2017.06.14 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.8.2017.2.ACZ
z 14 czerwca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 1 marca 2017 r. (data wpływu 6 marca 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 24 maja 2017 r. (data wpływu 30 maja 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności pożyczkowych (pytania oznaczone nr 1, nr 3 i nr 4) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 marca 2017 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nabycia i zbycia wierzytelności pożyczkowych.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 17 maja 2017 r., Nr 0113-KDIPT2-2.4011.8.2017.1.ACZ, wezwano Wnioskodawcę, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 17 maja 2017 r. (skutecznie doręczone w dniu 18 maja 2017 r.). W dniu 30 maja 2017 r. (nadano w dniu 25 maja 2017 r.) wpłynęło uzupełnienie wniosku.

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca na podstawie umowy cesji wierzytelności nabywa od podmiotu trzeciego prawa majątkowe (wierzytelności) wynikające z pożyczek. Wnioskodawca nabywa od cedenta wierzytelności wynikające z pożyczek w drodze umowy sprzedaży praw majątkowych. Umowa ta ma charakter odpłatny.

Umowy przeniesienia praw majątkowych (cesji) są zawierane od września 2016 r. Działania prowadzone przez Wnioskodawcę mają charakter zorganizowany i ciągły.

Cedent przenosi na Wnioskodawcę wszelkie prawa wynikające z umowy pożyczki jakie przysługują mu w stosunku do dłużnika. Na prawa te składają się: roszczenie o zwrot kwoty udzielonej pożyczki, roszczenie o zapłatę oprocentowania pożyczki oraz ewentualnych odsetek za opóźnienie w spłacie pożyczki. Prawa majątkowe w chwili zawarcia umowy cesji wierzytelności wykonywane są tylko na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Cedent oraz dłużnicy są podmiotami mającymi miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski.

Pożyczki będą spłacane na rzecz Wnioskodawcy zgodnie z wcześniejszymi harmonogramami spłat. Cedent, za zgodą Wnioskodawcy, w dalszym ciągu prowadzi obsługę pożyczki, polegającą na przyjmowaniu od dłużników wszelkich płatności, a w razie opóźnienia w zapłacie rat pożyczki – na kierowaniu do dłużników upomnień. Wszelkie wpłaty uzyskane w związku z tym od dłużnika, cedent przekazuje na rachunek bankowy Wnioskodawcy. Zgodnie z zawartymi umowami Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty za wykonywanie przez cedenta działania, które mają na celu uzyskanie spłaty pożyczki przez dłużnika. Działania cedenta związane z obsługą wierzytelności wynikają z zawieranych z cedentem umów cesji wierzytelności. Zakup wierzytelności dokonywany jest przez Wnioskodawcę za cenę niższą od wartości nominalnej wierzytelności. W związku z nabyciem wierzytelności Wnioskodawca nie otrzymuje od zbywcy wierzytelności wynagrodzenia.

Umowy nabycia wierzytelności pożyczkowych zawierane są przez Wnioskodawcę w celu osiągnięcia zysku (zysk w postaci odsetek kapitałowych od nabytych wierzytelności pożyczkowych oraz różnica pomiędzy ceną nabycia a wartością nominalną wierzytelności).

Z postanowień zawieranych przez Wnioskodawcę umów wynika możliwość zwrotnego, odpłatnego przeniesienia nabytych wierzytelności na rzecz zbywcy wierzytelności. Wnioskodawca dokonuje zwrotnego przeniesienia praw majątkowych w drodze umowy sprzedaży praw majątkowych. Umowa ta ma charakter odpłatny.

Zgodnie z umową cesji wierzytelności i umową współpracy pomiędzy cedentem a Wnioskodawcą, Wnioskodawca będzie dokonywał zwrotnego przeniesienia wierzytelności w przypadku opóźnienia w spłacie pożyczki przez dłużnika (pożyczkobiorcę) za co najmniej dwa pełne okresy płatności. Cena zwrotnego przeniesienia określona jest w umowie cesji i jest to suma niespłaconego kapitału pożyczki pozostałego do spłaty oraz odsetek kapitałowych z tytułu umowy pożyczki należnych od dłużnika na dzień zawarcia umowy zwrotnego przeniesienia praw.

Zawarta umowa cesji nie stanowi dla Wnioskodawcy upoważnienia do występowania wobec dłużnika, celem wyegzekwowania wierzytelności na rachunek zbywcy wierzytelności. Dłużnik nie zostaje zawiadamiany o fakcie zawarcia umowy cesji, gdyż obsługę wierzytelności pożyczkowej nadal prowadzi cedent, który po otrzymaniu środków finansowych od dłużnika niezwłocznie przekazuje je Wnioskodawcy.

Umowy cesji nie są zawierane przez Wnioskodawcę w ramach działalności gospodarczej. Przedmiotowe prawa majątkowe (wierzytelności) nie są nabywane przez Wnioskodawcę w ramach prowadzenia działalności gospodarczej. Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie inwestowania środków w papiery wartościowe i ma wpisane do PKD odpowiedni kod dotyczący obrotu wierzytelnościami, jednak nie zawiera umów nabycia wierzytelności w ramach tej działalności gospodarczej, gdyż nie nabywa tych wierzytelności celem wyegzekwowania ich lub dalszej odsprzedaży.

Wnioskodawca nie świadczy usług na rzecz cedenta, w szczególności usług faktoringu ani windykacji wierzytelności. Wnioskodawca nie pozostaje w stosunku pracy z cedentem, ani nie jest z nim powiązany kapitałowo czy osobowo. Poza zawartymi umowami cesji wierzytelności Wnioskodawca ma zawartą z cedentem umowę współpracy, która określa organizacyjne zasady dostępu do systemu informatycznego cedenta oraz określa zasady na jakich cedent składa Wnioskodawcy oferty zakupu wierzytelności, tj. kwota, czas trwania oferty, zobowiązanie się przez cedenta do złożenia Wnioskodawcy oferty odkupienia wierzytelności w przypadku niespłacania pożyczki przez dłużnika za co najmniej dwa okresy płatności.

Cedent nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek.

Przedstawiony powyżej opis, dotyczy działań, które już mają miejsce i dotyczy wielu umów cesji zawieranych pomiędzy Wnioskodawcą a jednym (konkretnym) cedentem. Wnioskodawca rozpoczął nabywanie wierzytelności od cedenta oraz nastąpiła już spłata wierzytelności (pożyczek) przez dłużników (pożyczkobiorców). Dochodziło już do zwrotnego przeniesienia przez Wnioskodawcę na cedenta nabytych wcześniej wierzytelności.

W ramach opisanego stanu faktycznego można wyróżnić dwa rodzaje scenariuszy:

Dłużnicy spłacają dług na rzecz Wnioskodawcy i w ten sposób Wnioskodawca uzyskuje przychód z tego tytułu, przy czym poszczególni dłużnicy dokonują wpłat w określonych odstępach czasu według harmonogramu.
Dochodzi do zwrotnego przeniesienia przez Wnioskodawcę na cedenta nabytych wcześniej praw majątkowych (wierzytelności) w wyniku czego Wnioskodawca uzyskuje przychód ze zbycia wierzytelności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy przychód z tytułu spłaty na rzecz Wnioskodawcy przez dłużnika kwoty głównej wierzytelności pożyczkowej (lub części tej kwoty) lub z tytułu przeniesienia przez Wnioskodawcę na drodze odpłatnej cesji wierzytelności pożyczkowej na pierwotnego cedenta, stanowi dla Wnioskodawcy przychód ze źródła jakim są prawa majątkowe, o których mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT)?
Czy przychód z tytułu odsetek od wierzytelności pożyczkowej nabytej w drodze cesji stanowi przychód ze źródła jakim są kapitały pieniężne opodatkowane ryczałtem na zasadzie art. 30a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
W którym momencie Wnioskodawca uzyska przychód w razie spłaty wierzytelności pożyczkowej (częściowej spłaty) przez dłużnika na rzecz Wnioskodawcy lub w razie przeniesienia przez wykonawcę, w drodze odpłatnej cesji ww. wierzytelności na pierwotnego cedenta? W szczególności, czy różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności a ceną nabycia wierzytelności przez Wnioskodawcę, stanowi dla Wnioskodawcy przychód, a jeśli tak, to czy Wnioskodawca uzyskuje ten przychód już w momencie nabycia wierzytelności?
W jaki sposób w przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca powinien określić koszty uzyskania przychodów w razie spłat na rzecz Wnioskodawcy wierzytelności pożyczkowej (części spłat) przez dłużnika lub w razie przeniesienia przez Wnioskodawcę praw majątkowych (wierzytelności pożyczkowych) w drodze odpłatnej cesji na pierwotnego cedenta?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania oznaczone we wniosku nr 1, nr 3 i nr 4 dotyczące skutków podatkowych nabycia wierzytelności pożyczkowych, natomiast w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 1, nr 3 i nr 4 dotyczących skutków podatkowych zbycia wierzytelności pożyczkowych oraz pytania oznaczonego we wniosku nr 2 zostaną wydane odrębne interpretacje.

Zdaniem Wnioskodawcy (w zakresie pytania oznaczonego nr 1 dotyczącego skutków podatkowych nabycia wierzytelności pożyczkowych), zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odrębnym źródłem przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych i innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

W myśl art. 18 ww. ustawy, za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich, praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Użyty we wspomnianym przepisie zwrot „w szczególności” oznacza, że wskazane w tym przepisie kategorie przychodów z praw majątkowych zostały wymienione jedynie przykładowo, a zatem możliwe jest uznanie za prawa majątkowe również innych praw wprost w ustawie niewymienionych.

Wierzytelność jest prawem majątkowym. Otrzymane lub postawienie do dyspozycji podatnika pieniądze, w związku z dokonaną cesją wierzytelności stanowią przychód w rozumieniu art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku spłaty przez dłużników całości lub części kwoty głównej wierzytelności pożyczkowej nabytej przez Wnioskodawcę w wyniku cesji, po stronie Wnioskodawcy powstanie podlegający opodatkowaniu przychód z praw majątkowych, o których mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy (w zakresie pytania oznaczonego nr 3 dotyczącego skutków podatkowych nabycia wierzytelności pożyczkowych, w momencie nabycia wierzytelności), która następnie będzie spłacana przez dłużnika, nie powstaje u Wnioskodawcy przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b, art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Mając na uwadze powyższe, po stronie nabywcy wierzytelności, który stał się jej właścicielem na mocy umowy sprzedaży nie powstaje w momencie dokonania cesji przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Do czasu faktycznej realizacji wierzytelności, m.in. spłaty wierzytelności przez dłużnika, podatnik nie uzyskuje przychodu. Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze w związku z dokonaną cesją wierzytelności stanowią przychód z praw majątkowych, którym jest uiszczona przez dłużnika kwota główna wierzytelności. Przychód po stronie nabywcy prawa majątkowego powstaje dopiero w dacie faktycznego otrzymania należności od dłużnika wierzytelności.

Odpłatne nabycie wierzytelności przez Wnioskodawcę nie stanowi czynności skutkującej powstaniem przychodu podatkowego w szczególności rozumianej jako spodziewany wpływ z zapłaty należności przez dłużników lub sprzedaży prawa majątkowego. Przychód podatkowy powstanie dopiero w momencie faktycznej realizacji wierzytelności, tj. uzyskania zapłaty od dłużników. Ponadto, w przypadku spłaty wierzytelności przez dłużników przychodem będzie każda, choćby cząstkowa wpłata otrzymana przez wierzyciela. Oznacza to, że przychodem z tytułu spłaty uprzednio nabytych wierzytelności będzie każda kwota zapłacona przez dłużnika.

Należy również zauważyć, że sam fakt nabycia prawa majątkowego (wierzytelności) po cenie niższej niż wartość nominalna wierzytelności nie stanowi realnego przysporzenia majątkowego wierzytelności, może generować korzyści dopiero w przyszłości w postaci środków pieniężnych uzyskanych z jej spłaty lub odpłatnego zbycia – jako różnica pomiędzy przychodem ze spłaty lub sprzedaży a kosztami poniesionymi na jej nabycie. Różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności a ceną zapłaconą za wierzytelność stanowi jedynie potencjalne przysporzenie, które będzie mogło być faktycznie realizowane dopiero w momencie spłaty wierzytelności lub jej odpłatnego zbycia. Opodatkowanie przysporzenia w postaci różnicy pomiędzy wartością nominalną wierzytelności nabytej przez Wnioskodawcę, a wydatkami na jej nabycie powinno nastąpić dopiero w momencie m.in. uzyskania spłaty tej wierzytelności, pod warunkiem jednak, że taka spłata w ogóle nastąpi.

Dlatego, zdaniem Wnioskodawcy, różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności a ceną jej nabycia nie stanowi przychodu dla Wnioskodawcy, taki przychód powstanie dopiero w momencie m.in. uzyskania faktycznej spłaty wierzytelności przez dłużnika.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, uzyska On przychód z tytułu m.in. spłaty wierzytelności pożyczkowych przez dłużników dopiero w momencie faktycznego uzyskania zapłaty przez Wnioskodawcę. Ponadto, nie stanowi dla Wnioskodawcy przychodu sam fakt wystąpienia różnicy pomiędzy wartością nominalną wierzytelności a ceną, po jakiej Wnioskodawca ją nabył.

Zdaniem Wnioskodawcy (w zakresie pytania oznaczonego nr 4 dotyczącego skutków podatkowych nabycia wierzytelności pożyczkowych), zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zdaniem Wnioskodawcy, w momencie spłaty nabytego prawa majątkowego (wierzytelności) w wyniku spłaty przez dłużnika, wydatek na nabycie prawa majątkowego (wierzytelności) stanowi koszt uzyskania przychodów, albowiem wydatek ten dopiero w tej dacie pozostaje w związku z uzyskanym przychodem (art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W przypadku uzyskiwania przez Wnioskodawcę częściowych spłat wierzytelności, koszt nabycia należy wykazać proporcjonalnie do uzyskanych kwot wierzytelności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl zasady zawartej w art. 9 ust. 2 ww. ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24 – 25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 3 i 7 ww. ustawy, odrębnymi źródłami przychodów są:

pozarolnicza działalność gospodarcza (pkt 3);

kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c (pkt 7).

Zgodnie z art. 5a pkt 6 ww. ustawy, działalność gospodarcza albo pozarolnicza działalność gospodarcza to działalność zarobkowa:

wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,
polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

- prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Zgodnie natomiast z przepisem art. 18 ww. ustawy, za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wskazane w tym przepisie kategorie przychodów z praw majątkowych zostały wymienione jedynie przykładowo, a zatem możliwe jest uznanie za prawa majątkowe również innych praw wprost w ustawie niewymienionych. Zatem tą kategorią został objęty każdy przychód osiągnięty przez podatnika w związku z posiadaniem przez niego praw o charakterze majątkowym, czyli takich z którymi wiąże się wymierna korzyść. Do przychodów z praw majątkowych zaliczyć należy także wierzytelności czy też przychód uzyskany ze zrealizowania prawa, które z tymi wierzytelnościami się wiąże.

Stosownie do art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W powołanym przepisie art. 22 ust. 1 ww. ustawy, ustawodawca nie wskazuje enumeratywnie jakie wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona została od istnienia związku przyczynowo – skutkowego, tzn. poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, bądź funkcjonowanie tego źródła. Kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że podatnik wykaże, iż zostały one w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów.

A zatem, aby wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub ze źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
nie znajdować się na liście wydatków nieuznanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
być właściwie udokumentowany.

Związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu, bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, że konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań lub sprzecznych z prawem działań podatnika. Na podatniku spoczywa obowiązek wykazania, że dany wydatek spełnia ustawowe kryteria uznania go za koszt uzyskania przychodu, tj. w szczególności obowiązek wykazania związku poniesionych kosztów z uzyskanym przychodem z danego tytułu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca na podstawie umowy cesji wierzytelności nabywa od podmiotu trzeciego prawa majątkowe (wierzytelności) wynikające z pożyczek. Wnioskodawca nabywa od cedenta wierzytelności wynikające z pożyczek w drodze umowy sprzedaży praw majątkowych. Działania prowadzone przez Wnioskodawcę mają charakter zorganizowany i ciągły.

Umowy przeniesienia praw majątkowych (cesji) są zawierane od września 2016 r. Cedent przenosi na Wnioskodawcę wszelkie prawa wynikające z umowy pożyczki jakie przysługują mu w stosunku do dłużnika. Na prawa te składają się: roszczenie o zwrot kwoty udzielonej pożyczki, roszczenie o zapłatę oprocentowania pożyczki oraz ewentualnych odsetek za opóźnienie w spłacie pożyczki. Prawa majątkowe w chwili zawarcia umowy cesji wierzytelności wykonywane są tylko na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Cedent oraz dłużnicy są podmiotami mającymi miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski.

Umowy cesji nie są zawierane przez Wnioskodawcę w ramach działalności gospodarczej. Wierzytelności nie są nabywane przez Wnioskodawcę w ramach prowadzenia działalności gospodarczej. Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie inwestowania środków w papiery wartościowe i ma wpisane do Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) kod dotyczący obrotu wierzytelnościami, jednak nie zawiera umów nabycia wierzytelności w ramach tej działalności gospodarczej.

Wnioskodawca nie świadczy usług na rzecz cedenta, w szczególności usług faktoringu ani windykacji wierzytelności. Wnioskodawca nie pozostaje w stosunku pracy z cedentem, ani nie jest z nim powiązany kapitałowo czy osobowo. Poza zawartymi umowami cesji wierzytelności Wnioskodawca ma zawartą z cedentem umowę współpracy, która określa organizacyjne zasady dostępu do systemu informatycznego cedenta oraz określa zasady na jakich cedent składa Wnioskodawcy oferty zakupu wierzytelności. Cedent nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek.

W ramach opisanego stanu faktycznego dłużnicy spłacają dług na rzecz Wnioskodawcy i w ten sposób Wnioskodawca uzyskuje przychód z tego tytułu, przy czym poszczególni dłużnicy dokonują wpłat w określonych odstępach czasu według harmonogramu.

Wierzytelność jest prawem podmiotowym, które w stosunku zobowiązaniowym przysługuje wierzycielowi. Przy podziale praw na majątkowe i niemajątkowe podstawę będzie stanowił interes, jaki one realizują. Prawa majątkowe związane są z interesem ekonomicznym danego podmiotu. Będą to więc także wierzytelności, wynikające ze stosunków zobowiązaniowych, w wysokości wartości świadczeń majątkowych.

Instytucja zmiany wierzyciela została określona w art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Stosownie do art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Przeniesienie takie w prawie cywilnym jest określane jako przelew wierzytelności (cesja). Jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, przelew wierzytelności powinien być dokonany też w formie pisemnej. W wyniku przeniesienia wierzytelności (cesji wierzytelności), wygasa u dotychczasowego wierzyciela stosunek zobowiązaniowy z dłużnikiem. Jednocześnie, powstają nowe stosunki zobowiązaniowe w rozumieniu cywilnoprawnym pomiędzy nabywcą wierzytelności a dłużnikiem oraz pomiędzy zbywcą a nabywcą wierzytelności, jeżeli przeniesienie wierzytelności jest odpłatne.

Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych po stronie nabywcy wierzytelności (wierzyciela), który stał się jej właścicielem na mocy umowy sprzedaży nie powstaje w momencie dokonania cesji przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odpłatne nabycie wierzytelności przez Wnioskodawcę nie podlega zatem, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w momencie nabycia. Do czasu faktycznej realizacji wierzytelności – spłaty wierzytelności przez dłużnika, podatnik nie uzyskuje przychodu. A zatem, w dacie podpisania umowy będącej równocześnie momentem przeniesienia na Wnioskodawcę praw do zakupionych wierzytelności poniżej ich wartości nominalnej, nie powstaje u Wnioskodawcy przychód z tego tytułu.

Natomiast, transakcja spłaty wierzytelności na gruncie przepisów prawa podatkowego, którą podatnik nabył w wyniku cesji wierzytelności jest zdarzeniem wywołującym określone skutki podatkowe.

Otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze, w myśl powołanego art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z dokonaną cesją wierzytelności stanowią przychód w rozumieniu art. 18 ww. ustawy. Przychodem z praw majątkowych w takim przypadku jest uiszczona przez dłużnika kwota główna wierzytelności. Przychód powstaje w dacie faktycznego otrzymania należności od dłużnika tej wierzytelności.

W konsekwencji, w przypadku odpłatnego nabycia wierzytelności, przychód w postaci nadwyżki pomiędzy wartością rynkową lub nominalną wierzytelności nabytych przez podatnika a wydatkami na ich nabycie, powstaje dopiero w momencie uzyskania spłaty.

W momencie spłaty nabytej wierzytelności, wydatek na nabycie wierzytelności stanowi koszt uzyskania przychodów, albowiem wydatek ten dopiero w tej dacie pozostaje w związku z uzyskanym przychodem (art. 22 ust. 1 ww. ustawy). Przy czym, w sytuacji uzyskania jedynie częściowej spłaty wierzytelności, koszt nabycia należy wykazać proporcjonalnie do odzyskanych kwot wierzytelności. Nie powinno się bowiem, kwalifikować do kosztów całej poniesionej kwoty na nabycie wierzytelności, a jedynie tę część, która przypada proporcjonalnie na osiągnięty przychód. Wydatek na zakup wierzytelności co do zasady jest kosztem uzyskania przychodów, ale możliwość takiej jego kwalifikacji, musi być powiązana z faktycznym osiągnięciem przychodu i jego wysokością.

W przypadku więc otrzymania spłaty wierzytelności pożyczkowych oraz odsetek od wierzytelności pożyczkowych nabytych w drodze wejścia Wnioskodawcy w ogół praw i obowiązków wierzyciela, kosztem uzyskania przychodów będą wydatki faktycznie przez Wnioskodawcę poniesione, a więc wartość, za jaką te wierzytelności zostały uprzednio nabyte.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że skoro – jak wskazał Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego – umowy cesji nie są zawierane przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej przez Niego działalności gospodarczej oraz wierzytelności nie są nabywane przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej przez Niego działalności gospodarczej, pomimo że działania Wnioskodawcy mają charakter zorganizowany i ciągły, to w związku z nabyciem wierzytelności po stronie Wnioskodawcy powstanie podlegający opodatkowaniu przychód z praw majątkowych, o którym mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten, po stronie Wnioskodawcy, który stał się jej właścicielem na mocy umowy sprzedaży nie powstaje jednak w momencie dokonania cesji, lecz w momencie spłaty przez dłużnika całości lub części kwoty głównej wierzytelności nabytej przez Wnioskodawcę w wyniku cesji. Również sam fakt wystąpienia różnicy pomiędzy wartością nominalną wierzytelności a ceną, po jakiej Wnioskodawca ją nabył nie stanowi dla Wnioskodawcy przychodu. Opodatkowanie przysporzenia w postaci nadwyżki, pomiędzy wartością rynkową lub nominalną wierzytelności nabytych przez Wnioskodawcę a wydatkami na ich nabycie powinno nastąpić dopiero w momencie uzyskania spłaty.

W przypadku spłaty przez dłużnika całości kwoty głównej wierzytelności osiągnięty z tego tytułu dochód Wnioskodawca powinien ustalić pomniejszając osiągnięty z tego tytułu przychód w wysokości uiszczonej przez dłużnika kwoty wierzytelności o poniesione przez Wnioskodawcę wydatki na nabycie wierzytelności. W sytuacji natomiast spłaty przez dłużnika części kwoty głównej wierzytelności, uzyskany dochód Wnioskodawca ustali pomniejszając osiągnięty przychód w wysokości otrzymanej kwoty wierzytelności o poniesione przez Wnioskodawcę wydatki na ich nabycie w wysokości proporcjonalnie przypadającej do odzyskanej kwoty wierzytelności.

Należy zaznaczyć, że przedmiotem niniejszego rozstrzygnięcia nie jest ustalenie, czy w przedmiotowej sprawie zachodzą okoliczności wyrażone w art. 5b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, skutkujące tym, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę stanowią pozarolniczą działalność gospodarczą, ponieważ stanowi to domenę ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub czynności sprawdzających. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku takiego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega bowiem regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin