przy wykorzystaniu nieruchomości udostępnionej przez Wnioskodawcę. Korzyść osiągana przez odbiorcę świadczenia ma charakter dominujący. Przedsiębiorca na bazie udostępnionego majątku Wnioskodawcy realizuje swoje cele gospodarcze i osiąga zyski z prowadzonej działalności w zakresie świadczenia usług gastronomicznych, sprzedaży produktów handlowych, czy dostawy posiłków profilaktycznych. Czynności te realizuje nie tylko na rzecz Wnioskodawcy, lecz także podmiotów trzecich. Natomiast fakt obowiązku zapewnienia przez Wnioskodawcę posiłków profilaktycznych pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej kwestii. Posiłki te – jak wskazuje praktyka rynkowa – mogą być zapewnianie pracownikom także w inny sposób niż przedstawiony we wniosku. W związku z powyższym w przedmiotowej sprawie nie można uznać, że opisana czynność będzie miała związek z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej przez Wnioskodawcę.

Zatem, z uwagi na to, że nieodpłatne świadczenie nastąpi do celów innych niż działalność gospodarcza Wnioskodawcy – w niniejszym przypadku nie można uznać, że nieodpłatne przekazanie nieruchomości będzie miało wpływ na przyszłą sprzedaż Wnioskodawcy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, jego wizerunek, generowane zyski czy odbiór przez kontrahentów – jak również uwzględniając, że Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy wytworzeniu nieruchomości, uznać należy, że czynność będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i wystąpi „konieczność naliczenia podatku VAT należnego”.

Ponadto jako podstawę opodatkowania – zgodnie z cyt. art. 29a ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług – przyjąć należy koszt świadczenia usługi poniesiony przez Wnioskodawcę.

Z kolei w odniesieniu do udostępnienia części nieruchomości na rzecz kancelarii prawnej należy wskazać, że zobowiązanie się Wnioskodawcy – jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego – do zwolnienia kancelarii z opłat za czynsz i opłat eksploatacyjnych przy jednoczesnym zmniejszeniu opłaty ryczałtowej jaką Wnioskodawca płaci za świadczone na jego rzecz usługi prawne przez kancelarię, przybiera formę odpłatności. Odpłatność ta skalkulowana jest na poziomie niejako skompensowanym różnicą w wysokości dotychczas uiszczanych należności. W tym przypadku, wbrew stanowisku wyrażonemu we wniosku, nie dochodzi zatem do nieodpłatnych świadczeń. W tak przedstawionych okolicznościach sprawy, udostępnienie części nieruchomości na rzecz kancelarii prawnej spełnia przesłanki do uznania tej czynności jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust 1 ustawy o podatku od towarów i usług, tym samym stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W tym miejscu, dodatkowo należy wskazać, że gdyby nawet uznać nieodpłatność świadczeń, to nie sposób podzielić opinii związku z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy. Podobnie jak w przypadku bufetu, także w tym przypadku realizowane są cele gospodarcze odrębnego podmiotu.

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca zobowiązany będzie ustalić podstawę opodatkowania z tytułu realizowanych świadczeń na rzecz kancelarii na podstawie art. 29a ust. 1 cyt. ustawy, nie zaś na podstawie art. 29a ust. 5 ustawy.

Z wyżej wskazanych względów, w odniesieniu do zagadnień w zakresie podatku od towarów i usług objętych pytaniami oznaczonymi we wniosku nr 1-3, pomimo częściowego podzielenia wyrażonego stanowiska, dokonując całościowej jego oceny uznać należało je za nieprawidłowe.

Końcowo wskazać należy, że w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto tut. organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.