Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/4514-500/15-2/MM
z 13 stycznia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 6 listopada 2015 r. (data wpływu 12 listopada 2015 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash poolingu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash poolingu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Sp. z o. o. z siedzibą w Polsce (dalej określana jako „Spółka” lub „Wnioskodawca”) zamierza zawrzeć wraz z innymi podmiotami z grupy kapitałowej (dalej „Grupa kapitałowa”) umowę o wspólnym zarządzaniu płynnością finansową - zerowanie sald rachunków bankowych (dalej również: „Lokalna umowa cash-poolingu”, lub „Lokalny cash- pooling”). Wnioskodawca będzie liderem Lokalnego cash-poolingu, który będzie obejmował zarządzanie środkami finansowymi w Polsce. Poza Wnioskodawcą uczestnikami lokalnego cash-poolingu będą podmioty powiązane kapitałowo prowadzące działalność gospodarczą w Polsce.

Ponadto Wnioskodawca będzie stroną globalnej umowy o wspólnym zarządzaniu płynnością finansową - zerowanie sald rachunków bankowych, zawartej pomiędzy X, a Bank z siedzibą w Danii (dalej określana także, jako „Globalna umowa cash- poolingu”, lub „Globalny cash-pooling”). W przypadku Globalnego cash-poolingu Wnioskodawca będzie jedynie jego uczestnikiem. Funkcję lidera będzie pełnił natomiast X. z siedzibą w Danii (dalej zwany „X.”). Usługa objęta wyżej wymienionymi umowami świadczona będzie przez Bank z siedzibą w Danii, oraz oddział Banku zlokalizowany w Polsce (dalej „Bank”).

Globalny i Lokalny cash-pooling będą ze sobą połączone, w ten sposób, że ewentualne nadwyżki środków pieniężnych wypracowane w Lokalnym cash-poolingu są wpłacane do Globalnego cash-poolingu, a ewentualne niedobory środków pieniężnych w Lokalnym cash-poolingu są pokrywane ze środków zgromadzonych w Globalnym cash-poolingu. Dopiero w sytuacji, w której w Globalnym cash-poolingu będzie brakować środków pieniężnych wówczas zostanie wykorzystany limit kredytowy przyznany przez Bank.

Zarówno Lokalna, jak i Globalna umowa cash-poolingu, do której przystąpić zamierza Spółka, jest umową cash-poolingu typu rzeczywistego i jest umową nienazwaną, której celem jest polepszenie płynności finansowej spółek wchodzących w skład Grupy kapitałowej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Z perspektywy Spółki oraz podmiotów tworzących Grupę kapitałową, zasadniczym elementem Lokalnej umowy cash-poolingu jest wdrożenie procesu zarządzania posiadanymi na rachunkach bankowych środkami pieniężnymi oraz zadłużeniem spółek tworzących Grupę kapitałową, poprzez poprawę bieżących przepływów pieniężnych. W tym celu następuje koncentracja środków pieniężnych wszystkich spółek Grupy kapitałowej na jednym rachunku rozliczeniowym.

W celu realizacji powyższych założeń Bank otworzy dla Spółki specjalny rachunek rozliczeniowy - Rachunek Główny („Rachunek Główny”). Jednocześnie Bank otworzy szereg rachunków dodatkowych - Rachunków Szczegółowych („Rachunki Szczegółowe”), związanych funkcjonalnie z powyższym Rachunkiem Głównym. Posiadaczami Rachunków Szczegółowych będą wszystkie podmioty z Grupy kapitałowej, które przystąpią do Lokalnej Umowy cash- poolingu, w tym Spółka („Uczestnicy”). Wskazane rachunki mogą być prowadzone w polskim złotym lub walutach obcych, przy czym Rachunki Szczegółowe mogą być otwarte w wielu krajach, w tym w innych krajach niż kraj, w którym jest otwarty Rachunek Główny.

Wpłaty dokonywane na Rachunki Szczegółowe Uczestników (w tym Spółki) będą zwiększały saldo środków pieniężnych na Rachunku Głównym. Bank będzie przenosił saldo dodatnie każdego Rachunku Szczegółowego na Rachunek Główny. Jednocześnie każdorazowe wypłaty z poszczególnych Rachunków Szczegółowych dokonywane przez Uczestników (w tym przez Spółkę) będą zmniejszały saldo środków pieniężnych na Rachunku Głównym. Saldo na Rachunku Głównym będzie zawsze odzwierciedleniem salda pomiędzy Bankiem a Spółką, natomiast saldo na każdym Rachunku Szczegółowym będzie odzwierciedleniem salda pomiędzy danym Uczestnikiem a Bankiem i zawsze będzie wynosiło zero.

Wysokość wypłat dokonywanych przez Uczestników z Rachunków Szczegółowych może być ograniczona wysokością limitu ustalonego pomiędzy Spółką a Uczestnikiem (o ile taki limit zostanie ustalony), a także wysokością limitu ustalonego pomiędzy Bankiem a Spółką dla wszystkich spółek wchodzących w skład Grupy kapitałowej.

Jednocześnie Bank otworzy dla Spółki odrębny Rachunek Szczegółowy, który będzie objęty Globalną umową cash-poolingu (dalej jako „Globalny Rachunek Szczegółowy”) i który będzie funkcjonował w sposób analogiczny do Rachunków Szczegółowych w lokalnej strukturze zarządzania środkami finansowymi (tj. jego saldo będzie zerowane względem rachunku głównego w Globalnym cash-poolingu (dalej jako „Globalny Rachunek Główny”). Globalny Rachunek Szczegółowy będzie służył do rozliczania salda Rachunku Głównego funkcjonującego w ramach Lokalnego cash-poolingu w taki sposób, że w przypadku salda dodatniego na lokalnym Rachunku Głównym, nadwyżka zostanie przekazana na Globalny Rachunek Szczegółowy, a w przypadku salda ujemnego - lokalny Rachunek Główny zostanie zasilony środkami przekazanymi z Globalnego Rachunku Szczegółowego. Saldo Rachunku Głównego będzie rozliczane w sposób automatyczny pod koniec każdego dnia roboczego.

Na podstawie ustaleń ze Spółką oraz pozostałymi Uczestnikami, Bank będzie wyliczał saldo odsetek należnych poszczególnym Uczestnikom od Spółki lub płatnych przez poszczególnych Uczestników na rzecz Spółki, obliczonych na podstawie salda wewnątrzgrupowego pomiędzy Rachunkiem Głównym a każdym z Rachunków Szczegółowych, tj. środków pieniężnych wpłacanych przez Uczestników na własne Rachunki Szczegółowe i przekazywanych na Rachunek Główny (wpłata) lub wypłacanych przez nich z Rachunków Szczegółowych w ciężar Rachunku Głównego (wypłata), w trakcie trwania Lokalnej umowy cash-poolingu. W zależności od tego, czy Spółka będzie zobowiązana do zapłaty odsetek czy uprawniona do otrzymania odsetek, wyliczone odsetki będą pobierane z Rachunku Szczegółowego Spółki i przekazywane na Rachunek Szczegółowy Uczestnika lub będą pobierane z Rachunku Szczegółowego Uczestnika i przekazywane na Rachunek Szczegółowy Spółki. W konsekwencji, w przypadku, gdy Uczestnik będzie zobowiązany do zapłaty odsetek, odsetki te będą płatne na Rachunek Szczegółowy Spółki, Bank będzie natomiast jedynie wyliczał i pobierał kwotę odsetek z Rachunku Szczegółowego Uczestnika i przekazywał na Rachunek Szczegółowy Spółki. Odsetki przekazane na Rachunek Szczegółowy Spółki będą następnie dystrybuowane pomiędzy poszczególnych Uczestników przedmiotowego systemu zarządzania płynnością finansową. Przy czym z uwagi na sposób przekazywania odsetek na Rachunek Szczegółowy Spółki oraz ich dalszej dystrybucji, nie jest możliwe ustalenie ostatecznego beneficjenta odsetek wpłacanych przez Uczestników na Rachunek Szczegółowy Spółki.

Zarówno Spółka, jak i Bank z uwagi na mechanizm kalkulacji i dystrybucji odsetek w ramach Lokalnej Umowy cash-poolingu nie jest w stanie określić, które kwoty otrzymywanych odsetek i w jakiej wysokości trafiają do poszczególnych odbiorców, gdyż pieniądz elektroniczny nie jest w żaden sposób zindywidualizowany. Podmiotami uprawnionymi mogą być każdorazowo pozostałe podmioty z Grupy kapitałowej, uczestniczące w systemie zarządzania płynnością finansową, w tym także Spółka. Analogicznie, w przypadku Globalnej umowy cash-poolingu także nie jest możliwe określenie, które kwoty otrzymywanych odsetek i w jakiej wysokości trafiają do poszczególnych odbiorców.

W systemie zarządzania płynnością finansową oferowanym przez Bank nie będzie możliwości dokonywania przez Spółkę samodzielnych wypłat lub wpłat bezpośrednio na Rachunek Główny.

Za czynności wykonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową Bank będzie pobierał wynagrodzenie.

Zaprezentowana powyżej struktura zarządzania środkami finansowymi oparta o Globalny i Lokalny cash-pooling nie jest jedynym rozwiązaniem mającym na celu usprawnienie procesu zarządzania finansami Grupy X. Oprócz tego X. utworzyła tzw. bank wewnętrzny (In-House Bank).

Bank wewnętrzny nie jest odrębną spółką celową utworzoną w celu prowadzenia działalności finansowej, lecz funkcjonalnością systemu księgowego, z którego korzystają spółki należące do Grupy X. Celem powołania banku wewnętrznego, a więc banku funkcjonującego wewnątrz korporacji jest umożliwienie spółkom z Grupy X. korzystania z rachunków prowadzonych w ramach banku wewnętrznego (systemu księgowego) według zasad zbliżonych do rachunków prowadzonych w bankach zewnętrznych. Ponadto, bank wewnętrzny został utworzony w celu centralizacji zarządzania środkami pieniężnymi należącymi do spółek z Grupy poprzez Globalny cash-pooling oparty o strukturę zerowania sald na rachunkach bankowych.

Dodatkowo rozliczenia pomiędzy spółkami wchodzącymi w skład Grupy, które zaimplementowały przedmiotowe rozwiązanie, odbywają się za pomocą operacji zarejestrowanych w systemie finansowym, bez przepływu gotówki poprzez banki zewnętrzne, co powoduje zmniejszenie kosztów obsługi świadczonej przez banki zewnętrzne. Ostatnim aspektem utworzenia banku wewnętrznego są płatności na rzecz kontrahentów spółek z Grupy, które są realizowane w imieniu spółek przez X. przy wykorzystaniu jej kont bankowych (tzw. Payments on Behalf of (P.)).

X. będący pool leaderem w Globalnym cash-poolingu posiada w Banku zarówno Globalne Rachunki Główne, jak i Globalne Rachunki Szczegółowe w poszczególnych walutach. Globalne Rachunki Główne odzwierciedlają wszystkie transakcje wszystkich uczestników Globalnego cash-poolingu. Natomiast Globalne Rachunki Szczegółowe wykorzystywane są do realizacji płatności własnych X. na rzecz jej kontrahentów oraz do regulowania przez X. w imieniu uczestników zobowiązań na rzecz ich kontrahentów zewnętrznych. Przykładowo Globalny Rachunek Szczegółowy prowadzony w polskich złotych jest wykorzystywany do realizowania przelewów w polskich złotych dla wszystkich spółek z Grupy kapitałowej, których zobowiązania (np. względem zewnętrznych kontrahentów) są realizowane w złotych polskich. W związku z tym, że X. reguluje zobowiązanie w ich imieniu, te transakcje są także zaewidencjonowane na rachunkach prowadzonych na rzecz uczestników, w tym Spółki, w ramach banku wewnętrznego (tzw. rachunkach wewnętrznych).

Zatem Wnioskodawca, będąc uczestnikiem Globalnego cash-poolingu, będzie posiadać rachunki w Banku oraz rachunki w banku wewnętrznym.

Saldo wewnątrzgrupowe Wnioskodawcy, jakie posiada on danego dnia względem X. w Globalnym cash-poolingu będzie odzwierciedlone na Globalnym Rachunku Szczegółowym Wnioskodawcy. To saldo będzie miało swoje odzwierciedlenie na rachunku w banku wewnętrznym należącym do Wnioskodawcy, ale nie będzie tożsame z saldem na tym rachunku. Rachunek wewnętrzny będzie wykazywał rzeczywiste saldo (dodatnie lub ujemne) Wnioskodawcy względem X.

Z kolei rozliczenia wewnętrzne dokonywane między spółkami będącymi klientami banku wewnętrznego będą odbywały się wyłącznie w systemie księgowo — finansowym, z którego korzystają spółki wchodzące w skład Grupy X.

Natomiast płatności w imieniu Wnioskodawcy (P.) do jego kontrahentów będą realizowane z Globalnych Rachunków Szczegółowych, których właścicielem jest X. Rozwiązanie to nie będzie dotyczyć należności publicznoprawnych (np. podatków, składek na ubezpieczenie społeczne) oraz wynagrodzeń na rzecz pracowników, które będą realizowane przez Wnioskodawcę bezpośrednio z własnego Rachunku Szczegółowego lub innego rachunku bankowego zewnętrznego. W przypadku, w którym X. zrealizuje płatność w imieniu Wnioskodawcy, a więc wykona rzeczywisty przelew ze swojego Globalnego Rachunku Szczegółowego na rachunek wskazany przez kontrahenta Wnioskodawcy, to następnie obciąży rachunek wewnętrzny Wnioskodawcy kwotą odpowiadającą kwocie przelewu powiększoną o koszty transakcyjne, jeśli takie wystąpią. Zatem na wyciągu bankowym dotyczącym Rachunku Szczegółowego prowadzonego przez Bank dla Wnioskodawcy nie będą widoczne płatności na rzecz jego kontrahentów, z wyjątkiem płatności na rzecz pracowników (np. wynagrodzenia) oraz płatności należności publicznoprawnych.

Wnioskodawca będzie dysponował potwierdzeniem wykonania przelewu w jego imieniu przez X. oraz potwierdzeniem obciążenia jego rachunku wewnętrznego przez X.

X. jako właściciel banku wewnętrznego będzie odpowiedzialny za kalkulację odsetek. Odsetki będą naliczane pod koniec każdego miesiąca, przy uwzględnieniu sald dziennych. Saldo dzienne będzie sumą wszystkich transakcji zrealizowanych w ciągu dnia (np. wpłat otrzymanych od innych spółek z Grupy, które także uczestniczą w banku wewnętrznym pomniejszonych o wszystkie wypłaty zrealizowane przez X. w imieniu uczestnika banku wewnętrznego).

Odsetki nie będą kompensowane, tj. przychód z odsetek będzie naliczany na saldach dodatnich Spółki, a wydatki odsetkowe będą naliczane na saldach ujemnych Spółki. Odsetki nie będą fizycznie transferowane, ale będą naliczane/odliczane na wewnętrznych kontach (w banku wewnętrznym), na których będą ujawnione pozycje pomiędzy spółkami.

Zarówno X. jaki i Spółka, z uwagi na mechanizm kalkulacji i dystrybucji odsetek w ramach banku wewnętrznego nie jest w stanie określić, które kwoty otrzymywanych odsetek i w jakiej wysokości trafiają do poszczególnych odbiorców, gdyż pieniądz elektroniczny nie jest w żaden sposób zindywidualizowany. Podmiotami uprawnionymi mogą być każdorazowo pozostałe podmioty z grupy kapitałowej, uczestniczące w banku wewnętrznym, w tym także Spółka.

X. nie będzie pobierał żadnych dodatkowych opłat za uczestnictwo w banku wewnętrznym, jednak będzie obciążał uczestników banku wewnętrznego kosztami transakcji, jakie w ich imieniu X. poniosła na rzecz Banku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w świetle art. 1 ust. 1 pkt . 1 ustawy z dnia 9 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych czynności realizowane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową na podstawie zawartej z Bankiem umowy o wspólnym zarządzaniu płynnością finansową - zerowanie sald rachunków bankowych (Lokalna Umowa Cash-Poolingu i Globalna Umowa Cash-poolingu) nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
2. Czy w świetle art. 1 ust. 1 pkt . 1 ustawy z dnia 9 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych czynności realizowane w ramach funkcjonowania banku wewnętrznego w tym płatności na rzecz kontrahentów spółek z Grupy będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
   
   

Stanowisko Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa o wspólnym zarządzaniu płynnością finansową - zerowanie sald, ani żadna z czynności wykonywanych w ramach tej usługi (w szczególności wpłaty i wypłaty realizowane pomiędzy Rachunkiem Szczegółowym należącym do Spółki a Rachunkami Szczegółowymi należącymi do Uczestników) nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Umowa cash poolingu jest umową nienazwaną i jako taka nie mieści się w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zdefiniowanym w art. 1 ustawy z dnia 9 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej jako „ustawa o PCC”).

Zgodnie z art. 1 ustawy o PCC podatkowi podlegają następujące czynności:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Umowa cash poolingu, jako umowa nienazwana, nie została natomiast wymieniona w powyższym zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych objętych podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W ocenie Spółki, na żadnym etapie funkcjonowania Umowy cash poolingu nie dochodzi do opodatkowania rozliczeń podatkiem PCC. Czynności wykonywane przez Spółkę lub spółki z Grupy kapitałowej w wykonaniu Umowy cash poolingu nie spełniają bowiem definicji pożyczki uregulowanej w art. 720 ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (Dz.U. z dnia 18 maja 1964 r., Nr 16, poz. 93 - dalej „kodeks cywilny”). Przedmiotowe czynności nie stanowią również umowy depozytu nieprawidłowego w rozumieniu art. 845 kodeksu cywilnego.

W myśl art. 720 kodeksu cywilnego, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych, co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Umowa cash poolingu (zarządzania płynnością finansową) jest natomiast umową o świadczenie usług finansowych oferowaną przez banki. Usługa ta jest przeznaczona do efektywnego zarządzania środkami finansowymi podmiotów gospodarczych. Głównym celem umowy o zarządzanie płynnością finansową jest optymalizacja zarządzania stanem środków pieniężnych na wielu rachunkach bankowych należących do jednej grupy kapitałowej. Ogólnie usługa świadczona na rzecz Spółki i pozostałych spółek z Grupy kapitałowej polega na koncentrowaniu środków z Rachunków Szczegółowych na Rachunku Głównym i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali oraz różnicy pomiędzy oprocentowaniem kredytów i depozytów na rynku bankowym.

System zarządzania płynnością finansową umożliwia koncentrację środków podmiotów Grupy kapitałowej oraz kompensatę przejściowych nadwyżek wykazywanych przez jedne podmioty z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Jedną z najważniejszych korzyści takiego systemu jest możliwość globalnego minimalizowania kosztów działalności podmiotów z Grupy kapitałowej.

Konstrukcja Umowy cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących spółek, nie wyczerpuje zatem istotnych znamion pożyczki. W przedmiotowym systemie zarządzania płynnością niektóre spółki z Grupy kapitałowej mogą posiadać chwilowo wolne środki finansowe, podczas gdy inne mogą posiadać niedobór tych środków. Z tytułu uczestnictwa w powyższych transakcjach dla wszystkich spółek Grupy kapitałowej powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia lub realizacji umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Każdy uczestnik systemu zarządzania płynnością, posiadając wolne środki, przekazuje je na swój Rachunek Szczegółowy. Następnie środki te są transferowane przez Bank na Rachunek Główny i na tej podstawie wyliczane jest w pierwszej kolejności saldo odsetek należnych/naliczonych na Rachunku Głównym, a następnie saldo odsetek należnych danemu Uczestnikowi od Spółki.

W przypadku natomiast, gdy u danego Uczestnika wystąpią chwilowe niedobory środków finansowych, Uczestnik może skorzystać, do wysokości określonego limitu (o ile taki limit zostanie ustalony), ze środków innych Uczestników zgromadzonych na Rachunku Głównym lub w przypadku braku nadwyżek na Rachunku Głównym, z limitu ustalonego pomiędzy Bankiem a Spółką dla wszystkich podmiotów z grupy kapitałowej uczestniczących w umowie cash poolingu. Na podstawie wypłat dokonanych przez Uczestnika z Rachunku Szczegółowego (do wysokości ustalonych limitów) wyliczane będzie saldo płatnych przez niego odsetek.

W ocenie Spółki, wpłat i wypłat dokonywanych przez Uczestników na Rachunki Szczegółowe z Rachunków Szczegółowych zwiększających/zmniejszających saldo na Rachunku Głównym nie można łączyć z obowiązkiem ustalenia jakiejkolwiek relacji prawnej pomiędzy Spółką a pozostałymi Uczestnikami. Podkreślić należy, iż elementem analizowanej struktury nie jest umowa pomiędzy Spółką a danym Uczestnikiem, lecz umowa pomiędzy Bankiem a wszystkimi podmiotami wchodzącymi w skład Grupy kapitałowej, w tym Spółki, uczestniczącymi w procesie konsolidacji sald.

Ponadto, Umowa cash poolingu nie spełnia wskazanych w art. 720 k.c. warunków niezbędnych dla uznania jej za umowę pożyczki. Żadnej ze stron przedmiotowej umowy nie można określić jako pożyczkobiorcę lub pożyczkodawcę. Przedmiotowa umowa nie zawiera bowiem zobowiązania żadnego z podmiotów wchodzących w skład Grupy kapitałowej do przeniesienia na własność innego podmiotu wchodzącego w skład Grupy kapitałowej określonej ilości pieniędzy ani też zobowiązania do zwrotu tej samej ilości pieniędzy.

Umowa cash poolingu w żadnym wypadku nie realizuje również ekonomicznego celu pożyczki. O ile ekonomicznym celem umowy pożyczki jest korzystanie przez ściśle określony czas z cudzego kapitału, w ściśle określonej wysokości, w celach inwestycyjnych lub konsumpcyjnych, zwykle za zapłatą pożyczkodawcy umówionego wynagrodzenia, o tyle w umowie o zarządzanie płynnością finansową uczestnicy umowy realizują cel przedstawienia Bankowi skonsolidowanego salda grupy rachunków (saldo na Rachunku Głównym), tak aby należne Bankowi odsetki zostały naliczone w mniejszej wysokości w przypadku ujemnego salda skonsolidowanego Grupy kapitałowej (lub aby Bank naliczył wyższe odsetki w przypadku dodatniego salda skonsolidowanego Grupy kapitałowej). Należy bowiem podkreślić, że nadrzędnym celem umowy o zarządzenie płynnością finansową jest zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi podmiotów z Grupy poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych na poszczególnych rachunkach bankowych Uczestników.

W związku z powyższym, w ocenie Spółki brak jest podstaw do zakwalifikowania transakcji typu cash poolingu jako umów pożyczek, a tym samym brak jest podstaw do objęcia takich transakcji obowiązkiem podatkowym wynikającym z przepisów ustawy PCC.

Wnioskodawca pragnie również wskazać, że organy podatkowe niejednokrotnie wypowiadały się co do kwestii implikacji usług cash poolingu na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych, wskazując, że czynności wykonywane w ramach takich struktur nie podlegają temu podatkowi. Dla przykładu przywołać można interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 14 stycznia 2013r. (sygn. IPTPB2/436-161/12-4/KK) w zakresie opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych usług zarządzanie płynnością finansową (tzw. cash pooling) wydaną dla spółki pełniącej rolę Pool Leadera będącego właścicielem rachunku rozliczeniowego, w której stwierdzono, że: „zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową cash pooling nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy sprzedaży lub depozytu nieprawidłowego. Tym samym, wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.”

Dodatkowo przywołać można również inne interpretacje podatkowe wydane w tym zakresie m.in. interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 26 listopada 2013 r. (sygn. IPTPB2/436-105/13-2/KK), interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 11 maja 2012 r. (sygn. IPTPB2/436-26/12-2/KJ), interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 lipca 2011r. (sygn.IPPB2/436-230/11-3/MZ), czy też interpretację z dnia 5 lipca 2011r. (sygn. LPPB2/436-125/11-4/AF), w której stwierdzono, iż: „czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu nie zostały wymienione w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, czynności te nie będą podlegały opodatkowaniu ww. podatkiem zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych”.

Podsumowując, w opinii Spółki, umowa o zarządzanie płynnością finansową, której stroną są spółki będące członkami Grupy kapitałowej i bank, jak również żadne czynności wykonywane w ramach tej umowy nie mogą być utożsamiane z pożyczką w znaczeniu kodeksu cywilnego i w konsekwencji nie mogą być opodatkowane PCC. W przedmiotowym systemie zarządzania płynnością finansową, w przeciwieństwie do umowy pożyczki, żaden z podmiotów uczestniczących nie zobowiązuje się do udostępnienia środków innemu podmiotowi, ani też nie zobowiązuje się do zwrotu określonych środków dlatego podmiotu.

Jednocześnie, odpowiadając na pytanie nr 2, należy zauważyć, że Ustawodawca stworzył enumeratywny katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem PCC zawarty w cytowanym powyżej art. 1 ust. 1 Ustawy o PCC.

Czynności cywilnoprawne, na podstawie których stworzony będzie bank wewnętrzny w celu wspólnego zarządzania (przedstawiona w opisie zdarzenia przyszłego), nie zostały wymienione w powyższym katalogu. Ponadto, zdaniem Spółki, Umowa o wspólnym zarządzaniu należy do kategorii umów nienazwanych, które nie zostały zdefiniowane w ustawie - Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

W konsekwencji, czynności cywilnoprawne mające na celu stworzenie banku wewnętrznego i wspólne zarządzanie nie będą podlegać opodatkowaniu PCC.

Podsumowując, Spółka stoi na stanowisko, że zawarcie Umowy o wspólnym zarządzaniu i czynności cywilnoprawne związane z stworzeniem banku wewnętrznego oraz wszystkie operacje rozliczane na ich podstawie nie będą powodować po stronie Spółki obowiązku podatkowego na gruncie Ustawy o PCC.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 626) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne ( art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) i lit. j) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz umowy depozytu nieprawidłowego.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki, ma obowiązek zwrócić tę sama ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, że umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. „Cash pooling” polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku „Cash poolingu” mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik „cash poolingu” posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników „cash poolingu”. Należy stwierdzić, że zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową „cash pooling” nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując należy stwierdzić, że umowa cash poolingu oraz czynności realizowane w ramach funkcjonowania banku wewnętrznego, w tym płatności na rzecz kontrahentów spółek z Grupy jako nie wymienione w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wobec tego czynności realizowane w ramach tej umowy oraz czynności realizowane w ramach funkcjonowania banku wewnętrznego, w tym płatności na rzecz kontrahentów spółek z Grupy również nie podlegają opodatkowaniu.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, wskazać należy, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.