Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB1/4511-1116/15-2/WM
z 8 lutego 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 17 listopada 2015 r. (data wpływu 18 listopada 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu z tytułu nieodpłatnego użytkowania lokalu mieszkalnego na cele związane z prowadzeniem samodzielnej działalności gospodarczej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 listopada 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu z tytułu nieodpłatnego użytkowania lokalu mieszkalnego na cele związane z prowadzeniem samodzielnej działalności gospodarczej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi od 2010 r. samodzielną działalność gospodarczą, której głównym przedmiotem jest sprzedaż odzieży oraz handel biżuterią, opłaca podatek dochodowy od osób fizycznych według stawki podatkowej w wysokości 19%. Zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych Wnioskodawca opłaca kwartalnie. Od roku podatkowego 2010 do chwili obecnej dla działalności gospodarczej, Wnioskodawca jest zobowiązany do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodowi rozchodów (Dz. U. z 2014 poz. 1037). Wnioskodawca przewiduje, iż także w następnych latach podatkowych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej będzie zobowiązany do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą między innymi w lokalu mieszkalnym, którego właścicielami od dnia 4 sierpnia 2010 r. są jego niepełnoletnie dzieci. Za zgodą opiekuna prawnego dzieci, a żony Wnioskodawcy do chwili obecnej Wnioskodawca w lokalu nr 1 jest zameldowany i użytkuje część ww. lokalu o powierzchni 20 m2 na cele mieszkalne oraz część lokalu nr 1 o powierzchni około 100 m2 na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej w zakresie handlu odzieżą oraz handlu biżuterią. Od dnia przyjęcia ww. lokalu mieszkalnego do użytkowania przez Wnioskodawcę nie została sporządzona umowa potwierdzająca, iż Wnioskodawca ma prawo użytkowania powyżej opisanego lokalu na cele mieszkalne oraz na cele niemieszkalne. Wnioskodawca z własnych środków finansowych opłaca wydatki związane z utrzymaniem ww. lokalu mieszkalnego np. energię elektryczną, wywóz śmieci, remonty bieżące. Natomiast żona Wnioskodawcy w imieniu dzieci opłaca należny podatek od nieruchomości od powyżej opisanego lokalu mieszkalnego. Wnioskodawca przewiduje, iż także w następnych latach podatkowych będzie użytkował ww. lokal mieszkalny na cele mieszkalne oraz na cele związane z działalnością gospodarczą. Pomiędzy Wnioskodawcą, a jego żoną jest zniesiona na podstawie umowy ustawowa wspólność małżeńska.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy na Wnioskodawcy od roku 2010 do chwili obecnej oraz także w następnych latach podatkowych spoczywa i będzie spoczywać obowiązek określenia i zaewidencjonowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów prowadzonej dla samodzielnej działalności gospodarczej przychodu z tytułu nieodpłatnego użytkowania lokalu mieszkalnego na cele związane z prowadzeniem samodzielnej działalności gospodarczej, który to lokal jest współwłasnością niepełnoletnich dzieci podatnika?
2. Czy na Wnioskodawcy od roku podatkowego 2010 do roku podatkowego 2014 włącznie, a także w następnych latach podatkowych, spoczywa oraz będzie spoczywać obowiązek określenia wysokości uzyskanego przychodu z tytułu nieodpłatnego użytkowania części lokalu mieszkalnego na cele mieszkalne, który to lokal jest współwłasnością jego niepełnoletnich dzieci, a także, czy spoczywa oraz czy będzie spoczywać obowiązek zadeklarowania przychodu z tytułu nieodpłatnego użytkowania lokalu mieszkalnego na cele mieszkalne w zeznaniu dla podatku dochodowego od osób fizycznych składanym za dany rok podatkowy?

Przedmiotem interpretacji indywidualnej, jest odpowiedź na pytanie pierwsze. W zakresie pytania drugiego, wniosek został rozpatrzony odrębnym pismem.

Zdaniem Wnioskodawcy, rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie sprowadza się do ustalenia, czy Wnioskodawca z tytułu nieodpłatnego użytkowania lokalu mieszkalnego na cele związane z działalnością gospodarczą uzyskuje przychód z działalności o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co stanowiłoby, że wartość otrzymanych świadczeń uznaje się za przychód podatnika podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a którego to wysokość przychodu określa się na podstawie cen rynkowych zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 11 ust. 2a pkt 4 ww. ustawy. Uznać należy, iż Wnioskodawca powyższy przychód uzyskuje od 2010 r do chwili obecnej i będzie go też uzyskiwał w następnych latach podatkowych, ale zdaniem Wnioskodawcy niniejszy przychód na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych był i będzie zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Reasumując powyższe należy uznać, iż na Wnioskodawcy od 2010 r. do chwili obecnej oraz w następnych latach podatkowych nie spoczywa i nie będzie spoczywać obowiązek określenia i zaewidencjonowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów prowadzonej dla samodzielnej działalności gospodarczej przychodu z tytułu nieodpłatnego użytkowania lokalu mieszkalnego na cele związane z prowadzeniem samodzielnej działalności gospodarczej, który to lokal jest współwłasnością jego niepełnoletnich dzieci.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Umowa użyczenia jest jedną z umów nazwanych, regulujących zasady używania rzeczy. Zgodnie z art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.), przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy w zakresie przewidzianym umową i przepisami prawa. Cechą charakterystyczną użyczenia jest nieodpłatność oraz motyw bezinteresowności. Z uwagi na fakt, że z tytułu umowy użyczenia zobowiązanym do spełnienia świadczenia jest tylko użyczający, umowę tę należy uznać za jednostronnie zobowiązującą. Kodeks cywilny nie przewiduje żadnej szczególnej formy zawierania tej umowy i może ona być zawarta w dowolnej formie, np. pisemnej, ustnej, aktu notarialnego, czynności konkludentnych (dorozumianych). Umowa użyczenia polega więc na nieodpłatnym oddaniu rzeczy do używania innej osobie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powyższy przepis ustanawia generalną zasadę opodatkowania podatkiem dochodowym, zgodnie z którą opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkie uzyskane przez podatnika w danym roku korzyści majątkowe, z wyjątkiem tych, które na mocy ustawy wyłączone zostały z tego opodatkowania (np. poprzez wprowadzenie ustawowego zwolnienia z opodatkowania, czy też zaniechanie poboru podatku).

W myśl art. 14 ust. 1 ww. ustawy za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Stosownie do art. 14 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 125.

W konsekwencji wartość tzw. nieodpłatnych świadczeń, powstałych po stronie podatnika prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą, stanowi przychód z tej działalności.

Zgodnie z art. 11 ust. 2a ww. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu,
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku.
4. w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Stosownie do art. 11 ust. 2b ww. ustawy, jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia „nieodpłatnego świadczenia”. Dokonując zatem wykładni gramatycznej, za „nieodpłatne świadczenie” uznać należy świadczenia „nie wymagające opłaty, takie za które się nie płaci, bezpłatne” (Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN 2003 r.). Zatem należy przyjąć, że nieodpłatnym świadczeniem jest takie zdarzenie, którego skutkiem (następstwem) jest nieodpłatne przysporzenie majątku jednej osobie, kosztem majątku innej osoby, innego podmiotu. W świetle powyższego uznać należy, że dla celów podatkowych, przez nieodpłatne świadczenie rozumie się te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy. Wskazać przy tym należy, że zgodnie z art. 353 § 2 ww. Kodeksu cywilnego, świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

W konsekwencji wartość tzw. nieodpłatnych świadczeń, powstałych po stronie podatnika prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą, stanowi przychód z tej działalności.

Jednakże zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, z zastrzeżeniem ust. 20.

Przy czym, zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 86 ze zm.), do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

• do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
• grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych.

Powyższe oznacza, że w momencie otrzymania nieodpłatnego świadczenia od krewnego bądź powinowatego, znajdującego się w jednej z ww. grup, w tym m.in. dzieci (zstępnych), po stronie otrzymującego powstanie przychód z nieodpłatnego świadczenia, który będzie korzystał ze zwolnienia z opodatkowania.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca wykorzystuje nieodpłatnie na potrzeby prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej część lokalu mieszkalnego stanowiącego współwłasność jego małoletnich dzieci.

Biorąc pod uwagę cyt. wyżej przepisy stwierdzić należy, że osiągnięty przez Wnioskodawcę przychód, powstały z tytułu nieodpłatnego świadczenia, wynikającego z użyczenia Wnioskodawcy na cele związane z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą części lokalu mieszkalnego zwolniony jest z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z cyt. art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, nie wystąpi u Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 24a ust. 1 ustaw, osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.

Sposób prowadzenia księgi określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U z 2014 r. poz. 1037 ze zm.). Zawarte w rozporządzeniu objaśnienia określają w jakich kolumnach wpisywać określone przychody i rozchody.

Zgodnie z punktem 17 objaśnień do księgi, kolumna 16 (uwagi), jest przeznaczona do wpisywania uwag co do treści zapisów w kolumnach 2-15. Kolumna ta może być także wykorzystywana np. do wpisywania pobranych zaliczek, obrotu opakowaniami zwrotnymi. W kolumnie tej mogą być także ewidencjonowane przychody faktycznie przez podatnika otrzymane.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego stwierdzić należy, iż wartość otrzymanych przez Wnioskodawcę nieodpłatnych świadczeń korzysta ze zwolnienia zgodnie z treścią powołanego art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zatem zgodnie ze stanowiskiem Wnioskodawcy, nie ma on obowiązku określenia i zaewidencjonowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów przychodu z tytułu nieodpłatnego użytkowania lokalu mieszkalnego na cele związane z prowadzeniem samodzielnej działalności gospodarczej, skoro wartość tych świadczeń nie ma wpływu na ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy.

Wartość otrzymanych świadczeń może być natomiast ujęta w prowadzonej przez Wnioskodawcę podatkowej księdze przychodów i rozchodów, jedynie dla celów ewidencyjnych, w kolumnie 16 (uwagi), w której to kolumnie mogą być wykazywane przychody faktycznie przez podatnika otrzymane.

Zgodnie z treścią wniosku (w części E druku ORD-IN) wskazano („zaistniały stan faktyczny”), przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest wyłącznie ocena prawna opisanego stanu faktycznego. Przy czym, jeżeli przepisy prawa podatkowego będące przedmiotem interpretacji indywidualnej nie ulegną zmianie, przedstawiona ocena prawna może odnosić się również do uzyskiwanych przez Wnioskodawcę - w latach następnych - świadczeń nieodpłatnych z tytułu użytkowania lokalu mieszkalnego na cele związane z prowadzeniem samodzielnej działalności gospodarczej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.