Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-1-2/4510-731/15/AnK
z 14 stycznia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 30 października 2015 r. (data wpływu do tut. BKIP 3 listopada 2015 r.), uzupełnionym 17 listopada 2015 r. i 11 stycznia 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy w związku z nabyciem akcji w celu ich umorzenia Spółka uzyska przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 listopada 2015 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy w związku z nabyciem akcji w celu ich umorzenia Spółka uzyska przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Dnia 17 listopada 2015 r. przy piśmie z 13 listopada 2015 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku. Mimo to wniosek nie spełniał wymogów formalnych dlatego pismem z 30 grudnia 2015 r., Znak: IBPB-1-2/4510-731/15/AnK, wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano 11 stycznia 2016 r.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Akcjonariuszem spółki X S.A. (dalej: „Spółka”) jest spółka prawa niemieckiego Y AG mająca siedzibę w Monachium. Drugim akcjonariuszem Spółki jest spółka Z S.A. Również Spółka posiada własne akcje. W planowanym zdarzeniu przyszłym, Spółka nabędzie wszystkie akcje należące do Y AG bez wynagrodzenia w celu ich umorzenia, w trybie art. 359 kodeksu spółek handlowych. Nabyte i umorzone zostaną akcje o łącznej wartości nominalnej 57.847.810,00 zł. O taką kwotę zostanie także obniżony kapitał zakładowy Spółki. Z tytułu ich nabycia i umorzenia Y AG nie otrzyma żadnego wynagrodzenia. Spółka podlega w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w przedstawionym stanie faktycznym (winno być: zdarzeniu przyszłym) Spółka uzyska przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)

Zdaniem Spółki, zgodnie z art. 359 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks Spółek Handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1030 ze zm., dalej: „k.s.h.”), akcje mogą być umorzone za zgodą akcjonariusza w drodze nabycia akcji przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Umorzenie akcji może również nastąpić w razie ziszczenia się zdarzenia określonego w statucie. Jak stanowi § 2 tego przepisu, umorzenie akcji wymaga uchwały walnego zgromadzenia, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych bądź uzasadnienie umorzenia akcji, bez wynagrodzenia oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego. Tym samym, jak wskazuje k.s.h, możliwa jest sytuacja, w której zostaną umorzone akcje bez ustalania wynagrodzenia należnego akcjonariuszowi, którego akcje będą podlegały umorzeniu.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm.), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym, co do zasady, jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty, przy czym w określonych ustawą przypadkach, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 2 updop, dochodem, z zastrzeżeniem wyjątków wskazanych w ustawie, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Ustawodawca nie zdefiniował przy tym samego pojęcia przychodu. Stosownie do wypracowanych w orzecznictwie sądowym i w doktrynie ustaleń, przychodem jest tylko takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały, definitywny i bezwarunkowy. Na taką interpretacje wskazał m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 21 marca 2014 r., sygn. akt II FSK 928/12 stwierdzając, że ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych obejmuje swoim zakresem przedmiotowym wszelkie uzyskiwane w ciągu roku podatkowego przysporzenia majątkowe o charakterze trwałym. W doktrynie podkreśla się, że „Przychodem będą wszelkie przysporzenia majątkowe o charakterze trwałym, rzeczywiście otrzymane w roku podatkowym (...) (P. Malecki, M. Mazurkiewicz, CIT. Podatki i rachunkowość. Komentarz, wyd. VI, LEX/2015). Ustawodawca w art. 12 ust. 1 updop wskazał jedynie przykładowy katalog przychodów”.

Mając powyższe na uwadze, zdaniem Spółki, do powstania przychodu na gruncie updop dojdzie jedynie wówczas, gdy podatnik otrzyma określone przysporzenie majątkowe np. w efekcie nieodpłatnego nabycia rzeczy lub praw majątkowych albo umorzenia zobowiązań. Z perspektywy bilansowej musi więc dojść do zwiększenia aktywów danego podmiotu lub do zmniejszenia poziomu jego zobowiązań. Ponadto, aby uznać dane przysporzenie za przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ww. ustawy niezbędne jest ustalenie, czy ma ono charakter trwały i definitywny. Zdaniem Spółki, w wyniku planowanego zdarzenia nie dojdzie do zwiększenia aktywów czy zmniejszenia pasywów, a więc Spółka nie otrzyma trwałego i definitywnego przysporzenia majątkowego. Spółka nabędzie co prawda akcje własne bez wynagrodzenia, jednak nie będzie to skutkować powstaniem jakiegokolwiek przysporzenia po stronie Spółki - akcje te zostaną obligatoryjnie umorzone. Dlatego akcje te nie będą przedstawiać dla Spółki wymiernej wartości majątkowej.

Podobne stanowisko znalazło potwierdzone w licznych interpretacjach indywidualnych wydanych przez Ministra Finansów. Przykładowo w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu:

• z 1 września 2015 r., Znak: ILPB3/4510-1-266/15-2/JG,
• z 19 września 2014 r., Znak: ILPB4/423-306/14-4/DS,
• z 7 sierpnia 2014 r., Znak: ILPB4/423-235/14-4/DS,
• z 26 maja 2014 r., Znak: ILPB4/423-125/14-2/ŁM.
  
  

Ze stanowiskiem Spółki zbieżne jest stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach wyrażane w interpretacjach indywidualnych:

• z 3 marca 2015 r., Znak: IBPBI/2/423-1446/14/JP, gdzie wskazano, że: „(...) omawiane zdarzenie nie będzie wiązać się z żadnym przysporzeniem majątkowym po stronie Spółki, które można by ocenić jako uzyskanie realnej korzyści ekonomicznej. Czynność umorzenia udziałów Spółki bez wynagrodzenia stanowi bowiem w rzeczywistości przesunięcie (przeksięgowanie) części środków spółki w ramach jej kapitału własnego”.
• z 10 lutego 2015 r., Znak: IBPBI/2/423-1376/14/AK
• z 20 stycznia 2015 r., Znak: IBPBI/2/423-1301/14/AK.
  
  

Spółka podkreśliła, że powyższe stanowisko Wnioskodawcy jest spójne ze stanowiskiem podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów, działającego z upoważnienia Ministra Finansów, który w odpowiedzi z 23 lutego 2004 r. na zapytanie poselskie nr 2206 w sprawie skutków podatkowych w związku z umorzeniem udziałów bez wynagrodzenia w spółce kapitałowej stwierdził: „Oceniając skutki podatkowe będące następstwem nabycia przez spółkę własnych udziałów w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia, stwierdzić należy, że wśród określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zdarzeń powodujących powstanie przychodu sytuacja taka wprost nie jest wskazana. Niezależnie jednak od faktu, iż określony w art. 12 tej ustawy katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest enumeratywny, zdaniem Ministra Finansów, nabycie przez spółkę kapitałową własnych udziałów celem ich umorzenia - nawet bez wynagrodzenia - nie spowoduje powstania przychodu w tej spółce. Podobnie czynność ta nie spowoduje również powstania przychodu u wspólników tej spółki, jakkolwiek wzrośnie wartość księgowa posiadanych przez nich udziałów”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851, ze zm., dalej: „updop”), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj przychodów, z jakich ten dochód został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Dochodem, z zastrzeżeniem art. 10, art. 11 i art. 24a, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą (art. 7 ust. 2 updop).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka nabędzie wszystkie akcje należące do jednego ze swoich akcjonariuszy w celu ich umorzenia, w trybie art. 359 kodeksu spółek handlowych. Z tytułu ich nabycia i umorzenia akcjonariusz nie otrzyma żadnego wynagrodzenia. W związku z nabyciem i umorzeniem akcji bez wynagrodzenia zostanie obniżony kapitał zakładowy Spółki o kwotę stanowiącą łączną wartość nominalną akcji.

Stosownie do art. 359 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1030, ze zm.), akcje mogą być umorzone w przypadku, gdy statut tak stanowi. Akcja może być umorzona albo za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Umorzenie dobrowolne nie może być dokonane częściej niż raz w roku obrotowym. Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa statut.

Zgodnie z art. 359 § 2 umorzenie akcji wymaga uchwały walnego zgromadzenia. Uchwała powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych bądź uzasadnienie umorzenia akcji bez wynagrodzenia oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego. Umorzenie przymusowe następuje za wynagrodzeniem, które nie może być niższe od wartości przypadających na akcję aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między akcjonariuszy.

Należy zauważyć, że ustawodawca nie wprowadził do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ogólnej definicji przychodu podatkowego. Treść art. 12 updop wskazuje, że zostały ustanowione jedynie przykładowe przysporzenia zaliczane do kategorii przychodów. Natomiast art. 12 ust. 4 updop określa w sposób enumeratywny, które zdarzenia nie stanowią przychodu.

Generalnie należy wskazać, że przychód powstaje w każdym przypadku, w którym podatnik uzyskuje realną korzyść. Ponadto, przychodem jest takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały (definitywny).

Opisane zdarzenie przyszłe w istocie polegać będzie na prawnym unicestwieniu akcji spółki, co oznacza, że nastąpi wygaśniecie wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym jak i korporacyjnym, które wynikają z akcji. W konsekwencji, omawiane zdarzenie nie będzie wiązać się z żadnym przysporzeniem majątkowym po stronie Spółki, które można by ocenić jako uzyskanie realnej korzyści ekonomicznej. Czynność umorzenia akcji Spółki bez wynagrodzenia stanowi bowiem w rzeczywistości przesunięcie (przeksięgowanie) części środków spółki w ramach jej kapitału własnego.

Tym samym należy stwierdzić, że skoro – w przypadku umorzenia akcji Spółki bez wynagrodzenia nie wystąpi po jej stronie realne przysporzenie majątkowe, to brak jest podstaw by uznać, że zdarzenie to generuje na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych przychód.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Nadmienić należy, że w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 wydano odrębną interpretację.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.