Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPP1/4512-338/16/IK
z 12 lipca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 maja 2016 r. (data wpływu), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania czynności wywłaszczenia nieruchomości bez odszkodowania – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 maja 2016 r. został złożony wniosek, o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności wywłaszczenia nieruchomości bez odszkodowania.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Miasto ... jest zarejestrowanym podatnikiem od towarów i usług, posiadającym status czynnego podatnika podatku od towarów i usług. Miasto ... działa jako organ władzy publicznej. Uprawnionym do odszkodowania jest Gmina ..., płatnikiem zaś właściwy zarządca drogi - Miasto ... na prawach powiatu zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy z 16 grudnia 2005 r. o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego (Dz. U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2251).

Gmina ... była właścicielem działek oznaczonych w ewidencji gruntów i budynków Miasta ... numerami 436/1 o pow. 0,0074 ha, 443/1 o pow. 0,1362 ha, 1463/1 o pow. 0,2151 ha położonych w obręb ... – ..., których własność nabyła nieodpłatnie decyzjami z 17 czerwca 1997 r. znak: ..., z 21 grudnia 1990 r. znak: ... i z 20 grudnia 1990 r. znak: ... wydanymi na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 i nr 42, poz. 253) w związku z art. 5 ust. 1 tej ustawy.

Decyzją Wojewody ... z 9 lutego 2016 r. (znak: ...) udzielono zezwolenia na realizację inwestycji drogowej, polegającej na budowie i rozbudowie ul. N. na odcinku od skrzyżowania ul. K. do wjazdu do M. w ... Przedmiotowa decyzja została wydana w trybie przepisów ustawy z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2031 t.j.).

W myśl art. 11a ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2031 t.j.) Wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo wykonujący zadania zlecone z zakresu administracji rządowej starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych, wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi. Za przejęte pod drogi nieruchomości, zgodnie z art. 12 ust. 4f ww. ustawy, dotychczasowemu właścicielowi nieruchomości przysługuje odszkodowanie.

Zgodnie z ww. decyzją działki oznaczone w ewidencji gruntów i budynków Miasta ... numerami 436/1 o pow. 0,0074 ha, 443/1 o pow. 0,1362 ha, 1463/1 o pow. 0,2151 ha położone w obrębie ... – ..., które stanowiły własność Gminy ... stały się z mocy prawa własnością Województwa X., z dniem, w którym ww. decyzja stała się ostateczna.

Zawiadomieniem z dnia 4 kwietnia 2016 r. znak: ... Wojewoda X. stosownie do art. 61 par. 1 i 4 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 t.j.) oraz art. 12 ust. 4 i 5 ustawy o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wszczął postępowanie w przedmiocie ustalenia odszkodowania za przedmiotowe nieruchomości.

Działki o numerach 436/1 o pow. 0,0074 ha i 443/1 o pow/ 0,1362 ha są niezabudowane, bez nakładów. Na części działki o numerze 1463/1 znajduje się infrastruktura drogowa: asfalt, chodnik, ścieżka rowerowa, pozostała część działki jest niezabudowana, bez nakładów. Poniesione nakłady infrastrukturalne nie były przedmiotem transakcji aportu lub na sprzedaż. Wymienione działki uchwałą Rady Miejskiej ... Nr … z 21 maja 2007 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części osiedla B. w ... (rejon pomiędzy ulicą N. a granicą administracyjną miasta) oraz uchwały nr …. z … stycznia 2011 r. w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części osiedla B. w ... (rejon pomiędzy ulicą N. a granicą administracyjną miasta) przeznaczone zostały pod drogę publiczną.

Do chwili obecnej postępowanie administracyjne w przedmiocie ustalenia odszkodowania jeszcze się nie zakończyło, tym niemniej planowane jest, że Gmina ... zrzeknie się przysługującego odszkodowania za przejętą pod drogę działkę, a w związku z tym organ ustalający odszkodowanie odstąpi od ustalenia jego wysokości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym stanie prawnym zrzeczenie się przysługującego Gminie ... odszkodowania za wyżej wymienioną nieruchomość, skutkować będzie powstaniem obowiązku odprowadzenia podatku od towarów i usług?

Zdaniem Gminy, w sytuacji zrzeczenia się odszkodowania, przysługującego Gminie ... za przejętą na rzecz Województwa X nie dochodzi do dostawy towarów za wynagrodzeniem. Na Mieście ... - Prezydencie Miasta ..., nie będzie ciążył obowiązek odprowadzenia podatku należnego w przypadku zrzeczenia się odszkodowania.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega jedynie odpłatna dostawa towarów.

Z dostawą tą zostało zrównane między innymi przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. Jednocześnie, zgodnie z art. 7 ust 1. ustawy o podatku od towarów i usług, przez dostawę towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania danym prawem jak właściciel.

Z przywołanych przepisów wynika, że opodatkowanie podatkiem VAT wymaga spełnienia dwóch warunków: przedmiotem czynności musi być towar, a czynność musi zostać dokonana za odpłatnością.

W omawianym przypadku przeniesienie własności działki na Województwo X następuje w wykonaniu czynności nieodpłatnej, o której mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Tego typu czynności traktowane są jako dostawa towarów i opodatkowane jedynie w sytuacji gdy podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności.

Własność przedmiotowych nieruchomości Gmina ... nabyła nieodpłatnie na podstawie art. 18 ust 1 ustawy z 10 maja 1990 r. przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. nr 32, poz. 191 i nr 42, poz. 253), decyzjami z 17 czerwca 1997 r. znak: ..., z 21 grudnia 1990 r. znak: ..., z 20 grudnia 1990 r. znak: ... .

W niniejszej sprawie warunek ten nie jest spełniony, zatem w sytuacji, gdy Gmina ... zrzeknie się odszkodowania, obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług nie powstaje gdyż Gminie nie przysługiwało prawo odliczenia podatku VAT przy nabyciu nieruchomości (nabycie nieodpłatne) będącej przedmiotem wywłaszczenia.

Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w praktyce organów podatkowych. Podobne stanowisko wyrazili Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 23 lipca 2012 r., znak IPPP2/443-373/12-4/AK, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 16 sierpnia 2010 r., Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 04 września 2009 r., znak: ILPP2/443-759/09-4/AD.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710) zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (…).

Przez towary, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 – na mocy art. 8 ust. 1 ustawy – rozumie się natomiast każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa nie jest de facto następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy przy tym zaznaczyć, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny
   
   
   1. jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Jak wynika z tych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r. poz. 1774, z późn. zm.), wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

Z treści złożonego wniosku wynika, że Gmina ... zamierza zrzec się odszkodowania z tytułu wywłaszczenia działek na rzecz Województwa X w związku z realizacją inwestycji drogowej. Gmina nabyła własność przedmiotowych nieruchomość nieodpłatnie, dlatego nie przysługiwało Jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Odnosząc powyższe okoliczności do przedstawionych regulacji prawnych stwierdzić należy, że czynność przekazania bez odszkodowania nieruchomości, z tytułu nabycia których Gminie nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, nie będzie stanowić odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Tym samym czynność przekazania przez Gminę ... nieruchomości gruntowych niezabudowanych o nr 436/1 i 443/1 oraz działki o nr 1463/1 bez odszkodowania na mocy decyzji Wojewody X., dotyczącej realizacji inwestycji drogowej, nie stanowi dostawy towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy. Zatem nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białystoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.