2016.02.05 - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-1042/15/RS
z 5 lutego 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 listopada 2015 r. (data wpływu 16 listopada 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 stycznia 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 28 stycznia 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jako pracodawca wypowiedział w dniu … 2015 r. umowę o pracę pracownikowi – Beacie K.

Pozwem z dnia 4 lutego 2015 r. Beata K. wniosła odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę do Sądu Rejonowego. W pozwie powódka domagała się:

ustalenia nieistnienia wypowiedzenia umowy o pracę, w tym uznania za bezskuteczne rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem z dnia … 2015 r.,
nałożenia na pracodawcę obowiązku dalszego zatrudnienia do czasu prawomocnego rozpoznania sprawy,
w przypadku upływu okresu wypowiedzenia: przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach zgodnie z zawartą umową o pracę, przyznania wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy - w razie nieuwzględnienia: zasądzenia odszkodowania od pracodawcy na rzecz powoda w wysokości wynagrodzenia za okres 3 miesięcy, z ustawowymi odsetkami od dnia 31 stycznia 2015 r.,
zasądzenia od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew pozwany Wnioskodawca wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki kosztów procesu według norm przepisanych. Wobec woli polubownego rozstrzygnięcia sporu między Wnioskodawcą i Beatą K., na posiedzeniu Sądu w dniu 15 października 2015 r. strony zawarły ugodę sądową, na podstawie której:

pozwany Wnioskodawca zobowiązał się zapłacić powódce Beacie K. kwotę 17.400 zł brutto (siedemnaście tysięcy czterysta złotych) z tytułu odszkodowania, przy czym płatność miała nastąpić w terminie 7 dni od uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania w sprawie, na rachunek bankowy powódki, na który pozwany przekazywał jej wynagrodzenie, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności ugodzonej kwoty,
strony zniosły wzajemnie koszty procesu,
strony oświadczyły, że ugoda wyczerpuje ich wzajemne roszczenia z łączącego strony stosunku pracy.

Postanowieniem Sąd Rejonowy umorzył postępowanie w sprawie w związku z zawartą ugodą. Przedmiotowe postanowienie stało się prawomocne w dniu 23 października 2015 r.

Wnioskodawca wypłacił w dniu 29 października 2015 r. Beacie K. odszkodowanie, po potrąceniu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Wysokość i zasady ustalenia ww. odszkodowania nie wynikają wprost z żadnych przepisów ustaw, przepisów wykonawczych ani postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumieniach zbiorowych, regulaminów i statutów, o których mowa w kodeksie pracy. Ponadto dotyczy korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć, gdyby jemu szkody nie wyrządzono.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy kwota 17.400 zł przyznana tytułem odszkodowania na podstawie ugody sądowej zawartej między Wnioskodawcą i Beatą K. korzysta ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lub pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym czy na Wnioskodawcy, jako na płatniku ciąży obowiązek pobrania i odprowadzenia od tej kwoty zaliczki na podatek dochodowy?

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota 17.400 zł przyznana tytułem odszkodowania na podstawie ugody sądowej zawartej z Beatą K. nie korzysta ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lub pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym na Wnioskodawcy, jako na płatniku ciążył obowiązek pobrania i odprowadzenia od tej kwoty zaliczki na podatek dochodowy. Z treści ugody zawartej między stronami nie wynika, że jest to odszkodowanie lub zadośćuczynienie wynikające z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. W myśl art. 45 § 1 ustawy Kodeks pracy w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Na podstawie art. 45 § 2 ustawy Kodeks pracy, sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu. Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 ustawy Kodeks pracy, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 471 ustawy Kodeks pracy).

Dodatkowo w przypadku rozwiązywania z pracownikiem umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika, przesłanki rozwiązania umowy o pracę regulują przepisy ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2015 r. poz. 192 z późn. zm.).

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Ustawodawca wyłączył z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a-g tego przepisu. Ponadto, w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub inne zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b jest jego odszkodowawczy charakter. Ww. przepis zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania (rekompensaty), które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegająca na ubytku w majątku - wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono – wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Ze stanu faktycznego wynika, że strony zawarły ugodę sądową, na podstawie której Wnioskodawca zobowiązał się do wypłacenia byłej pracownicy określonej kwoty. Natomiast była pracownica oświadczyła, że w powyższy sposób roszczenia dochodzone we wskazanej sprawie zostają zaspokojone w całości.

W przedmiotowej sprawie Sąd Pracy nie rozstrzygnął, czy do rozwiązania umowy o pracę doszło zgodnie z przepisami Kodeksu pracy oraz ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Zatem nie można stwierdzić, iż wskazana umowa o pracę została rozwiązana z naruszeniem przepisów o wypowiedzeniu umów o pracę. To oznacza, że w przedstawionym stanie faktycznym przepisy ustaw oraz przepisów wykonawczych do ustaw nie stanowiły podstawy do wypłaty odszkodowania, gdyż odszkodowanie to nie zostało wypłacone w związku z naruszeniem tych przepisów. Kwota wynikająca z treści zawartej ugody sądowej ma charakter czysto umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. Kwota ta ma zatem rekompensować pracownikowi utracone przez niego, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę. W związku z tym należy uznać, iż określone w ugodzie świadczenie, przyznane byłej pracownicy, nie jest odszkodowaniem wynikającym z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnienie nie ma zastosowania do odszkodowań dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Wnioskodawca uważa, że wypłacona kwota z jednej strony nie stanowi odszkodowania, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z drugiej strony nie znajdzie również zastosowania do niej przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, bowiem wypłacona kwota ma zrekompensować byłemu pracownikowi utracone korzyści (utracone dochody) jakie mógłby osiągnąć, gdyby nadal był zatrudniony. W związku z tym wypłacona pracownikowi kwota nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych. Stanowisko powyższe znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 16 lipca 2012 r. IBPBII/1/415-393/12/HK i Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 21 sierpnia 2013 r. IPPB4/415-525/13-2/MS.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Treść powyższego przepisu wskazuje, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie, bądź, od których zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Natomiast w przypadku gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, oraz postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) ustawy.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zakres zwolnienia określony w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie (zadośćuczynienie) z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie (zadośćuczynienie) z tytułu utraconego zysku. Odszkodowanie (zadośćuczynienie) z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jako pracodawca wypowiedział w dniu … 2015 r. umowę o pracę pracownikowi – Beacie K. Pozwem z dnia 4 lutego 2015 r. Beata K. wniosła odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę do Sądu Rejonowego. W pozwie powódka domagała się:

ustalenia nieistnienia wypowiedzenia umowy o pracę, w tym uznania za bezskuteczne rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem z dnia … 2015 r.,
nałożenia na pracodawcę obowiązku dalszego zatrudnienia do czasu prawomocnego rozpoznania sprawy,
w przypadku upływu okresu wypowiedzenia: przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach zgodnie z zawartą umową o pracę, przyznania wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy - w razie nieuwzględnienia: zasądzenia odszkodowania od pracodawcy na rzecz powoda w wysokości wynagrodzenia za okres 3 miesięcy, z ustawowymi odsetkami od dnia 31 stycznia 2015 r.,
zasądzenia od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew pozwany Wnioskodawca wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki kosztów procesu według norm przepisanych. Wobec woli polubownego rozstrzygnięcia sporu między Wnioskodawcą i Beatą K., na posiedzeniu sądu w dniu 15 października 2015 r. strony zawarły ugodę sądową, na podstawie której:

pozwany Wnioskodawca zobowiązał się zapłacić powódce Beacie K. kwotę 17.400 zł brutto (siedemnaście tysięcy czterysta złotych) z tytułu odszkodowania, przy czym płatność miała nastąpić w terminie 7 dni od uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania w sprawie, na rachunek bankowy powódki, na który pozwany przekazywał jej wynagrodzenie, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności ugodzonej kwoty,
strony zniosły wzajemnie koszty procesu,
strony oświadczyły, że ugoda wyczerpuje ich wzajemne roszczenia z łączącego strony stosunku pracy.

Postanowieniem Sąd Rejonowy umorzył postępowanie w sprawie w związku z zawartą ugodą. Przedmiotowe postanowienie stało się prawomocne w dniu 23 października 2015 r.

Zgodnie z art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.) strony zawierające ugodę, czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Uwzględniając powyższe stwierdzić zatem należy, że kwota wypłacona pracownikowi wynika z ustaleń pomiędzy stronami ugody, ma charakter umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. Oznacza to, że wypłacona kwota odszkodowania, którego wysokość lub zasady ustalania nie wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw oraz postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy, nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto, jak wskazano w treści wniosku, wypłacona kwota dotyczy korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć, gdyby jemu szkody nie wyrządzono, tj. ma zrekompensować byłemu pracownikowi utracone korzyści (utracone dochody) jakie mógłby osiągnąć, gdyby nadal był zatrudniony, zatem znajduje zastosowanie wyłączenie ze zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ww. ustawy.

W konsekwencji Wnioskodawca, jako płatnik, był zobowiązany do poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin