Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/4511-401/16-4/MS1
z 8 czerwca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 18 marca 2016 r. (data wpływu 29 marca 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 25 maja 2016 r. (data nadania 25 maja 2016 r., data wpływu 30 maja 2016 r) na wezwanie Nr IPPB4/4511-401/16-2/MS1 z dnia 17 maja 2016 r. (data nadania 18 maja 2016 r., data doręczenia 20 maja 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania zadośćuczynienia wraz z odsetkami – jest:

• nieprawidłowe – w części dotyczącej zastosowania zwolnienia przedmiotowego
  do zasądzonych odsetek,
  
• prawidłowe – w pozostałej części.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 29 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania zadośćuczynienia wraz z odsetkami.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 17 maja 2016 r. Nr IPPB4/4511-401/16-2/MS1 (data nadania 18 maja 2016 r., data doręczenia 20 maja 2016 r.) tut. organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku.

Pismem z dnia 25 maja 2016 r. (data nadania 25 maja 2016 r., data wpływu 30 maja 2016 r.) Wnioskodawca uzupełnił braki formalne w terminie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W okresie od stycznia 2005 roku do lutego 2006 roku w związku z nawracającymi krwawieniami z nosa Wnioskodawca leczył się w szpitalach - A. oraz B. Oba szpitale posiadały polisę w zakresie odpowiedzialności cywilnej w X. S.A. Pomimo istniejących niepokojących symptomów w ww. placówkach nie została wdrożona prawidłowa diagnostyka. W wyniku błędów w diagnostyce doszło do ponad rocznego opóźnienia w rozpoznaniu nowotworu skóry nosa. W wyniku powyższego Wnioskodawca przeszedł dopiero we wrześniu 2006 roku operację usunięcia nowotworu, który zdążył zająć dużą część twarzy. Usunięty został nos oraz znaczna część twarzy. Tak duży zakres operacji wynikał z opóźnienia w leczeniu spowodowany przez błędną diagnostykę w ww. szpitalach. Po usunięciu nowotworu Wnioskodawca przeszedł ok. 10 operacji rekonstrukcji nosa - z uwagi jednak na rozmiar usuniętej zmiany do dnia dzisiejszego nie udało się zrekonstruować nosa. Wnioskodawcę czekają kolejne operacje.

Wnioskodawca wobec błędów popełnionych w ww. szpitalach doznał krzywdy wyrażającej się zarówno w cierpieniach fizycznych jak i psychicznych.

Na mocy pism z dnia 28 sierpnia 2007 roku szpitale A. i B. zostały wezwane do zapłaty zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w kwocie po 100.000,00 zł. Ww. placówki stwierdziły brak podstaw do przyjęcia odpowiedzialności i odmówiły zapłaty zadośćuczynienia: A. na mocy pisma z dnia 27 września 2007 roku, szpital B. na mocy pisma z dnia 17 października 2007 roku. X. S.A. na mocy pisma z dnia 15 kwietnia 2008 roku odmówił przyjęcia odpowiedzialności za szkodę i wypłatę świadczenia z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej A..

Wobec powyższego na mocy pozwu z dnia 5 maja 2008 roku Wnioskodawca wniósł m.in. o zasądzenie solidarnie od B., A. oraz X. S.A. na swoją rzecz kwoty 300.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29 września 2007 roku do dnia zapłaty. Pozew został skutecznie doręczony pozwanym 18 czerwca 2009 roku. Na mocy wyroku sądu okręgowego z dnia 16 października 2012 roku powództwo zostało oddalone w całości.

W wyniku złożonej apelacji sprawę ponownie rozpoznawał sąd apelacyjny. Na mocy wyroku z dnia 1 lutego 2016 roku sąd apelacyjny zasądził na rzecz Wnioskodawcy kwotę zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w wysokości 300.000,00 zł wraz z odsetkami w wysokości ustawowej od dnia 18 czerwca 2009 roku do dnia zapłaty.

Sąd apelacyjny uznał, że odsetki winny być naliczane od dnia doręczenia pozwu pozwanym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy z tytułu zasądzonych ww. wyrokiem kwoty, tj. zadośćuczynienia oraz odsetek od nieterminowego spełnienia roszczenia Wnioskodawca zobowiązany będzie do odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych?
2. Czy uzyskane na mocy ww. wyroku odsetki są zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy,

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że zasądzona na jego rzecz kwota nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ uzyskanie kwoty zadośćuczynienia wraz z odsetkami podlega pod przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b. Ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z poźn. zm.) - dalej: "u.p.d.o.f." na mocy którego kwoty te są wolne od podatku dochodowego. Stosowanie do art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, dotyczącą korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono. Na gruncie wykładni stosowanej w prawie podatkowym przyjęło się, że przez określenie "inne" rozumie się odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wprost nie wymieniono w katalogu zwolnień podatkowych. Będą to przede wszystkim inne zwolnienia niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, jednakże koniecznym jest aby to inne odszkodowanie lub zadośćuczynienie otrzymane zostało na mocy wyroku lub ugody sądowej. Z powyżej przytoczonych przepisów wynika, że odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane przez podatników na podstawie wyroków sądowych są co do zasady, zwolnione od podatku dochodowego. Nie ma zatem wątpliwości, iż kwota zadośćuczynienia uzyskana na mocy wyroku sądowego przez Wnioskodawcę jest wolna od podatku dochodowego. Odnosząc się natomiast do odsetek wskazać należy, że odsetki od nieterminowej zapłaty zadośćuczynienia mają charakter ściśle akcesoryjny w stosunku do samego świadczenia głównego.

Stanowią one bowiem integralną część wyroku w zakresie ustalenia wysokości zadośćuczynienia i zrekompensowania krzywdy doznanej przez Wnioskodawcę w wyniku popełnionego błędu medycznego - a dokładnie, stanowią element tego zadośćuczynienia który - według Wnioskodawcy - także nie podlega opodatkowaniu z uwagi na treść art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.o.f. kluczowym uzasadnieniem w tym zakresie jest ustalenie do jakiego rodzaju przychodu należy zasądzone na mocy wyroku zadośćuczynienie i odsetki od tegoż zadośćuczynienia. Wskazać należy, że nie można uznać, aby odsetki w stosunku do zadośćuczynienia stanowiły przychód z innych źródeł w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. Zgodzić się przy tym należy, że wprawdzie użyte w art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. Sformułowanie "w szczególności" świadczy o tym, że katalog przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty, co sprawia, że do tej kategorii przychodów można również zaliczyć inne przychody, niż te, których przykłady wymienione zostały w tym przepisie, nie oznacza to jednak, że pojęcie "przychodów z innych źródeł" ma nieograniczony zakres obejmujący wszelkie mogące wchodzić w rachubę i mające kontekst materialny relacje, jakie zachodzić mogą pomiędzy podmiotami prawnymi. Zauważyć należy, że odsetki zasądzone na rzecz Wnioskodawcy są bezpośrednio związane z przychodem z tytułu uzyskania na mocy wyroku sądowego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, który jak już wyżej wskazano, korzysta ze zwolnienia od opodatkowania.

Wskazać należy, że w orzecznictwie panuje pogląd, że sposób opodatkowania odsetek od danej należności może być tylko jeden, tzn. należność główna i odsetki powinny być opodatkowane według jednego przepisu ustawy podatkowej (por. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 stycznia 2014 r., II FSK 289/12, Lex Nr 141242, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 października 2010 r., III SA/Wa 1899/10, Lex Nr 1607393).

Brak jest podstaw aby przychód wynikający z tego samego zdarzenia, tj. uzyskania zadośćuczynienia przypisywać do dwóch odrębnych źródeł przychodów. Wysokość uzyskanego zadośćuczynienia determinowana bowiem jest także wysokością odsetek. Nie ulega natomiast wątpliwości, że powodem naliczenia odsetek było niewywiązanie się przez dłużników z obowiązku terminowego zrealizowania świadczenia pieniężnego, jakim w przypadku wnioskodawcy była zapłata zadośćuczynienia. Odsetki te nie mogłyby powstać, gdyby nie obowiązek zapłaty zadośćuczynienia. Jakkolwiek nie sposób odmówić im charakteru rekompensaty, odsetki stanowią de facto zadośćuczynienie. Okoliczność, że warunkiem ich naliczenia jest zaniechanie dłużnika, konstatacji powyższej zmienić nie może. W szczególności zaś nie uzasadnia przypisania należności głównej i odsetek do różnych źródeł przychodów. Innymi słowy, odsetki od danej należności podlegają opodatkowaniu w taki sam sposób jak należność główna, z którą są związane. Przypisać je zatem należy do tego samego źródła przychodów (por. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 października 2011 r., Sygn. Akt III SA/Wa 746/11 w zw. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 stycznia 2014 roku, II FSK 289/12, Lex Nr 141242.

Zaznaczyć należy, że takie samo stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny (Wyrok NSA w Warszawie z dnia 17 stycznia 2014 r., II FSK 289/12, Lex Nr 141242), który wskazał, że jeżeli zwolnione z podatku jest odszkodowanie, to ulgą objęte są również odsetki zasądzone w związku z opóźnieniem w jego wypłacie.

Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu ww. wyroku wskazał: "z konieczności przeprowadzenia ścisłej i literalnej wykładni przepisów regulujących zwolnienia podatkowe nie można wyprowadzić wniosku, że odsetki należy przyporządkować do innego źródła dochodu niż należność główną”. W uzasadnieniu NSA czytamy dalej:

"że odsetki należy przypisać do tego samego źródła przychodów co należność główną - a co za tym idzie, podlegają one opodatkowaniu w ten sam sposób. Odsetki stanowią integralny element przychodu ze sprzedaży nieruchomości, ponieważ mają charakter akcesoryjny, a ich byt prawny zależy od należności, z którą są związane" (wyrok NSA w Warszawie z dnia 17 stycznia 2014 r., i FSK 289/12, Lex Nr 1412423). Mając na uwadze powyższe, zarówno kwota zadośćuczynienia jak i kwota odsetek od tego zadośćuczynienia zdaniem Wnioskodawcy podlega zwolnieniu od podatku dochodowego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy – przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W treści art. 10 ust. 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie m.in. wymienia się inne źródła (pkt 9).

Zgodnie zaś z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Należy podkreślić, że użyte w konstrukcji art. 20 ust. 1 ww. ustawy sformułowanie „w szczególności”, świadczy o przykładowym katalogu przychodów z innych źródeł. Oznacza to, że przychodami z innych źródeł są także inne przychody, nie wymienione wprost w tym przepisie.

Tym samym uznaje się, że katalog ten nie jest katalogiem zamkniętym. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści oraz świadczeń otrzymanych w związku z działalnością gospodarczą. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie z tytułu utraconego zysku. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że wyrokiem sądu Wnioskodawcy zostało zasądzone zadośćuczynienie za doznaną krzywdę wraz z odsetkami w wysokości ustawowej od dnia doręczenia pozwu pozwanym do dnia zapłaty.

Zgodnie z treścią art. 444 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.) – w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Stosownie do art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego – w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Podkreślenia wymaga, że zadośćuczynienie, analogicznie jak odszkodowanie, jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Co prawda w doktrynie i judykaturze powszechnym jest wiązanie pojęcia odszkodowania jedynie z uszczerbkiem majątkowym, natomiast pojęcia „zadośćuczynienia” z doznaną krzywdą (uszczerbkiem niematerialnym), jednakże tego rodzaju rozróżnienia nie dokonują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji pojęcie odszkodowania odnosi się również o zadośćuczynienia, będącego formą wynagrodzenia szkody.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca otrzymał zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie to korzystać będzie ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako otrzymane na podstawie wyroku sądowego do wysokości określonej w tym wyroku. Z wniosku nie wynika, aby zadośćuczynienie przyznane Wnioskodawcy dotyczyło korzyści, które Wnioskodawca mogłaby osiągnąć, gdyby Mu szkody nie wyrządzono. Zatem przyznane w wyroku sądowym zadośćuczynienie jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast odnosząc się do kwestii opodatkowania odsetek ustawowych od ww. świadczeń, należy wskazać, że instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Odsetki wypłacone za okres pomiędzy datą zasądzenia i datą wypłaty odszkodowania nie są wliczane do wartości głównego świadczenia.

Zgodnie bowiem z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.) do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Przepis ten ma zastosowanie do odsetek ustawowych, z którymi zasądzono świadczenia główne.

Analizując treść powyższych przepisów należy zauważyć, że nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z zadośćuczynieniem (naprawieniem szkody). Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem niewykonania zobowiązań.

Z tych względów wyłączenie z opodatkowania należności głównej (zadośćuczynienia) nie oznacza, że wolne od podatku są także odsetki od niej naliczone. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje zwolnienia – co do zasady − od podatku odsetek od ww. świadczeń – zwalnia od opodatkowania jedynie należność główną, tj. świadczenia polegające na naprawieniu szkody na rzecz poszkodowanego.

Użyte w przywołanym powyżej art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sformułowanie „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w tym przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że otrzymane przez Wnioskodawcę odsetki mieszczące się w dyspozycji art. 20 ww. ustawy, stanowią przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu, który należy wykazać w zeznaniu rocznym składanym za rok, w którym nastąpiła wypłata odsetek.

Nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że odsetki ustawowe za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia objęte są zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawodawca przewidział w niektórych sytuacjach w odniesieniu do odsetek możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Jednakże takie zwolnienie przysługuje tylko wówczas, gdy przepis ww. ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie. I tak, zgodnie z art. 21 ust. 1 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych są:

• pkt 52 – odsetki i kwoty rekompensat otrzymanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe (Dz.U. Nr 156, poz. 776);
  
• pkt 95 – odsetki z tytułu realizacji nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1;
  
• pkt 119 – odsetki od papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa oraz obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, w części odpowiadającej kwocie odsetek zapłaconych przy nabyciu tych papierów wartościowych od emitenta;
  
• pkt 130 – odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Skarb Państwa i oferowanych na rynkach zagranicznych oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a.
  
  

Skoro ustawodawca wyraźnie określa, że w tych przypadkach także odsetki od określonych przychodów wolne są od podatku dochodowego, natomiast w stosunku do innych kategorii przychodów zwolnionych od podatku o odsetkach związanych z tymi należnościami nie wspomina, należy uznać że jest to zabieg celowy.

Z uwagi więc na to, że w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest regulacji, które zwalniałyby od podatku odsetki ustawowe od zadośćuczynienia czy odszkodowania, przyjąć należy, że stanowią przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie ze wskazaną powyżej regułą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 cytowanej ustawy.

Nie można też przyjąć, że odsetki są zadośćuczynieniem sensu stricte i jako takie objęte są zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych przewidzianym dla zadośćuczynienia, do którego ma zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Okoliczność, że odsetki stanowią najczęściej swoistą rekompensatę wynikającą z czasookresu jaki upłynął pomiędzy zaistnieniem zdarzeń skutkujących wypłatą zadośćuczynienia a skonkretyzowaniem obowiązku naprawienia szkody (krzywdy) w wyroku sądu, nie jest wystarczająca do objęcia zwolnieniem z opodatkowania przedmiotowych odsetek, na podstawie tychże przepisów.

Dodatkowo, wyżej wskazane świadczenie było przedmiotem orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA), który w wyroku z dnia 24 stycznia 2008 r. sygn. akt II FSK 1629/06 „(...) Odsetki należne w razie uchybienia przez dłużnika terminowi świadczenia pieniężnego (art. 481 § 1 K.c.) należy traktować jako wynagrodzenie za przedłużone i pozbawione podstaw prawnych korzystanie z cudzego kapitału. Inaczej rzecz ujmując, jest to odszkodowanie za pozbawienie wierzyciela możliwości dysponowania kapitałem, a tym samym pozbawienie go spodziewanych z tego tytułu korzyści (np. przez korzystną lokatę) (…). W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyjaśniono, że głównym motywem legislacyjnym uregulowania takiego jak w art. 481 § 1 K.c. jest uznanie, że wierzyciel ponosi przez opóźnienie co najmniej szkodę w postaci odsetek, na jakie mógłby ulokować otrzymaną w terminie sumę (wyrok z dnia 24 kwietnia 1997 r. sygn. akt II CKN 118/97, OSP 1998, Nr 1, poz. 3, z glosą A. Szpunara). Odsetki zatem są kompensatą tego, że wierzyciel nie mógł z pieniędzy skorzystać wcześniej. Prowadzi to do konkluzji, że odsetki otrzymane na podstawie wyroku z tytułu opóźnienia dłużnika ze spełnieniem świadczenia pieniężnego (art. 481 § 1 K.c.) stanowią odszkodowanie dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono i jako takie nie są wolne od podatku dochodowego (art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych)”.

Powyższy pogląd w całej rozciągłości podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach. który w wyroku z dnia 11 lipca 2013 r. sygn. akt I SA/G1 145/13, który dodał, że „w żadnej jednostce redakcyjnej przepisu art. 21 u.p.d.o.f. nie została zakodowana norma o charakterze szczególnym statuująca zwolnienie podatkowe obejmujące wyżej opisane odsetki za zwłokę. Normy takiej nie ma również w innych regulacjach wchodzących w skład systemu prawą obowiązującego. W przepisie art. 21 u.p.d.o.f. zostały natomiast zawarte zwolnienia podatkowe dotyczące innego rodzaju odsetek. Wynik wnioskowania a contrario wskazuje, że odsetki, które nie zostały wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, podlegają opodatkowaniu. Sąd wskazuje, że dokonując interpretacji należy mieć na względzie i tę okoliczność, że zwolnienia podatkowe stanowią odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania, co powoduje, że niedopuszczalne byłoby poszerzanie zakresu zwolnień w drodze wykładni; w szczególności wbrew jednoznacznej woli ustawodawcy wyrażonej w przepisie.

Ponadto w wyroku z dnia 25 marca 2015 r. sygn. akt III SA/Wa 2626/14, WSA w Warszawie zauważył, że, cyt. „To, że w świetle prawa cywilnego odsetki te wiążą się i zależą od zasadności roszczenia głównego, nie zmienia zupełnie odrębnego tytułu, z którego wywodzą się odsetki na gruncie podatkowym. Przychód odsetkowy Skarżącego ma swoje źródło nie w odszkodowaniu lub zadośćuczynieniu, lecz w spóźnieniu dłużnika w wypłacie tego odszkodowania i zadośćuczynienia.”

Powyższe potwierdza także wyrok WSA w Warszawie z dnia 9 grudnia 2015 r., sygn. akt III SA/Wa 2675/14.

W wyniku powyższego mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że przychód przypadający na kwotę zadośćuczynienia będzie korzystał ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast kwota zasądzonych w wyroku sądu odsetek od zadośćuczynienia stanowi dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.