2017.02.17 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPP1.4512.763.2016.3.AL
z 17 lutego 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 201) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 23 września 2016 r. (data wpływu 4 października 2016 r.), uzupełnionym pismem z 3 lutego 2017 r. (data wpływu 9 lutego 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wskazania w odniesieniu do działek nr 372/3, 372/6, 13/3 i 2/2:

czy podlega opodatkowaniu odszkodowanie za wartość składników budowlanych, za które Prezydent Miasta zrzeka się odszkodowania – jest nieprawidłowe,
czy wartość otrzymanego odszkodowania powinna być opodatkowana stawką 23% czy stawką zwolnioną jako nieruchomość zabudowana – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 października 2016 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wskazania w odniesieniu do działek nr 372/3, 372/6, 13/3 i 2/2 czy podlega opodatkowaniu odszkodowanie za wartość składników budowlanych, za które Prezydent Miasta zrzeka się odszkodowania oraz czy wartość otrzymanego odszkodowania powinna być opodatkowana stawką 23% czy stawką zwolnioną jako nieruchomość zabudowana.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 3 lutego 2017 r. (data wpływu 9 lutego 2017 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 20 grudnia 2016 r. znak: 2461.IBPP1.4512.763.2016.1.AL.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (skrót Gmina) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Do zakresu jej działania, zgodnie ze statutem, należą wszystkie sprawy publiczne o zasięgu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. W szczególności wykonuje zadania własne oraz zlecone z zakresu administracji rządowej, a także zadania z zakresu właściwości powiatu. Gmina realizując swoje zadania w 2011 r. otrzymała odszkodowania za przejęte z mocy prawa nieruchomości. Dokonując opodatkowania otrzymanych odszkodowań zastosowała stawkę „zw” jednakże mając obecnie wątpliwości sporządziła korekty deklaracji i dokonała opodatkowania otrzymanego odszkodowania stawką 23%. Jednakże dalej ma wątpliwości czy otrzymane odszkodowania powinny być opodatkowane stawką 23% czy stawką „zw”.

Stan faktyczny:

1. Gmina była właścicielem nieruchomości oznaczonej nr 372/3, 372/4 obr. x nr xxx stanowiącej pas drogowy ul. N. W związku z decyzją Wojewody nr 2/08 znak: xxx o ustaleniu lokalizacji autostrady, na odcinku S. węzeł K., km xxx oraz zatwierdzającą projekty podziału nieruchomości, utrzymaną w mocy decyzją Ministra Infrastruktury z dnia 10 lutego 2009 r. znak: xxx, działki nr 372/3 i nowo powstała działka 372/6 z działki 372/4, przeszły na własność Skarbu Państwa. Na działkach 372/4, 372/6 obr. x znajdowały się składniki budowlane tj. część pasa drogowego ul. N. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad jako inwestor złożyła pisemną deklarację, iż szkoda polegająca na likwidacji składników budowlanych, zostanie naprawiona przez inwestora poprzez przebudowanie tego odcinka drogi wojewódzkiej po tym samym śladzie. A po zrealizowaniu inwestycji przebudowany fragment drogi nadal zostanie w zarządzie obecnego zarządcy drogi tj. Zarządu Dróg Miejskich (jednostki organizacyjnej Gminy Miasta). W związku z powyższą deklaracją Prezydent Miasta oświadczył, iż zrzeka się odszkodowania za przedmiotowe składniki budowlane. W następstwie tego oświadczenia Wojewoda wydał decyzję znak: xxx z dnia 23 lutego 2011 r. ustalającą odszkodowanie za przedmiotowe działki. Kwota odszkodowania została oszacowana na podstawie operatu szacunkowego, w którym określono:

Obr x działka 372/3: Wartość gruntu 527 310 zł

Wartość składników budowlanych: 874 157 zł

Wartość składników roślinnych: 9 798 zł

Obr x działka 372/6:

Wartość gruntu 20 230 zł

Wartość składników budowlanych: 34 966 zł

Wartość składników roślinnych: 499 zł.

W przedmiotowej decyzji ustalono wartość odszkodowania dla Gminy za przedmiotowe nieruchomości jako sumę wartości gruntu i wartość składników roślinnych, powiększoną o 5% na podstawie art. 18 ust. 1e ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowywania inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193 poz. 1194 z późn. zm.), w kwocie: 585 728,85 zł. Kwota odszkodowania została przelana na konto Gminy Miasta.

2. Gmina była właścicielem nieruchomości oznaczonej nr 13/3 obr x nr xxx stanowiącej pas drogowy ul. K. W związku z decyzją Wojewody nr 2/08 znak: xxx o ustaleniu lokalizacji autostrady, na odcinku S. węzeł K., km xxx oraz zatwierdzającą projekty podziału nieruchomości, utrzymaną w mocy decyzją Ministra Infrastruktury z dnia 10 lutego 2009 r. znak: xxx, działka nr 13/3, przeszła na własność Skarbu Państwa. Na działce 13/3 obr x znajdowały się składniki budowlane tj. część pasa drogowego ul. K. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad jako inwestor złożyła pisemną deklarację, iż szkoda polegająca na likwidacji składników budowlanych, zostanie naprawiona przez inwestora poprzez przebudowanie tego odcinka drogi po tym samym śladzie. A po zrealizowaniu inwestycji przebudowany fragment drogi nadal zostanie w zarządzie obecnego zarządcy drogi tj. Zarządu Dróg Miejskich (jednostki organizacyjnej Gminy Miasta). W związku z powyższą deklaracją Prezydent Miasta oświadczył, iż zrzeka się odszkodowania za przedmiotowe składniki budowlane. W następstwie tego oświadczenia Wojewoda wydał decyzję znak: xxx z dnia 23 lutego 2011 r. ustalającą odszkodowanie za przedmiotową działkę. Kwota odszkodowania została oszacowana na podstawie operatu szacunkowego, w którym określono:

Obr xx działka 13/3:

Wartość gruntu 3 100 zł

Wartość składników budowlanych: 1 991 zł.

W przedmiotowej decyzji ustalono wartość odszkodowania dla Gminy za przedmiotowe nieruchomości jako wartości gruntu powiększoną o 5% na podstawie art. 18 ust. 1 e ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowywania inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 193 poz. 1194 z późn. zm.), w kwocie: 3 100 zł. Kwota odszkodowania została przelana na konto Gminy.

3. Gmina była właścicielem nieruchomości oznaczonych nr 11/1, 12/1, 13/5, 14/1, 15/1, 18/2, 18/5 obr xx nr xxx stanowiących pas drogowy ul. K. W związku z decyzją Wojewody nr 2/08 znak: xxx o ustaleniu lokalizacji autostrady, na odcinku S. węzeł K., km xxx oraz zatwierdzającą projekty podziału nieruchomości, utrzymaną w mocy decyzją Ministra Infrastruktury z dnia 10 lutego 2009 r. znak: xxx, działki nr 11/1, 12/1, 13/5, 14/1, 15/1, 18/2, 18/5 obr 12, przeszły na własność Skarbu Państwa. Na działkach nr 11/1, 12/1, 13/5, 14/1, 15/1, 18/2, 18/5 obr. xx znajdowały się składniki budowlane tj. część pasa drogowego ul. K.. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad jako inwestor złożyła pisemną deklarację, iż szkoda polegająca na likwidacji składników budowlanych, zostanie naprawiona przez inwestora poprzez przebudowanie tego odcinka drogi po tym samym śladzie. A po zrealizowaniu inwestycji przebudowany fragment drogi nadal zostanie w zarządzie obecnego zarządcy drogi tj. Zarządu Dróg Miejskich (jednostki organizacyjnej Gminy Miasta). W związku z powyższą deklaracją Prezydent Miasta oświadczył, iż zrzeka się odszkodowania za przedmiotowe składniki budowlane.

W następstwie tego oświadczenia Wojewoda wydał decyzję znak: xxx z dnia 23 sierpnia 2011 r. ustalającą odszkodowanie za przedmiotowe działki. Kwota odszkodowania została oszacowana na podstawie operatu szacunkowego, w którym określono wartość nieruchomości gruntowej zabudowanej na łączną kwotę: 1 228 543 zł.

Łączna wartość samego gruntu: 366 451 zł. W przedmiotowej decyzji ustalono wartość odszkodowania dla Gminy Miasta jako kwotę zwiększenia o 5% na podstawie art. 18 ust. 1e ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowywania inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193 poz. 1194 z późn. zm.), od wartości gruntu tj. w kwocie: 18 322,55 zł.

4. Gmina była właścicielem nieruchomości oznaczonej nr 13/3 obr xx nr xxx stanowiącej pas drogowy ul. K. W związku z decyzją Wojewody nr 2/08 znak: xxx o ustaleniu lokalizacji autostrady, na odcinku S. węzeł K., km xxx oraz zatwierdzającą projekty podziału nieruchomości, utrzymaną w mocy decyzją Ministra Infrastruktury z dnia 10 lutego 2009 r. znak: xxx, działka nr 13/3, przeszła na własność Skarbu Państwa. Na działce 13/3 obr xx znajdowały się składniki budowlane tj. część pasa drogowego ul. K. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad jako inwestor złożyła pisemną deklarację, iż szkoda polegająca na likwidacji składników budowlanych, zostanie naprawiona przez inwestora poprzez przebudowanie tego odcinka drogi po tym samym śladzie. A po zrealizowaniu inwestycji przebudowany fragment drogi nadal zostanie w zarządzie obecnego zarządcy drogi tj. Zarządu Dróg Miejskich (jednostki organizacyjnej Gminy Miasta). W związku z powyższą deklaracją Prezydent Miasta oświadczył, iż zrzeka się odszkodowania za przedmiotowe składniki budowlane. W następstwie tego oświadczenia Wojewoda i wydał decyzję znak: xxx z dnia 23 sierpnia 2011 r. ustalającą odszkodowanie za przedmiotową działkę. Kwota odszkodowania została oszacowana na podstawie operatu szacunkowego, w którym określono: Obr xx działka 13/3:

Wartość gruntu 3 100 zł

Wartość składników budowlanych: 1 991 zł.

W przedmiotowej decyzji ustalono wartość odszkodowania dla Gminy Miasta jako kwotę zwiększenia o 5% na podstawie art. 18 ust. 1e ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowywania inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193 poz. 1194 z późn. zm.), od wartości gruntu tj. w kwocie: 155,00 zł.

5. Gmina była właścicielem nieruchomości oznaczonej nr 2 obr xx nr xxx stanowiącej pas drogowy ul. K. W związku z decyzją Wojewody nr 2/08 znak: xxx o ustaleniu lokalizacji autostrady, na odcinku S. węzeł K., km xxx oraz zatwierdzającą projekty podziału nieruchomości, utrzymaną w mocy decyzją Ministra Infrastruktury z dnia 10 lutego 2009 r. znak: xxx, działka nr 2 podzieliła się i powstała z niej działka 2/2, która przeszła na własność Skarbu Państwa. Na działce 2/2 obr xx znajdowały się składniki budowlane tj. część pasa drogowego ul. W.

W następstwie tego oświadczenia Wojewoda wydał decyzję znak: xxx z dnia 25 lutego 2011 r. ustalającą odszkodowanie za przedmiotową działkę. Kwota odszkodowania została oszacowana na podstawie operatu szacunkowego, w którym określono: Obr xx działka 2/2: wartość gruntu 172 040 zł, wartość składników budowlanych: 25 822 zł. W przedmiotowej decyzji ustalono wartość odszkodowania dla Gminy Miasta za przedmiotowe nieruchomości, jako sumę wartości gruntu i składników budowlanych powiększoną o 5% na podstawie art. 18 ust. 1e ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowywania inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193 poz. 1194 z późn. zm.), w kwocie: 207 755,10 zł. Kwota odszkodowania została przelana na konto Gminy.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca poinformował, że opis stanu faktycznego w punktach 2 i 4 dotyczy odszkodowania za tą samą działkę, z tym że w punkcie 2 jest to odszkodowanie ustalone na podstawie decyzji za przejętą nieruchomość KW xxx w punkcie 4 odszkodowanie zostało powiększone, na podstawie decyzji nr 2, o 5% w oparciu o art. 18 ust. 1e ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Ponadto Wnioskodawca poinformował, że:

1) Gmina prawo własności działki nr 372/3 obr. x objętej księgą wieczystą KW xxx o powierzchni 0,7533 ha nabyła w drodze komunalizacji od Skarbu Państwa, na podstawie Decyzji Wojewody znak: xxx z dnia 29 grudnia 2004 r. Z uwagi na fakt, że gmina nabyła z mocy prawa przedmiotową nieruchomość i nieodpłatnie w drodze decyzji komunalizacyjnej, przy jej nabyciu nie przysługiwało jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Dokumentem przenoszącym własność nieruchomości była decyzja administracyjna, transakcja nie podlegała pod ustawę o podatku od towarów i usług i nie był wykazany podatek VAT. Działka została nabyta zgodnie z art. 5 ust. l ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych, której celem było uregulowanie stosunków własnościowych nieruchomości byłych terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego i wyposażenia w mienie nowo utworzonych jednostek samorządu terytorialnego (gmin), celem umożliwienia realizacji przez nie zadań własnych. Art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, stanowi:

„ Art. 7 Zadania własne gminy:

1. zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.

W szczególności zadania własne obejmują sprawy:

ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej;
gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego;”.

Następnie decyzją Wojewody z dnia 5 września 2008 r. znak: xxx działka nr 372/3 obrębu x o powierzchni 0,7533 ha została przeznaczona pod inwestycję i przeszła z mocy prawa na własność Skarbu Państwa.

Działka obejmowała pas drogowy ul. N.

Droga - ul. N. została wybudowana przed 1989 r. była trwale związana z gruntem. Zarządca drogi nie posiada informacji o dokładnej dacie oddania do użytkowania, ale nastąpiło to przed 1990 rokiem.

Na dzień dokonania dostawy droga stanowiła budowlę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Według Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) została zakwalifikowana do:

Sekcja 2 obiekty inżynierii lądowej i wodnej

Dział 21 infrastruktura transportu

Grupa 211 autostrady, drogi ekspresowe, ulice i drogi pozostałe

Klasa 2112 ulice i drogi pozostałe.

Gmina nie ponosiła wydatków na ulepszenie drogi w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym stanowiących co najmniej 30% wartości początkowej tej drogi. Gmina wykorzystywała drogę do realizacji zadań publicznych, więc niepodlegających ustawie o podatku od towarów i usług, droga nigdy nie była przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub umowy o podobnym charakterze. Gmina finansując drobne remonty tej drogi nie odliczała podatku naliczonego.

Gmina otrzymała odszkodowanie za nieruchomość położoną w obr. xx objętą KW xxx, na którą składały się działki 372/3 i 372/6, na podstawie Decyzji Wojewody znak: xxx z dnia 23 lutego 2011 r. w łącznej kwocie 585 728,85 zł, w dniu 31 marca 2011 r.

2. Gmina prawo własności działki nr 372/4 obr. 0007 objętej księgą wieczystą nr xxx o powierzchni 3,5660 ha nabyła w drodze komunalizacji od Skarbu Państwa, na podstawie Decyzji Wojewody znak: xxx z dnia 29 grudnia 2004 r.

Działka została nabyta zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych, której celem było uregulowanie stosunków własnościowych nieruchomości byłych terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego i wyposażenia w mienie nowo utworzonych jednostek samorządu terytorialnego (gmin), celem umożliwienia realizacji przez nie zadań własnych.

Art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, stanowi:

„ Art. 7 Zadania własne gminy

1. zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.

W szczególności zadania własne obejmują sprawy:

ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej;
gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego;”.

Decyzją Wojewody z dnia 5 września 2008 r. znak: xxx działka nr 372/4 obrębu x o powierzchni 3,5660 ha została podzielona na działki nr 372/5 i nr 372/6 obrębu x. Zgodnie z ww. decyzją działka nr 372/6 została przeznaczona pod inwestycję i przeszła z mocy prawa na własność Skarbu Państwa. Gmina otrzymała odszkodowanie za nieruchomość położoną w obr. xx objętą KW xxx, na którą składały się działki 372/3 i 372/6, na podstawie Decyzji Wojewody znak: xxx z dnia 23 lutego 2011 r. w łącznej kwocie 585 728,85 zł, w dniu 31 marca 2011 r.

Na działce znajdował się pas drogowy ul. N.

Sekcja 2 obiekty inżynierii lądowej i wodnej

Dział 21 infrastruktura transportu

Grupa 211 autostrady, drogi ekspresowe, ulice i drogi pozostałe

Klasa 2112 ulice i drogi pozostałe.

Gmina nie ponosiła wydatków na ulepszenie drogi w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym stanowiących co najmniej 30% wartości początkowej tej drogi, realizując remonty poniżej tej wartości nie odliczała podatku naliczonego. Gmina wykorzystywała drogę do realizacji zadań publicznych, więc niepodlegających ustawie o podatku od towarów i usług, droga nigdy nie była przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub umowy o podobnym charakterze. Gmina otrzymała odszkodowanie za nieruchomość obr. 0007 objętej KW xxx, na którą składały się działki 372/3 i 372/6, w łącznej kwocie 585 728,85 zł, w dniu 31 marca 2011 r.

3) Gmina prawo własności działki nr 13/3 obr. xxx objętej księgą wieczystą KW xxx o powierzchni 0,0031 ha nabyła w drodze komunalizacji od Skarbu Państwa, Decyzją Wojewody znak: xxx z dnia 8 grudnia 2004 r.

Z uwagi na fakt, że gmina nabyła z mocy prawa przedmiotową nieruchomość nieodpłatnie w drodze decyzji komunalizacyjnej, przy jej nabyciu nie przysługiwało jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Dokumentem przenoszącym własność nieruchomości była decyzja administracyjna, transakcja nie podlegała pod ustawę o podatku od towarów i usług i nie był wykazany podatek VAT. Działka została nabyta zgodnie z art. 5 ust. l ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych, której celem było uregulowanie stosunków własnościowych nieruchomości byłych terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego i wyposażenia w mienie nowo utworzonych jednostek samorządu terytorialnego (gmin), celem umożliwienia realizacji przez nie zadań własnych. Art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, stanowi:
„ Art. 7 Zadania własne gminy

1. zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.
W szczególności zadania własne obejmują sprawy:

ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej;
gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego;”.

Decyzją Wojewody z dnia 5 września 2008 r. znak: xxx działka nr 13/3 obrębu 12 o powierzchni 0,0031 ha została przeznaczona pod inwestycję i przeszła z mocy prawa na własność Skarbu Państwa.

Na podstawie decyzji Wojewody znak: xxx z dnia 23 lutego 2011 r. ustalono odszkodowanie za działkę nr 13/3 obr. xxx o powierzchni 0,0031 ha w kwocie 3.100,00 zł. Decyzją nr 2 Wojewody znak: xxx z dnia 23 sierpnia 2011 r. ustalono zwiększenie ustalonego w decyzji z dnia 23 lutego 2011 r. odszkodowania o 5% na podstawie art. 18 ust. 1e ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowywania inwestycji w zakresie dróg publicznych tj. o kwotę 155,00 zł.

Na ww. działce znajdowała się część pasa drogowego ul. K.

Droga - ul. K. została wybudowana przed 1989 r. była trwale związana z gruntem. Zarządca drogi nie posiada informacji o dokładnej dacie oddania do użytkowania, ale nastąpiło to przed 1990 rokiem.

Sekcja 2 obiekty inżynierii lądowej i wodnej

Dział 21 infrastruktura transportu

Grupa 211 autostrady, drogi ekspresowe, ulice i drogi pozostałe

Klasa 2112 ulice i drogi pozostałe.

3 100,00 zł 31.03.2011 r.

155,00 zł 23.09.2011 r.

4) Opisany stan faktyczny w pozycji ad. 3 dotyczy tylko zwiększenia odszkodowania na podstawie art. 18 ust. 1e ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowywania inwestycji w zakresie dróg publicznych. Decyzją nr 2 Wojewody znak: xxx z dnia 23 sierpnia 2011 r. ustalono zwiększenie ustalonego w decyzji z dnia 6 lipca 2010 r. odszkodowania o 5% tj. o kwotę 18 322,55 zł, która została przelana na konto Wnioskodawcy 23 września 2011 r. Odszkodowanie za przejęcie prawa własności ustalone decyzją z dnia 6 lipca 2010 r. Gmina otrzymała w 2010 r.

5) Gmina prawo własności działki nr 2 obr. Xxx objętej księgą wieczystą KW xxx o powierzchni 0,3640 ha nabyła w drodze komunalizacji od Skarbu Państwa, Decyzją Wojewody xxx znak: xxx z dnia 26 września 2003 r.

Z uwagi na fakt, że Gmina nabyła z mocy prawa przedmiotową nieruchomość nieodpłatnie w drodze decyzji komunalizacyjnej, przy jej nabyciu nie przysługiwało jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Dokumentem przenoszącym własność nieruchomości była decyzja administracyjna, transakcja nie podlegała pod ustawę o podatku od towarów i usług i nie był wykazany podatek VAT.

Działka została nabyta zgodnie z art. 5 ust. l ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych, której celem było uregulowanie stosunków własnościowych nieruchomości byłych terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego i wyposażenia w mienie nowo utworzonych jednostek samorządu terytorialnego (gmin), celem umożliwienia realizacji przez nie zadań własnych. Art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, stanowi:

„ Art. 7 Zadania własne gminy

zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.

W szczególności zadania własne obejmują sprawy:

ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej;
gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego;”.

Decyzją Wojewody z dnia 5 września 2008 r. znak: xxx działka nr 2 obrębu xx o powierzchni 0,3640 ha została podzielona na działki nr 2/1 i nr 2/2 obrębu xx. Zgodnie z ww. decyzją działka nr 2/2 została przeznaczona pod inwestycję i przeszła z mocy prawa na własność Skarbu Państwa.

Na działce znajdował się pas drogowy ul. W.

Droga - ul. W. została wybudowana przed 1989 r. była trwale związana z gruntem. Zarządca drogi nie posiada informacji o dokładnej dacie oddania do użytkowania, ale nastąpiło to przed 1990 rokiem. Na dzień dokonania dostawy droga stanowiła budowlę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Według Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) została zakwalifikowana do:

Sekcja 2 obiekty inżynierii lądowej i wodnej

Dział 21 infrastruktura transportu

Grupa 211 autostrady, drogi ekspresowe, ulice i drogi pozostałe

Klasa 2112 ulice i drogi pozostałe.

Gmina nie ponosiła wydatków na ulepszenie drogi w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym stanowiących co najmniej 30% wartości początkowej tej drogi, realizując remonty poniżej tej wartości nie odliczała podatku naliczonego. Gmina wykorzystywała drogę do realizacji zadań publicznych, więc niepodlegających ustawie o podatku od towarów i usług, droga nigdy nie była przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub umowy o podobnym charakterze. Na podstawie decyzji Wojewody znak: xxx z dnia 25 lutego 2011 r. Gmina otrzymała odszkodowanie za nieruchomość położoną w obr. xx objętej KW xxx na którą składała się działka 2/2 w kwocie 207 755,10 zł, w dniu 4 kwietnia 2011 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy podlega opodatkowaniu odszkodowanie za wartość składników budowlanych, za które Prezydent Miasta zrzeka się odszkodowania?
Czy wartość otrzymanego odszkodowania powinna być opodatkowana stawką 23% czy stawką zwolnioną jako nieruchomość zabudowana?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Nie podlega opodatkowaniu, ponieważ co do zasady aby uznać, że dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność co wynika wprost z powołanego przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Przeniesienie prawa własności przedmiotowych nieruchomości pod budowę dróg publicznych za odszkodowaniem nie będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług VAT, ale będzie korzystało ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 10a. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2014 r. o podatku od towarów i usług przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienia z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie. Mając zatem na uwadze cytowany przepis uznać należy, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z dostawą towarów w zamian za odszkodowanie, które pełni funkcję wynagrodzenia.

Z uwagi na fakt, że Gmina nabyła przedmiotowe nieruchomości w drodze komunalizacji lub zakupu od osób fizycznych, a więc przy ich nabyciu nie przysługiwało jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz przy realizacji remontów nie odliczała podatku naliczonego, gdyż nieruchomości te służyły do realizacji zadań niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, dostawa ta korzystać będzie ze zwolnienia od podatku przewidzianego w przepisie, o którym mowa wyżej.

Między innymi dostawy gruntów podlegają opodatkowaniu według stawki właściwej dla obiektów budowlanych, które się na nim znajdują. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków lub budowli trwale z nim związanych.

Należy przy tym zaznaczyć że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania. To, że Gmina zrzeka się odszkodowania za materiały budowlane i otrzymuje odszkodowanie de facto tylko za działkę, nie zmienia charakteru dostawy, gdzie towarem jest działka zabudowana.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że z uwagi na ścisłe powiązanie tematyki poruszanej we wniosku, tut. organ postanowił ująć kwestie dotyczące 4 stanów faktycznych w jednej interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, zaś odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

W przypadku wywłaszczenia nieruchomości na cele budowy lub przebudowy dróg publicznych w roli organu władzy publicznej wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej występuje organ dokonujący wywłaszczenia. Organem tym jest wojewoda – na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 102, poz. 651 ze zm.) i ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 ze zm.) – dokonujący wywłaszczenia w imieniu Skarbu Państwa. Czynność wykonywana przez organy dokonujące wywłaszczenia nie stanowi dostawy towaru, a zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast podmiotem, który realizuje dostawę jest dotychczasowy właściciel nieruchomości.

W myśl art. 98 ust. 1 ww. ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe – z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis stosuje się odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych.

Za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości (art. 98 ust. 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

Zgodnie z art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

W świetle art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo wykonujący zadania zlecone z zakresu administracji rządowej starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych, wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Na podstawie art. 11f ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

Stosownie do art. 12 ust. 4 ww. ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,
własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych

-z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Na mocy art. 12 ust. 4f ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe.

Z powołanych przepisów wynika zatem, że istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa własności nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że przeniesienie przez Wnioskodawcę własności działek nr 372/3, 372/6, 13/3 i 2/2 (zabudowanych pasami drogowymi znajdującymi się na ulicach: N., K. i W.) na rzecz Skarbu Państwa w celu realizacji inwestycji drogowej w zamian za odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towarów w myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną i ze względu na przedmiot czynność taka objęta jest podatkiem od towarów i usług.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opodatkowania odszkodowania za wartość składników budowlanych, za które Prezydent Miasta zrzeka się odszkodowania.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości Wnioskodawcy stwierdzić należy, że jak wynika z opisu sprawy:

w odniesieniu do działek nr 372/3 i 372/6 Prezydent Miasta oświadczył, że zrzeka się odszkodowania za składniki budowlane (część pasa drogowego ul. N.), i w decyzji ustalono wartość odszkodowania dla Gminy za przedmiotowe nieruchomości jako sumę wartości gruntu i wartość składników roślinnych, powiększoną o 5 % na podstawie art. 18 ust. 1e ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych,
w odniesieniu do działki nr 13/3 Prezydent Miasta oświadczył, że zrzeka się odszkodowania za składniki budowlane (część pasa drogowego ul. K.), i w decyzji ustalono wartość odszkodowania dla Gminy za przedmiotowe nieruchomości jako wartość gruntu powiększoną o 5 % na podstawie art. 18 ust. 1e ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Natomiast w odniesieniu do działki nr 2 w decyzji ustalono wartość odszkodowania dla Gminy za przedmiotowe nieruchomości jako sumę wartości gruntu i składników budowlanych powiększoną o 5 % na podstawie art. 18 ust. 1e ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że mimo zrzeczenia się przez Wnioskodawcę części odszkodowania za wywłaszczenie działek nr 372/3, 372/6 oraz 13/3, otrzymane przez Wnioskodawcę wynagrodzenie za wywłaszczenie tych działek w istocie stanowi wynagrodzenie za całą nieruchomość, tj. działki nr 372/3, 372/6 zabudowane częścią pasa drogowego ul. N. oraz działkę nr 13/3 zabudowaną częścią pasa drogowego ul. K. W przedmiotowej sprawie odszkodowanie stanowi zatem zapłatę za dostawę działek zabudowanych. Jak wynika bowiem z cytowanego wyżej przepisu, w przypadku dostawy budowli trwale z gruntem związanych (droga - ul. N. znajdująca się na działkach 372/3 i 372/6 oraz droga – ul. K. znajdująca się na działce 13/3) z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu, zatem podstawa opodatkowania obejmuje całą kwotę otrzymaną przez Wnioskodawcę z tytułu dostawy gruntu zabudowanego.

W związku z powyższym w odniesieniu do dostawy zabudowanych działek 372/3, 372/6 oraz 13/3, w odniesieniu do których Wnioskodawca zrzekł się części odszkodowania odpowiadającego wartości składników budowlanych znajdujących się na tych działkach, stwierdzić należy, że dostawa tych zabudowanych działek podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, a podstawą opodatkowania jest kwota odszkodowania należna z tytułu tej dostawy określona w decyzjach.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w odniesieniu do zadanego pytania nr 1, że odszkodowanie za wartość składników budowlanych, za które Prezydent Miasta zrzeka się odszkodowania nie podlega opodatkowaniu, ponieważ co do zasady aby uznać, że dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność co wynika wprost z powołanego przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, należało uznać za nieprawidłowe.

Wyjaśnić w tym miejscu należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz – stanowiące dostawę towarów – przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Odpowiadając na wątpliwości Wnioskodawcy zawarte w pytaniu nr 2 przedmiotowego wniosku należy zauważyć, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem art. 41 ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 146a pkt 1 ustawy w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r. z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział obniżone stawki podatku oraz zwolnienia od podatku dla dostaw niektórych towarów lub świadczenia niektórych usług, a także określił warunki stosowania tych obniżonych stawek i zwolnień.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów i świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.

I tak w kwestii opodatkowania działek zabudowanych, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem z powyższych przepisów wynika, że dostawa nieruchomości, spełniających określone w przepisach warunki, może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia upłynął okres krótszy niż dwa lata.

Jak stanowi art. 2 pkt 14 ww. ustawy, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

wybudowaniu lub
ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Z kolei przepisy Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej posługują się pojęciem „pierwszego zasiedlenia”, jednakże nie definiują tego pojęcia oraz nie wprowadzają dodatkowych warunków go określających.

W konsekwencji zarówno zgodnie z przepisami Dyrektywy oraz w świetle utrwalonego w tej materii orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pierwsze zasiedlenie należy rozumieć szeroko jako „pierwsze zajęcie budynku/budowli, używanie”. Aby w tej sytuacji można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do zajęcia budynku/budowli, jego używania, w tym również na potrzeby własnej działalności gospodarczej.

Zgodnie jednak z art. 12 ust. 1 Dyrektywy państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności jednej z następujących transakcji:

dostawa budynku lub części budynku oraz związanego z nim gruntu, przed pierwszym zasiedleniem;
dostawa terenu budowlanego.

Jak stanowi art. 12 ust. 2 zdanie drugie Dyrektywy państwa członkowskie mogą określić szczegółowe zasady stosowania kryterium, o którym mowa w ust. 1 lit. a), do przebudowy budynków oraz zdefiniować pojęcie „gruntu związanego z budynkiem”.

Tym samym państwa członkowskie mają możliwość określenia szczegółowych zasad stosowania kryterium pierwszego zasiedlenia jedynie w odniesieniu do sprecyzowanej kategorii czynności, tj. przebudowy budynków.

Należy zauważyć, że w kwestii rozumienia definicji pierwszego zasiedlenia wypowiedział się NSA w wyroku z dnia 14 maja 2015 r. o sygn. I FSK 382/14. Sąd w wyroku tym stwierdził, że: „(…) definicja »pierwszego zasiedlenia (zajęcia)« zawarta w dyrektywie 112 ma charakter autonomiczny. Zatem nie było konieczne jej definiowanie w ustawie o VAT, poza przypadkami wskazanymi w treści art. 12 ust. 2 zdanie drugie dyrektywy 112 czyli przebudowy budynku. Z powyższego wynika, że polski ustawodawca nie miał uprawnienia do precyzowania warunków zastosowania kryterium pierwszego zasiedlenia w odniesieniu do sytuacji zaistniałych po wybudowaniu budynku. Polski ustawodawca zdecydował się na doprecyzowanie ww. pojęcia celem wyjaśnienia zakresu zwolnienia z VAT. Porównując zakresy definicji »pierwszego zasiedlenia« wynikające z ustawy o VAT i dyrektywy 112 należy stwierdzić, że ustawodawca polski dokonał zawężenia ww. definicji w porównaniu do definicji unijnej. Wykładnia językowa, systematyczna i celowościowa dyrektywy 112 wskazuje wyraźnie, że ww. pojęcie należy rozumieć szeroko jako »pierwsze zajęcie budynku, używanie«. Zatem w taki sposób powinna być odczytywana definicja przewidziana w treści art. 2 pkt 14 ustawy o VAT. Sąd krajowy celem zapewnienia skuteczności normom dyrektywy 112 stwierdził zatem częściową niezgodność art. 2 pkt 14 lit. a) ustawy o VAT z art. 12 ust. 1 lit. a) i 2 dyrektywy 112, jak też art. 135 ust. 1 lit. j) dyrektywy 112. Mowa tu o części dotyczącej użytego w treści art. 2 pkt 14 lit. a) ustawy o VAT warunku »w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu«. Warunek ten w istocie doprowadza do sztucznego różnicowania sytuacji podmiotu gospodarczego, który po wybudowaniu budynku część oddał w najem a część budynku wykorzystywał na potrzeby własnej działalności gospodarczej albowiem w obydwóch przypadkach doszło do korzystania z budynku. W pozostałym zaś zakresie należy dokonać wykładni prounijnej art. 2 pkt 14 lit. a) ustawy o VAT i skorygować treść w następujący sposób: pod pojęciem pierwszego zasiedlenia – rozumie się przez to użytkowanie przez pierwszego nabywcę lub użytkownika budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu”.

Jak wynika z powyższego „pierwsze zasiedlenie” budynku/budowli (po ich wybudowaniu) należy rozumieć szeroko jako pierwsze zajęcie budynku/budowli, używanie, w tym również na potrzeby własnej działalności gospodarczej. Powyższa kwestia przedstawia się inaczej, w sytuacji, gdy budynek/budowla zostały ulepszone, a wydatki na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej obiektu. Wówczas bowiem aby nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynku/budowli – zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy w zw. z art. 12 ust. 2 zdanie drugie Dyrektywy – musi dojść do oddania obiektu po ulepszeniu do użytkowania w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu (np. w najem).

W przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Przy czym wskazać należy, iż zgodnie z art. 43 ust. 7a ustawy warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Z powyższego wynika, że co do zasady, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki i budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu korzysta ze zwolnienia od podatku.

Analizując informacje zawarte w opisie sprawy w kontekście definicji pierwszego zasiedlenia – w rozumieniu nadanym przepisami Dyrektywy 2006/112/WE oraz orzecznictwem TSUE – należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nastąpiło pierwsze zasiedlenie budowli w postaci dróg o PKOB 2112 posadowionych na działkach nr 372/3, 372/6, 13/3 i 2/2.

Z wniosku wynika, że droga ul. N. (znajdująca się na działkach nr 373/3 i 372/6) została wybudowana przed 1989 r. Również drogi ul. K. (znajdująca się na działce nr 13/3) i ul. W. (znajdująca się na działce nr 2/2) zostały wybudowane przed 1989 r. Zarządca dróg nie posiada informacji o dokładnej dacie oddania ich do użytkowania, ale nastąpiło to przed 1990 rokiem.

Z uwagi na fakt, że Gmina nabyła z mocy prawa przedmiotowe nieruchomości i nieodpłatnie w drodze decyzji komunalizacyjnej, przy ich nabyciu nie przysługiwało jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Dokumentem przenoszącym własność nieruchomości była decyzja administracyjna, transakcja nie podlegała pod ustawę o podatku od towarów i usług i nie był wykazany podatek VAT. Działki zostały nabyte zgodnie z art. 5 ust. l ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych, której celem było uregulowanie stosunków własnościowych nieruchomości byłych terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego i wyposażenia w mienie nowo utworzonych jednostek samorządu terytorialnego (gmin), celem umożliwienia realizacji przez nie zadań własnych.

Gmina nie ponosiła wydatków na ulepszenie dróg w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym stanowiących co najmniej 30% wartości początkowej tych dróg. Gmina wykorzystywała drogi do realizacji zadań publicznych, więc niepodlegających ustawie o podatku od towarów i usług, drogi nigdy nie były przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub umowy o podobnym charakterze.

Zatem należy uznać, że dostawa przedmiotowych działek przez Wnioskodawcę nie była dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia, i pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nie upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, iż przeniesienie własności dróg posadowionych na działkach nr 372/3, 372/6, 13/3 i 2/2 na rzecz Skarbu Państwa za odszkodowaniem podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, lecz na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT korzystało ze zwolnienia od tego podatku.

Jak wskazano powyżej grunt będący przedmiotem dostawy podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki, budowle lub ich części posadowione na tym gruncie.

Zatem skoro dostawa dróg korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, to również dostawa działek nr 372/3, 372/6, 13/3 i 2/2, na których ww. budowle są posadowione, korzystała ze zwolnienia od tego podatku na mocy art. 29a ust. 8 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, że przeniesienie przedmiotowych nieruchomości pod budowę dróg publicznych za odszkodowaniem nie będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług VAT, ale będzie korzystało ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a, należało uznać za nieprawidłowe.

Należy wskazać, że Wnioskodawca wywodzi prawidłowy skutek prawnopodatkowy odnośnie przedmiotowych działek, jednakże oparty na innej podstawie prawnej niż to wskazano w uzasadnieniu niniejszej interpretacji. Prawo do zwolnienia od podatku VAT dostawy działek przysługiwało bowiem Wnioskodawcy na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, a nie jak wskazał Wnioskodawca na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a tej ustawy. Zatem oceniając stanowisko Wnioskodawcy – należało uznać je za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

W zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania za przejęte działki nr 11/1, 12/1, 13/5, 14/1, 15/1, 18/2 i 18/5 wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin