Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-936/15/TJ
z 12 stycznia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 9 października 2015 r. (data wpływu 13 października 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu wkładu mieszkaniowego nabytego w drodze spadku – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 października 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu wkładu mieszkaniowego nabytego w drodze spadku.

We wniosku tym przedstawiony został następujący stan faktyczny.

W dniu 15 lipca 2008 r. zmarła B.M.W. będąca członkiem spółdzielni mieszkaniowej. W chwili śmierci B.M.W. posiadała lokal mieszkalny na warunkach lokatorskiego prawa do lokalu.

Postanowieniem Sądu z dnia 30 września 2009 r. spadek po zmarłej B.M.W. na podstawie ustawy nabyły dzieci: Wnioskodawczyni, M.K., Ma. K. i A.K. po 1/4 każde z nich.

Spółdzielnia otrzymała postanowienie Sądu o nabyciu spadku po ww. zmarłej, na podstawie którego sporządziła stosowne zaświadczenie o wysokości wkładu mieszkaniowego według wartości księgowej na dzień zgonu byłego członka, w celu rozliczenia się z podatku od nabytych praw w urzędzie skarbowym.

Wnioskodawczyni oraz jej bracia: M.K., Ma.K. i A.K., jako osoby uprawnione, nie skorzystali z prawa do nabycia lokalu na zasadach lokatorskiego prawa do lokalu. Pismem z dnia 27 kwietnia 2015 r. Wnioskodawczyni oraz pismem z dnia 5 czerwca 2015 r. jej brat M.K. zwrócili się do zarządu spółdzielni mieszkaniowej z prośbą o wypłatę rozliczonego wkładu mieszkaniowego dotyczącego ww. lokalu.

Spółdzielnia ustaliła wartość wkładu mieszkaniowego na podstawie wyceny rzeczoznawcy, a następnie dokonała rozliczenia wkładu mieszkaniowego ze spadkobiercami po zmarłej B.M.W. wypłacając stosowne kwoty (należne części) w kasie spółdzielni – po potrąceniu zaległości mieszkaniowych – kolejno dla Wnioskodawczyni w dniu 29 kwietnia 2015 r. w kwocie 10.912,78 zł, dla brata Wnioskodawczyni A.K. w dniu 4 maja 2015 r. w kwocie 10.912,78 zł, dla brata Wnioskodawczyni M.K. w dniu 11 czerwca 2015 r. w kwocie 7.427,80 zł tj. po potrąceniu zobowiązań z tytułu zaległych alimentów i dla brata Wnioskodawczyni Ma.K. w miesiącu lipcu 2015 r. w kwocie 10.912,78 złotych (Wnioskodawczyni nie jest w stanie wskazać konkretnej daty z uwagi na brak kontaktu z bratem).

Następnie spółdzielnia mieszkaniowa wystawiła PIT-8C na każdego ze spadkobierców ustalając wysokość przychodu na podstawie wyceny rzeczoznawcy, nie uwzględniając jednocześnie żadnych odliczeń.

Ustalona kwota jako zwrot wierzytelności z tytułu wkładu mieszkaniowego została wykazana w pozycji 25 części D PIT-8C.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Czy jeżeli udział w prawie do wkładu mieszkaniowego, został nabyty na podstawie dziedziczenia ustawowego spadku po zmarłej 15 lipca 2008 r., to wypłata dokonana przez Spółdzielnię Mieszkaniową z tytułu zwrotu w roku 2015 spadkobiercom przysługującej części wkładu mieszkaniowego podlega opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Czy w przypadku wypłaty dokonywanej z tytułu zwrotu przysługującej części wkładu mieszkaniowego na Spółdzielni Mieszkaniowej ciąży obowiązek wystawienia informacji spadkobiercom w ramach PIT- 8C?

Zdaniem Wnioskodawczyni w przedmiotowej sprawie zastosowanie będą miały uregulowania zawarte w ustawie o podatku od spadków i darowizn, a nie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, co oznacza, że kwota zwróconego wkładu mieszkaniowego nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym. W ocenie Wnioskodawczyni wskazane w stanie faktycznym należności, jako przysługujące spadkobiercom, wchodzą do masy spadkowej po byłym członku spółdzielni, co skutkuje zastosowaniem przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Oznacza to, że na Spółdzielni nie ciąży obowiązek wystawienia informacji spadkobiercom PIT-8C i tym samym bezprzedmiotowym jest wystawienie, a tym bardziej uwzględnienie kwoty w deklaracji za dany rok podatkowy.

Uzasadniając przedstawione stanowisko Wnioskodawczyni wyjaśnia, że zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21,52,52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. W myśl natomiast art. 2 ust. 1 pkt 3 wyżej wymieniowej ustawy, jej przepisów nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom podatku od spadku i darowizn.

Stosownie natomiast do art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem: dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego, darowizny, polecenia darczyńcy, zasiedzenia, nieodpłatnego zniesienia współwłasności, zachowku, jeżeli uprawiony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu, nieodpłatnej renty, użytkowania oraz służebności.

Jednocześnie Wnioskodawczyni stwierdza, że stosownie do dyspozycji przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, a w przypadku dziedziczenia przedmiotem spadku nie jest to prawo ale wkład mieszkaniowy z nim związany. Przedmiot spadku, stosownie do art. 922 § 1 i § 2 ustawy Kodeks cywilny stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. To jednakże – zdaniem Wnioskodawczyni – nie oznacza, że dziedziczeniu nie podlega wkład mieszkaniowy związany ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu, a tym samym biorąc pod uwagę uregulowania w powołanym art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego, również wszystkie prawa z nim związane.

Z powyższego według Wnioskodawczyni wynika, że prawa majątkowe związane z członkostwem w Spółdzielni, które przysługiwały zmarłemu członkowi Spółdzielni należą do masy spadkowej, a kwota zwróconego wkładu mieszkaniowego z tytułu rozliczenia wartości rynkowej lokalu w związku z wygaśnięciem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, wypłacona spadkobiercom nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z innych źródeł o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z kolei art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy stanowi, że jej przepisów nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 86 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia. W myśl art. 7 ust. 1 i 3 ww. ustawy, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Z kolei zgodnie z art. 922 § 1 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że po zmarłej w 2008 r. matce Wnioskodawczyni nabyła spadek w 1/4 części, w skład którego wchodził wkład mieszkaniowy związany ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku wydane zostało w 2009 r. Spółdzielnia otrzymała to postanowienie, na podstawie którego wystawiła stosowne zaświadczenie o wysokości wkładu mieszkaniowego według wartości księgowej na dzień zgonu byłego członka w celu rozliczenia podatku od spadków i darowizn. Następnie – z uwagi na fakt, że spadkobiercy nie skorzystali z prawa do nabycia lokalu – Spółdzielnia Mieszkaniowa, na podstawie wyceny rzeczoznawcy, dokonała ustalenia wartości wkładu i jego rozliczenia ze spadkobiercami.

W związku z powyższym opisem wskazać należy, że stosownie do art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013, poz. 1222 z późn. zm.) spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji.

Ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu związany jest wkład mieszkaniowy, który członkowie spółdzielni są obowiązani wnieść w celu uczestniczenia w pokryciu kosztów budowy lokalu. Wykluczenie możliwości dziedziczenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie narusza jednak uprawnień spadkobierców do dziedziczenia wkładu mieszkaniowego związanego z takim prawem, co zostało uregulowane w art. 14 ust. 2 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 11 ust. 2¹ ww. ustawy, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w przypadku spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu przedmiotem spadku nie jest to prawo, ale wkład mieszkaniowy z nim związany.

W konsekwencji z wyłączenia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych korzysta wyłącznie taka część wartości rynkowej lokalu mieszkalnego jaka odpowiada wartości wkładu wniesionego przez spadkodawcę ustalonej dla potrzeb opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

W interpretacji indywidualnej z dnia 11 stycznia 2016 r., znak IBPB-2-1/4515-173/15/MCZ Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wyjaśnił bowiem, że kwota wypłacona Wnioskodawczyni w 2015 r. przez Spółdzielnię Mieszkaniową w części, jaka odpowiada kwocie odziedziczonego w spadku udziału we wkładzie mieszkaniowym, podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a podstawę opodatkowania tym podatkiem stanowi nabyta cześć wkładu mieszkaniowego określona według wartości ustalonej na dzień śmierci spadkodawcy. Pozostała część wypłaconej kwoty nie podlega regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Tylko więc wartość wniesionego wkładu ustalona według wartości z dnia śmierci spadkodawcy podlegała wykazaniu przez spadkobiercę w zgłoszeniu o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2) lub zeznaniu podatkowym o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych (SD 3).

Natomiast różnica pomiędzy wypłaconą spadkobiercy wartością rynkową lokalu a kwotą wkładu do której zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł. Do różnicy tej nie stosuje się ustawy o podatku od spadków i darowizn, i tym samym nie podlega ona wyłączeniu na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji Spółdzielnia wypłacająca spadkobiercom wartość rynkową lokalu w wysokości wyższej, niż odpowiadająca wartości wkładu wniesionego przez spadkodawcę ustalonej na dzień powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn, winna sporządzić stosowną informację o wysokości osiągniętych dochodów, w której powinna wykazać wartość, będącą różnicą pomiędzy kwotą należną spadkobiercy, a wartością wkładu ustaloną na dzień powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Tylko bowiem w takim przypadku spadkobierca osiąga przychód nie korzystający z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Zgodnie natomiast z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

W sytuacji natomiast, gdy wartości te są sobie równe, lub kwota wypłacona jest niższa od wartości wkładu ustalonej na dzień powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych – z uwagi na dyspozycję art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie powstanie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.