Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPB-2-1.4514.459.2016.1.MZ
z 16 listopada 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z 3 sierpnia 2016 r. (data wpływu do Biura – 17 sierpnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych wstąpienia, w drodze subrogacji. w prawa zaspokojonego wierzyciela z tytułu pożyczki – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 sierpnia 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych wstąpienia, w drodze subrogacji, w prawa zaspokojonego wierzyciela z tytułu pożyczki.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (Spółka z o.o., Spółka) jest spółką kapitałową mającą siedzibę na terytorium Polski, będącą polskim rezydentem podatkowym oraz podlegającą w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Wyłącznym udziałowcem Spółki – Wnioskodawcy jest M. P. S. GB (dalej: M. GB) – spółka kapitałowa mająca siedzibę na terytorium Wielkiej Brytanii i będąca brytyjskim rezydentem podatkowym, oraz podlegająca w Wielkiej Brytanii opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Wyłącznym udziałowcem M. GB jest M. P. S. UK (dalej: M. UK) – spółka kapitałowa mająca siedzibę na terytorium Wielkiej Brytanii i będąca brytyjskim rezydentem podatkowym oraz podlegająca w Wielkiej Brytanii opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Wnioskodawca posiada 100% udziałów w M. P. S. B. Sp. z o.o. (dalej: M. Sp. z o.o.) – spółce kapitałowej z siedzibą w Polsce, będącej polskim rezydentem podatkowym i podlegającej opodatkowaniu od całości swoich dochodów w Polsce.

W dniu 28 maja 2010 r. M. Sp. z o.o. (jako pożyczkobiorca) zawarła z M. UK (jako pożyczkodawcą) umowę pożyczki rewolwingowej (dalej: Pożyczka 2), do której później strony zawierały aneksy zmieniające niektóre jej postanowienia (np. maksymalna kwota zadłużenia). Na skutek zawartej umowy Pożyczki 2 M. Sp. z o.o. posiada obecnie zobowiązanie względem M. UK do spłaty kwoty pożyczki wraz z odsetkami, a M. UK posiada wierzytelność względem M. Sp. z o.o. z tego samego tytułu.

W związku z realizowaniem straty na działalności gospodarczej M. Sp. z o.o. nie jest w stanie na bieżąco regulować zobowiązania z tytułu Pożyczki 2. W związku z tym, w grupie planowane są działania restrukturyzacyjne mające na celu poprawę pozycji M. Sp. z o.o. poprzez podniesienie kapitału M. Sp. z o.o. przez obecnego udziałowca i spłatę zobowiązania z tytułu Pożyczki 2. Pozwoli to na zmniejszenie zadłużenia M. Sp. z o.o. przy jednoczesnym zachowaniu obecnej struktury udziałowej w grupie.

W tym celu planowane jest, że Spółka stanie się wierzycielem z tytułu Pożyczki 2 oraz otrzyma środki pieniężne w celu przeprowadzenia procedury zwiększenia kapitału M. Sp. z o.o. Wyposażona w środki pieniężne M. Sp. z o.o. będzie dokonywała spłat Pożyczki 2.

W związku z powyższym planowane jest, że najpierw M. GB spłaci M. UK i wstąpi w prawa zaspokojonego wierzyciela z tytułu Pożyczki 2 do wysokości dokonanej spłaty, za pisemną zgodą dłużnika, zgodnie z art. 518 § 1 pkt 3 ustawy Kodeks cywilny (subrogacja). Następnie Wnioskodawca spłaci M. GB i wstąpi w prawa zaspokojonego wierzyciela z tytułu Pożyczki 2 do wysokości dokonanej spłaty, za pisemną zgodą dłużnika, zgodnie z art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego (subrogacja). Ze względu na ograniczoną kwotę wolnych środków finansowych, którą może jednorazowo dysponować grupa, wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela może odbywać się w wyniku kilkukrotnych spłat, za każdym razem do wysokości dokonanej spłaty.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle wyżej przedstawionego zdarzenia przyszłego wstąpienie przez Wnioskodawcę w prawa zaspokojonego wierzyciela z tytułu Pożyczki 2 w drodze subrogacji zgodnie z art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle przedstawionego zdarzenia przyszłego, wstąpienie przez Wnioskodawcę w prawa zaspokojonego wierzyciela z tytułu Pożyczki 2 w drodze subrogacji zgodnie z art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

W uzasadnieniu swego stanowiska Wnioskodawca wskazał, co następuje:

Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlega zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z ustawą z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 223, ze zm.) podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne (art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych):

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Zgodnie z wypracowaną linią interpretacyjną, posłużenie się przez ustawodawcę zwrotem „podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne” oznacza, że w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zostały enumeratywnie wskazane wszystkie czynności cywilnoprawne podlegające temu podatkowi. Tym samym przepis ten tworzy katalog o zamkniętym charakterze, który nie może być w żaden sposób rozszerzany na inne czynności cywilnoprawne w nim niewymienione. W polskim porządku prawnym instytucję przeniesienia wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm., dalej: „Kodeks cywilny”).

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przeniesienie wierzytelności jest konstrukcją prawną prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy przeniesienia wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność, W szczególności, z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę przeniesienia wierzytelności może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności.

Z kolei, zgodnie z art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego regulującym stosowaną przez Wnioskodawcę instytucję subrogacji, osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty:

• jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi;
• jeżeli przysługuje jej prawo, przed którym spłacona wierzytelność ma pierwszeństwo zaspokojenia;
• jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod nieważnością wyrażona na piśmie;
• jeżeli to przewidują przepisy szczególne.
  
  

Uregulowana w powyższym przepisie instytucja subrogacji ustawowej, określana również mianem wstąpienia osoby trzeciej w prawa zaspokojonego wierzyciela, polega na tym, że w sytuacjach w tym przepisie wyszczególnionych osoba trzecia, spłacając wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty i w tym zakresie wstępuje w prawa zaspokojonego wierzyciela. W piśmiennictwie przyjmuje się, że celem subrogacji ustawowej jest zabezpieczenie osoby trzeciej, która spłaca wierzyciela. W wyniku wstąpienia osoby trzeciej w prawa zaspokojonego wierzyciela następuje zmiana wierzyciela. Podkreślić jednocześnie należy, że wierzytelność na skutek jej spłacenia nie wygasa, lecz trwa nadal ze zmienionym podmiotem po stronie wierzyciela.

Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca za zgodą M. Sp. z o.o., wykona zobowiązanie M. Sp. z o.o. wobec M. GB z tytułu Pożyczki 2 poprzez spłatę tego zobowiązania. Taka spłata zobowiązania przez nowego pożyczkodawcę (tu Wnioskodawca) będzie stanowiła wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela na podstawie art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego. W rezultacie powyższego, Wnioskodawca stanie się wierzycielem M. Sp. z o.o. z tytułu Pożyczki 2 do wysokości dokonanej spłaty.

Zgodnie z literalną, logiczną i powszechnie akceptowaną interpretacją ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest katalogiem zamkniętym, a w rezultacie dokonanie czynności niewymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych odnosi się wyłącznie do wybranych czynności cywilnoprawnych wyraźnie zdefiniowanych w przepisach prawa cywilnego i nie obejmuje swoim zakresem innych czynności cywilnoprawnych, co potwierdza doktryna wskazując, m.in. że „nie definiując czynności prawnych objętych opodatkowaniem, w całości odwołuje się do znaczenia nadanego im w przepisach prawa cywilnego (kodeksu cywilnego, kodeksu spółek handlowych oraz innych ustaw)” (M. Goettel, A. Goettel; Podatek od czynności cywilnoprawnych 2007; Oficyna, 2007).

Jak wynika z Kodeksu cywilnego, opisane we wniosku wstąpienie przez Wnioskodawcę, za zgodą dłużników, w prawa zaspokojonego wierzyciela z tytułu umów pożyczek, w ramach subrogacji, na podstawie art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego stanowi zdarzenie prawne odrębne i niezależne od innych czynności cywilnoprawnych wskazanych w Kodeksie cywilnym.

Zdarzenie to nie zostało wymienione w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, ani nie wypełnia przesłanek pozwalających na uznanie go za jedną z czynności cywilnoprawnych wymienionych w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Ponadto wskazać należy, że w świetle opisanego zdarzenia przyszłego intencją stron nie będzie dokonanie czynności cywilnoprawnej w postaci umowy sprzedaży czy zamiany rzeczy tub praw majątkowych, ani żadnej innej czynności o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy nie będzie on podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w związku z wstąpieniem przez niego w prawa zaspokojonego wierzyciela w ramach subrogacji na podstawie art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego, o której mowa w przedstawionym powyżej zdarzeniu przyszłym.

Na potwierdzenie stanowiska Wnioskodawca przywołał kilka interpretacji indywidualnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, interpretacja indywidualna zawiera wyczerpujący opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Można odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie.

Mając powyższe na względzie, stosownie do powołanego art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, że interpretacje te zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla Organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Przedmiotowa interpretacja – zgodnie ze złożonym wnioskiem została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). A zatem tylko Wnioskodawca może czerpać z wydanej interpretacji ochronę prawną.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.