Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP3/4512-504/16-2/KP
z 20 września 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 lipca 2016 r. (data wpływu 11 lipca 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca świadczenia oraz rozliczenia usług pośrednictwa w obrocie nieruchomościami świadczonych na rzecz Wnioskodawcy przez podmiot zagraniczny niezarejestrowany dla celów podatku VAT, który nie posiada na terytorium kraju stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 lipca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca świadczenia oraz rozliczenia usług pośrednictwa w obrocie nieruchomościami świadczonych na rzecz Wnioskodawcy przez podmiot zagraniczny niezarejestrowany dla celów podatku VAT, który nie posiada na terytorium kraju stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

A. Sp. z o.o. (dalej jako „Wnioskodawca”) prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie pośrednictwa oraz doradztwa w obrocie nieruchomościami. Co do zasady, usługi te świadczone są na rzecz zleceniodawców będących właścicielami nieruchomości. W tym zakresie Wnioskodawca współpracuje ze Spółką z siedzibą na Cyprze (dalej jako „Agent”). Agent nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 53 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/we w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DZ.U.UE.L.2012.290.1 ze zm.), tj. nie posiada w Polsce stałego zaplecza personalnego i technicznego umożliwiającego świadczenie usług. Czynności te realizowane są z wykorzystaniem zaplecza znajdującego się w siedzibie Agenta na Cyprze. Agent nie jest w Polsce zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na mocy umowy agencyjnej (dalej jako „Umowa”) Wnioskodawca podzleca Agentowi świadczenie usług związanych ze znalezieniem nabywcy na konkretnie wskazaną nieruchomość znajdującą się na terytorium Polski. W przypadku znalezienia przez Agenta potencjalnego klienta oraz doprowadzenia przez Wnioskodawcę do zawarcia umowy przedwstępnej sprzedaży i/lub ostatecznej umowy sprzedaży nieruchomości Agent otrzymuje wynagrodzenie prowizyjne w wysokości ustalonej w Umowie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy z tytułu usług pośrednictwa w sprzedaży nieruchomości znajdującej się na terytorium Polski świadczonych przez Agenta na rzecz Wnioskodawcy zobowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług jest Wnioskodawca?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 28e Ustawy VAT miejscem świadczenia (opodatkowania) usług związanych z nieruchomościami, w tym m.in. usług świadczonych przez rzeczoznawców oraz pośredników w obrocie nieruchomościami, jest miejsce położenia nieruchomości. Zasada ta stanowi odstępstwo od reguły ogólnej (art. 28b Ustawy VAT), zgodnie z którą w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika (przedsiębiorcy) - miejscem opodatkowania jest miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę.

Dla usług związanych z nieruchomościami zasada ustalania miejsca świadczenia jest niezależna od statusu stron transakcji, w szczególności od tego, czy usługobiorca jest podatnikiem (przedsiębiorcą), czy konsumentem (osobą niebędącą podatnikiem).

Nie ma także znaczenia to, czy usługodawca ma siedzibę (miejsce zamieszkania, stałe miejsce prowadzenia działalności) w państwie, gdzie jest położona nieruchomość. Nie jest istotne, czy usługodawca ewentualnie świadczy usługi ze swojego stałego miejsca prowadzenia działalności. Nie gra roli także to, czy jest zidentyfikowany dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych, czy też nie. Miejscem świadczenia dla usług związanych z nieruchomościami jest państwo, w którym nieruchomość jest położona.

Należy przy tym zaznaczyć, że powyższa zasada odnosi się jedynie do konkretnie określonych nieruchomości, tzn. takich, których lokalizacja jest znana. Wskazanie miejsca położenia danej nieruchomości jest wystarczające, aby uznać, że mamy do czynienia z konkretną nieruchomością.

Mając powyższe na uwadze, realizowane przez Agenta na rzecz Wnioskodawcy usługi pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, które znajdują się na terytorium Polski a Umowa wyraźnie określa adres ich lokalizacji, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium Polski.

Co do zasady, zgodnie z art. 15 Ustawy VAT, podatnikami (podmiotami zobowiązanymi do rozliczenia należnego podatku od towarów i usług) są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jednocześnie, na mocy szczególnych regulacji przewidzianych w art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy VAT, wprowadzona została procedura tzw. mechanizmu odwrotnego obciążenia (reverse charge). O ile więc w przypadku podatku od towarów i usług zasadą jest, że prawny ciężar zobowiązania podatkowego ciąży na podmiocie, który świadczy usługi, o tyle w szczególnych przypadkach ciężar rozliczenia podatku przenoszony jest na nabywcę usługi.

Zgodnie z przywołanym wyżej art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1. usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług związanych z nieruchomościami (art. 28e Ustawy VAT), podatnik ten nie jest zarejestrowany dla celów VAT w Polsce,
2. usługobiorcą jest podatnik VAT, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.
   
   

Jeżeli powyższe warunki zostaną spełnione łącznie, usługodawca nie rozlicza podatku należnego (art. 17 ust. 2 Ustawy VAT).

Przenosząc powyższe na grunt przedstawionego stanu faktycznego, z uwagi na to, że:

1. Agent (usługodawca):
   • nie posiada w Polsce siedziby oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej;
     
   • nie jest zarejestrowany dla celów VAT w Polsce;
     
2. Wnioskodawca (usługobiorca):
   • posiada w Polsce siedzibę działalności gospodarczej;
     
   • jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT,

spełnione zostały przesłanki do uznania, że z tytułu świadczonych przez Agenta na rzecz Wnioskodawcy usług pośrednictwa w obrocie nieruchomościami zlokalizowanymi w Polsce podmiotem zobowiązanym do rozliczenia VAT jest Wnioskodawca. Jednocześnie, z tego tytułu, Agent nie jest zobowiązany do rejestracji dla celów VAT w Polsce.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Z 2016 r. poz. 710 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m. in. odpłatne świadczenie usług, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju, przez które - w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy - rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych.

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1. usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
2. usługobiorcą jest:
   • w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
   • w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.
   
   
   

Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy – w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Stosownie do art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania Rozdziału 3 „Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług”:

1. ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
   1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
   2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.
   
   

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 i art. 28n.

W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (art. 28b ust. 2 ustawy).

Od powyższej zasady ustawodawca przewidział szereg wyjątków, wskazując m.in. szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług związanych z nieruchomościami.

I tak, w świetle art. 28e ustawy, miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.

Zatem z powyższego przepisu wynika, że miejscem świadczenia usług pośrednictwa w obrocie nieruchomościami jest miejsce położenia nieruchomości.

Dla uznania usługi za związaną z nieruchomością istotne są cechy, które można ująć w następujący sposób:

• usługa powinna odnosić się do konkretnie określonej nieruchomości, czyli takiej, która jest identyfikowalna co do jej indywidualnego położenia;
  

• przedmiotem usługi powinna być skonkretyzowana nieruchomość lub usługa powinna być świadczona na/wobec konkretnej nieruchomości a nie jakiejkolwiek;
  

• ta konkretna nieruchomość powinna być wpisana w istotę świadczonej usługi, być jej centralnym elementem, nadając główny sens usłudze i determinować jej treść, co należy rozumieć w ten sposób, że usługa może być wykonana tylko i wyłącznie w bezpośrednim związku z tą a nie inną nieruchomością.
  
  
  

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie pośrednictwa oraz doradztwa w obrocie nieruchomościami. Co do zasady, usługi te świadczone są na rzecz zleceniodawców będących właścicielami nieruchomości. W tym zakresie Wnioskodawca współpracuje ze Spółką z siedzibą na Cyprze („Agent”). Agent nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 53 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/we w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DZ.U.UE.L.2012.290.1 ze zm.), tj. nie posiada w Polsce stałego zaplecza personalnego i technicznego umożliwiającego świadczenie usług. Czynności te realizowane są z wykorzystaniem zaplecza znajdującego się w siedzibie Agenta na Cyprze. Agent nie jest w Polsce zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Na mocy umowy agencyjnej Wnioskodawca podzleca Agentowi świadczenie usług związanych ze znalezieniem nabywcy na konkretnie wskazaną nieruchomość znajdującą się na terytorium Polski. W przypadku znalezienia przez Agenta potencjalnego klienta oraz doprowadzenia przez Wnioskodawcę do zawarcia umowy przedwstępnej sprzedaży i/lub ostatecznej umowy sprzedaży nieruchomości Agent otrzymuje wynagrodzenie prowizyjne w wysokości ustalonej w Umowie.

Na tle tak przedstawionego opisu sprawy Wnioskodawca ma wątpliwości czy z tytułu usług pośrednictwa w sprzedaży nieruchomości znajdującej się na terytorium Polski świadczonych przez Agenta na rzecz Wnioskodawcy zobowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług jest Wnioskodawca.

Mając na uwadze przytoczone przepisy prawa należy wskazać, że dla określenia skutków podatkowych usług świadczonych przez Agencję na rzecz Wnioskodawcy, konieczne jest określenie miejsca świadczenia przedmiotowych usług, co w konsekwencji wiąże się z ustaleniem, czy dane świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce.

Z opisu sprawy wynika, że świadczona przez Agenta usługa pośrednictwa w obrocie nieruchomościami odnosi się do konkretnej nieruchomości położonej na terytorium Polski. Ponadto zawarta między Agentem a Wnioskodawcą Umowa wyraźnie określa adres ich lokalizacji.

Zatem należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku świadczona przez Agenta usługa pośrednictwa polegająca na znalezieniu nabywcy na konkretnie wskazaną nieruchomość odnosi się do nieruchomości możliwej do zlokalizowania (znane jest konkretne położenie nieruchomości) a jednocześnie ta konkretna nieruchomość jest wpisana w istotę świadczonej usługi, jest jej centralnym elementem, nadając główny sens usłudze, to tym samym miejscem ich świadczenia - na podstawie art. 28e ustawy - jest miejsce położenia tej nieruchomości, tj. terytorium Polski.

W konsekwencji, przedmiotowe usługi będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce.

W tym miejscu należy podnieść że jak wyżej wskazano, warunkiem zastosowania odwrotnego obciążenia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy względem usług, do których stosuje się art. 28e jest aby usługodawca nie posiadał siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju oraz nie jest zarejestrowany w podatku od towarów i usług. Usługobiorcą natomiast jest m.in. podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy posiadający siedzibę działalności gospodarczej bądź stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju, tj. w Polsce.

Z okoliczności sprawy wynika, że Agent nie posiada siedziby działalności gospodarczej jak również nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 53 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, tj. nie posiada w Polsce stałego zaplecza personalnego i technicznego umożliwiającego świadczenie usług. Czynności te realizowane są z wykorzystaniem zaplecza znajdującego się w siedzibie Agenta na Cyprze. Agent nie jest w Polsce zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Natomiast Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT z siedzibą w Polsce.

Biorąc pod uwagę okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że skoro miejscem świadczenia przedmiotowej usługi jest Polska a usługodawca/świadczący usługę (Agent), nie posiada na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej oraz nie jest podmiotem zarejestrowanym dla potrzeb podatku od towarów i usług w Polsce, to na Wnioskodawcy spoczywa obowiązek rozliczenia ww. usług, do których ma zastosowanie art. 28e ustawy. W takim przypadku spełnione są wszystkie warunki uprawniające do zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy.

W konsekwencji, należy stwierdzić, że z tytułu usług pośrednictwa w sprzedaży nieruchomości znajdującej się na terytorium Polski świadczonych przez Agenta na rzecz Wnioskodawcy zobowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług jest Wnioskodawca.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U z 2016 r. poz. 718 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcie naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać: wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia innego aktu lub czynności, oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy, określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i § 4, dowód, że skarżący wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa (art. 57 § 1 pkt 1-4 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydana w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.