UZASADNIENIE

W dniu 11 maja 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 31 lipca 2015 r. Nr IPPB4/4511-569/15-2/JK2 (data nadania 31 lipca 2015 r., data doręczenia 3 sierpnia 2015 r.), tut. organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez doprecyzowanie stanu faktycznego.

Pismem z dnia 5 sierpnia 2015 r. (data nadania 6 sierpnia 2015 r., data wpływu 10 sierpnia 2015 r.) Wnioskodawca uzupełnił powyższe w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca wraz ze swoją ówczesną żoną nabyli, na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej w dniu 11 stycznia 1996 r. zabudowaną nieruchomość gruntową o powierzchni 5,4085 ha składającej się z działek o numerach 254/2 i 35/2. Nabycie nastąpiło na podstawie aktu notarialnego darowizny (za emeryturę) sporządzonego w dniu 11 stycznia 1996 r. przed notariuszem w P.

Następnie, wobec prawomocnego orzeczenia rozwodu Wnioskodawcy, aktem notarialnym z dnia 6 czerwca 2014 r. sporządzonym przed notariuszem Wnioskodawca zawarł ze swoją byłą żoną umowę o podział majątku wspólnego, na mocy którego ustalone zostały udziały w majątku dorobkowym (po 1/2 każde z byłych małżonków) oraz dokonany został podział ich majątku wspólnego bez spłat i dopłat (paragraf 5) w ten sposób, że małżonkowie dokonali podziału wyżej wskazanej nieruchomości nabytej przez nich w dniu 11 stycznia 1996 r. w taki sposób, że w szczególności Wnioskodawcy na jego wyłączną własność przypadły wydzielone z działki 254/2 (nabytej jak już wskazano w dniu 11 stycznia 1996 r.) działki o numerach 254/3, 254/4, 254/9, 254/10 i 254/11. Wnioskodawca wskazał, że wartość otrzymanych przez Niego składników majątkowych w wyniku podziału majątku mieściła się w udziale przysługującym Mu w majątku dorobkowym małżeńskim.

W dniu 8 sierpnia 2014 r. Wnioskodawca zawarł przed notariuszem umowę sprzedaży, na mocy której sprzedał (zbył) osobom trzecim działkę o numerze 254/9 (tj. jedną z przypadłych Mu na mocy umowy o podział majątku wspólnego nieruchomości, powstałej z działki o numerze 254/2, którą to działkę nabył wraz ze swoją ówczesną żoną na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej w dniu 11 stycznia 1996 r.) za łączną cenę w kwocie 50.000,00 złotych.

Następnie, Wnioskodawca złożył w US W. zeznanie podatkowe, w którym wykazał osiągnięty dochód ze sprzedaży ww. działki w kwocie 50.000,00 zł oraz uiścił od tego dochodu należny podatek w kwocie 9.500,00 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

1. Czy w zaistniałym stanie faktycznym, a to zwłaszcza wobec nabycia nieruchomości do majątku wspólnego małżeńskiego w roku 1996 r., następnie dokonania podziału tego majątku na skutek rozwodu w roku 2014 i następnie zbycia uzyskanej w ten sposób przez Wnioskodawcę nieruchomości na osobę trzecią, Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego, a jeżeli tak to w jakiej wysokości ?
2. Czy wobec uiszczenia przez Wnioskodawcę podatku od zbycia nieruchomości w kwocie 9.500,00 zł, kwota ta stanowi nadpłatę jako nienależnie zapłacony podatek i tym samym podlega zwrotowi na rzecz Wnioskodawcy ?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1)

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: dalej: „PIT”), jednym ze źródeł opodatkowanych przychodów stanowi odpłatne zbycie nieruchomości jeżeli zbycie to następuje przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej nieruchomości. Przepis ten generuje zatem zasadę opodatkowania sprzedaży nieruchomości przed upływem pięciu lat od jej nabycia. A contrario zatem, sprzedaż (zbycie) nieruchomości dokonane po upływie ww. okresu nie podlega w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Decydujące znaczenie ma przy tym właściwe określenie daty, od jakiej należy liczyć bieg 5-letniego terminu, o którym mowa w powołanym powyżej przepisie, a mianowicie czy termin ten należy liczyć od dnia pierwotnego nabycia zbywanej nieruchomości (od końca 1996 r.), czy też od końca roku 2014 (a więc roku, w którym nastąpił podział majątku wspólnego).

W ocenie Wnioskodawcy, termin ten należy liczyć od daty pierwotnego nabycia (rok 1996) i tym samym opisana sprzedaż nieruchomości przez Wnioskodawcę nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) PIT.

Zgodnie z przyjętą i powszechnie akceptowalną linią orzeczniczą sądów administracyjnych w Polsce, nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) PIT nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednego z małżonków na skutek podziału majątku wspólnego jeśli podział ten jest ekwiwalentny i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty (co ma miejsce w niniejszej sprawie) oraz gdy wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy mieści się w udziale jaki byłemu małżonkowi przysługiwał w majątku dorobkowym małżeńskim (również i w tym zakresie porównanie udziału Wnioskodawcy 1/2 majątku wspólnego w nieruchomości o wartości 2,2 miliona zł, wartością zbytej działki z niej wydzielonego - 50 tys. zł spełnia powyższe kryterium).

W takich przypadkach, tj. gdy wartość otrzymanych nieruchomości mieści się w udziale, za datę nabycia nieruchomości na potrzeby omawianego przepisu należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (tj. rok 1996).

Tak też wskazuje w szczególności:

1. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 3 listopada 2011 r., sygn. akt: I SA/Wr 1215/11 (LEX Nr 1027153): „Za moment nabycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy uznać moment jej nabycia do majątku wspólnego, a nie moment zniesienia wspólności majątkowej”.
2. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 14 listopada 2012 r., sygn. akt: I SA/Gd 800/12 (LEX Nr 1247506): „Nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. nie jest przyznanie nieruchomości na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli: 1) podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub 2) jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.”
   
   

Wnioskodawca również podkreślił, że nabył pierwotnie nieruchomość (z podziału której przypadła Mu działka, którą następnie zbył) w roku 1996 r. w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej. Wspólnota ta cechuje się przy tym (zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, dalej jako „KRO”), że:

1. powstaje z mocy prawa z chwilą zawarcia małżeństwa (art. 31 par. 1 KRO) i obejmuje wszystkie przedmioty nabyte w czasie jego trwania;
2. każdy z małżonków (a więc również Wnioskodawca) uprawniony jest do współposiadania i korzystania z nich w pełnym zakresie (dającym się pogodzić z drugim małżonkiem) (art. 341 KRO);
3. na skutek zawarcia małżeństwa, w skład majątku Wnioskodawcy przedmiotowa nieruchomość weszła w całości w ramach istniejącej wspólności majątkowej, która to wspólność ustawowa małżeńska jest wspólnością łączną (bezudziałową) i dopiero w ramach podziału tego majątku małżonkowie dokonali podziału poszczególnych składników majątkowych wchodzących w skład tej wspólności do wysokości przysługujących im udziałów w majątku wspólnym.
   
   

Tym samym, jako moment nabycia przedmiotowej nieruchomości w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 PIT należy uznać datę jej nabycia do majątku wspólnego, a więc rok 1996, co na skutek upływu 5 letniego terminu wskazanego w tymże przepisie skutkuje brakiem obowiązku podatkowego od zbycia tej nieruchomości.

Tak też trafnie wypowiedziała się Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z dnia 4 stycznia 2011 r. wydanej w sprawie IPPB4/415-766/10-4/JK. W ocenie Wnioskodawcy, interpretacja ta winna w sposób analogiczny znaleźć zastosowanie w sprawie niniejszej.

Ad. 2) Zdaniem Wnioskodawcy, wobec powyżej przedstawionego zapatrywania, uiszczony przez Wnioskodawcę podatek od sprzedaży przedmiotowej nieruchomości stanowi nadpłatę (jako podatek nienależny) i tym samym podlega zwrotowi na rzecz Wnioskodawcy w trybie przewidzianym w ustawie Ordynacja podatkowa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) – źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec wyżej powołanych regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku sprzedaży nieruchomości istotne znaczenie ma data nabycia nieruchomości oraz podstawa jej nabycia.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, Wnioskodawca wraz ze swoją ówczesną żoną nabyli, na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej w dniu 11 stycznia 1996 r. zabudowaną nieruchomość gruntową składającej się z działek o numerach 254/2 i 35/2. Nabycie nastąpiło na podstawie aktu notarialnego darowizny w dniu 11 stycznia 1996 r. Po rozwodzie Wnioskodawca, aktem notarialnym z dnia 6 czerwca 2014 r. zawarł ze swoją byłą żoną umowę o podział majątku wspólnego, na mocy którego ustalone zostały udziały w majątku dorobkowym (po 1/2 każde z byłych małżonków) oraz dokonany został podział ich majątku wspólnego bez spłat i dopłat w ten sposób, że małżonkowie dokonali podziału ww. nieruchomości w taki sposób, że w szczególności Wnioskodawcy na jego wyłączną własność przypadły wydzielone z działki 254/2, działki o numerach 254/3, 254/4, 254/9, 254/10 i 254/11. Wartość otrzymanych przez Niego składników majątkowych w wyniku podziału majątku mieściła się w udziale przysługującym Mu w majątku dorobkowym małżeńskim. W dniu 8 sierpnia 2014 r. Wnioskodawca sprzedał działkę o numerze 254/9.

Zatem w omawianej sprawie istotne jest ustalenie daty nabycia nieruchomości, która stanowiła majątek wspólny małżonków, a w wyniku podziału stała się wyłączną własnością Wnioskodawczyni.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy – z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami z mocy prawa powstaje wspólność majątkowa obejmująca przedmioty nabyte w czasie jego trwania przez oboje małżonków lub jednego z nich.

Ustrój wspólności ustawowej, obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy).

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd bądź w przypadku ustania małżeństwa między małżonkami (czy byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Natomiast – w myśl art. 501 Kodeksu – w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Z przywołanych przepisów wynika zatem, że z chwilą ustania wspólności majątkowej między małżonkami współwłasność łączna zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy.

Mając jednak na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem – w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

• podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
  

• wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.
  
  
  

Zatem za datę nabycia nieruchomości lub prawa, które przypadły danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego, jeżeli podział majątku jest ekwiwalenty w naturze lub wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku podziału majątku mieści się w udziale, jaki temu małżonkowi przysługiwał w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast podział majątku nie jest ekwiwalentny w naturze lub wartość otrzymanej nieruchomości lub prawa przekracza udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tego udziału w nieruchomości, który przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego, nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie (czyli bez spłat i dopłat).

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy oraz przyjmując za Wnioskodawcą, że wartość otrzymanych przez Niego składników majątkowych w wyniku podziału majątku mieściła się w udziale przysługującym Mu w majątku dorobkowym małżeńskim, należy stwierdzić, że za datę nabycia nieruchomości, którą Wnioskodawca otrzymał na wyłączną własność w drodze podziału majątku wspólnego należy przyjąć 1996 r. Tym samym jej odpłatne zbycie w 2014 r. nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy nie stanowi źródła przychodu, z uwagi na upływ 5-letniego terminu, o którym mowa w tym przepisie. W konsekwencji Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży nieruchomości.

Natomiast w związku z tym, że sprzedaż działki nie spowodowała powstania przychodu z odpłatnego zbycia, to nie należało podatku ujmować w zeznaniu podatkowym. W konsekwencji spowodowało to powstanie po stronie Wnioskodawcy nadpłaty, o zwrot której Wnioskodawca może się ubiegać we właściwym urzędzie skarbowym.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 72 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) za nadpłatę uważa się kwotę:

1. nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku;
2. podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej;
3. zobowiązania zapłaconego przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji, o której mowa w art. 30 § 4, określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej;
4. zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej.
   
   

W myśl art. 75 § 1 ww. ustawy, jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku. Ponadto z § 2 pkt 1 lit. a) powyższego przepisu wynika, że uprawnienie to przysługuje również podatnikom, których zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania, jeżeli w zeznaniach (deklaracjach) rocznych, wykazali zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany podatek albo wykazali nadpłatę w wysokości mniejszej od należnej.

Zwrot nienależnie zapłaconego podatku następuje zgodnie z przepisami rozdziału 9 Ordynacji podatkowej (nadpłata) i należy do kompetencji właściwego dla podatnika urzędu skarbowego.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnić się od stanu faktycznego, występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

W odniesieniu do powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej należy stwierdzić, że interpretacja ta zapadła w indywidualnej sprawie i nie jest wiążąca dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., Nr 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.