INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zmianami) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 11 stycznia 2012 r. (data wpływu 13 stycznia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 2 marca 2012 r. (data wpływu 5 marca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie warunków zastosowania ulgi, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 stycznia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie warunków zastosowania ulgi, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy.

Ponieważ wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 23 lutego 2012 r., znak ITPB2/436-8/12-2/TJ wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Braki wskazane w wezwaniu uzupełniono w dniu 5 marca 2012 r.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

17 stycznia 2003 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni. W spadku pozostawił mieszkanie o powierzchni ok. 49 m². Mieszkanie to znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Pod koniec grudnia 2011 r. Wnioskodawczyni złożyła wniosek do sądu rejonowego o stwierdzenie nabycia spadku. Do spadku powołanych jest trzech spadkobierców – Wnioskodawczyni, Jej matka i siostra. W dniu 20 lutego 2012 r. odbyła się rozprawa przed sądem rejonowym, na której orzeczeniem sądu przyznano mieszkanie Wnioskodawczyni, Jej matce i siostrze, w odpowiednich udziałach. Wnioskodawczyni od 1986 r. jest zameldowana w przedmiotowym mieszkaniu i przez kolejne 5 lat z całą pewnością nadal będzie mieszkać w tym samym miejscu. Od urodzenia posiada obywatelstwo polskie. Nigdy nie była i nie jest nadal właścicielką innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. Nie przysługuje Jej również i nigdy nie przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału w spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym. Nie była i nie jest również najemcą lokalu lub budynku. Po uprawomocnieniu się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku Wnioskodawczyni zamierza złożyć zgłoszenie SD – 3 oraz skorzystać z ulgi podatkowej.

Wobec powyższego zadano następujące pytania:

1. Czy w przedstawionej sytuacji istnieją podstawy do skorzystania z ulgi podatkowej...
2. Jaki jest termin do złożenia zgłoszenia na druku SD – 3 i od jakiego dnia należy liczyć termin do złożenia przedmiotowego zgłoszenia...
3. Czy w zgłoszeniu należy wykazać wartość nabytej nieruchomości, a jeżeli tak, to jak należy ją wycenić i czy określona wartość musi zostać udokumentowana...

Zdaniem Wnioskodawczyni, spełnia warunki do skorzystania z ulgi podatkowej. Nabytej w drodze spadku nieruchomości nie zamierza sprzedawać przez najbliższe lata, nadal będzie w niej zameldowana i nadal nie jest właścicielem jakiejkolwiek innej nieruchomości i nie przysługują Jej spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym. Nadal też nie jest najemcą lokalu lub budynku. Uważa również, że, zgodnie z informacjami uzyskanymi w urzędzie skarbowym, zgłoszenie nadruku SD – 3 powinna złożyć w terminie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia sądu, a w zgłoszeniu powinna wykazać cenę rynkową nabytej nieruchomości, która nie musi być potwierdzana przez rzeczoznawcę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni nabyła w drodze spadku, po zmarłym w 2003 r. ojcu, udział w lokalu mieszkalnym. W związku z tym wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zmianami) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Artykuł 924 ww. ustawy stanowi, że spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast w myśl art. 925 spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Powyższe oznacza, że do oceny skutków podatkowych przedmiotowego nabycia zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r. Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (tj. 1 stycznia 2007 r.), z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

W związku z tym wskazać należy, że w myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.), w ww. brzmieniu, podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. spadku,
2. darowizny,
3. zasiedzenia,
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności,
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w postaci powołania do spadku albo w postaci zapisu.

Stosownie natomiast do ust. 2 tego przepisu podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładcy na wypadek jego śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a w wypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy. Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 tej ustawy przy nabyciu w drodze dziedziczenia powstaje on z chwilą przyjęcia spadku. Jednakże art. 6 ust. 4 ustawy stanowi, że jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Gdy nabycie w drodze darowizny nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym na okoliczność dokonania tej darowizny.

Podstawa opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn określona została w art. 7 ustawy. Zgodnie z treścią ustępu 1 tego przepisu stanowi ją wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Stosownie natomiast do ust. 3 tego przepisu do długów i ciężarów zalicza się również koszty ostatniej choroby spadkodawcy, jeżeli nie zostały pokryte za jego życia i z jego majątku, koszty pogrzebu spadkodawcy, łącznie z nagrobkiem, w takim zakresie, w jakim koszty te odpowiadają zwyczajom przyjętym w danym środowisku, koszty postępowania spadkowego, wynagrodzenie wykonawcy testamentu, obowiązki wykonania zapisów oraz poleceń zamieszczonych w testamencie, wypłaty z tytułu zachowku oraz inne obowiązki wynikające z przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących spadków.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych - w wysokości tych wkładów. Wartość rynkową rzeczy i praw majątkowych, zgodnie z art. 8 ust. 3 ww. ustawy określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Zgodnie natomiast z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym:

1. w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej,
2. w drodze spadku przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej,
3. w drodze spadku przez osoby zaliczane do III grupy podatkowej, sprawujące przez co najmniej dwa lata opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, na podstawie umowy zawartej z nim przed organem gminy,

• nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Wskazana ulga, stosownie do ustępu 2 powołanego przepisu przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:

1. spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4;
2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy;
3. nie dysponują spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu lub nie są właścicielami spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego;
4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu;
5. będą zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat:

1. od dnia złożenia zeznania podatkowego - jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka w nabytym lokalu lub budynku,
2. od dnia zamieszkania w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego.

Celem norm zawartych w treści ww. art. 16 jest nieobciążanie spadkobierców znacznymi, pod względem finansowym, skutkami podatkowymi z tytułu przyrostu majątkowego w postaci nieruchomości bądź lokalu, gdy nie dysponują budynkiem lub lokalem mieszkalnym i zamierzają zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat. Ulga ta przysługuje po spełnieniu wszystkich warunków wskazanych w omawianym przepisie. Naruszenie chociaż jednego z nich powoduje utratę prawa do ulgi, co skutkuje ustaleniem przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego podatku od spadków i darowizn.

Wskazać należy, że użyty w art. 16 ust. 1 zwrot „do łącznej wysokości” oznacza, że w przypadku, gdy przedmiotem nabycia w drodze spadku przez spadkobierców określonych w prawomocnym postanowieniu sądu jest udział w lokalu mieszkalnym to omawiana ulga przysługuje w wysokości proporcjonalnej do wielkości udziału będącego przedmiotem dziedziczenia.

Jeżeli natomiast nabywcami wartości majątkowych (takich jak lokal mieszkalny, lokal stanowiący odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu) jest kilka osób, z których wszystkie są uprawnione do korzystania z ulgi, to jej kwota podlega podziałowi, proporcjonalnie do wielkości nabytych udziałów. Z kolei w sytuacji, gdy tylko jeden lub niektórzy z nich spełniają warunki do korzystania z ulgi podatkowej, przewidzianej w art. 16 ust. 1, to osoby uprawnione mają prawo do korzystania z pełnej ulgi, gdy przedmiotem nabycia w drodze spadku lub darowizny jest własność całego budynku mieszkalnego, lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, względnie do ulgi w wysokości proporcjonalnej do wielkości udziału - gdy przedmiotem dziedziczenia lub darowizny jest jedynie udział w tych wartościach majątkowych.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni na skutek spadkobrania po ojcu nabyła, jako jeden ze spadkobierców, udział w lokalu mieszkalnym. Nabycie to potwierdzone zostało postanowieniem sądu rejonowego z dnia 20 lutego 2012 r. Obecnie Wnioskodawczyni oczekuje na uprawomocnienie się przedmiotowego orzeczenia. Po jego uprawomocnieniu Wnioskodawczyni zamierza złożyć we właściwym urzędzie skarbowym zgłoszenie na druku SD – 3 oraz skorzystać z ulgi, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wyjaśnia również, że spełnia wszystkie warunki określone w art. 16 ust. 2, uprawniające do skorzystania z przedmiotowej preferencji podatkowej, tj. posiada obywatelstwo polskie, nie jest właścicielką innej nieruchomości ani lokalu mieszkalnego, nie dysponuje żadnym spółdzielczym prawem do lokalu, nie jest najemcą budynku lub lokalu oraz zamierza w nabytym mieszkaniu zamieszkiwać przez okres co najmniej 5 lat.

Oceniając przedstawione zagadnienie, mając na uwadze zacytowane przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn zgodzić się należy z Wnioskodawczynią, iż na skutek nabycia przez Nią w drodze spadku udziału w lokalu mieszkalnym obowiązek podatkowy powstanie w dniu uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, oraz że w związku z tym nabyciem zobowiązana będzie w terminie miesiąca złożyć we właściwym urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych na stosownym formularzu. Powyższy obowiązek wynika bowiem z art. 17a ust. 1 ustawy, zgodnie z którym podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania. Wskazać przy tym należy, że podatek od spadków i darowizn jest jednym z podatków, którego wysokość ustalana jest przez właściwy organ podatkowy w drodze decyzji, przy zastosowaniu zasad wskazanych w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Dane wynikające z zeznania są podstawą prawidłowego określenia wysokości zobowiązania podatkowego. W związku z tym w zeznaniu należy wykazać, co wynika wprost z jego wzoru, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 września 2011 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2011 r., Nr 216, poz. 1276) wartość rynkową lokalu, udział w którym nabyła Wnioskodawczyni. Powinna ona zostać ustalona z uwzględnieniem zasad wynikających z art. 8 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn, który stanowi wprost o sposobie określenia takiej wartości. Wskazać również należy, że z ustawy o podatku od spadków i darowizn ani z ww. rozporządzenia nie wynika obowiązek dokumentowania sposobu ustalania wartości nabytych nieruchomości lub praw żadnymi dokumentami, w tym również opinią rzeczoznawcy.

Ponadto uwzględniając przedstawione okoliczności stwierdzić należy, że Wnioskodawczyni będzie mogła skorzystać z ulgi określonej w art. 16 ust. 1, gdyż, jak wskazała w treści wniosku, spełnia wszystkie warunki uprawniające do skorzystania z przedmiotowej preferencji podatkowej, określone w art. 16 ust. 2 ustawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.