Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP3/4512-11/16-2/ISZ
z 28 stycznia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 30 grudnia 2015 r. (data wpływu 4 stycznia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia z opodatkowania dla usług udzielania pożyczek rozliczanych jako import usług - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 stycznia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia z opodatkowania dla usług udzielania pożyczek rozliczanych jako import usług.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

W. Spółka Akcyjna (dalej: „Spółka”, „Wnioskodawca”) jest wydawcą publikacji prawniczych i biznesowych na rynku polskim. Spółka jest częścią międzynarodowego koncernu W. („Grupa”). Spółka jest czynnym podatnikiem VAT zarejestrowanym dla celów tego podatku w Polsce. Spółka oraz pozostałe spółki z Grupy świadczą sobie wzajemnie usługi (np. usługi doradztwa i zarządzania, licencje). W tym zakresie, Spółka działa zarówno w charakterze świadczeniodawcy jak i świadczeniobiorcy. Usługi wewnątrz Grupy świadczone są za wynagrodzeniem i są dokumentowane fakturami.

W celu usprawnienia wzajemnych rozliczeń wewnątrz Grupy, spółki z Grupy korzystają ze specjalnego systemu rozliczeniowego - Current Account System („System”). System obejmuje umowy rozliczeniowe zawarte przez spółki z Grupy (bardziej szczegółowy opis tych umów znajduje się w dalszej części wniosku). System jest obsługiwany przez W. NV, z siedzibą w Holandii. Za tę usługę W. NV pobiera wynagrodzenie w formie odsetek, a dokładnie w formie różnicy pomiędzy stopami procentowymi (wyższa stopa procentowa jest stosowana, gdy per saldo Spółka jest zadłużona wobec W. NV, a niższa, gdy Spółka per saldo posiada wierzytelność wobec W. NV).

Sposób funkcjonowania Systemu przedstawia się następująco:

1. Świadczeniodawca wykonuje świadczenie i wystawia fakturę na świadczeniobiorcę (Spółka działa zarówno w charakterze świadczeniodawcy, jak i świadczeniobiorcy). Następnie świadczeniodawca zgłasza fakturę (należność) do rozliczenia w ramach Systemu. Z chwilą zgłoszenia faktury do rozliczenia w Systemie, należność w kwocie wynikającej z faktury zostaje przejęta przez W. NV - tj. W. NV staje się wierzycielem świadczeniobiorcy (Spółki). Jednocześnie, z punktu widzenia świadczeniobiorcy, w momencie zgłoszenia faktury do rozliczenia w Systemie, dochodzi do zmiany podstawy prawnej zobowiązania (zobowiązanie handlowe wobec świadczeniodawcy wynikające z faktury zmienia się w pożyczkę udzieloną przez W. NV na rzecz świadczeniobiorcy).
2. Jednocześnie, po przejęciu należności wobec Spółki przez W. NV, dochodzi do potrącenia zobowiązania Spółki wobec W. NV z należnościami W. NV, powstającymi w momencie zgłaszania przez Spółkę do rozliczenia w Systemie wystawionych przez siebie faktur.
3. Na koniec każdego dnia ustalane jest saldo. W rezultacie, jeżeli Spółka jest w pozycji dłużnika wobec W. NV, wówczas naliczane są jej odsetki, które są kapitalizowane na koniec każdego miesiąca (tj. doliczane są do salda jej zadłużenia w Systemie). Jeżeli natomiast Spółka jest w pozycji wierzyciela wobec W. NV, wówczas odsetki naliczane są na jej rzecz - odsetki te na koniec każdego miesiąca powiększają kwotę wierzytelności Spółki w Systemie.
   
   

Wobec powyższego, W. NV pełni w Grupie rolę quasi-banku, zapewniającego finansowanie na rzecz spółek z Grupy w sytuacji, gdy suma ich zobowiązań wobec pozostałych spółek z grupy jest wyższa niż suma ich należności wobec tych pozostałych spółek. Jak zostało przedstawione wcześniej, wynagrodzeniem W. NV za usługi jest różnica w stopie procentowej pomiędzy oprocentowaniem pożyczek a oprocentowaniem nadwyżek zapisanych w Systemie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie w zakresie podatku od towarów i usług:

Czy z tytułu opisanego sposobu finansowania rozliczeń w ramach Systemu, Spółka powinna, w zaistniałym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym, rozpoznać import usług zwolnionych z opodatkowania VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że z tytułu opisanego sposobu finansowania rozliczeń w ramach Systemu, Spółka powinna, w zaistniałym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym, rozpoznać import usług zwolnionych z opodatkowania VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez odpłatne świadczenie usług należy rozumieć, na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1. usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
   
2. usługobiorcą jest:
   • w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
     
   • w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.
   
   
   

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Czynności polegające na udzielaniu oprocentowanych pożyczek pieniężnych stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu VAT. Udzielanie pożyczek przez podatnika spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja ta ma charakter uniwersalny, co oznacza, że podatnikiem (w rozumieniu ustawy o VAT) są te wszystkie podmioty, które występują w zawodowym obrocie gospodarczym. Zatem jeżeli podatnik dokona czynności w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, to niezależnie od tego, czy taka czynność zostanie zaklasyfikowana jako typowa dla prowadzonej przez niego działalności, czy też poboczna, będzie on podatnikiem VAT z tytułu tej czynności. W konsekwencji, jeśli będzie możliwość zaklasyfikowania takiej czynności jako np. odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług, będzie ona podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. W konsekwencji, należy przyjąć, iż udzielanie oprocentowanych pożyczek pieniężnych w ramach prowadzonej przez dany podmiot działalności gospodarczej, będzie podlegało opodatkowaniu VAT. Na powyższą ocenę nie będzie mieć wpływu czy są one dokonywane przez podmiot mający formalny status instytucji finansowej (np. banku). Istotne jest jedynie, aby były dokonywane w ramach prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w doktrynie prawa podatkowego oraz w interpretacjach prawa podatkowego wydawanych przez Ministra Finansów i opublikowanych na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. W interpretacji z dnia 13 sierpnia 2013 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 13 sierpnia 2013 r. nr IBPP2/443-427/13/ICz wskazał na przykład, iż: „(...) udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu wykonania tej czynności. Ponadto należy zauważyć, iż wpis przedmiotu działalności gospodarczej (według klasyfikacji PKD) do rejestru KRS nie ma decydującego znaczenia dla określenia zakresu wykonywanej faktycznie działalności, a w konsekwencji do określenia czy podmiot prawa podatkowego z tytułu wykonywanych czynności staje się podatnikiem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług”.

Analogiczne stanowisko zostało wyrażone również w następujących interpretacjach prawa podatkowego:

1. interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 9 kwietnia 2013 r. nr ITPP1/443-39/13/TS;
   
2. interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 24 października 2013 r. nr ITPP2/443-757/13/RS;
   
3. interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 15 października 2013 r. nr IPPP1/443-882/13-2/ISZ;
   
4. interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 12 września 2013 r. nr ILPP2/443-552/13-2/MN;
   
5. interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 1 sierpnia 2013 r. nr ILPP1/443-393/13-2/AL.

Stanowisko Spółki znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie, w tym w szczególności w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 czerwca 2009 r. (sygn. akt I FSK 903/08), w którym sąd wskazał, że: „Aby jednak usługa była objęta podatkiem od towarów i usług (choć zwolniona z tego podatku), musi być wykonywana przez osobę, która działa w tym zakresie w charakterze podatnika VAT. Pożyczka musi więc być udzielana w ramach jej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 u.p.t.u. z 2004 r. Nie jest przy tym istotne, czy spółka w zakresie swojej działalności ma wyszczególnione usługi pośrednictwa finansowego. Sporadyczne udzielanie pożyczki z własnych środków wypełnia warunki, by sklasyfikować tę czynność jako usługę w rozumieniu PKWiU”.

Odnosząc powyższe rozważania do stanu faktycznego zaprezentowanego przez Wnioskodawcę, należy uznać, iż Spółka (pożyczkobiorca), otrzymując pożyczkę lub pożyczki w związku z rozliczeniami zobowiązań w ramach Systemu, będzie działała w charakterze podatnika VAT.

W przypadku usług, dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług istotnym jest ustalenie miejsca ich świadczenia, ponieważ od określenia miejsca świadczenia zależeć będzie miejsce ich opodatkowania. Zagadnienie miejsca świadczenia (opodatkowania) przy świadczeniu usług uregulowane zostało w ustawie o VAT.

Stosownie do art. 28a ustawy o VAT

1. ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
   1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
      
   2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.
   
   

Wskazany art. 28a ustawy o VAT wprowadza do ustawy o VAT odrębną definicję podatnika. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług.

Według tej regulacji, podatnikiem jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich Unii Europejskiej oraz państw trzecich.

Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, co do zasady, w przypadku usług świadczonych na rzecz podatnika, miejscem świadczenia jest miejsce siedziby usługobiorcy. Powyższe oznacza, iż w przypadku pożyczki udzielonej przez zagraniczny podmiot gospodarczy (podatnika) na rzecz polskiego podatnika VAT, miejsce świadczenia usługi będzie się znajdowało w Polsce.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwolnione z VAT są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych.

Z treści art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, wyraźnie wynika, iż intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem z VAT wszelkich usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak i inne podmioty gospodarcze, niemające statusu instytucji finansowych. Powyższe zwolnienie ma bowiem charakter przedmiotowy a nie podmiotowy, tj. zwolnione z opodatkowania VAT są dane usługi niezależnie od tego kto je świadczy. Znajduje to potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych, np. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 kwietnia 2011 r. nr IPPP3/443-108/11-2/LK lub interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 14 października 2011 r. nr IPPP3/443-1251/11-4/SM.

W związku z tym, odnosząc powyższe rozważania do zdarzenia przyszłego zaprezentowanego przez Spółkę, należy uznać, że pożyczki, które Spółka otrzyma od W. NV w związku z rozliczeniami zobowiązań w ramach Systemu należy uznać za import usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 w związku z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, podlegający opodatkowaniu na terytorium kraju (Polski). Przy czym czynność ta korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Dla rozliczenia tej transakcji w zakresie VAT obowiązana jest Spółka, jako nabywająca przedmiotowe usługi.

Jak zaznaczono wcześniej, usługi te będą korzystały ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Innymi słowy, Spółka z tytułu wykonania (przez W. NV) tych usług (dokonania tych czynności) będzie zwolniona z VAT w Polsce.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, z tytułu opisanego sposobu finansowania rozliczeń w ramach Systemu, w zaistniałym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym, Spółka powinna rozpoznać import usług zwolnionych z opodatkowania VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Należy zauważyć, że zgodnie z brzmieniem art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Jednakże powyższe nie wpływa na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W związku z tym, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług, w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Należy podkreślić, że zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem, niniejsza interpretacja wydana została w indywidualnej sprawie Wnioskodawcy, nie wywołuje natomiast skutków prawnych dla pozostałych uczestników Systemu (tj. pozostałych spółek z Grupy).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.