Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/4515-21/16-4/AF
z 22 kwietnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 1 lutego 2016 r. (data wpływu 4 lutego 2016 r.) uzupełnionym na wniosku ORD-IN z dnia 20 kwietnia 2016 r. (data nadania, data wpływu 21 kwietnia 2016 r.) na wezwanie z dnia 4 kwietnia 2016 r. nr IPPB2/4515-21/16-2/AF (data doręczenia 13 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności Nieruchomości obciążonej hipoteką - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 lutego 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności Nieruchomości obciążonej hipoteką.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Umową sprzedaży z dnia z 30 grudnia 2010 r. zawartą w formie aktu notarialnego (Repertorium A. Wnioskodawczyni, wraz z drugą osobą zaliczoną w odniesieniu do Wnioskodawczyni do III grupy podatkowej zgodnie z przepisami o podatku od spadków i darowizn (dalej: „Współwłaściciel”), nabyli na zasadach współwłasności w udziale wynoszącym 55/100 części na rzecz Eweliny H. oraz 45/100 udziału na rzecz Pawła S.:

1. mieszkanie;
   
2. komórkę lokatorską stanowiącą odrębny przedmiot własności
   
   

oraz

Umową sprzedaży z dnia z 3 marca 2011 r. zawartą w formie aktu notarialnego (Repertorium A Wnioskodawczyni, wraz z drugą osobą (Pawłem S.) zaliczoną w odniesieniu do Wnioskodawczyni do III grupy podatkowej zgodnie z przepisami o podatku od spadków i darowizn (dalej również jako: „Współwłaściciel”), nabyli na zasadach własności 2/31 udziały we współwłasności lokalu niemieszkalnego (dalej: „Garaż”) stanowiącego odrębny przedmiot własności przy czym udział 1/31 części we współwłasności stanowi odrębną własność nieruchomości na rzecz Eweliny H. oraz udział 1/31 części we współwłasności stanowi odrębną własność nieruchomości na rzecz Pawła S.

odpowiedni udział w powierzchni wspólnej budynku w którym znajduje się ww. mieszkanie, Garaż, oraz komórka lokatorska oraz gruncie na którym posadowiony jest ww. budynek (dalej łącznie: „Nieruchomość”).

Dla przedmiotowej Nieruchomości Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi Księgę wieczystą. Zakup nieruchomości częściowo był finansowany kredytem wspólnie zaciągniętym przez Wnioskodawczynię i Współwłaściciela (dalej również łącznie jako: „Współwłaściciele”), a częściowo z wkładu własnego wniesionego przez Wnioskodawczynię.

Wnioskodawczyni wspólnie ze Współwłaścicielem zawarła umowę kredytu w Banku S.A., (umowa z dnia 9 września 2010 r. o kredyt mieszkaniowy; dalej: „Umowa kredytowa”).

Kredyt jest indeksowany w Euro, a jego przeznaczeniem jest finansowanie kosztów nabycia Nieruchomości.

Okres kredytowania został ustalony w Umowie Kredytowej na 35 lat tj. od dnia 5 października 2010 r. do dnia 5 października 2045 r. Nieruchomość jest obciążona hipoteką umowną na rzecz Banku S.A. jako zabezpieczenie spłaty kredytu, odsetek i innych kosztów przewidzianych w umowie kredytu do kwoty 1.368.000,00 zł na całym lokalu mieszkalnym wpisaną w dziale IV Księgi wieczystej. Księga wieczysta żadnych innych obciążeń nie wykazuje.

Do chwili złożenia niniejszego wniosku kredyt został spłacony tylko w nieznacznej części. Na dzień 27 stycznia 2016 r. stan zadłużenia zgodnie z zaświadczeniem Banku okazanym przez strony wynosił kwotę 163.918,02 EUR - 733.205,30 zł według kursu średniego NBP z dnia 27 stycznia 2016 r. (4,4730).

Drugim współwłaścicielem lokalu mieszkalnego i współkredytobiorcą jest osoba fizyczna należąca do III grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Współwłaściciele zamierzają w najbliższym czasie znieść współwłasność Nieruchomości poprzez zawarcie umowy znoszącej współwłasność Nieruchomości przed notariuszem albo w drodze ugody sądowej, której przedmiotem będzie nieodpłatne, tj. bez jakichkolwiek spłat i dopłat, zniesienie współwłasności Nieruchomości poprzez przyznanie jej na wyłączną własność Wnioskodawczyni oraz przeniesienie udziału 1/31 lokalu niemieszkalnego (dalej: „Garaż”) w nieruchomości gdzie udział 1/31 części we współwłasności stanowi odrębną własność nieruchomości na rzecz Pawła S. Jednocześnie, na Wnioskodawczynię zostaną przeniesione wszelkie obciążenia związane z umową kredytu bankowego.

Jednocześnie w akcie notarialnym obejmującym umowę zniesienia współwłasności Wnioskodawczyni w zamian za takie zniesienie współwłasności zobowiąże się do przejęcia w całości zaciągniętego pierwotnie przez obie strony kredytu hipotecznego oświadczy, że będzie spłacała cały kredyt sama i nie będzie z tego tytułu żądała od obecnego współwłaściciela żadnych spłat z tego tytułu - jako od dłużnika solidarnego, zwalniając współwłaściciela w ten sposób ze spłacania kredytu i z ewentualnego zwrotu na jego rzecz spłaconego przez niego kredytu.

Dodatkowo Wnioskodawczyni pragnie podkreślić, iż do momentu zawarcia ww. umowy albo ugody, Wnioskodawczyni niemalże w całości ponosiła wydatki związane ze spłatą kredytu udzielonego przez bank na podstawie Umowy kredytowej. Mianowicie, do dnia złożenia niniejszego wniosku, Współwłaściciel partycypował w spłacie w połowie 27 z 63 rat. Dodatkowo, Wnioskodawczyni poniosła nakłady na mieszkanie o wartości ok. 100.000 zł oraz, przed podpisaniem umowy o zniesienie współwłasności, dokona nadpłaty kredytu w wysokości 100.000 zł. Tym samym, w wyniku zawarcia Umowy kredytowej oraz zniesienia współwłasności Nieruchomości, Wnioskodawczyni w całości poniesie koszt nabycia Nieruchomości.

Pismem z dnia 4 kwietnia 2016 r. nr IPPB2/4515-21/16-2/AF wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

- Wskazanie, czy zadane we wniosku pytanie nr 2 w zakresie podatku od spadków i darowizn odnosi się wyłącznie do zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego czy też do zniesienia współwłasności całej Nieruchomości.

We wniosku zostało zadane pytanie nr 2 w zakresie podatku od spadków i darowizn: „Czy nieodpłatne zniesienie współwłasności lokalu mieszkalnego obciążonego hipoteką, której kwota w części przypadającej na nabywany udział, przewyższa wartość otrzymanego (nabywanego) udziału w prawie własności Nieruchomości, bez spłat i dopłat na rzecz dotychczasowych współwłaścicieli, na skutek którego Wnioskodawczyni stanie się wyłącznym właścicielem mieszkania w zamian za całkowite przejęcie obciążenia hipotecznego, będzie skutkować obowiązkiem zapłaty przez nią podatku od spadków i darowizn?”, natomiast przedstawione we wniosku własne stanowisko odnosi się do nieodpłatnego zniesienia współwłasności Nieruchomości.

W związku z powyższym, jeżeli zadane we wniosku pytanie nr 2 odnosi się wyłącznie do zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego to należy:

• uzupełnić przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłego poprzez wskazanie, czy wartość części hipoteki obciążającej lokal mieszkalny, odpowiadająca wielkości udziału przypadającego zbywcy przed zniesieniem współwłasności, będzie przewyższała wartość udziału lokalu mieszkalnego, którą nabędzie Wnioskodawczyni w wyniku zniesienia współwłasności ustaloną według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.
  
• przedstawić własne stanowisko przyporządkowane do zadanego we wniosku pytania odnoszącego się do zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego.
  
  

Jeżeli natomiast wniosek w zakresie podatku od spadków i darowizn odnosi się do zniesienia współwłasności Nieruchomości to należy:

• uzupełnić przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłego poprzez wskazanie, czy wartość części hipoteki obciążającej Nieruchomość, odpowiadająca wielkości udziału przypadającego zbywcy przed zniesieniem współwłasności, będzie przewyższała wartość udziału Nieruchomości, którą nabędzie Wnioskodawczyni w wyniku zniesienia współwłasności ustaloną według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.
  
• sprecyzować pytanie odnoszące się do zniesienia współwłasności Nieruchomości oraz przedstawić własne stanowisko przyporządkowane do zadanego we wniosku pytania odnoszącego się do zniesienia współwłasności Nieruchomości.
  
  

Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie wskazując, że zadane we wniosku pytanie nr 2 w zakresie podatku od spadków i darowizn odnosi się do zniesienia współwłasności całej Nieruchomości, w szczególności lokalu mieszkalnego oraz lokalu niemieszkalnego jak również związanego z lokalem mieszkalnym oraz niemieszkalnym udziału w prawie użytkowania wieczystego oraz części budynku i urządzeń które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali.

Wartość części hipoteki obciążającej Nieruchomość, odpowiadająca wielkości udziału przypadającego zbywcy przed zniesieniem współwłasności, będzie przewyższała wartość udziału Nieruchomości, którą nabędzie Wnioskodawczyni w wyniku zniesienia współwłasności ustaloną według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Wnioskodawczyni przedstawiła również zmodyfikowane pytanie i własne stanowisko.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

1. Czy w wypadku zniesienia współwłasności Nieruchomości bez spłat i dopłat w drodze umowy o zniesienie współwłasności zawartej przed notariuszem albo w drodze ugody sądowej poprzez przyznanie jej na wyłączną własność Wnioskodawczyni wraz z przejęciem przez Wnioskodawczynię pozostałego do zapłaty zobowiązania kredytowego związanego z finansowaniem nabycia Nieruchomości, podlega ono podatkowi od czynności cywilnoprawnych i w konsekwencji czy Wnioskodawczyni będzie obowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w związku ze zniesieniem współwłasności Nieruchomości?
2. Czy nieodpłatne zniesienie współwłasności Nieruchomości obciążonej hipoteką, w szczególności lokalu mieszkalnego oraz lokalu niemieszkalnego jak również związanego z lokalem mieszkalnym oraz niemieszkalnym udziału w prawie użytkowania wieczystego oraz części budynku i urządzeń które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali, której kwota w części przypadającej na nabywany udział, przewyższa wartość otrzymanego (nabywanego) udziału w prawie własności Nieruchomości, bez spłat i dopłat na rzecz dotychczasowych współwłaścicieli, na skutek którego Wnioskodawczyni stanie się wyłącznym właścicielem w szczególności lokalu mieszkalnego oraz niemieszkalnego, jak również wszelkich związanych z nimi praw, w zamian za całkowite przejęcie obciążenia hipotecznego, będzie skutkować obowiązkiem zapłaty przez Wnioskodawczynię podatku od spadków i darowizn?
   
   

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy pytania nr 2 w zakresie podatku od spadków i darowizn. W zakresie pytania nr 1 dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności Nieruchomości obciążonej hipoteką, w szczególności lokalu mieszkalnego oraz lokalu niemieszkalnego jak również związanego z lokalem mieszkalnym oraz niemieszkalnym udziału w prawie użytkowania wieczystego oraz części budynku i urządzeń które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali, której to kwota przypadająca na nabywany udział, przewyższa wartość otrzymanego (nabywanego) udziału w prawie własności Nieruchomości, Wnioskodawczyni nie będzie obowiązana do uiszczenia podatku od spadków i darowizn.

Uzasadnienie

1. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U z 2014 r., poz. 86, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.
   
2. Zgodnie z art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.) przez współwłasność należy rozumieć stan, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Co oznacza, że każdemu ze współwłaścicieli przysługują wszystkie atrybuty prawa własności (tzn. wszystkie uprawnienia składające się na własność). Z kolei niepodzielność oznacza, że każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy, a nie do jej części odpowiadającej udziałowi.
   
3. Polskie prawo cywilne rozróżnia dwa rodzaje współwłasności: współwłasność w częściach ułamkowych i współwłasność łączną (art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego).
   
4. Zgodnie z art. 210 zd. 1 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Sposoby zniesienia współwłasności regulują postanowienia art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego.
   
5. W świetle wyżej powołanych przepisów zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy między współwłaścicielami albo, w braku zgody między współwłaścicielami, na podstawie orzeczenia sądu.
   
6. W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:
   1. podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),
      
   2. przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,
      
   3. sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).
7. Zniesienie współwłasności dokonane poprzez przyznanie rzeczy (nieruchomości) jednemu ze współwłaścicieli bez spłat i dopłat podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
   
8. Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy przy nieodpłatnym zniesieniu współwłasności ciąży na nabywcy rzeczy i praw majątkowych.
   W myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 tejże ustawy w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.
   
9. Natomiast podstawę opodatkowania - w myśl art. 7 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn - przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Przepis ten powinien być stosowany łącznie z przepisem art. 7 ust. 1 zdanie pierwsze, w myśl którego, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.
   
10. Pojęcie „długów” w rozumieniu tego artykułu obejmuje wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem nabycia, łącznie z roszczeniami z tytułu poczynionych przez nabywcę nakładów na nabytą nieruchomość. Równowartość tych roszczeń podlega potrąceniu od jej wartości. „Ciężarem” natomiast jest inne niż dług obciążenie nabytej rzeczy lub prawa, które w chwili nabycia zmniejsza jego wartość rynkową, np. ustanowienie służebności. Należy podkreślić, że odliczenie długów i ciężarów od wartości nabytej rzeczy lub prawa majątkowego nie może być traktowane jako ulga lub zwolnienie podatkowe. Odliczenie długów i ciężarów jest wyrazem istoty (elementem konstrukcyjnym) podatku od spadków i darowizn, polegającej na opodatkowaniu przyrostu czystej wartości majątku podatnika.
    
11. W oparciu o art. 8 ust. 1 ww. ustawy wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw (...). Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych zgodnie z art. 8 ust. 3 wskazanej ustawy, określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.
    
12. W świetle powyższych przepisów, przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego zniesienie współwłasności nieruchomości bez obowiązku spłat i dopłat będzie, co do zasady, podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
    Jednakże, podstawę opodatkowania będzie stanowić wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał będzie Wnioskodawczyni, pomniejszona o kwotę hipoteki przypadającą na nabyty udział we współwłasności. W konsekwencji, w przypadku gdy kwota hipoteki przypadającej na nabyty udział we współwłasności będzie równa, albo większa wartości udziału we współwłasności, podstawa opodatkowania wyniesie 0 (słownie: zero). W konsekwencji, Wnioskodawczyni nie będzie obowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn.
    
    

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydanych przez organy podatkowe. Przykładowo, podobne stanowisko w analogicznym stanie faktycznym przedstawił:

• Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 7 maja 2015 r., sygn. IBPBII/1/4515-22/15/MCZ;
  
• Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 21 kwietnia 2015 r., sygn. ILPB2/4515-1-4/15-3/MK.
  
  

Czysta wartość nieruchomości, po odjęciu ciężaru jakim jest obciążenie hipoteczne, o jakim mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, wyniesie 0 zł (słownie: zero).

Przy czym dla ustalenia podstawy opodatkowania nie ma znaczenia jaka wysokość kredytu pozostała do spłaty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Końcowo odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą konkretnej, indywidualnej sprawy, podatnika w określonym stanie faktycznym i w tej sprawie rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.