Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
1061-IPTPB3.4511.224.2016.2.IS
z 20 maja 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 7 marca 2016 r. (data wpływu 10 marca 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 2 marca 2016 r. (data wpływu 9 maja 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania rekompensaty zgodnie z Regulaminem Programu Dobrowolnych Odejść – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 marca 2016 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania rekompensaty zgodnie z Regulaminem Programu Dobrowolnych Odejść.

Z uwagi na braki wniosku, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), pismem z dnia 20 kwietnia 2016 r., nr IPTPB3.4511.224.2016.1.IS, (doręczonym w dniu 25 kwietnia 2016 r.), wezwał Wnioskodawcę do jego uzupełnienia, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. W odpowiedzi na ww. wezwanie dnia 9 maja 2016 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (nadane w dniu 2 maja 2016 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca z dniem 31 stycznia 2015 r. rozwiązał stosunek pracy z dotychczasowym pracodawcą ….. Sp. z o.o. w drodze porozumienia stron na podstawie przepisu art. 30 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz., 1502, z późn. zm.), w związku z przepisem art. 10 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U z 2015 r. poz., 192, z późn. zm.) oraz w oparciu o przepisy Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść dla pracowników ….. S.A. …. Zakładu Spółki z dnia 11 maja 2015 r. (Załącznik 1 do niniejszego wniosku – świadectwo pracy, Załącznik 2 – Regulamin z dnia 11 maja 2015 r., dalej: Regulamin). W dniu 23 lutego 2016 r. Wnioskodawcy doręczono pismo ….. Sp. z o.o. z dnia 21 stycznia 2016 r. w przedmiocie wskazania kwot należności przyznanych Wnioskodawcy świadczeń w związku z ustaniem stosunku pracy w ramach Programu Dobrowolnych Odejść (Załącznik 3 – pismo z dnia 21 stycznia 2016 r.) oraz wskazania kwot podatku odprowadzonego przez płatnika składek z tytułu wypłaconych Wnioskodawcy świadczeń. Świadczenia, o których mowa powyżej to: Odprawa Pieniężna wypłacona Wnioskodawcy w wysokości 13 571 zł 40 gr (słownie: trzynaście tysięcy pięćset siedemdziesiąt jeden złotych, 00/100) w oparciu o przepis art. 8 powołanej ustawy oraz Jednorazowe Świadczenie Pieniężne (Rekompensata) wypłacone Wnioskodawcy w wysokości 49 761 zł 80 gr (słownie: czterdzieści dziewięć tysięcy siedemset sześćdziesiąt jeden złotych, 80/100) przyznana na podstawie przepisów Regulaminu. Kwota podatku przy stawce w wysokości 18 % odprowadzona przez płatnika składek z tytułu przyznanej Wnioskodawcy Odprawy Pieniężnej wyniosła 2 443 zł (słownie: dwa tysiące czterysta czterdzieści trzy złote, 00/100), natomiast kwota podatku uiszczonego przez płatnika składek od wartości Rekompensaty wyniosła 8 957 zł (słownie: osiem tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt siedem złotych, 00/100). Powołane pismo byłego pracodawcy Wnioskodawcy zawierało pouczenie o możliwości wystąpienia do naczelnika właściwego urzędu skarbowego z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty podatku uiszczonego od świadczenia w postaci Rekompensaty w oparciu o przepis art. 75 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r., Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz., 613, z późn. zm.). Wnioskodawca otrzymał wraz z rzeczonym pismem formularz wniosku o stwierdzenie nadpłaty, przygotowany do złożenia do organu podatkowego. Wobec powyższego, Wnioskodawca w dniu 29 lutego 2016 r. wystąpił do właściwego urzędu skarbowego tj. Urzędu Skarbowego w … w celu złożenia stosownego wniosku o stwierdzenie nadpłaty podatku pobranego odpowiednio od kwoty przyznanej Rekompensaty. Pracownik Urzędu Skarbowego poinformował Wnioskodawcę, że stan faktyczny sprawy jest niejednoznaczny, informując jednocześnie o możliwości zwrócenia się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w celu wyjaśnienia sprawy, wobec rozbieżnych stanowisk zajmowanych przez organy podatkowe w podobnych sprawach oraz uzyskania wiążącego rozstrzygnięcia interpretacyjnego dla powołanego we wniosku stanu faktycznego, co Wnioskodawca niniejszym uczynił.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawca wskazał, że w rzeczonym wniosku powoływał się na przepisy Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść dla Pracowników …. S.A. ….. Zakładu Spółki z dnia 11 maja 2015 r (Załącznik nr 2 rzeczonego wniosku), Regulamin ten został udostępniony Wnioskodawcy przez byłego pracodawcę na Jego wniosek w celu potwierdzenia podstawy świadczeń otrzymanych przez Niego w związku z ustaniem stosunku pracy w ramach Programu Dobrowolnych Odejść. Wnioskodawca został wprowadzony w błąd wobec omyłkowego udostępnienia przez pracodawcę Regulaminu przewidzianego dla świadczeń przyznawanych pracownikom ….. Sp. z o.o. na podstawie wniosków o przystąpienie do Programu Dobrowolnych Odejść składanych w okresie od dnia 1 czerwca 2015 r. do dnia 15 czerwca 2015 r. Regulamin na podstawie którego przyznano podatnikowi świadczenia w związku z ustaniem stosunku pracy to Regulamin Programu Dobrowolnych Odejść dla Pracowników ….. S.A. …. Zakładu Spółki z dnia 28 listopada 2014 r.; dalej: Regulamin PDO z dnia 28 listopada 2014 r.

Wnioskodawca oświadcza, że otrzymał jednorazowe świadczenie pieniężne („Rekompensatę”), w związku z rozwiązaniem umowy o pracę w dniu 10 lutego 2015 r. W sprawie stanowiącej przedmiot wniosku z dnia 7 marca 2016 r. zostało zawarte porozumienie stron rozwiązujące umowę o pracę dnia 21 stycznia 2015 r.; dalej: Porozumienie z dnia 21 stycznia 2015 r. stwierdzające rozwiązanie umowy o pracę pomiędzy ….. Sp. z o.o. a ….. (Wnioskodawcą) z dniem 31 stycznia 2015 r. oraz potwierdzające przyznanie Wnioskodawcy świadczeń w związku z rozwiązaniem umowy o pracę. W świetle powołanego dokumentu, Wnioskodawcy przyznano jednorazową odprawę pieniężną w wysokości 3-krotności wynagrodzenia według zasad wskazanych w treści dokumentu oraz Rekompensatę w wysokości 11-krotności wynagrodzenia zasadniczego Zatem, były pracodawca Wnioskodawcy, w dokumencie przyznającym świadczenie, posługuje się pojęciem „Rekompensata” na określenie świadczenia, którego ustalenie statusu prawno–podatkowego stanowi przedmiot wniosku Istotne jest. że świadczenie zostało wypłacone następczo w wyniku rozwiązania umowy o pracę w ramach Programu Dobrowolnych Odejść opartego bezpośrednio na przepisach Regulaminu PDO z dnia 28 listopada 2014 r. W przepisie § 4 ust. 2 pkt 2 rzeczonego Regulaminu świadczenie zostało określone jako „dodatkowe, jednorazowe świadczenie pieniężne („Rekompensata”)”. Ponadto należy wskazać, że świadczenie, którego ustalenie statusu prawnego na gruncie przepisów prawa podatkowego stanowi zakres przedmiotowy pytania sformułowanego we wniosku zostało określone jako jednorazowe świadczenie pieniężne („Rekompensata”) również w dokumencie potwierdzającym wysokość otrzymanych przez podatnika świadczeń w związku z ustaniem stosunku pracy, wystawionym na wniosek podatnika przez …… Sp. z o.o. w dniu 21 stycznia 2016 r. Wnioskodawca wskazuje, że dokument na podstawie którego przyznawana jest rekompensata to Regulamin Programu Dobrowolnych Odejść dla Pracowników ….. S.A. ….. Zakładu Spółki z dnia 28 listopada 2014 r. Dokument ten jest Regulaminem i zalicza się do zakresu przedmiotowego katalogu normatywnych źródeł prawa pracy w myśl przepisu art. 9 § 1 ustawy z dnia 29 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz., 1502, z późn. zm.). Rekompensata w wysokości 11–krotności wynagrodzenia zasadniczego, została przyznana podatnikowi, jako pracownikowi ….. Sp. z o.o. w oparciu o przepis § 4 ust. 5 pkt 2 Regulaminu PDO z dnia 28 listopada 2014 r. w związku z czteroletnią gwarancją zatrudnienia przysługującą Wnioskodawcy zgodnie z postanowieniami Paktu Gwarancji Pracowniczych. Bowiem w myśl przepisu § 4 ust. 4 Regulaminu PDO z dnia 28 listopada 2014 r., wysokość Rekompensaty warunkowana jest posiadanym przez pracownika na dzień 31 stycznia 2015 r. uprawnieniem wynikającym z gwarancji zatrudnienia przysługującej pracownikowi na podstawie § 3 Paktu Gwarancji Pracowniczych z dnia 2 września 2013 r. oraz według dalszych przepisów Regulaminu Rekompensata, o której mowa w Porozumieniu z dnia 21 stycznia 2015 r. została zatem przyznana Wnioskodawcy w oparciu o przepisy Regulaminu PDO z dnia 28 listopada 2014 r. opartego na Pakcie Gwarancji Pracowniczych, co ma, według Wnioskodawcy, istotne znaczenie dla oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego dokonanej w części H uzupełnienia wniosku. Należy zważyć ponadto, że Porozumienie z dnia 21 stycznia 2015 r. stanowi Załącznik nr 3 do Regulaminu PDO z dnia 28 listopada 2014 r. na podstawie przepisu § 3 ust 9. Zatem, Porozumienie z dnia 21 stycznia 2015 r. stanowi integralną część Regulaminu PDO z dnia 28 listopada 2014 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

Czy Rekompensata w kwocie 49 761 zł 80 gr (słownie: czterdzieści dziewięć tysięcy siedemset sześćdziesiąt jeden złotych 80/100), przyznana Wnioskodawcy, w związku z ustaniem stosunku pracy na podstawie Programu Dobrowolnych Odejść opartego na przepisach Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść dla pracowników ….. S.A. ….. Zakładu Spółki z dnia 28 listopada 2014 r., podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy (po uzupełnieniu wniosku), w pierwszej kolejności należy wskazać, że pracodawca Wnioskodawcy zarówno w Porozumieniu z dnia 21 stycznia 2015 r. jak i w piśmie z dnia 21 stycznia 2016 r. dokonał dywersyfikacji świadczeń przyznanych Wnioskodawcy w związku z ustaniem stosunku pracy na następujące świadczenia a) świadczenie nazwane odprawa pieniężną oraz b) jednorazowe świadczenie pieniężne („Rekompensatę”).

Niekwestionowany pozostaje fakt. że świadczenie wskazane powyżej w lit. a, tj. odprawa pieniężna podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast jednorazowe świadczenie pieniężne („Rekompensata”) określone w lit. b., względem którego ustalenie charakteru prawnego na gruncie przepisów prawa podatkowego stanowi przedmiot wniosku, jest świadczeniem, które w ocenie Wnioskodawcy, zostało opodatkowane wbrew obowiązującym przepisom prawa podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. W oparciu o opisany we wniosku z dnia 7 marca 2016 r. oraz sprecyzowany w uzupełnieniu stan faktyczny, jak również przez wzgląd na obowiązujące przepisy prawa, Wnioskodawca kwalifikuje świadczenie otrzymane w dniu 10 lutego 2016 r. związku z rozwiązaniem umowy o pracę w ramach Programu Dobrowolnych Odejść, oparte w przepisach Regulaminu PDO z dnia 28 listopada 2014 r. nazwane przez pracodawcę Wnioskodawcy w Porozumieniu z dnia 21 stycznia 2015 r. Rekompensatą, jako świadczenie zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia o podatku dochodowym od osób fizycznych

W ocenie Wnioskodawcy, rzeczone świadczenie mieści się w zakresie przedmiotowym katalogu zwolnień przedmiotowych wymienionych w przepisie art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od opodatkowania są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w przepisie art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94. z późn. zm.; dalej: Kodeks pracy). W rzeczonym przypadku istotne jest zatem potwierdzenie, tzn. przyznana Wnioskodawcy Rekompensata stanowi formę odszkodowania lub zadośćuczynienia oraz. że jej wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień dokumentu stanowiącego normatywne źródło prawa pracy. Przez wzgląd na pierwszą z powołanych przesłanek, wypłaconą Wnioskodawcy Rekompensatę w wysokości 11–krotności wynagrodzenia zasadniczego należy traktować, jako formę odszkodowania z uwagi na utratę gwarancji zatrudnienia przysługującej Wnioskodawcy na podstawie Paktu Gwarancji Pracowniczych w oparciu o przepisy § 4 ust. 5 pkt 2 w związku z ust. 4 Regulaminu PDO z dnia 28 listopada 2014 r. Bowiem bez wątpienia pozostaje fakt, że przystąpienie Wnioskodawcy do Programu Dobrowolnych Odejść spowodowało uszczerbek majątkowy Wnioskodawcy wobec utraty prawa do zatrudnienia w dotychczasowym zakładzie pracy i utraty możliwości otrzymywania wynagrodzenia ze źródła, jakim jest stosunek pracy. Przyznanie Rekompensaty należy zatem poczytywać jako odszkodowanie z tytułu utraty źródła dochodu.

Zważywszy na drugą z wymaganych prawem przesłanek, jednorazowe świadczenie pieniężne – Rekompensata, zostało przyznane Wnioskodawcy w oparciu o Regulamin PDO z dnia 28 listopada 2014 r., stanowiący normatywne źródło prawa pracy, zatem rzeczone świadczenie spełnia drugą z przesłanek jego kwalifikacji, jako zwolnionego z opodatkowania w oparciu o przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując, wedle argumentacji zaprezentowanej powyżej, jednorazowe świadczenie pieniężne („Rekompensata”), zdaniem Wnioskodawcy, po pierwsze stanowi odszkodowanie z tytułu utraty gwarancji zatrudnienia, po drugie zarówno jego wysokość, jak i zasady ustalania wynikają wprost z Regulaminu PDO z dnia 28 listopada 2014 r. stanowiącego normatywne źródło prawa pracy w myśl przepisu art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy Spełnione zostały zatem, według Wnioskodawcy, łącznie dwie przesłanki pozytywne wynikające z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto w ocenie Wnioskodawcy, należy zważyć, że dochód uzyskany przez Niego z tytułu Rekompensaty nie jest dochodem enumeratywnie wymienionym w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit a-g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zatem, nie zachodzi żadna z negatywnych przesłanek w zwolnieniu z opodatkowania wynikających z powołanych przepisów prawa.

Zważywszy na opisany we wniosku z dnia 7 marca 2016 r. oraz sprecyzowany w uzupełnieniu rzeczonego wniosku stan faktyczny, Wnioskodawca wskazuje, że w Jego ocenie Rekompensata w kwocie 49 761 zł 80 gr (słownie: czterdzieści dziewięć tysięcy siedemset sześćdziesiąt jeden złotych 80/100) przyznana Jemu w związku z ustaniem stosunku pracy na podstawie Programu Dobrowolnych Odejść opartego w przepisach Regulaminu PDO z dnia 28 listopada 2014 r. podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 przywołanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502, z późn. zm.), ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że dnia 21 stycznia 2015 r. uległa rozwiązaniu umowa Wnioskodawcy z dotychczasowym pracodawcą Sp. z o.o. W dniu 23 lutego 2016 r. Wnioskodawcy doręczono pismo Sp. z o.o. z dnia 21 stycznia 2016 r. w przedmiocie wskazania kwot należności przyznanych Wnioskodawcy świadczeń w związku z ustaniem stosunku pracy w ramach Programu Dobrowolnych Odejść oraz wskazania kwot podatku odprowadzonego przez płatnika składek z tytułu wypłaconych Wnioskodawcy świadczeń. Świadczenia, o których mowa powyżej to: Odprawa Pieniężna wypłacona w oparciu o przepis art. 8 powołanej ustawy oraz Jednorazowe Świadczenie Pieniężne (Rekompensata) wypłacone Wnioskodawcy przyznane na podstawie przepisów Regulaminu.

Wnioskodawca otrzymał jednorazowe świadczenie pieniężne („Rekompensatę”), w związku z rozwiązaniem umowy o pracę w dniu 10 lutego 2015 r. Dokument, na podstawie którego przyznawana jest rekompensata to Regulamin Programu Dobrowolnych Odejść dla Pracowników ….. S.A…… Zakładu Spółki z dnia 28 listopada 2014 r. Dokument ten jest Regulaminem i zalicza się do zakresu przedmiotowego katalogu normatywnych źródeł prawa pracy w myśl przepisu art. 9 § 1 ustawy z dnia 29 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502, z późn. zm.).

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy, objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g tego artykułu.

Przedmiotowym zwolnieniem nie są zatem objęte świadczenia nie będące odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem, nawet jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, jak i te których wysokość lub zasady ustalania wynikają z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia, podobnie jak wielu innych pojęć z katalogu zwolnień przedmiotowych. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Względy spójności systemu prawa uzasadniają, aby kryteria rozumienia pojęć niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych miały w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych. Konieczne staje się zatem zastosowanie wykładni systemowej zewnętrznej i odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.).

Odwołując się zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że zasady odpowiedzialności odszkodowawczej w prawie cywilnym opierają się na zasadzie winy lub ryzyka. O odszkodowaniu możemy mówić wyłącznie w przypadku powstania konkretnej szkody, która wywołana została określonym działaniem lub zaniechaniem drugiej strony, której można przypisać odpowiedzialność za jej powstanie. Odszkodowanie to rodzaj świadczenia, które należy się za wyrządzenie szkody (odpowiednio zadośćuczynienie za doznane krzywdy) od podmiotu, który szkodę wyrządził lub ponosi za nią odpowiedzialność. Odszkodowanie stanowi pieniężną równowartość szkody majątkowej lub szkody na osobie, natomiast zadośćuczynienie jest pieniężną formą zrekompensowania szkody niemajątkowej. O tym co stanowi szkodę oraz jakie są zasady i sposoby jej naprawienia decydują, co do zasady, przepisy art. 361 i 363 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego). Podstawową funkcją odszkodowania jest kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszonych zdarzeniem wyrządzającym szkodę, obejmując to, co z majątku ubyło na skutek tego zdarzenia lub do niego nie weszło (utracona korzyść). Z kolei celem zadośćuczynienia jest łagodzenie doznanej krzywdy. Jednocześnie z punktu widzenia odpowiedzialności odszkodowawczej znaczenie ma też zasada restytucji, rozumiana jako zakaz wzbogacenia poszkodowanego.

Powyższe regulacje mają również zastosowanie do przepisów prawa pracy, czyli w myśl art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy, zarówno do przepisów Kodeksu pracy, jak i przepisów innych ustaw i aktów wykonawczych, określających prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowień układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Stanowi o tym art. 300 ustawy Kodeks pracy, zgodnie z którym w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

Podsumowując, przytoczony wyżej przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pozwala na zastosowanie zwolnienia z opodatkowania wyłącznie do otrzymanego odszkodowania lub zadośćuczynienia mających naprawić szkody (majątkowe, niemajątkowe). Taki zapis ma na celu podkreślenie, że rekompensaty czy też inne świadczenia z ww. zwolnienia nie korzystają i nie należy ich utożsamiać z odszkodowaniem czy zadośćuczynieniem, co często mylnie jest czynione, ponieważ te kategorie świadczeń występują niejednokrotnie obok siebie. Jednakże nie są to świadczenia o takim samym charakterze. Zatem, korzystanie ze zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji a jedną z nich jest aby otrzymane zostało odszkodowanie bądź zadośćuczynienie. Dla poparcia powyższej argumentacji wskazać należy, że ustawodawca w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dokonuje rozróżnienia odszkodowania (np. w art. 13 pkt 5, art. 21 ust. 1 pkt 3, pkt 3a, 3b, 3c, 3d, 4 lit. a, 29, 29a lit. a, 106 i 120, art. 30 ust. 1 pkt 13, 15 i 16, zadośćuczynienia (art. 21 ust. 1 pkt 3, 3a, 3b i 134), odprawy (art. 21 ust. 1 pkt 3, 7, 49 lit. a, art. 30 ust. 1 pkt 16 oraz rekompensaty (art. 21 ust. 1 pkt 30a, 52 i 53, art. 52d). Oznacza to, że gdyby ustawodawca miał zamiar zwolnić z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 tej ustawy również rekompensaty to uczyniłby to wprost w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i wyraźnie wskazałby, że ze zwolnienia korzystają także rekompensaty. Tego jednak nie uczynił, a brak takiego uregulowania oznacza, że inne świadczenia niż odszkodowania lub zadośćuczynienia podlegają opodatkowaniu. Skoro bowiem ustawodawca w omawianym przepisie posłużył się pojęciem odszkodowania (odpowiednio zadośćuczynienia), to oznacza, że tylko tego rodzaju świadczenia podlegają zwolnieniu.

Ponadto wskazać należy, że zgodnie z zasadą, przyjętą w orzecznictwie jak i w doktrynie prawa podatkowego, ulgi podatkowe są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania, tak więc przepisy regulujące prawo do ulgi winny być interpretowane ściśle. Niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca, której dopuściłby się Organ zgadzając się ze stanowiskiem Wnioskodawczyni. Skoro przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w sposób precyzyjny określają, że zwolnienie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przysługuje wyłącznie w związku z otrzymaniem odszkodowania lub zadośćuczynienia, to jeżeli Wnioskodawca nie otrzymał żadnego z tych świadczeń – nie może twierdzić, że zwolnienie Jemu przysługuje.

Skoro zatem w związku z rozwiązaniem umowy o pracę na podstawie Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść na rzecz Wnioskodawcy wypłacona została rekompensata pieniężna, to nie podlega ona zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 tej ustawy. Świadczenia otrzymane w ramach programu dobrowolnych odejść (inne niż wprost nazwane w prawie pracy odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem, np. odprawa lub rekompensata) nie są objęte dyspozycją art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie ma przy tym znaczenia, że rekompensata ma spełniać funkcję odszkodowawczą i ma na celu zadośćuczynienie strat związanych z brakiem możliwości osiągania wynagrodzenia u dotychczasowego pracodawcy. Świadczenia te nie są bowiem sensu stricto odszkodowaniem, gdyż pracownik dobrowolnie przystępuje do ww. programu a rozwiązanie umowy o pracę następuje w drodze porozumienia stron. Ponadto, zakończenie stosunku pracy u dotychczasowego pracodawcy nie jest równoznaczne z utratą możliwości zarobkowania w ogólności. Pracownik nie ponosi uszczerbku majątkowego, a wręcz przeciwnie dostaje dodatkowe świadczenie ponad to, które przewiduje zwyczajowo ustawa Kodeks pracy lub ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Stanowisko Organu potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 17 grudnia 2015 r., sygn. akt I SA/Sz 1226/15, w którym Sąd uznał, że „Prawidłowo organ II instancji uznał, że odszkodowanie jest świadczeniem, którego celem jest naprawienie wyrządzonej szkody, czyli uszczerbku (zmniejszenia) majątku poszkodowanego, który nastąpił wbrew woli uprawnionego, natomiast zadośćuczynienie jest świadczeniem z tytułu wyrządzonej szkody niematerialnej, krzywdy. Nie można zatem przyjąć, że wypłata przedmiotowego świadczenia wypełnia cechy tak rozumianego odszkodowania lub zadośćuczynienia. Podkreślić bowiem należy, że świadczenie to wypłacane było jedynie tym pracownikom, którzy dobrowolnie przystąpili do programu „dobrowolnych odejść” z zakładu pracy. Świadczenie to miało więc na celu zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzeń, które nie noszą cechy czynu niedozwolonego, a związane było ze zgodnym z prawem rozwiązaniem stosunku pracy. Stanowiło zatem swoistą „zachętę”, motywującą uprawnionych pracowników do skorzystania z tego programu. Wobec tego zauważyć też należy, że zgodnie z zasadą, iż „chcącemu nie dzieje się krzywda”, dobrowolne przystąpienie przez Skarżącą do programu odejść, a więc świadomy wybór tego świadczenia w miejsce trwałości stosunku pracy (a zatem i pobierania świadczeń pieniężnych z tego stosunku), nie może być uznane za doznanie szkody majątkowej lub wyrządzenie krzywdy Skarżącej rekompensowane wypłatą świadczenia o charakterze wolnego od opodatkowania odszkodowania lub zadośćuczynienia, o którym mowa w omawianym przepisie ustawy podatkowej”.

Podsumowując, mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego, stwierdzić należy, że zwolnieniem przedmiotowym z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie będzie objęte wymienione we wniosku świadczenie pieniężne („rekompensata”), pomimo że, jak twierdzi Wnioskodawca, jego wypłata wynika z Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść, który stanowi normatywne źródło prawa pracy, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy. Wypłacona rekompensata nie jest bowiem odszkodowaniem ani też zadośćuczynieniem, o którym stanowi przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 cytowanej ustawy, a zatem nie podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie ww. przepisu.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Ponadto nadmienia się, że wydając interpretację w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.), Organ podatkowy nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny załączonych do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej (ORD-IN) dokumentów, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i Jego stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.