2014.12.08 - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB1/415-930/14/MR
z 8 grudnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 10 września 2014 r. (data wpływu 12 września 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych:

w zakresie skutków podatkowych konwersji obligacji na udziały (pyt. nr 2) – jest prawidłowe,
w zakresie skutków podatkowych nabycia i wykupu obligacji oraz ustalenia dochodu z tytułu zbycia udziałów wydanych w ramach wykupu obligacji (pyt. nr 1 i 3) – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych konwersji obligacji na udziały, nabycia i wykupu obligacji oraz ustalenia dochodu z tytułu zbycia udziałów wydanych w ramach wykupu obligacji.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski i podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (polski rezydent podatkowy). Wnioskodawca posiada różne inwestycje, w tym udziały w spółce kapitałowej („Spółka”/„Emitent”). Wnioskodawca planuje nabyć obligacje zamienne wyemitowane przez Spółkę („Obligacje”). Wnioskodawca nabędzie Obligacje w zamian za wierzytelność wobec strony trzeciej („Wierzytelność”). Wnioskodawca przekaże Wierzytelność Spółce w dniu, kiedy Wnioskodawca obejmie Obligacje. Wartość rynkowa Obligacji Spółki - w dniu emisji Obligacji/dniu objęcia Obligacji przez Wnioskodawcę - będzie odpowiadać wartości rynkowej Wierzytelności przekazanej Spółce (z kolei wartość nominalna Obligacji będzie wyższa - Obligacje będą emitowane z dyskontem). W konsekwencji, wartość majątku Wnioskodawcy nie ulegnie zmianie (nie zwiększy się) do dnia wykupu Obligacji. Zgodnie z umową emisyjną, Spółka wykupi Obligacje w terminie wykupu (wskazanym w umowie). Celem przedmiotowej transakcji jest uzyskanie przez Wnioskodawcę (w ramach wykupu Obligacji przez Spółkę) korzyści przewyższającej wartość rynkową Wierzytelności, która, zostanie przez Wnioskodawcę przekazana Spółce tytułem zapłaty za przedmiotowe Obligacje (tj. realizacja zysku). Zgodnie z warunkami emisji, ww. korzyści obejmą:

środki pieniężne wydane przez Spółkę z tytułu wykupu Obligacji; albo
udziały Spółki (zgodnie z warunkami emisji Wnioskodawca otrzyma udziały w Spółce, dalej: „Udziały”).

W konsekwencji, w dniu wykupu Obligacji przez Spółkę, Wnioskodawca otrzyma środki pieniężne i Udziały (proporcje pomiędzy ilością środków pieniężnych i Udziałów będą zależeć m.in. od wyników ekonomicznych Spółki). Wnioskodawca zamierza następnie zbyć Udziały otrzymane od Spółki aby otrzymać gotówkę.

Wnioskodawca informuje, że wartość majątku (Udziałów i środków pieniężnych) otrzymanego w momencie wykupu Obligacji przewyższa wartość rynkową Obligacji z dnia ich objęcia. W konsekwencji, majątek Wnioskodawcy zwiększy się w momencie wykupu Obligacji.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Jak należy ustalić dochód Wnioskodawcy związany z nabyciem i późniejszym wykupem Obligacji przez Spółkę?
Czy Wnioskodawca będzie zobowiązany wykazać dochód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (podlegający opodatkowaniu) z tytułu konwersji Obligacji na Udziały - tj. czy Wnioskodawca powinien zadeklarować dochód podlegający opodatkowaniu z tytułu objęcia Udziałów emitowanych przez Spółkę w ramach wykupu Obligacji?
Jak należy ustalić dochód Wnioskodawcy z tytułu zbycia Udziałów Spółki wydanych Wnioskodawcy w ramach wykupu Obligacji przez Spółkę?

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z nabyciem oraz wykupem Obligacji Wnioskodawca powinien wykazać przychód o wartości środków pieniężnych otrzymanych od Spółki w ramach wykupu Obligacji. Zdaniem Wnioskodawcy, nabycie Obligacji (w sposób opisany powyżej) oraz objęcie Udziałów Spółki (w ramach wykupu Obligacji) nie będzie związane z powstaniem przychodu w rozumieniu Ustawy o PIT.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 Ustawy o PIT, opodatkowaniu PIT podlegają wszelkiego rodzaju dochody. Na podstawie art. 9 ust. 2 Ustawy o PIT, dochodem (z określonego źródła przychodów) jest - co do zasady - nadwyżka sumy przychodów (z danego źródła) nad kosztami ich uzyskania.

Ogólne zasady określone w art. 9 Ustawy o PIT ulegają dalszemu uszczegółowieniu na podstawie m.in. art. 10 - zgodnie z którym źródłem przychodów są m.in. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych (innych niż wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 8) oraz:

art. 17 ust. 1 pkt 3 - zgodnie, z którym za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki (dyskonto) od papierów wartościowych; a także
art. 17 ust. 1 pkt 6 - należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych. Zgodnie z art. 30b ust. 1 pkt 4 - od dochodów uzyskanych - tj. należnych lub faktycznie otrzymanych - z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) podatek dochodowy wynosi 19%. Na podstawie art. 30b ust. 2 pkt 4, dochodem jest różnica między suma przychodów uzyskanych - tj. należnych lub faktycznie otrzymanych - z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) a kosztami uzyskania przychodów - tj. kosztami objęcia udziałów (akcji) będących przedmiotem sprzedaży.

Powyższe przepisy określają zatem jak ustalić dochód z Obligacji (art. 17 ust. 1 pkt 3) oraz kiedy taki dochód powstaje (art. 17 ust. 1 pkt 6).

Zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, w zamian za przekazanie Wierzytelności Spółce, Wnioskodawca otrzyma Obligacje (zamienne) - tj. formę wierzytelności (Wnioskodawcy wobec Spółki; dochód z Obligacji będzie należny w terminie wykupu). W ramach wykupu Obligacji Wnioskodawca otrzyma:

środki pieniężne - Spółka wypłaci Wnioskodawcy środki pieniężne w dniu wykupu Obligacji;
Udziały Spółki - w dniu wykupu Obligacji, Spółka dokona emisji Udziałów m.in. na rzecz Wnioskodawcy.

Tak jak wspominano, proporcje pomiędzy ilością otrzymanych Udziałów a ilością otrzymanych środków pieniężnych będą zależeć od wyników ekonomicznych Spółki za okres od momentu emisji obligacji do momentu wykupu Obligacji. Wnioskodawca będzie mógł domagać się spłaty środków pieniężnych lub emisji Udziałów (spłaty wierzytelności wynikającej z Obligacji) w terminie wykupu. Oznacza to, że dopiero w terminie wykupu, przychód Wnioskodawcy będzie można uznać za należny (Spółka nie będzie zobowiązana do żadnych świadczeń na rzecz Wnioskodawcy przed terminem wykupu Obligacji). Należy zatem przyjąć, że w terminie wykupu Obligacji Wnioskodawca powinien wykazać przychód o wartości odpowiadającej kwocie środków pieniężnych wydanych Wnioskodawcy przez Spółkę. Wnioskodawca zauważa, że jego stanowisko (odnośnie momentu uzyskania przychodu/dochodu z wierzytelności - m.in. Obligacji) zostało potwierdzone w licznych wyrokach sądów administracyjnych i interpretacjach prawa podatkowego wydanych przez Ministra Finansów - m.in. w następujących interpretacjach prawa podatkowego:

Interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 21 sierpnia 2012 r. (sygn. IBPBI/2/423-575/12/AK) - „W myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 updop, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze (...). Zgodnie z treścią tego przepisu, przychodem z tytułu windykacji we własnym zakresie nabytych wcześniej wierzytelności są otrzymane pieniądze, czyli każda kwota zapłacona przez dłużnika (...) Jak już wyżej wskazano, wydatki z tytułu nabycia wierzytelności od cedenta, stanowią koszt uzyskania przychodów w momencie uzyskania przychodu, tj. w dacie otrzymania należności od dłużnika. Wskazać bowiem należy, iż dopiero w tym momencie poniesione wydatki pozostają w związku z uzyskanym przychodem”;
Interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (z dnia 17 marca 2014 r., sygn. ILPB1/415-1389/13-4/IM) - „Spłata wierzytelności nabytych w wyniku rozwiązania spółki jawnej wygeneruje u Wnioskodawcy przychód. Przychodem w takim przypadku będzie uiszczona przez dłużnika kwota wierzytelności. W konsekwencji zatem u nabywcy wierzytelności przychód powstaje w dacie faktycznego otrzymania należności od dłużnika wierzytelności”.
Interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (z dnia 17 marca 2014 r., sygn. ILPB1/415-393/13-2/IM) – „Spłata wierzytelności pożyczkowych stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, stosownie do art. 9 ust. 1 ww. ustawy. Zatem stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej skutków podatkowych otrzymania spłaty wierzytelności z tytułu udzielonych pożyczek otrzymanych w wyniku likwidacji spółki jawnej należało uznać za nieprawidłowe. Tut. Organ wskazuje, że przychodem w takim przypadku jest uiszczona przez dłużnika kwota wierzytelności. W konsekwencji, u nabywcy wierzytelności przychód powstaje w dacie faktycznego otrzymania należności od dłużnika z tej wierzytelności”.
Postanowienie Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 30 marca 2006 r. (sygn. 1471/DPD1/423-2/06/KK) - „Spółka stoi na stanowisku, iż kwota dyskonta obligacji powinna zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w momencie wykupu obligacji. Powołuje się przy tym na treść art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku, dochodowym od osób prawnych, dotyczącego zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odsetek od kredytów. Zdaniem Strony analogiczna sytuacja występuje w przypadku wykupu obligacji. Spółka przytacza ponadto treść pisma Ministerstwa Finansów z dnia 2 października 1995 r. sygn. PO 4/MS-722-608/95. Dotyczy ono momentu powstania przychodów z dłużnych instrumentów finansowych. Ministerstwo wyjaśnia, iż momentem powstania przychodu w przypadku m. in. obligacji jest data faktycznie zrealizowanego dyskonta”.

Wnioskodawca uważa, że przychód Wnioskodawcy związany z nabyciem i późniejszym wykupem Obligacji (do momentu wykupu Obligacji) będzie równy wyłącznie kwocie pieniężnej otrzymanej od Spółki z tytułu Wykupu Obligacji. Zasady opodatkowania konwersji Obligacji na Udziały (oraz późniejszej odsprzedaży Udziałów) są przedmiotem pytania nr 2 i 3.

Wnioskodawca zauważa dodatkowo, że do dnia wykupu Obligacji nie będzie znana wartość należnego Wnioskodawcy świadczenia - stąd Wnioskodawca nie może, w sposób prawidłowy, skalkulować dochodu związanego z nabyciem i późniejszym wykupem Obligacji przed dniem ich wykupu (proporcje pomiędzy ilością środków pieniężnych i ilością Udziałów objętych przez Wnioskodawcę w ramach wykupu nie będą Wnioskodawcy znane). Do dnia wykupu, Wnioskodawca nie będzie znał wartości ani rodzaju świadczenia otrzymanego od Emitenta - i nie będzie mógł wyliczyć zobowiązania podatkowego. Wyliczając zobowiązanie podatkowe na dzień objęcia obligacji, Wnioskodawca mógłby narazić się na sankcję z tytułu nieprawidłowego wyliczenia zobowiązania podatkowego - zgodnie z ogólną zasadą odpowiedzialności podatników zawartą w art. 26 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 - Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2012, poz. 749), podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki.

Powyższe rozumowanie znajduje odzwierciedlenie m.in. w orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 października 2010 r. (sygn. akt. II FS 1047/09): „Rzecz bowiem w tym, że ostateczna wartość certyfikatów inwestycyjnych powstaje (doznaje konkretyzacji) jak trafnie przyjął sąd administracyjny I instancji - na drugim etapie procesu inwestycyjnego (...) w momencie wniesienia udziałów/papierów wartościowych do funduszu inwestycyjnego zamkniętego, inwestor nie uzyskuje automatycznie realnego przysporzenia trwale powiększającego jego aktywa”. W cytowanym powyżej orzeczeniu sądy obu instancji wskazały, iż przychodem jest „trwałe realne powiększenie majątku podatnika, czy to poprzez włączenie do tego majątku określonych wartości, czy też poprzez wyłączenie z tego majątku zobowiązań”.

Tym samym, Wnioskodawca przyjmuje, że w związku z nabyciem i późniejszym wykupem Obligacji powinien wykazać przychód podatkowy w wysokości odpowiadającej (wyłącznie) wartości środków pieniężnych otrzymanych od Spółki w ramach wykupu Obligacji.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy, momentem powstania przychodu dla Wnioskodawcy nie będzie moment objęcia Udziałów (w efekcie konwersji Obligacji) - gdyż konwersja Obligacji na Udziały nie niesie ze sobą trwałego (i dającego się określić) przysporzenia majątkowego dla Wnioskodawcy.

Jak wynika z treści art. 10 ust. 1 pkt 7 Ustawy o PIT źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c. Jednocześnie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a doprecyzowuje, że za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się w szczególności należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych.

Zdaniem Wnioskodawcy, powyższe przepisy nie znajdą zastosowania, gdyż (w ramach wykupu) nie dojdzie do odpłatnego zbycia obligacji przez Wnioskodawcę.

Brak powstania przychodu na moment konwersji udziałów

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że konwersja Obligacji zamiennych na Udziały nie nosi znamion zbycia (przeniesienia własności) oraz nie ma ono też odpłatnego (brak spełnienia drugiej przesłanki).

Po pierwsze zdaniem Wnioskodawcy, pojęcia „zbycie” nie można utożsamiać z pojęciem „wykupu” obligacji przez Emitenta. Różnica pomiędzy tymi pojęciami jest ewidentna i wynika z przepisów Ustawy o PIT. Pojęcia te są również rozłączne na gruncie języka polskiego - zbycie następuje na rzecz podmiotu trzeciego, zaś wykupienie oznacza przeniesienia określonego prawa z powrotem na ten podmiot, który pierwotnie nim dysponował. Wykupienie jest więc kwalifikowanym rodzajem zbycia, gdyż nastąpić może tylko przez pierwotnego dysponenta.

Wnioskodawca pragnie zwrócić uwagę, że powyższa konkluzja znajduje również odzwierciedlenie w orzecznictwie sądów administracyjnych - m.in. w prawomocnych wyrokach:

Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 28 października 2009 r., sygn. akt III Sa/Wa 628/09 – „W niniejszej sprawie nie mamy do czynienia (na etapie wykupu obligacji przez Bank) ze zbyciem papierów wartościowych przez Skarżącego, zatem art. 17 ust. 1 punkt 6 lit. a) ustawy nie będzie miał po prostu zastosowania (...) Sąd podziela zatem stanowisko Skarżącego, że podlegający opodatkowaniu przychód powstanie - zgodnie z art. 17 ust. 1 punkt 6 lit. a) ustawy - dopiero w chwili zbycia papierów wartościowych, tj. akcji, na rzecz podmiotów trzecich. Dopiero wtedy zrealizuje się hipoteza tego przepisu”.;
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 10 października 2009 r., sygn. akt III Sa/Wa 521/11 - „Zdaniem Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę należało zważyć, że otrzymanie akcji w sposób nieodpłatny samo w sobie, na dzień otrzymania nie rodzi korzyści majątkowych po stronie otrzymującego. Korzyści majątkowe wynikającego z tego faktu wystąpią w przypadku sprzedaży akcji, otrzymania dywidendy przypadającej na otrzymane akcje, zbycia prawa poboru związanego z otrzymanymi akcjami, związanego z akcjami udziału w majątku zlikwidowanej spółki. Wszystkie te zdarzenia wymienione są w art. 17 ust. 1 jako źródło przychodu z kapitałów pieniężnych, co oznacza że ich wystąpienie skutkować będzie powstaniem po stronie podatnika przychodu z tego źródła. Zatem za uprawnione należy uznać stwierdzenie, że wszelkie korzyści ekonomiczne związane z nabyciem akcji w tym, także nabyciem nieodpłatnym lub częściowo odpłatnym poddane zostaną opodatkowaniu w momencie uzyskania przychodów wskazanych w art. 17 ust. 1 u.p.d.o.f. Wynika to z ekonomicznych cech akcji jako składnika majątku podatnika. Uzyskanie tego składnika samo w sobie nie rodzi korzyści po stronie podatnika, dopiero inne zdarzenia związane z akcjami (sprzedaż akcji, prawa pobory, dywidenda, udział w majątku likwidowanej spółki) dają podatnikowi przychód w sensie ekonomicznym”.
Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 kwietnia 2011 r., sygn. akt II FSK 2176/09 - interes podatkobiorcy uwzględniony i zabezpieczony natomiast zostanie systemowo poprzez opodatkowanie zbycia tych akcji, albowiem, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a u.p.d.o.f, stanowi ono podstawę powstania opodatkowanego przychodu z kapitałów pieniężnych (...) Samo objęcie akcji poniżej ich wartości rynkowej oznacza jedynie, że wartość obejmowanych akcji jest poniżej ich wartości rynkowej w dniu ich objęcia. Wartość akcji z dnia objęcia jest jednak tylko wyceną wartości akcji, która się zmienia wraz ze zmianą kursu akcji”.

Po drugie, konwersja nie nosi znamion odpłatności - tzn. Wnioskodawca nie otrzymuje za Obligacje pieniędzy stanowiących środek płatniczy lub ekwiwalentu pieniędzy.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że skoro:

konwersja obligacji na Udziały (tj. wykupienie obligacji przez Emitenta) nie stanowi zbycia papierów wartościowych,
Udziały, jakie otrzyma wskutek konwersji obligacji nie stanowią polskiego (lub zagranicznego) pieniądza ani też wartości dewizowej,

w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie dokonuje on odpłatnego zbycia obligacji na rzecz Emitenta. W konsekwencji, na moment konwersji obligacji nie powstanie przychód podatkowy dla Wnioskodawcy.

Powstanie przychodu na moment zbycia udziałów

Mając na względzie powyższe, opodatkowanie dochodów Wnioskodawcy z tytułu Inwestycji (tj. w związku z nabyciem Obligacji, wykupem Obligacji poprzez emisję Udziałów oraz późniejszym zbyciem Udziałów) nastąpi dopiero w momencie odpłatnego zbycia przez niego Udziałów objętych w ramach konwersji obligacji (tj. w momencie, w którym nastąpi trwałe, realne powiększenie majątku Wnioskodawcy). Podatek zostanie obliczony zgodnie z dyspozycją art. 30b ust. 2 Ustawy.

Zdaniem Wnioskodawcy, przeciwna konkluzja prowadziłaby w efekcie do podwójnego opodatkowania tego samego dochodu (pierwszy raz na etapie objęcia Udziałów w skutek konwersji, drugi zaś na moment zbycia Udziałów przez Wnioskodawcę). Wnioskodawca pragnie zwrócić uwagę, że powyższa konkluzja znajduje również odzwierciedlenie w orzecznictwie sądów administracyjnych - m.in. w cytowanym już wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 października 2011 r., sygn. akt II FSK 1047/09 - „Wypada zgodzić się z poglądem, że stosownie do wypracowanych w orzecznictwie sądowym i w doktrynie ustaleń, przychodem jest tylko takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały (definitywne), a przez to - prawnie uchwytny. Zawarte w skardze kasacyjnej wywody zdają się w sposób oczywisty ignorować tę prawdę, bowiem wynika z nich, że przychodem byłoby także otrzymane w ramach pierwszego etapu inwestycji przysporzenie o charakterze potencjalnym, nieskonkretyzowanym (niewymierne) (...) Trzeba również zdawać sobie sprawę z prawnopodatkowych konsekwencji zaaprobowania stanowiska Ministra Finansów (...) Jego akceptacja prowadziłaby w prostej linii do dopuszczenia podwójnego opodatkowania tego samego dochodu”.

Ad. 3

Zdaniem Wnioskodawcy, z tytułu zbycia Udziałów, Wnioskodawca powinien wykazać dochód o wartości odpowiadającej różnicy pomiędzy:

nominalną wartością wierzytelności, które Wnioskodawca przekaże Spółce w zamian za Obligacje; a
przychodem (ceną wynikającą z umowy sprzedaży z tytułu zbycia Udziałów.

Zgodnie z art. 30 b Ustawy o PIT, dochód Wnioskodawcy z tytułu zbycia Udziałów stanowi różnicę pomiędzy sumą przychodów uzyskanych ze zbycia Udziałów (tj. ceny sprzedaży Udziałów) a kosztami uzyskania przychodów określonymi zgodnie z art. 22 ust 1f (w przypadku objęcia udziałów w zamian za wkład niepieniężny) lub art. 23 ust. 1 pkt 38 (w przypadku objęcia udziałów za wkład pieniężny lub nabycia tych udziałów) Ustawy o PIT.

Wnioskodawca nie obejmie udziałów w zamian za wkład niepieniężny (w związku z emisją Udziałów Wnioskodawca nie dokona wniesienia wkładu niepieniężnego na kapitał zakładowy Spółki). W związku z tym, Wnioskodawca uważa, że koszty uzyskania przychodu powinno się określić w oparciu o art. 23 ust. 1 pkt 38 Ustawy o PIT. W konsekwencji należy ustalić kwotę wydatków, jakie Wnioskodawca poniósł na nabycie Obligacji.

Wnioskodawca przyjmuje, że wartość wydatków Wnioskodawcy na nabycie Obligacji powinna odpowiadać kwocie głównej Wierzytelności - tj. nominalnej wartości Wierzytelności (kwota główna przekazana dłużnikowi, nie będzie nigdy Wnioskodawcy zwrócona). Zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, wartość przychodu Wnioskodawcy z tytułu zbycia Udziałów przekroczy wartość środków pieniężnych otrzymanych w związku z nabyciem Obligacji (ustalonym w sposób opisany powyżej) zbycie Udziałów będzie zatem związane z powstaniem dochodu w rozumieniu Ustawy o PIT - a w konsekwencji z powstaniem zobowiązania podatkowego Wnioskodawcy.

Wnioskodawca zauważa również, że kwota odsetek związanych z Wierzytelności główną (o ile takie odsetki będą na Wierzytelności naliczone) nie będzie mogła stanowić kosztu uzyskania przychodu dla Wnioskodawcy. Zdaniem Wnioskodawcy, część odsetkowa Wierzytelności nie była związana z koniecznością ponoszenia wydatków przez Wnioskodawcę. Z tej przyczyny, Wnioskodawca nie powinien zaliczać wartości części odsetkowej Obligacji do kosztów uzyskania przychodów.

W zakresie kosztów nabycia Wnioskodawca zastosował wykładnię zgodną ze stanowiskiem Ministra Finansów wynikającymi z interpretacji prawa podatkowego nr ILPB1/415-912/12-2/AMN.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego:

w zakresie skutków podatkowych konwersji obligacji na udziały (pyt. nr 2) – jest prawidłowe,
w zakresie skutków podatkowych nabycia i wykupu obligacji oraz ustalenia dochodu z tytułu zbycia udziałów wydanych w ramach wykupu obligacji (pyt. nr 1 i 3) – jest nieprawidłowe.

Jak stanowi art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy źródłami przychodów są: kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Zgodnie z brzmieniem art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki (dyskonto) od papierów wartościowych.

Należy podkreślić, że w rozumieniu art. 5a pkt 12 ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o dyskoncie - oznacza to różnicę między kwotą uzyskaną z wykupu papieru wartościowego przez emitenta a wydatkami poniesionymi na nabycie papieru wartościowego na rynku pierwotnym lub wtórnym, a w przypadku nabycia papieru wartościowego w drodze spadku lub darowizny - różnicę między kwotą uzyskaną z wykupu a wydatkami poniesionymi przez spadkodawcę lub darczyńcę na nabycie tego papieru wartościowego.

Według art. 30a ust. 1 pkt 2 ww. ustawy od uzyskanych dochodów (przychodów) z odsetek i dyskonta pobiera się 19 % zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Na mocy art. 30a ust. 6 ustawy zryczałtowany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1-4 oraz pkt 6, 8 i 9, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 5 pkt 1 i 4, ust. 5a, 5d i 5e.

Jak stanowi art. 41 ust. 4 ustawy płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a, 13 i 14 oraz art. 30a ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 4d, 5 oraz 10.

Opis zdarzenia przyszłego wskazuje, że Wnioskodawca planuje nabyć obligacje zamienne wyemitowane przez Spółkę („Obligacje”). Wnioskodawca nabędzie Obligacje w zamian za wierzytelność wobec strony trzeciej („Wierzytelność”). Wnioskodawca przekaże Wierzytelność Spółce w dniu, kiedy Wnioskodawca obejmie Obligacje. Wartość rynkowa Obligacji Spółki - w dniu emisji Obligacji/dniu objęcia Obligacji przez Wnioskodawcę - będzie odpowiadać wartości rynkowej Wierzytelności przekazanej Spółce (z kolei wartość nominalna Obligacji będzie wyższa - Obligacje będą emitowane z dyskontem). Zgodnie z umową emisyjną, Spółka wykupi Obligacje w terminie wykupu (wskazanym w umowie). Celem przedmiotowej transakcji jest uzyskanie przez Wnioskodawcę (w ramach wykupu Obligacji przez Spółkę) korzyści przewyższającej wartość rynkową Wierzytelności, która, zostanie przez Wnioskodawcę przekazana Spółce tytułem zapłaty za przedmiotowa Obligacje (tj. realizacja zysku). Zgodnie z warunkami emisji, ww. korzyści obejmą:

środki pieniężne wydane przez Spółkę z tytułu wykupu Obligacji; albo
udziały Spółki (zgodnie z warunkami emisji Wnioskodawca otrzyma udziały w Spółce, dalej: „Udziały”).

Odnosząc powyżej przytoczone regulacje prawa w odniesieniu do przedstawionego zdarzenia przyszłego trzeba wskazać, że zasady emisji, zbywania, nabywania i wykupu obligacji określa ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach (Dz. U. z 2014 r., poz. 730). Stosownie do przepisu art. 4 ust. 1 tej ustawy obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Świadczeniem tym jest wykup obligacji.

W przypadku gdy świadczenie to ma charakter pieniężny nabycie obligacji przez inwestora oznacza, że emitent obligacji staje się dłużnikiem nabywcy i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia pieniężnego w określonym terminie wykupu. Emitent zobowiązuje się również do wypłaty nabywcy należnej kwoty odsetek lub dyskonta za powierzone pieniądze.

Przepis art. 20 ust. 1 tej ustawy stanowi, że o ile statut spółki tak stanowi, spółka może emitować obligacje uprawniające do objęcia akcji emitowanych przez spółkę w zamian za te obligacje, zwane dalej „obligacjami zamiennymi”.

W komentarzach i piśmiennictwie akcentuje się, że uregulowane w art. 20 ustawy o obligacjach obligacje zamienne należą do kategorii tzw. pożyczek zamiennych. Instrument ten łączy w sobie cechy długu i akcji. Jego cechą charakterystyczną jest przyznanie wierzycielowi (obligatariuszowi) prawa zamiany posiadanych obligacji na akcje spółki będącej emitentem tych obligacji, w terminie i na zasadach określonych w warunkach emisji.

Natomiast emitent (dłużnik) wykonuje ciążące na nim zobowiązanie przez spełnienie jednego z dwóch świadczeń podstawowych: pieniężnego (zapłata oznaczonej sumy pieniężnej) lub niepieniężnego (zamiana obligacji na akcje) zależnie od żądania obligatariusza (wierzyciela) zgłoszonego w określonym terminie. Zobowiązanie emitenta z tytułu emisji obligacji zamiennych stanowi zatem sui generis zobowiązanie przemienne, do którego należy stosować art. 365 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014, poz. 121). Komentatorzy akcentują tu, że konstrukcję tę, której źródłem jest najczęściej czynność prawna, ale może być także przepis prawny, cechuje jedność stosunku obligacyjnego przy wielości świadczeń.

Powracając na grunt przepisów podatkowych należy stwierdzić, że w zaprezentowanym zdarzeniu przyszłym w przypadku wykupu obligacji przez emitenta – realizowanego w sposób pieniężny jak również niepieniężny – przychód stanowić będzie dyskonto. Dyskonto jest różnicą między kwotą wykupu obligacji a wydatkami na ich nabycie. Obligacja z dyskontem – wskazana we wniosku – to obligacja tzw. zerokuponowa, inwestor obejmuje ją poniżej wartości nominalnej a w terminie zapadalności emitent wykupuje ją w cenie nominalnej. Różnica stanowi zysk inwestora.

W związku z powyższym podatek od przychodu z dyskonta będzie obliczany od różnicy między kwotą uzyskaną tytułem wykupu odpowiadającą zarówno wartości otrzymanych środków pieniężnych jak i wartości udziałów Spółki (proporcja zależna od wyników ekonomicznych spółki), tj. wartości zrealizowanej wierzytelności jaką miał Wnioskodawca względem emitenta obligacji a wydatkami na nabycie obligacji czyli w tym konkretnym przypadku wydatkami na nabycie wierzytelności, za którą nabył obligacje.

Natomiast podzielić trzeba pogląd Wnioskodawcy odnośnie do skutków podatkowych konwersji obligacji na udziały.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.

W tym miejscu wskazać należy, że pojęcia „zbycie” nie można utożsamiać z „wykupieniem” obligacji przez emitenta. Różnica pomiędzy tymi pojęciami jest ewidentna nie tylko po analizie stosownych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (skoro ustawa używa tych dwóch pojęć, to nie mogą one oznaczać tego samego), ale różnica ta jest widoczna już na gruncie językowym – zbycie następuje na rzecz podmiotu trzeciego, zaś wykupienie oznacza przeniesienia określonego prawa z powrotem na ten podmiot, który pierwotnie nim dysponował. Wykupienie jest więc kwalifikowanym rodzajem zbycia, gdyż nastąpić może tylko przez pierwotnego dysponenta. Skoro więc w omawianym przypadku nie dochodzi do „zbycia” a jedynie „wykupienia” obligacji to po stronie posiadacza tych obligacji nie może dojść do powstania przychodu, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podlegający opodatkowaniu przychód powstanie – zgodnie z art. 17 ust. 1 punkt 6 lit. a) ustawy – dopiero w chwili zbycia udziałów (akcji), na rzecz podmiotów trzecich. Dopiero wtedy zrealizuje się hipoteza ww. przepisu.

Zamiana przedmiotowych obligacji na udziały Spółki nie ma również ¬– w warunkach opisanych we wniosku – charakteru objęcia udziałów w zamian za wkład niepieniężny.

W konsekwencji zgodzić się należy z Wnioskodawcą, że w wyniku konwersji obligacji zamiennych na udziały Spółki nie powstanie przychód dla celów podatkowych.

Z kolei, w kwestii odpłatnego zbycia udziałów Spółki wydanych w ramach wykupu obligacji stwierdza się, że w myśl art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Stosownie do treści art. 30b ust. 2 pkt 4 ww. ustawy, dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f oraz art. 23 ust. 1 pkt 38.

W przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce objętych w zamian za wkład niepieniężny, na dzień zbycia tych udziałów (akcji), koszt uzyskania przychodów ustala się w wysokości:

określonej zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 9 albo 9a - jeżeli przedmiotem wkładu są udziały (akcje) objęte w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część;
przyjętej dla celów podatkowych wartości składników przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wynikającej z ksiąg i ewidencji, o których mowa w art. 24a ust. 1, określonej na dzień objęcia tych udziałów (akcji), nie wyższej jednak niż wartość tych udziałów (akcji) z dnia ich objęcia, określona zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 9 albo 9a (art. 22 ust. 1f ww. ustawy).

Przepis ten nie ma jednak zastosowania w przypadku, gdyż w opisanym zdarzeniu przyszłym nie miało miejsce objęcie udziałów w zamian za wkład niepieniężny.

Stosownie do treści art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

W świetle powyższego kosztami uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółkach kapitałowych mogą być wydatki faktycznie poniesione na nabycie (objęcie) tych udziałów.

W przypadku zatem odpłatnego zbycia przez Wnioskodawcę udziałów w Spółce otrzymanych w ramach wykupu obligacji dochodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych będzie różnica między przychodem uzyskanym z tytułu odpłatnego zbycia udziałów a kosztami uzyskania przychodów ustalonymi zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy. Kosztem uzyskania przychodów będzie wartość wierzytelności z tytułu wykupu obligacji jaką posiada Wnioskodawca względem Spółki w części proporcjonalnie przypadającej na otrzymane udziały. Innymi słowy koszt podatkowy stanowić będzie wartość udziałów odpowiadająca wartości świadczenia niepieniężnego uzyskanego przez Wnioskodawcę w wyniku wykupu obligacji zamiennych.

Reasumując:

przychód, który uzyska Wnioskodawca z wykupu przez emitenta obligacji należy traktować jako dyskonto opodatkowane zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 2 ustawy. Przy czym przez dyskonto w tym wypadku – wbrew stanowisku Wnioskodawcy – należy rozumieć jako różnicę między kwotą uzyskaną tytułem wykupu odpowiadającą zarówno wartości otrzymanych środków pieniężnych jak i wartości udziałów Spółki (proporcja zależna od wyników ekonomicznych spółki), tj. wartość zrealizowanej wierzytelności jaką miał Wnioskodawca względem emitenta obligacji a wydatkami na nabycie obligacji czyli w tym konkretnym przypadku wydatkami na nabycie wierzytelności, za którą nabył obligacje;
w związku z konwersją obligacji na udziały Spółki nie powstanie dla Wnioskodawcy przychód podatkowy;
w przypadku dokonania odpłatnego zbycia udziałów Spółki nabytych w wyniku wykupu obligacji dochodem Wnioskodawcy będzie różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów a kosztami uzyskania przychodów określonymi zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Koszt stanowić będzie przypadająca proporcjonalnie na udziały Spółki wartość wierzytelności z tytułu wykupu obligacji zrealizowana przez emitenta.

W nawiązaniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych tutejszy organ informuje, że wydane zostały one w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Odnosząc się zaś do przytoczonych we wniosku wyroków zauważyć należy, że niezależnie od obowiązku uwzględniania ocen wyrażonych w orzecznictwie, organ upoważniony do wydawania interpretacji indywidualnych nie jest związany orzeczeniem wydanym w innej sprawie. Orzeczenia sądów, są bowiem rozstrzygnięciami w konkretnych sprawach, osadzonymi w określonym stanie faktycznym. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) w swoim rozdziale III określa zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Nie przewiduje on takiej mocy dla orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych (w Polsce nie obowiązuje system precedensów sądowych). W związku z powyższym, nie negując takiego orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87 – 100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin