Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4515-25/16/AD
z 9 lutego 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 8 grudnia 2015 r. (data wpływu do Organu – 22 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty rat kredytu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 grudnia 2015 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty rat kredytu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W listopadzie 2015 r. Wnioskodawczyni zakupiła mieszkanie w S. za kwotę 233.000,00 zł. Za mieszkanie Wnioskodawczyni zapłaciła gotówką 24.000,00 zł. 10.000,00 zł w momencie podpisania umowy przedwstępnej i 14.000,00 zł przy podpisaniu aktu notarialnego.

Pozostała kwota 209.000,00 zł została pokryta z kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w banku.

Ze względu na to, że dochody Wnioskodawczyni są za niskie, aby bank udzielił jej kredytu, rodzice Wnioskodawczyni zostali współkredytobiorcami. Rodzice zobowiązali się także do całkowitej spłaty kredytu z własnych środków, tak że Wnioskodawczyni fizycznie nie zapłaci ani złotówki z całego zobowiązania kredytowego. Okres spłaty przewidziany jest na 19 lat z możliwością wcześniejszej spłaty. Mimo, że Wnioskodawczyni jest współkredytobiorcą to tylko jej rodzice będą spłacać kredyt zaciągnięty na zakup mieszkania Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy taki stan rzeczy nie spowoduje u Wnioskodawczyni takiej sytuacji, że każdorazowa zapłata raty kredytu wraz z odsetkami będzie jej przypisana jako darowizna i będzie na niej ciążył obowiązek rozliczenia tych kwot jako darowizna? Czy Wnioskodawczyni powinna zgłosić już teraz na druku SD-Z2 kwotę 209.000,00 zł jako darowiznę od rodziców i aby kwota ta nie została opodatkowana podatkiem od spadków i darowizn SD-Z2 złożyć w ciągu 6 miesięcy od uruchomienia kredytu? I czy w tym przypadku zostaną spełnione warunki z art. 4a ust. 1?

Zdaniem Wnioskodawczyni, spłata kredytu zaciągniętego na zakup jej mieszkania tylko i wyłącznie przez rodziców mimo, że Wnioskodawczyni jest współkredytobiorcą nie stanowi dla niej darowizny. Kwoty rat płacone przez rodziców są ich zobowiązaniem na rzecz banku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 86, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, iż jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym. Koncentruje się on nie tyle na prawnym akcie obrotu, co na będącym jego następstwem wzbogaceniu podatnika.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni zakupiła mieszkanie za kwotę 233.000,00 zł. Kwota 209.000,00 zł została pokryta z kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w banku. Ze względu na to, że dochody Wnioskodawczyni są za niskie, aby bank udzielił jej kredytu, rodzice Wnioskodawczyni zostali współkredytobiorcami. Rodzice zobowiązali się także do całkowitej spłaty kredytu z własnych środków, tak że Wnioskodawczyni nie zapłaci ani złotówki z całego zobowiązania kredytowego. Okres spłaty przewidziany jest na 19 lat z możliwością wcześniejszej spłaty. Mimo, że Wnioskodawczyni jest współkredytobiorcą to tylko jej rodzice będą spłacać kredyt zaciągnięty na zakup jej mieszkania.

Na tle powyższego zauważyć należy, że istota przedmiotowej sprawy sprowadza się do kwestii, czy spłata kredytu przez rodziców Wnioskodawczyni rodzi po stronie Wnioskodawczyni obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn. Przepisy analizowanej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna”, a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny – jako czynności nieodpłatnej – jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

W wyniku zawarcia umowy darowizny może dochodzić do określonych zmian w położeniu prawno-majątkowym darczyńcy i obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą bowiem strony uczynić wszelkie postacie zwolnienia obdarowanego od określonych zobowiązań. Może to nastąpić w drodze zrzeczenia się przez darczyńcę wierzytelności, jaka służyła mu w stosunku do obdarowanego lub poprzez przejęcie długu obdarowanego względem osoby trzeciej, będącej jego wierzycielem. Darczyńca może wreszcie wypełnić zobowiązanie ciążące na obdarowanym względem osoby trzeciej.

Z treści wniosku wynika, że stronami zawartej umowy kredytowej oprócz Wnioskodawczyni są również jej rodzice. Wszystkie strony umowy są zobowiązane solidarnie do spłaty kredytu. Stosownie do treści art. 366 § 1 ww. Kodeksu cywilnego, kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu, aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela, wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego, nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Wskazać jednak należy, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.

Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników.

Dawni współdłużnicy są dalej dłużnikami – lecz wobec innego wierzyciela (dłużnika, który wierzyciela zaspokoił), w stosunku do którego odpowiadają każdy za przypadającą na niego część długu.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że spłata kredytu przez rodziców Wnioskodawczyni, którzy są współkredytobiorcami, solidarnie zobowiązanymi z tytułu umowy kredytowej do spłaty zadłużenia, nie spowoduje powstania u Wnioskodawczyni obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Czynność taka – skoro nie jest darowizną, jak wynika to z wniosku − nie jest bowiem wymieniona w określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn art. 1.

W rezultacie Wnioskodawczyni – w związku z dokonywaniem spłaty kredytu tylko przez jej rodziców – nie ma również obowiązku składania zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2), o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie należy wskazać, że odrębnie pozostaje do oceny kwestia wykorzystania środków pozyskanych z kredytu i przysporzenia w majątku Wnioskodawczyni w postaci nabycia lokalu mieszkalnego, sfinansowanego tymi środkami, skoro nabywa go na własność tylko Wnioskodawczyni, a spłaty kredytu dokonują tylko rodzice. Jednakże z uwagi na fakt, że zakres wniosku został przez Wnioskodawczynię określony tylko do kwestii spłaty kredytu – ww. okoliczność nie może być przedmiotem rozważań zawartych w niniejszej interpretacji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.