Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP3/4512-385/15-2/IG
z 26 czerwca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy przedstawione we wniosku z dnia 8 maja 2015 r. (data wpływu 12 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT wpłat otrzymanych od mieszkańców z tytułu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków, korekty deklaracji z NIP Urzędu Gminy i prawa do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur dokumentujących wydatki na budowę przydomowych oczyszczalni oraz zwrotu odliczonego podatku z chwilą przekazania oczyszczalni użytkownikom – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 maja 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT wpłat otrzymanych od mieszkańców z tytułu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków, korekty deklaracji z NIP Urzędu Gminy i prawa do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur dokumentujących wydatki na budowę przydomowych oczyszczalni oraz zwrotu odliczonego podatku z chwilą przekazania oczyszczalni użytkownikom.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego wykonuje zadania publiczne określone przepisami prawa. Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od dnia 11 lipca 2014 r. Natomiast decyzja o nadaniu NIP na Gminę została wydana 15 września 2008 roku. We wcześniejszym okresie tj. od 1998 roku do 2014 roku, jako podatnik VAT zarejestrowany był Urząd Gminy, zgodnie z obowiązującym w tamtym okresie podejściem, uznającym Urząd za podatnika VAT. Czynność zarejestrowania Gminy jako podatnika VAT miała charakter porządkujący. Do 2014 roku Gmina nie korzystała z żadnych odliczeń. Deklaracje VAT 7K składane były do Urzędu Skarbowego z NIP Urzędu Gminy, odprowadzając VAT od naliczonych opłat czynszowych oraz od sprzedaży nieruchomości.

Od dnia 24 marca 2011 r. Gmina rozpoczęła realizację zadania inwestycyjnego pn. "Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie Gminy " w jednym etapie. W ramach tego etapu wybudowano 118 przydomowych oczyszczalni ścieków. Inwestycja ta została zakończona w dniu 30 października 2013 r. Pierwsze wydatki poniesione zostały w miesiącu marcu 2011 r. w kwocie 55.352,14 z przeznaczeniem na dokumentację do ww. inwestycji. Zadanie to realizowane było z udziałem środków z Unii Europejskiej w ramach działania "Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej objętego PROW na lata 2007 - 2013" (podatek VAT nie jest kosztem kwalifikowalnym), ze środków własnych budżetu Gminy oraz z udziałem pieniężnym mieszkańców. Zostało wyodrębnione odrębne konto na obsługę powyższej inwestycji - gdzie wpływały wpłaty mieszkańców w formie darowizny. W treści przelewu: "Darowizna na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków" w kwocie 2000 zł. Wpłaty te dokonywane były na podstawie zawartych umów cywilno - prawnych z mieszkańcami. W kosztach inwestycji uczestniczyli mieszkańcy (osoby fizyczne), dla których były budowane przydomowe oczyszczalnie ścieków. Wpłaty mieszkańców wprowadzone były do budżetu Gminy z przeznaczeniem na pokrycie kosztów budowy przydomowych oczyszczalni ścieków, w wysokości 234.800zł. (rok 2011 - 223.500 zł; rok 2012 - 2.000 zł.; rok 2013 – 9.300 zł. Przydomowe oczyszczalnie ścieków są posadowione na działkach będących własnością użytkownika - mieszkańca gminy. Faktury VAT związane z realizacją inwestycji wystawione były na Gminę. Po zakończeniu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków są własnością gminy przez okres 5 lat, licząc od dnia dokonania przez Instytucję Płatniczą ostatecznej płatności realizacji inwestycji, a po upływie 5 lat zostaną przekazane w nieodpłatne użytkowanie właścicielom na rzecz których zostały wybudowane.

Ogólna wartość inwestycji wynosi 1.777.775,14 zł (z czego: 234.800 zł - wpłaty mieszkańców, 1.542,975,14 środki własne Gminy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy wpłaty otrzymane od mieszkańców z tytułu dofinansowania przydomowych oczyszczalni ścieków będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT.
   
2. Czy Gmina ma prawo dokonania korekty deklaracji VAT-7K, jeżeli przez okres realizacji inwestycji, deklaracje VAT składane były z NIP Urzędu Gminy i w jaki sposób?
3. Czy Gmina ma prawo do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur dokumentujących wydatki na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków w okresie od 24 marca 2011 r. do 30 października 2013 r. wystawionych na Gminę z NIP Gminy. Fakt ten miał miejsce w okresie ostatnich 5 lat?
   
4. Czy po 7 latach, z chwilą przekazania przydomowych oczyszczalni ścieków na własność rolników, Gmina będzie musiała zwrócić podatek naliczony od wydatków poniesionych na budowę oczyszczalni ścieków?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad 1. Gmina powinna odprowadzić podatek od wpłat mieszkańców, przeznaczonych na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków.

Ad 2. W związku z niemożliwością wcześniejszego odliczenia podatku VAT, Gmina powinna złożyć korektę, zwłaszcza, że przez wymieniony okres podatek VAT był odprowadzany z NIP Urzędu. Wnioskodawca uważa, że powinien skorygować deklaracje VAT z NIP Gminy.

Ad 3. Gmina nie miała możliwości zwrotu podatku, wynikającego z faktur dokumentujących wydatki na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków, dlatego też należy złożyć korekty do deklaracji za lata 2011-2013.

Ad 4. Gmina nie powinna zwracać podatku naliczonego od wydatków poniesionych na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków, po przekazaniu ich w nieodpłatne użytkowanie mieszkańcom.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl przepisu art. 2 pkt 6 ww. ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE. L. Nr 347, s. 1 ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Zatem wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników ma charakter wyłączenia podmiotowo – przedmiotowego.

Aby to wyłączenie miało miejsce, muszą zostać spełnione dwa warunki:

1. dotyczy wyłącznie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy,
   
2. odnosi się tylko do tych czynności, które związane są z realizacją zadań nałożonych na te podmioty przepisami prawa i do realizacji których zostały one powołane.
   
   

Wyłączenie z grona podatników VAT organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasad konkurencji. Organy władzy publicznej są podatnikami VAT jedynie w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 594 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym).

Ponadto art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123 poz. 858 z późn. zm.) stwierdza że, zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy.

Jednocześnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości porządku w gminach (Dz. U. z 2013 r., poz. 1399 z późn. zm.) stanowi, że właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub, w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniające wymagania określone w przepisach odrębnych; przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, jeżeli nieruchomość jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków spełniającą wymagania określone w przepisach odrębnych.

Z powołanych wyżej przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego wykonuje zadania publiczne określone przepisami prawa. Gmina jest zarejestrowana czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od dnia 11 lipca 2014 r. Natomiast decyzja o nadaniu NIP na Gminę została wydana 15 września 2008 roku. We wcześniejszym okresie tj. od 1998 roku do 2014 roku, jako podatnik VAT zarejestrowany był Urząd Gminy, zgodnie z obowiązującym w tamtym okresie podejściem, uznającym Urząd za podatnika VAT. Czynność zarejestrowania Gminy jako podatnika VAT miała charakter porządkujący. Do 2014 roku gmina nie korzystała z żadnych odliczeń. Deklaracje VAT 7K składane były do Urzędu Skarbowego z NIP Urzędu Gminy, odprowadzając VAT od naliczonych opłat czynszowych oraz od sprzedaży nieruchomości.

Od dnia 24 marca 2011 r. Gmina rozpoczęła realizację zadania inwestycyjnego pn. "Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie Gminy " w jednym etapie. W ramach tego etapu wybudowano 118 przydomowych oczyszczalni ścieków. Inwestycja ta została zakończona w dniu 30 października 2013 r. Pierwsze wydatki poniesione zostały w miesiącu marcu 2011 r. w kwocie 55.352,14 zł. z przeznaczeniem na dokumentację do ww. inwestycji. Zadanie to realizowane było z udziałem środków z Unii Europejskiej w ramach działania "Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej objętego PROW na lata 2007 - 2013" (podatek VAT nie jest kosztem kwalifikowalnym), ze środków własnych budżetu gminy oraz z udziałem pieniężnym mieszkańców. Zostało wyodrębnione odrębne konto na obsługę powyższej inwestycji - gdzie wpływały wpłaty mieszkańców w formie darowizny. W treści przelewu: "Darowizna na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków" w kwocie 2000 zł. Wpłaty te dokonywane były na podstawie zawartych umów cywilno - prawnych z mieszkańcami. W kosztach inwestycji uczestniczyli mieszkańcy (osoby fizyczne), dla których były budowane przydomowe oczyszczalnie ścieków. Wpłaty mieszkańców wprowadzone były do budżetu Gminy z przeznaczeniem na pokrycie kosztów budowy przydomowych oczyszczalni ścieków, w wysokości 234.800 zł. (rok 2011 - 223.500 zł; rok 2012 - 2.000 zł.; rok 2013 – 9.300 zł. Przydomowe oczyszczalnie ścieków są posadowione na działkach będących własnością użytkownika - mieszkańca gminy. Faktury VAT związane z realizacją inwestycji wystawione były na Gminę. Po zakończeniu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków są własnością gminy przez okres 5 lat, licząc od dnia dokonania przez Instytucję Płatniczą ostatecznej płatności realizacji inwestycji, a po upływie 5 lat zostaną przekazane w nieodpłatne użytkowanie właścicielom na rzecz których zostały wybudowane. Ogólna wartość inwestycji wynosi 1.777.775,14 zł (z czego: 234.800 zł - wpłaty mieszkańców, 1.542,975,14 zł. środki własne gminy.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą opodatkowania wpłat otrzymanych od mieszkańców z tytułu dofinansowania przydomowych oczyszczalni ścieków, prawa do dokonania korekty deklaracji VAT-7K, jeżeli przez okres realizacji inwestycji, deklaracje VAT składane były z NIP Urzędu Gminy, prawa do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur dokumentujących wydatki na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków w okresie od 24 marca 2011 r. do 30 października 2013 r. wystawionych na Gminę z NIP Gminy oraz zwrotu odliczonego podatku z chwilą przekazania oczyszczalni użytkownikom.

Należy podkreślić, że aby uznać dane świadczenie za świadczenie odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy dostawcą towarów lub usługodawcą a odbiorcą, a w zamian za wykonanie świadczenia powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem i przekazanym za nie wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest dana czynność, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz dokonującego dostawy lub świadczącego usługę.

Jednocześnie wskazać należy, że czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie. W istocie okoliczność, czy transakcja została dokonana po cenie niższej, czy też wyższej od kosztu świadczenia, nie ma znaczenia dla zakwalifikowania transakcji jako „transakcji odpłatnej” w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, bowiem to ostatnie pojęcie wymaga wyłącznie istnienia bezpośredniego związku między dostawą towarów lub świadczeniem usług, a świadczeniem wzajemnym (wynagrodzeniem) rzeczywiście otrzymanym przez podatnika.

W tym kontekście, w przedmiotowej sprawie należy stwierdzić, że wpłaty mieszkańców pozostają w bezpośrednim związku ze świadczeniem usług realizowanym na rzecz tychże mieszkańców. Wpłaty wnoszone przez osoby fizyczne nie pozostają „w oderwaniu” od czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę – zachodzi więc związek pomiędzy dokonywanymi wpłatami a zobowiązaniem się Wnioskodawcy do wykonania określonych czynności. Należy zauważyć, że we wskazanej sytuacji istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonaniem wpłaty, a zindywidualizowanym świadczeniem Wnioskodawcy na rzecz konkretnego mieszkańca.

W przedmiotowej sprawie czynnością jakiej Gmina dokona na rzecz mieszkańca, biorącego udział w projekcie, będzie budowa przydomowych oczyszczalni ścieków na rzecz mieszkańców, na poczet wykonania której Gmina pobiera określoną w umowie wpłatę.

Mając na uwadze opis sprawy i obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa stwierdzić należy, że wpłaty uiszczane przez mieszkańców z tytułu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków stanowiące konieczny i niezbędny warunek ich wykonania, pozostają w bezpośrednim związku ze świadczeniem usług przez Gminę, która zobowiązała się do realizacji inwestycji pod warunkiem otrzymania wynagrodzenia od mieszkańców. Zatem świadczenia wykonane przez Wnioskodawcę stanowią odpłatne świadczenie usług, które zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie opodatkowania wpłat mieszkańców jest prawidłowe.

Odnosząc się do prawa dokonania korekty deklaracji VAT-7K, jeżeli przez okres realizacji inwestycji deklaracje VAT składane były z NIP Urzędu Gminy i prawa do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur dokumentujących wydatki na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków w okresie od 24 marca 2011 r. do 30 października 2013 r. wystawionych na Gminę z NIP Gminy, należy stwierdzić że zgodnie z art. 81 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613), jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację.

Wskazany przepis statuuje ogólną zasadę, prawo podatnika do korygowania uprzednio złożonych deklaracji. Przy czym, stosownie do art. 3 pkt 5 cyt. ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o deklaracjach – rozumie się przez to również zeznania, wykazy oraz informacje, do których składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci.

Przepis art. 81 § 2 ww. ustawy stanowi, że skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty.

Stosownie do treści art. 81b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, uprawnienie do skorygowania deklaracji:

1. ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej – w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą;
   
2. przysługuje nadal po zakończeniu:
   1. kontroli podatkowej,
      
   2. postępowania podatkowego – w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego.
   
   

W myśl art. 81b § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, korekta złożona w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 1, nie wywołuje skutków prawnych.

Korekta deklaracji ma zatem na celu poprawienie błędu, który został popełniony przy poprzednim jej sporządzeniu i może dotyczyć każdej jej pozycji – o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Skorygowanie deklaracji polega więc na ponownym – poprawnym już – wypełnieniu formularza z zaznaczeniem, że w tym przypadku mamy do czynienia z korektą uprzednio złożonej deklaracji, z wynikającym z przepisu prawa obowiązkiem dołączenia pisemnego uzasadnienia przyczyn korekty. Skorygowana deklaracja zastępuje deklarację złożoną uprzednio.

W tym miejscu należy podkreślić, że przy korekcie deklaracji należy uwzględnić przepisy dotyczące przedawnienia zobowiązania podatkowego. Zgodnie z art. 70 § 1 ww. ustawy, zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Zgodnie z art. 112 ustawy, podatnicy są obowiązani przechowywać ewidencje prowadzone dla celów rozliczania podatku oraz wszystkie dokumenty związane z tym rozliczaniem do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca nie odprowadził podatku od wpłat mieszkańców z przeznaczeniem na pokrycie kosztów budowy przydomowych oczyszczalni ścieków wprowadzonych do budżetu Gminy. Dodatkowo nie odliczył podatku VAT wynikającego z faktur dokumentujących wydatki na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków w okresie od 24 marca 2011 r. do 30 października 2013 r.

W świetle powyższych regulacji prawnych oraz odnosząc się do opisu stanu faktycznego należy stwierdzić, iż wskutek świadczenia przedmiotowych usług bez naliczenia podatku VAT doszło do zaniżenia podatku należnego.

Dodatkowo, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane (art. 86 ust. 1 ustawy) do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie natomiast z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r. kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług, z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Wskazana powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w sytuacji świadczenia czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych VAT.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Ustawodawca umożliwił jednak podatnikom skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, która pozbawia podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Prawo do odliczenia podatku może zostać zrealizowane w terminach określonych w art. 86 ust. 10–13 ustawy o VAT.

Na mocy art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r.) prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-5 oraz ust. 11, 12, 16 i 18.

Stosownie do art. 86 ust. 11 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r.), jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

W myśl art. 86 ust. 13 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r.) jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 11, 12, 16 i 18, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego.

Wskazać tutaj należy, że zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw z dnia 7 grudnia 2012 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 35), do rozliczeń za okresy rozliczeniowe, które upływają w dniu 31 grudnia 2013 r., stosuje się przepisy art. 86 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2014 r.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy stwierdzić należy, że przedmiotowa inwestycja związana jest z wykonywaniem czynności opodatkowanych – budową przydomowych oczyszczalni ścieków – Gmina ma prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków.

Należy wskazać, że w sprawie będącej przedmiotem wniosku, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu zakupów związanych z budową przydomowych oczyszczalni powstało w trakcie realizacji inwestycji tj. w latach 2011 - 2013. Zatem skoro Wnioskodawca nie dokonał odliczenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym wystąpiło prawo do odliczenia podatku naliczonego (art. 86 ust. 1 ustawy) lub w jednym z dwóch okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy) ma prawo dokonać korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, o czym stanowi art. 86 ust. 13 ustawy. Należy podkreślić, że Wnioskodawca może dokonać korekty deklaracji jedynie za ten miesiąc, nie mając wyboru złożenia korekty za kolejne okresy rozliczeniowe.

W tym miejscu zaznaczyć należy, że przy realizacji prawa do odliczenia przeszkodą nie będzie okoliczność, że składane deklaracje były z NIP Urzędu Gminy.

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 11a ust. 1 pkt 1 i 2 powołanej ustawy o samorządzie gminnym, organami gminy są rada gminy i wójt (burmistrz, prezydent miasta). Jak stanowi natomiast art. 11a ust. 3 tej ustawy – ilekroć w ustawie jest mowa o wójcie, należy przez to rozumieć także burmistrza oraz prezydenta miasta. W myśl art. 33 ust. 1 ww. ustawy, wójt wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy.

Jak wynika z powyższego, Urząd Gminy nie jest jednostką organizacyjną w rozumieniu art. 9 ustawy o samorządzie gminnym. Jest wyłącznie zorganizowanym zespołem osób i środków służących do pomocy organowi administracyjnemu.

Urząd Gminy (Miasta) jest jednostką pomocniczą służącą do wykonywania zadań gminy oraz obsługi techniczno-organizacyjnej gminy. Urząd, działając w imieniu gminy, realizuje jej zadania własne. Natomiast zdolność prawną i zdolność do dokonywania czynności prawnych ma wyłącznie gmina. Ustawa o samorządzie gminnym nie przyznaje urzędowi gminy (miasta) statusu jednostki organizacyjnej gminy, ale wyłącznie status aparatu pomocniczego organu gminy (wójta, burmistrza, prezydenta miasta). Tym samym urząd realizując zadania gminy może działać wyłącznie z zachowaniem swego statusu, jako jednostki pomocniczej organu wykonawczego.

Zatem na podstawie przepisów regulujących ustrój gminy oraz przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, to gmina jest podatnikiem podatku od towarów i usług, jako jednostka samorządu terytorialnego, ze względu na przyznaną jej ustawowo osobowość prawną. Natomiast urząd gminy (miasta), realizując zadania spoczywające na samorządowej osobie prawnej, a skutkujące obowiązkiem podatkowym w podatku od towarów i usług, występuje wyłącznie jako aparat pomocniczy, działający w imieniu i na rzecz ww. osoby prawnej.

Z przytoczonych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że nie występuje odrębna od podmiotowości gminy podmiotowość urzędu gminy (miasta). Gmina i urząd nie mogą być odrębnymi (odrębnie zarejestrowanymi) podatnikami podatku od towarów i usług, gdyż są to ściśle ze sobą związane podmioty.

Jak już zaznaczono powyżej, podatnikiem podatku od towarów i usług w stosunku do całej działalności może być wyłącznie Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego, posiadająca osobowość prawną, nie zaś Urząd Gminy (Miasta). Dlatego też tylko Gmina może składać rozliczenia deklaracyjne w podatku od towarów i usług. Urząd nie może być zarejestrowany jako odrębny od gminy podatnik VAT, w związku z czym nie może być uprawniony do składania deklaracji w imieniu własnym (tj. używając własnej nazwy) w ramach realizacji zadań gminy.

Z uwagi na przedstawione okoliczności sprawy oraz obowiązujący w tym zakresie stan prawny należy stwierdzić, że składane przez Urząd Gminy rozliczenia podatku od towarów i usług (do czasu zarejestrowania jako czynnego podatnika Gminy) były/są rozliczeniami Gminy (jak wskazano wyżej Urząd jest wyłącznie zorganizowanym zespołem osób i środków służących do pomocy Gminie). W sprawie nie występuje odrębna od podmiotowości Gminy podmiotowość Urzędu Gminy. Gmina i Urząd nie mogą być odrębnymi (odrębnie zarejestrowanymi) podatnikami podatku od towarów i usług, gdyż są to ściśle ze sobą związane podmioty. Podatnikiem podatku od towarów i usług w stosunku do całej działalności może być wyłącznie Gmina, jako jednostka samorządu terytorialnego, posiadająca osobowość prawną, a nie Urząd. Dlatego też, tylko Gmina może składać rozliczenia deklaracyjne w podatku od towarów i usług. Urząd nie może być zarejestrowany jako odrębny od Gminy podatnik, w związku z czym nie może być uprawniony do składania deklaracji w imieniu własnym (tj. używając własnej nazwy) w ramach realizacji zadań Gminy.

W związku z tym należy uznać, że Gmina będzie miała prawo do złożenia korekty deklaracji VAT–7K do deklaracji złożonej przez Urząd w przypadku wystąpienia zdarzeń gospodarczych wymagających skorygowania rozliczeń z tytułu podatku VAT w okresie, w którym czynnym i zarejestrowanym podatnikiem VAT był Urząd.

W szczególności Gmina będzie miała prawo do złożenia korekty (z podaniem NIP Gminy oraz wskazaniem Gminy jako podatnika VAT) odpowiedniej deklaracji VAT–7K złożonej pierwotnie przez Urząd w przypadku wystąpienia konieczności wykazania podwyższenia kwoty podatku należnego z przyczyn powodujących konieczność skorygowania deklaracji za okres, w którym czynnym i zarejestrowanym podatnikiem VAT był Urząd.

Ponadto Gmina będzie miała prawo do złożenia korekty (z podaniem NIP Gminy oraz wskazaniem Gminy jako podatnika VAT) odpowiedniej deklaracji VAT–7K złożonej pierwotnie przez Urząd w przypadku wystąpienia konieczności zwiększenia kwoty podatku naliczonego odnoszącego się do okresu, w którym czynnym i zarejestrowanym podatnikiem VAT był Urząd.

Organ dokonał niniejszego rozstrzygnięcia, biorąc pod uwagę nierozerwalne i niepodzielne powiązania podmiotowe Gminy i Urzędu Gminy, działającego w imieniu i na rzecz Gminy.

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że art. 88 ustawy nie przewiduje braku prawa do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktury VAT zawierającej błędne oznaczenie nabywcy (oczywiście w sytuacji, gdy faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze). Dlatego też stwierdzić należy, że w sytuacji jeżeli błąd na fakturze wystawionej i otrzymanej przez Gminę dotyczy omyłkowego wskazania:

1. Urzędu jako nabywcy, przy jednoczesnym wskazaniu numeru NIP Urzędu,
   
2. Urzędu jako nabywcy, przy jednoczesnym wskazaniu numeru NIP Gminy,
   
3. Gminy jako nabywcy, przy jednoczesnym wskazaniu numeru NIP Urzędu,
   
   - Gmina ma prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przesłanek wynikających z art. 86 ust. 1 i art. 90 ust. 3 ustawy, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 88 ustawy, jednakże nie później niż przed upływem 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego.
   
   

Nadmienia się, że w przypadku udokumentowania zakupu fakturą VAT zawierającą wskazanie błędnego oznaczenia nabywcy, zasadnym jest co do zasady skorygowanie tych błędów, co jednak nie uniemożliwia dokonania odliczenia podatku naliczonego na zasadach i w terminach wskazanych przepisami prawa. W przepisie art. 88 nie wskazano bowiem, że takie nieprawidłowości stanowią o braku prawa do odliczenia.

Z opisu sytuacji wynika, że po zakończeniu budowy, przydomowe oczyszczalnie ścieków są własnością Gminy przez okres 5 lat, licząc od dnia dokonania przez Instytucję Płatniczą ostatecznej płatności realizacji inwestycji, a po upływie 5 lat zostaną przekazane w nieodpłatne użytkowanie właścicielom na rzecz których zostały wybudowane.

Powyższe oznacza, że przeniesienie przez Gminę własności przydomowych oczyszczalni ścieków będzie konsekwencją wskazanego odpłatnego świadczenia usług. Transakcja przekazania przydomowych oczyszczalni ścieków na własność rolników po 7 latach, nie będzie stanowić odrębnej czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, ale będzie stanowić element całościowej usługi świadczonej przez Gminę na rzecz mieszkańców i Gmina nie będzie musiała zwracać podatku naliczonego od wydatków poniesionych na budowę oczyszczalni ścieków.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy w zakresie:

opodatkowania podatkiem VAT wpłat otrzymanych od mieszkańców z tytułu dofinansowania budowy przydomowych oczyszczalni ścieków, korekty deklaracji VAT-7K w zakresie podatku należnego od wpłat mieszkańców z tytułu dofinansowania przydomowych oczyszczalni ścieków oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego za lata 2011 – 2013, oraz braku obowiązku zwrotu podatku naliczonego, wcześniej odliczonego w związku z budową tych oczyszczalni - jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.