Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-2/16/TJ
z 31 marca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z dnia 12 maja 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku złożonym w dniu 4 stycznia 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych działu spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 stycznia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych działu spadku.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Prawomocnym postanowieniem Sądu w 2014 r. nastąpiło stwierdzenie nabycia spadku po zmarłych rodzicach przez jedynych spadkobierców – trzy córki – każda z nich po 1/3 części spadku. W skład spadku wchodziło prawo do lokalu mieszkalnego wraz z pomieszczeniem przynależnym – piwnicą oraz udziałem w nieruchomości wspólnej tj. w częściach budynku i urządzeniach nie służących wyłącznie do użytku współwłaścicieli lokalu oraz prawie własności gruntu pod budynkiem.

Wnioskodawczyni będąca jedną ze spadkobierczyń, w przepisanym terminie sześciu miesięcy od dnia postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, zgłosiła do właściwego Urzędu Skarbowego nabycie spadku na druku SD-Z2, wskazując, że zgodnie z postanowieniem Sądu przedmiotem spadku jest udział w lokalu mieszkalnym.

Następnie, w wyniku przeprowadzonego w 2015 r. postępowania przed Sądem Rejonowym, nastąpił częściowy dział spadku i zniesienie współwłasności przedmiotowego lokalu w stosunku do Wnioskodawczyni. Wobec pozostałych dwóch spadkobierczyń, lokal będący przedmiotem spadku pozostaje w ich współwłasności – po 1/2 części. Tytułem spłaty Wnioskodawczyni otrzymała w dwóch ratach (pierwsza do 31 października 2015 r. oraz druga 31 grudnia 2015 r.) kwotę równą jej udziałowi w spadku (1/3) będącą 1/3 wartości tego lokalu, zgodnie ze zgłoszeniem z 2014 r. o nabyciu spadku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w tak zaistniałym stanie faktycznym, wobec dokonania działu spadku i zniesienia współwłasności, oraz uprzedniego zgłoszenia faktu nabycia spadku, obecnie uzyskana kwota równa wartości udziału w spadku, podlega podatkowi od spadków i darowizn, bądź w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych?

Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi wyłącznie odpowiedź w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. W zakresie podatku od spadków i darowizn wniosek podlega rozpatrzeniu przez właściwy organ w odrębnym postępowaniu.

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się w chwili śmierci spadkodawcy, a spadkobierca nabywa spadek w chwili otwarcia spadku. Stosownie natomiast do przepisu art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w sytuacji określonej w tym przepisie, następuje zwolnienie od tego podatku.

W niniejszej sprawie do spadku zostało powołanych trzech spadkobiorców, którzy nabyli spadek w postaci równych udziałów w nieruchomości (wspólności majątku spadkowego) z ww. chwilą.

Następnie z uwagi na rodzaj spadku, spadkobiercy dokonali działu spadku i zniesienia współwłasności nieruchomości. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stali się podmiotami uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot współwłasności.

A zatem na skutek działu spadku ustała współwłasność majątku spadkowego oraz nastąpiła konkretyzacja składników masy spadkowej przypadającej poszczególnym spadkobiercom; dwie spadkobierczynie otrzymały we współwłasności po 1/2 przedmiotowy lokal, zaś Wnioskodawczyni otrzymała spłatę jej udziału spadkowego.

Suma spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawczyni udziału spadkowego.

Zdaniem Wnioskodawczyni spłata spadkobiercy w wyniku działu spadku nie może być traktowana jako odpłatne zbycie udziałów. Dział spadku stanowi jedynie tryb zniesienia współwłasności majątku spadkowego, jest zatem wyłącznie konsekwencją wcześniejszego nabycia majątku tytułem dziedziczenia.

Wnioskodawczyni wskazuje, że spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez Nią udziału w spadku, a zatem nie otrzymuje w związku z działem spadku i uzyskaniem spłaty udziału spadkowego żadnego przysporzenia majątkowego, które przewyższałoby wartością jej udział spadkowy. Tym samym do uzyskanych fizycznie dochodów z tytułu spłaty w związku z działem spadku, nie będzie miała zastosowania ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych bowiem co do zasady zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawy tej nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, a nadto dokonana spłata udziału spadkowego nie przekroczyła wartości udziału spadkowego Wnioskodawczyni. Nie ma zatem dodatkowego przysporzenia majątkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Katalog źródeł przychodów, których osiągnięcie powoduje powstanie obowiązku podatkowego, w odniesieniu do nieruchomości został zawarty w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym uregulowaniem, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że na podstawie postanowienia Sądu z 2014 r. nastąpiło nabycie spadku po zmarłych rodzicach przez jedynych spadkobierców – trzy córki (w tym Wnioskodawczynię) – każda z nich otrzymała udział w wysokości 1/3 w spadku, w tym w lokalu mieszkalnym stanowiącym jeden ze składników masy spadkowej. Następnie w 2015 r. wydane zostało przez Sąd Rejonowy postanowienie o częściowym dziale spadku oraz zniesieniu współwłasności lokalu mieszkalnego. Wobec pozostałych dwóch spadkobierczyń, lokal będący przedmiotem spadku pozostaje w ich współwłasności – po 1/2 części. Tytułem spłaty Wnioskodawczyni otrzymała w dwóch ratach (pierwsza do 31 października 2015 r. oraz druga 31 grudnia 2015 r.) kwotę równą jej udziałowi w spadku (1/3) będącą 1/3 wartości tego lokalu, zgodnie ze zgłoszeniem z 2014 r. o nabyciu spadku.

Wobec powyższego wskazać należy, że zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.) spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego).

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Stosownie do art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi natomiast, że dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

W myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Natomiast zgodnie z art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Wyjaśnić przy tym należy, że okoliczność, że dział spadku następuje ze spłatą od spadkobiercy nabywającego na wyłączną własność (lub współwłasność) składniki majątkowe wchodzące w skład spadku na rzecz drugiego spadkobiercy powoduje, że czynność taka ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu otrzymania takiej spłaty. W sytuacji, w której spłata równa jest wartości udziału w spadku i nie przekracza go, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że skoro – jak wskazano w treści wniosku – dział spadku odbył się z obowiązkiem spłaty na rzecz Wnioskodawczyni, a wartość spłaty odpowiadała wartości udziału jaki przysługiwał Wnioskodawczyni w spadku, to jej otrzymanie nie spowodowało powstania przychodu, w szczególności z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który mógłby podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.