Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/2/415-1092/14/NG
z 9 marca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 5 grudnia 2014 r. (data otrzymania 10 grudnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w nieruchomości nabytego w spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 grudnia 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w nieruchomości nabytego w spadku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Zgodnie z treścią postanowienia Sądu Rejonowego Wydział II Cywilny z 26 stycznia 2009 r., prawomocnego z dniem 17 lutego 2009 r. Wnioskodawca nabył wraz z córką, każde z nich wprost, po połowie, spadek po małżonku Wnioskodawcy, zmarłym 30 września 2008 r. Nabycie to było zwolnione od podatku od spadków i darowizn.

Na podstawie decyzji Burmistrza Miasta z 28 czerwca 2012 r. o zatwierdzeniu projektu podziału nieruchomości nieruchomość składająca się z działki numer 3619/14 o pow. 0,1001 ha została podzielona na działki numer 3619/15 o pow. 0,0501 ha i 3619/16 o pow 0,0500 ha. Pierwotnie działka ta stanowiła współwłasność małżonka Wnioskodawcy i jego siostry (po połowie), a po śmierci małżonka stanowiła współwłasność jego siostry w ½ oraz Wnioskodawcy w ¼ i jego córki w ¼.

Mocą umowy zniesienia współwłasności z 16 lipca 2012 r. zawartej przed notariuszem pomiędzy Wnioskodawcą, jego córką i siostrą małżonka Wnioskodawcy, współwłaściciele nieruchomości dokonali zniesienia współwłasności opisanej wyżej nieruchomości w ten sposób, że siostra małżonka otrzymała działkę numer 3619/15 o pow. 0,0501 ha, a Wnioskodawca wraz z córką działkę numer 3619/16 o pow. 0,0500 ha (każde z nich po połowie), bez spłat i dopłat. Wartość działek określona została na kwoty po 50.000 zł każda (100.000 zł łącznie).

Na podstawie decyzji Burmistrza Miasta z 6 marca 2014 r. o zatwierdzeniu projektu podziału nieruchomości nieruchomość stanowiąca działkę numer 3619/16 uległa podziałowi na działki numer 3619/17 o pow. 0,0472 ha, 3619/18 o pow. 0,0024 ha, 3619/19 o pow. 0,0004 ha

Mocą umowy sprzedaży z 10 czerwca 2014 r. zawartej przed notariuszem Wnioskodawca wraz z córką dokonali zbycia na rzecz Gminy udziałów w prawie własności działki numer 3619/18 o pow. 0,0024 ha, za cenę 18.000 zł, z której 9.000 zł przypadło Wnioskodawcy, a 9 000 zł jego córce. Cena została uiszczona w całości, przelewem.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

Czy zbycie przez Wnioskodawcę 10 czerwca 2014 r. udziału w prawie własności działki nr 3619/18 podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na mocy art. 10 ust. 1 pkt 8 lit a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym wyżej stanie faktycznym, transakcja zbycia udziału z dnia 10 czerwca 2014 r. nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako dokonana po upływie 5 lat od nabycia nieruchomości, przy uwzględnieniu, że na mocy umowy zniesienia współwłasności z 2012 r. Wnioskodawca nie otrzymał większego składnika majątkowego niż przypadał mu na skutek spadkobrania, a otrzymał razem z córką składnik majątkowy mniejszy (o 0,5 m² ) od należnego.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodu jest (...) odpłatne zbycie (...) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości (...) jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Zgodnie z treścią art. 922-925 Kodeksu cywilnego – spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, a otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Data śmierci określa, kto staje się spadkobiercą i jakie składniki majątkowe wchodzą do spadku.

Co za tym idzie, istotna dla podatku dochodowego od osób fizycznych jest data śmierci spadkodawcy, a nie data wydania lub uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku W mojej sytuacji, wobec faktu, iż mój mąż zmarł w 2008 roku, 5-letni okres, o którym mowa w przywołanym wyżej przepisie zakończył bieg 31 grudnia 2013 r.

Wnioskodawca uważa, że mając na uwadze fakt, że na skutek zniesienia współwłasności dokonanego z siostrą jego małżonka oraz jego córką w 2012 r. otrzymał składnik majątkowy mniejszy niż należny z tytułu spadkobrania, czynność ta jest irrelewantna dla podatku dochodowego od osób fizycznych, z uwagi na okoliczność, że na skutek tej czynności Wnioskodawca nie otrzymał więcej niż należne mu było z tytułu spadkobrania

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, bezsporne wydaje się być, że zbycie przez Wnioskodawcę 10 czerwca 2014 r. udziału w działce numer 3619/18 nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a przychód z tego tytułu nie podlega ujęciu w deklaracji rocznej za 2014 r., gdyż ani zniesienie współwłasności z 2012 r. ani sprzedaż z 2014 r. nie podlegają dyspozycji art. 10 ust. 1 pkt 8 lit a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy analogiczną wykładnię, w zbliżonym stanie faktycznym, przyjął Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 5 września 2014 r. Znak: IBPBII/2/415-564/14/ŁCz).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie m.in.:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego przepisu każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Wobec powyższego wyjaśnienia, w przypadku sprzedaży nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu ma moment i sposób ich nabycia.

Przepisy prawa w sposób jednoznaczny określają moment i podstawę nabycia nieruchomości (udziału w nieruchomości). W przypadku nabycia nieruchomości lub jej części oraz udziału w nieruchomości w drodze spadku datą nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest data otwarcia spadku, czyli śmierć spadkodawcy.

Zgodnie bowiem z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121) – spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. Natomiast z art. 924 i 925 ustawy Kodeks cywilny wynika, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Natomiast postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy a nie data wydania postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

W myśl natomiast art. 1035 Kodeksu cywilnego – jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego współwłasność istnieje wówczas, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Istota współwłasności polega bowiem na tym, że współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, a nie o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy. Będąca przedmiotem współwłasności rzecz jest niepodzielna i każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy w trakcie trwania współwłasności, a nie jedynie do jej części określonej wielkością jego udziału. Każdy ze współwłaścicieli ma jednakowe prawo do całej rzeczy, ograniczone jedynie takim samym prawem pozostałych współwłaścicieli, a mianowicie każdy jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli (art. 206 Kodeksu cywilnego). W momencie nabycia udziału w prawie własności każdy ze współwłaścicieli staje się współwłaścicielem całej nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności, a więc każdego metra kwadratowego tej nieruchomości. Będąca przedmiotem współwłasności rzecz jest niepodzielna i każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy w trakcie trwania współwłasności.

Natomiast instytucja zniesienia współwłasności stanowi likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego. Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 210 ustawy Kodeks cywilny każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Mając zatem na uwadze powołane powyżej uregulowania prawne stwierdzić należy, że w sytuacji gdy w wyniku zniesienia współwłasności udział danej osoby nie ulega powiększeniu, zniesienie współwłasności nie może być traktowane w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób nie uległ powiększeniu zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (w tym przypadku nieruchomością), jak też stan jej majątku osobistego. Zniesienie współwłasności, w wyniku którego udział w nieruchomości nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. Jednakże nabycie nieruchomości w wyniku zniesienia współwłasności w części przekraczającej w tym przypadku udział spadkowy (nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie) stanowi o nowej dacie nabycia nieruchomości w tej części, która przekracza udział nabyty w spadku. Należy ponadto wyjaśnić Wnioskodawcy, że o tym czy w wyniku zniesienia współwłasności doszło do nabycia nie decyduje porównanie powierzchni nieruchomości nabytych na wyłączną własność lub też współwłasność w wyniku zniesienia współwłasności, lecz porównanie wartości tych nieruchomości. Może się bowiem zdarzyć, że działka o mniejszej powierzchni będzie miała większą wartość niż działka o powierzchni większej.

W omawianej sprawie należy zatem ustalić czy i ewentualnie jaką część udziału w nieruchomości (działce o nr 3619/16) Wnioskodawca nabył w 2012 r. w drodze zniesienia współwłasności. Aby tego dokonać należy porównać wartość jaką w momencie zniesienia współwłasności miał udział Wnioskodawcy w całym majątku podlegającym zniesieniu współwłasności z wartością majątku jaki otrzymał Wnioskodawca w konsekwencji zniesienia współwłasności, przy czym należy tutaj wskazać, że należy porównać wartość majątku podlegającego zniesieniu współwłasności a nie np. powierzchnię działek objętych zniesieniem współwłasności.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w wyniku spadku po zmarłym w 2008 r. małżonku nabył udział w masie spadkowej w wysokości 1/2, drugą połowę w spadku nabyła córka Wnioskodawcy. W skład majątku spadkowego wchodził udział ½ w nieruchomości gruntowej (działce nr 3619/14). Zatem Wnioskodawca wraz z córką posiadali udział po ¼ każdy w nieruchomości. Udział ½ był własnością siostry spadkodawcy. W 2012 r. decyzją Burmistrza Gminy zatwierdzono podział nieruchomości (działki nr 3619/14 o pow. 0,1001 ha) na działki nr 3619/15 o pow. 0,0501 ha i 3619/16 o pow. 0,0500 ha. Następnie w tym samym 2012 r. przed notariuszem współwłaściciele ww. nieruchomości dokonali zniesienia współwłasności. w ten sposób, że Wnioskodawca z córką w udziale ½ każde z nich nabyli działkę nr 3619/16 o pow. 0,0500 ha a siostra małżonka nabyła na wyłączną własność działkę nr 3619/15 o pow. 0,0501 ha. Wnioskodawca wskazał, że łączna wartość majątku objętego zniesieniem współwłasności została określona na kwotę 100 000,00 zł, wartość każdej z działek została określona na 50 000,00 zł. Zatem Wnioskodawcy przysługiwał udział ½ w majątku o wartości 50 000,00 zł. Wartość przypadającego na Wnioskodawcę udziału wyniosła więc 25 000,00 zł, czyli przypadł mu udział o wartości nieprzekraczającej wartości udziału w masie spadkowej i we współwłasności (1/4 ze 100 000,00 zł). Przy czym podkreślić należy, że w ww. obliczeniach Organ oparł się na wartościach wskazanych przez Wnioskodawcę przyjmując, że odpowiadają one wartościom rynkowym na dzień zniesienia współwłasności.

Następnie działka nr 3619/16, w której Wnioskodawcy przysługiwał udział ½, została decyzją Burmistrza podzielona na działki nr 3619/17 o pow. 0,0472 ha, 3619/18 o pow. 0,0024 ha i 3619/19 o pow. 0,0004 ha. W 2014 r. Wnioskodawca wraz z córką dokonali zbycia na rzecz Gminy swoich udziałów w działce nr 3619/18 o pow. 0,0024 ha za cenę 18 000,00 zł, Wnioskodawca z tytułu odpłatnego zbycia otrzymał przelewem kwotę 9 000,00 zł.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powyższe wyjaśnienia stwierdzić należy, że jeśli w rzeczywistości przedstawione przez Wnioskodawcę wartości na dzień zniesienia współwłasności odpowiadają cenom rynkowym, to dokonane w 2012 r. zniesienie współwłasności nie stanowiło dla Wnioskodawcy daty nowego nabycia, gdyż nie było nadwyżki majątku, jaki Wnioskodawca uzyskałby w wyniku zniesienia współwłasności. W takim przypadku za datę nabycia przez Wnioskodawcę udziału ½ w działce o nr 3619/16 należy uznać datę śmierci spadkodawcy, a to oznacza, że Wnioskodawca nabył w 2008 r. udział ½ w działce nr 3619/18, która powstała w wyniku podziału działki 3619/16. Tym samym sprzedaż wraz z pozostałym współwłaścicielem (córką spadkodawcy) w 2014 r. ww. działki nr 3619/18 , z uwagi na upływ 5-letniego terminu nie stanowi źródła przychodu a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. To oznacza także, że Wnioskodawca nie ma obowiązku ujęcia odpłatnego zbycia działki nr 3619/18 w deklaracji rocznej za 2014 r.

Podsumowując, stanowisko Wnioskodawcy, że sprzedaż w 2014 r. udziału w nieruchomości (działce nr 2619/18) nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych – można uznać za prawidłowe o ile prawdą jest, że w wyniku zniesienia współwłasności wartość przyznanego Wnioskodawcy udziału w majątku ustalona na dzień zniesienia współwłasności nie była większa niż wartość udziału w masie spadkowej i we współwłasności ustalona na dzień zniesienia współwłasności. W takim bowiem przypadku dokonane w 2012 r. zniesienie współwłasności nie stanowiło nowego nabycia, gdyż nie było nadwyżki majątku, jaką Wnioskodawca zyskał w wyniku zniesienia współwłasności. Zatem za datę nabycia przez Wnioskodawcę udziału w działce o nr 3619/18 należałoby w takim przypadku uznać datę śmierci spadkodawcy tj. 2008 r. Od końca 2008 r. do daty sprzedaży minęło już ponad 5 lat co oznacza, że przychód uzyskany z tej sprzedaży nie stanowił w ogóle źródła przychodu i nie ciąży na Wnioskodawcy obowiązek podatkowy z tytułu tej sprzedaży. Tym samym Wnioskodawca nie musi składać zeznania PIT-39 w związku ze sprzedażą ww. udziału w nieruchomości nabytego w spadku po małżonku.

Do wniosku Wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.