Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/436-257b/14/TJ
z 20 stycznia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 16 października 2014 r. (data wpływu 20 października 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 7 stycznia 2015 r. (data wpływu 9 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania darowizny udziału w nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 października 2014 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 7 stycznia 2015 r. (data wpływu 9 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania darowizny udziału w nieruchomości.

We wniosku tym i jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W 2011 r. Wnioskodawca wspólnie z partnerką zakupił mieszkanie. Nabycie to sfinansowane zostało kredytem zaciągniętym wspólnie przez Wnioskodawcę i Jego partnerkę. Wartość nabytego mieszkania wynosiła 196 000 zł, natomiast kredyt zaciągnięty został na kwotę 200 000 zł. Zarówno Wnioskodawcy, jak i Jego partnerce przysługuje po 50% własności tej nieruchomości. Wnioskodawca nie jest i nie był z partnerką w związku małżeńskim.

Obecnie partnerka Wnioskodawcy chce zrezygnować ze swojego udziału we współwłasności. W związku z tym dokonane zostanie przeniesienie własności jej udziału na Wnioskodawcę, bez żadnych spłat lub dopłat, albo poprzez zniesienie współwłasności albo w drodze darowizny. Obecnie mieszkanie to warte jest według cen rynkowych ok. 200 000 zł, a kredyt jaki pozostał do spłaty to kwota 190 000 zł. Natomiast hipoteka obciążająca mieszkanie opiewa na kwotę 200 000 zł.

Z lokalem mieszkalnym związany jest udział we współwłasności gruntu. Jest to bowiem lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, z którym nierozerwalnie związane są udziały w częściach wspólnych budynku oraz gruntu. Praw tych nie można rozdzielić i stanowią całość, co wynika z ustawy o własności lokali. Oznacza to, że wszelkie czynności prawne (np. sprzedaż darowizna, zniesienie współwłasności itp.) przedmiotem których jest taki lokal, wywołują skutki prawne zarówno w odniesieniu do samego lokalu, jak i udziałów z nim związanych. Jeżeli umowa zniesienia współwłasności polega na przyznaniu własności lokalu jednemu z dotychczasowych współwłaścicieli to automatycznie czynność ta taki sam skutek wywołuje w odniesieniu do udziałów w częściach wspólnych budynku oraz gruntu. Zniesienie współwłasności obejmuje wszystkie wymienione składniki, nie ma innej możliwości.

Wobec powyższego zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w związku z darowizną udziału w nieruchomości, wobec faktu, że strony tej czynności znajdują się w 3 grupie podatkowej i z uwagi na obciążenie lokalu hipoteką na rzecz banku, a zadłużenie z tytułu kredytu zabezpieczonego tą hipoteką jest aktualnie równe wartości nieruchomości, znajdzie zastosowanie ustawa o podatku od spadków i darowizn, a jeżeli tak to czy podatek w ogóle wystąpi i co stanowi podstawę jego wyliczenia?

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanej sytuacji podatek od spadków i darowizn nie wystąpi ponieważ hipoteka, a właściwie faktyczne zadłużenie z tego tytułu, zaliczone być powinno do długów i ciężarów danej nieruchomości. W przypadku nabycia udziału w nieruchomości obciążonej hipoteką w kwocie 200 000 zł (przy rynkowej wartości nieruchomości ok. 200 000 zł) podstawę opodatkowania stanowi czysta wartość udziału w nieruchomości po odliczeniu wartości 1/2 hipoteki. W konsekwencji wartość rynkowa nabytego udziału w drodze darowizny powinna być pomniejszona o kwotę wierzytelności zabezpieczonej hipoteką, przypadającą na ten udział (w tym przypadku będzie to połowa wierzytelności). W takim przypadku, skoro aktualne zadłużenie jest równe obecnej wartości rynkowej nieruchomości, podatek od spadków i darowizn wystąpić nie powinien.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r., poz. 86) podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Natomiast stosownie do ust. 2 ww. przepisu podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca w 2011 r. Wnioskodawca wspólnie z partnerką zakupił lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość. Nabycie to sfinansowane zostało kredytem zaciągniętym wspólnie przez Wnioskodawcę i Jego partnerkę. Wartość nabytego lokalu mieszkalnego wynosiła 196 000 zł, natomiast kredyt zaciągnięty został na kwotę 200 000 zł. Zarówno Wnioskodawcy, jak i Jego partnerce przysługiwało po 50% własności tej nieruchomości. Wnioskodawca nie jest i nie był z partnerką w związku małżeńskim. Obecnie partnerka Wnioskodawcy chce zrezygnować ze swojego udziału we współwłasności. W związku z tym dokonane zostanie przeniesienie własności jej udziału na Wnioskodawcę, bez żadnych spłat lub dopłat, albo poprzez zniesienie współwłasności albo w drodze darowizny. Obecnie mieszkanie to warte jest według cen rynkowych ok. 200 000 zł., a kredyt jaki pozostał do spłaty to kwota 190 000 zł. Natomiast hipoteka obciążająca mieszkanie opiewa na kwotę 200 000 zł. Z lokalem mieszkalnym związany jest udział we współwłasności gruntu. Jest to bowiem lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, z którym nierozerwalnie związane są udziały w częściach wspólnych budynku oraz gruntu, których również dotyczyć będzie zniesienie współwłasności.

Mając na uwadze tak przedstawione zdarzenie wyjaśnić należy, że na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie tytułem darowizny. Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 4 przy nabyciu w drodze darowizny powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia.

Podstawa opodatkowania określona została w art. 7 ust. 1 ustawy. Zgodnie z jego treścią stanowi ją wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Należy podkreślić, że odliczenie długów i ciężarów od wartości nabytej rzeczy lub prawa majątkowego nie może być traktowane jako ulga lub zwolnienie podatkowe. Odliczenie długów i ciężarów jest wyrazem istoty (elementem konstrukcyjnym) podatku od spadków i darowizn, polegającej na opodatkowaniu przyrostu czystej wartości majątku podatnika.

Pojęcie „długów” w rozumieniu tego artykułu obejmuje wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem nabycia, łącznie z roszczeniami z tytułu poczynionych przez nabywcę nakładów na nabytą nieruchomość. Równowartość tych roszczeń podlega potrąceniu od jej wartości. „Ciężarem” natomiast jest inne niż dług obciążenie nabytej rzeczy lub prawa, które w chwili nabycia zmniejsza jego wartość rynkową.

W oparciu o art. 8 ust. 1 ustawy wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych zgodnie z art. 8 ust. 3 wskazanej ustawy, określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Ponieważ w treści wniosku wskazano, że nieruchomość, udział w której ma być przedmiotem darowizny, obciążona jest hipoteką wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361, ze zm.) w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).

W świetle powołanych przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przypadku nabycia udziału w nieruchomości obciążonej hipoteką, jak w niniejszej sprawie, obciążenie to stanowi ciężar w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W konsekwencji, przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, przy umowie darowizny, wartość udziału w nieruchomości powinna być pomniejszona o kwotę wierzytelności zabezpieczonej hipoteką w takiej części, w jakiej odpowiada wielkości udziału przypadającego zbywcy.

W konsekwencji stwierdzić należy, że w przedstawionej we wniosku sytuacji, w związku z nabyciem przez Wnioskodawcę w drodze darowizny udziału w nieruchomości, nie powstanie obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn. Jak wskazał bowiem Wnioskodawca wartość nabytego przez Niego udziału będzie równa wartości hipoteki obciążającej nieruchomość.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.