Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4514-431/16-1/PM
z 20 września 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 22 lipca 2016 r. (data wpływu do Biura – 26 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy spółki cichej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 lipca 2016 r. do Biura wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy spółki cichej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca będący spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, mającą siedzibę na terytorium Polski i podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (dalej: Spółka, Wnioskodawca) planuje zawarcie z drugą spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, mającą siedzibę na terytorium Polski i podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (dalej: Spółka 2) umowy, na podstawie której Wnioskodawca zobowiąże się wnieść do przedsiębiorstwa Spółki 2 wkład pieniężny celem sfinansowania wspólnego przedsięwzięcia gospodarczego (dalej: umowa). W zależności od potrzeb wspólnego przedsięwzięcia, umowa będzie przewidywała wniesienie wkładu jednorazowo lub kilkukrotnie. W zamian za wniesiony wkład Wnioskodawca uzyska udział w potencjalnych zyskach Spółki.

Jednocześnie Wnioskodawca nie będzie uczestniczył w ewentualnych stratach Spółki 2 oraz nie będzie ponosił odpowiedzialności za zobowiązania Spółki 2, czy to związane ze wspólnym przedsięwzięciem, czy też inne zobowiązania Spółki 2. Wnioskodawca nie będzie miał ponadto wpływu na podejmowane przez Spółkę 2 działania gospodarcze. Wnioskodawcy zostaną jedynie przyznane uprawnienia kontrolne wobec Spółki 2 w postaci możliwości przeglądania dotyczących go dokumentów oraz żądania wyjaśnień, co do podejmowanych działań.

Umowa zostanie zawarta na czas nieoznaczony i będzie mogła zostać wypowiedziana przez każdą ze stron w każdym czasie z zachowaniem umownego terminu wypowiedzenia. Strony przewidzą w umowie także przypadki, w których dopuszczalne będzie natychmiastowe rozwiązanie umowy. Niezależnie jednak od przyczyny rozwiązania umowy, Wnioskodawca będzie zawsze uprawniony do żądania zwrotu wniesionego wkładu pieniężnego w terminie określonym w umowie. 

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym zawarcie umowy spółki cichej, będzie podlegało podatkowi od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

W ocenie Wnioskodawcy umowa spółki cichej zawarta między Wnioskodawcą a Spółką 2 nie spowoduje obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca wskazał, że art. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 223) przewiduje enumeratywny katalog czynności prawnych, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy. Przepis ten stanowi, że podatkowi podlegają między innymi umowy spółki (akty założycielskie) oraz zmiany tych umów, jeśli powodują podwyższenie podstawy opodatkowania.

Jednocześnie przepisy prawa przewidują zamknięty katalog form prawnych spółek funkcjonujących w polskim obrocie prawnym. Tylko te formy prawne, które zostały wymienione przez ustawodawcę podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Ponadto w art. 1a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazuje się, że przez określenie „spółka osobowa” rozumie się spółki: cywilną (która jest tylko umową prawa cywilnego), jawną, partnerską, komandytową i komandytowo-akcyjną. Określenie „spółka kapitałowa” oznacza natomiast spółki: z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjną lub europejską.

Oznacza to, że zawarcie tylko powyższych, regulowanych prawnie form organizacyjno-prawnych podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Przepisy powołanej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie wymieniają natomiast jako podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy nienazwanej, jaką jest umowa tzw. spółki cichej, której zawarcie planuje Wnioskodawca oraz Spółka 2. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2013 r., poz. 1030, ze zm.) również nie zawiera przepisów regulujących zasady funkcjonowania spółki cichej.

Ustawodawca pozostawia dużą swobodę w kształtowaniu umów – zgodnie z zasadą swobody umów. Ową swobodę stron w kształtowaniu stosunków umownych w pełni realizuje przepis art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.), zgodnie z którym strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Strony zawierające umowę mają wybór pomiędzy ustawowo określonymi wzorcami umów (tzw. „umowami nazwanymi”, tj. „zaproponowanymi przez ustawodawcę” poprzez uregulowanie ich postanowień w przepisach prawa cywilnego) oraz stosunkami, których postanowienia nie mieszczą się w takich wzorcach (tzw. umowy nienazwane).

Spółka cicha jest formą działalności gospodarczej, która w przeszłości była uregulowana przepisami Kodeksu handlowego z 1934 r., a jej byt prawny zakończył się z dniem 1 stycznia 1965 r. Niemniej jednak, zasada swobody umów wyrażona w art. 353¹ Kodeksu cywilnego, dopuszcza zawarcie umowy spółki cichej jako umowy nienazwanej. Konsekwencją tego stanu rzeczy jest swoboda stron umowy spółki cichej w kształtowaniu łączącego je stosunku prawnego, w celu jego dostosowania do indywidualnych potrzeb.

Przy określaniu postanowień umowy spółki cichej należy mieć na uwadze, iż istotą takiej spółki jest wniesienie przez wspólnika cichego, dysponującego majątkiem rzeczowym lub finansowym, wkładu (niekiedy w postaci własnej pracy) na rzecz wspólnika jawnego, prowadzącego przedsiębiorstwo lub inną działalność zarobkową we własnym imieniu, które nie prowadzi do utworzenia jakiegokolwiek rodzaju wspólnoty pomiędzy wspólnikami – ani rzeczowej, ani majątkowej, ani osobowej. Wspólnik cichy w zamian za swój wkład uczestniczy w zyskach z działalności prowadzonej przez wspólnika jawnego (na zasadach określonych w umowie spółki), nie ujawnia się jednak na zewnątrz i nie ma praw do majątku spółki. Wspólnik cichy nie odpowiada za zobowiązania spółki wobec wierzycieli.

Zdaniem Wnioskodawcy, umowy pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką 2 (spółki cichej) nie da się również zakwalifikować jako innej czynności prawnej spośród wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W szczególności nie można uznać spółki cichej za rodzaj pożyczki, gdyż umowa ta wykazuje szereg odrębności w stosunku do umowy pożyczki.

Przede wszystkim wyróżnia ją wypłata wspólnikowi cichemu (Wnioskodawcy) zysku, którego wypracowanie nie jest zdarzeniem pewnym. Zatem wspólnikowi cichemu przysługiwać będzie wierzytelność o wypłatę określonych w umowie środków jedynie, gdy spółka cicha rzeczywiście wypracowała dochód. Tymczasem w przypadku umowy pożyczki, pożyczkodawca nie ponosi ekonomicznego ryzyka niepowodzenia przedsięwzięcia pożyczkobiorcy i zawsze służy mu roszczenie o zwrot kwoty pożyczki. Taka sytuacja nie zachodzi w przypadku umowy między Wnioskodawcą a Spółką 2. Wnioskodawca będzie uprawniony do uzyskania świadczenia pieniężnego tylko w przypadku osiągnięcia przez spółkę cichą zysku wynikającego z prowadzenia wspólnego przedsięwzięcia i gospodarczego.

Umowa spółki cichej zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką 2 nie będzie stanowiła również spółki cywilnej określonej w art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego. Zgodnie treścią tego przepisu przez umowę spółki cywilnej wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Świadczy o tym już choćby różnica w rozkładzie odpowiedzialności za zobowiązania wynikające z prowadzenia wspólnego przedsięwzięcia przez Wnioskodawcę oraz Spółkę 2 oraz charakteru majątku „spółki”. W przypadku spółki cywilnej powstaje wspólny majątek wspólników o charakterze prawnym współwłasności łącznej (wspólności łącznej), zaś wspólnicy odpowiadają solidarnie za zobowiązania spółki. W umowie zawartej przez Wnioskodawcę ze Spółką 2 nie będzie dochodziło do powstania wspólnego majątku natomiast Wnioskodawca nie będzie ponosił odpowiedzialności za żadne zobowiązania związane z prowadzeniem przez Spółkę 2 wspólnego przedsięwzięcia. Co więcej, przy spółce cywilnej wspólnicy mają oboje uprawnienie do prowadzenia spraw spółki oraz zarządu nad jej majątkiem. W umowie zawartej przez Wnioskodawcę ze Spółką 2, Wnioskodawca nie będzie miał możliwości wpływania na bieżącą działalność spółki cichej, a będzie posiadał jedynie ograniczone uprawnienia kontrolne.

Reasumując, w ocenie Wnioskodawcy należy stwierdzić, że zawarcie pomiędzy Wnioskodawcą, a Spółką 2 umowy spółki cichej, uznanej w świetle przepisów Kodeksu cywilnego za umowę nienazwaną, nie należy do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako innych czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, w szczególności np. jako umowy pożyczki czy też umowy spółki (np. cywilnej), wymienionych w tym katalogu. A zatem przedstawiona we wniosku umowa spółki cichej nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej interpretacja indywidualna zawiera wyczerpujący opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Można odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie.

Mając powyższe na względzie, stosownie do powołanego art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.