Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
3063-ILPB1-2.4511.381.2016.1.ES
z 15 lutego 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 201) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 9 grudnia 2016 r. (data wpływu 13 grudnia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 grudnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 8 kwietnia 2015 r. pracodawca z Wnioskodawcą rozwiązał umowę o pracę (zawartą 12 grudnia 2005 r. na czas nieokreślony) bez zachowania okresu wypowiedzenia w trybie dyscyplinarnym podając jako powód rzekome ciężkie naruszenie przez Zainteresowanego obowiązków pracowniczych (art. 52 § 1 pkt 1 K.p.).

W związku z tym, że w tym czasie Wnioskodawca pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Zakładowej, Zakładowej Organizacji Związkowej (…) i został wskazany przez Komisję Zakładową jako osoba podlegająca szczególnej ochronie stosunku pracy w myśl art. 32 ustawy o związkach zawodowych pracodawca zwrócił się pismem z 31 marca 2015 r. do Zakładowej Organizacji Związkowej o wyrażenie zgody na rozwiązanie z Zainteresowanym umowy o pracę.

Pismem z 1 kwietnia 2015 r. Komisja Zakładowa (…) oświadczyła, że nie wyraża zgody na rozwiązanie z Wnioskodawcą umowy o pracę. Pomimo braku zgody Komisji Zakładowej pracodawca rozwiązał z Zainteresowanym umowę o pracę.

W dniu 15 kwietnia 2015 r. Wnioskodawca złożył w Sądzie Rejonowym (Sąd Pracy) pozew o przywrócenie do pracy, wskazując naruszenie przez Pracodawcę art. 52 § 1 pkt 1 K.p., art. 52 § 2 K.p. oraz art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o związkach zawodowych (sygn. akt IV P 84/15).

W dniu 16 czerwca 2016 r. Wnioskodawca zawarł z pracodawcą ugodę, na mocy której pracodawca zobowiązał się zapłacić na rzecz Zainteresowanego kwotę 21 321 zł tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę w terminie do 31 lipca 2016 r.

Jednocześnie strony ustaliły, że umowa o pracę została rozwiązana za porozumieniem stron z dniem 8 kwietnia 2015 r. Strony jednocześnie wskazały, że w tym zakresie zostanie sprostowane świadectwo pracy i wydane powodowi w terminie do 30 czerwca 2016 r.

Punktem wyjścia przy ustalaniu kwoty odszkodowania był art. 58 w związku z art. 56 § 1 K.p. określający wysokość odszkodowania jako równowartość zarobków za okres wypowiedzenia (odszkodowanie liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy).

Z uwagi na semiimperatywny charakter norm prawa pracy, a więc wyznaczenie jedynie minimalnego poziomu ochrony praw pracownika (co nie może wykluczać przyznania pracownikowi większych uprawnień niż określone przepisami ustawy w oparciu o wolę pracodawcy i pracownika) Sąd Rejonowy traktował zawarcie ugody przyznającej byłemu pracownikowi więcej uprawnień niż wynika z przepisów przytoczonych powyżej jako zgodne z prawem (obowiązkiem Sądu była przecież ocena zgodności z prawem zawartej ugody w oparciu o art. 203 § 4 K.p.c.). Pomimo ustalenia odszkodowania powyżej ustawowego minimum obliczane ono jest w dalszym ciągu zgodnie z regułami opisanymi w § 14-17 rozporządzenia z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczególnych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.

Jako, że odszkodowanie przyznawane pracownikowi dochodzącemu odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy nie jest uzależnione od wyrządzenia szkody – Kodeks pracy określa je ryczałtowo.

Wobec powyższego jako strona powodowa Wnioskodawca nie wykazywał szkody.

W dniu 27 lipca 2016 r. pracodawca wypłacił Wnioskodawcy tytułem odszkodowania 17 503 zł.

W dniu 3 sierpnia 2016 r. Zainteresowany skierował do pracodawcy pisemne wezwanie do zapłaty brakującej kwoty, na które otrzymał 19 sierpnia 2016 r. pisemne wyjaśnienie pracodawcy, że brakująca kwota stanowi należny podatek dochodowy i została przesłana do urzędu skarbowego na poczet przedmiotowego podatku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy ww. odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę przyznane przez Sąd Rejonowy, Sąd Pracy, na drodze ugody sadowej jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy – kwota odszkodowania wynikająca z ugody sądowej jest kwotą netto i nie podlega opodatkowaniu. Ugoda sądowa zawarta przed Sądem Rejonowym, Sąd Pracy, na mocy której pracodawca zobowiązał się wypłacić na rzecz Wnioskodawcy 21 321 zł tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę, warunkuje zwolnienie od podatku dochodowego od osób fizycznych, co potwierdza art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast w myśl z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Za przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, uważa się, w myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy, wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Takim przychodem jest również przedmiotowa kwota pieniężna wynikająca z ugody sądowej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 8 kwietnia 2015 r. Pracodawca z Wnioskodawcą rozwiązał umowę o pracę. W związku z powyższym Zainteresowany złożył 15 kwietnia 2015 r w Sądzie pozew o przywrócenie do pracy, wskazując naruszenie przez Pracodawcę przepisów Kodeksu pracy oraz ustawy o związkach zawodowych. Po czym 16 czerwca 2016 r. Wnioskodawca zawarł z pracodawcą ugodę, zgodnie z którą otrzymał zobowiązanie zapłaty na jego rzecz odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę w terminie do 31 lipca 2016 r. Równocześnie strony ustaliły, że umowa o pracę została rozwiązana za porozumieniem stron z dniem 8 kwietnia 2015 r. i wskazały, że w tym zakresie zostanie sprostowane świadectwo pracy i wydane powodowi w terminie do 30 czerwca 2016 r.

Zgodnie z aktualnie obowiązującą treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Ustawodawca wyłączył z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu, tj. między innymi odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów innych niż ugody sądowe.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy, objęte są tylko odszkodowania (zadośćuczynienia), których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Powyższe wskazuje, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 1666, ze zm.).

Przepis art. 52 § 1 ustawy Kodeks pracy stanowi, że pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:

1. ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,
2. popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
3. zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
   
   

Natomiast § 2 ww. artykułu określa, że rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.

Z kolei art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz 1881 ze zm.) stanowi, że pracodawca bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z imiennie wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z innym pracownikiem będącym członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnionym do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, z wyjątkiem gdy dopuszczają to odrębne przepisy.

Na podstawie art. 56 § 1 ustawy Kodeks pracy – pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

Na gruncie rozpatrywanej sprawy nie doszło przed Sądem do stwierdzenia naruszenia przypisów prawa pracy traktujących o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia. Jak sam Wnioskodawca wskazał doszło do zawarcia ugody, na mocy której pracodawca zobowiązał się do zapłaty stosownej kwoty tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę. Ponadto strony ustaliły, że umowa o pracę zostanie rozwiązana za porozumieniem stron.

Stosownie do treści art. 30 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, umowę o pracę rozwiązuje się na mocy porozumienia stron.

Jednakże należy zauważyć, że przepisy Kodeksu pracy nie przewidują wypłaty odszkodowania w sytuacji rozwiązania umowy za porozumieniem stron. Konsekwencją tego jest brak możliwości sprecyzowania na gruncie powołanych wyżej przepisów Kodeksu pracy ustalenia wysokości odszkodowania. Nie zmienia tego fakt, że punktem wyjścia do wyliczenia wysokości odszkodowania – w przedmiotowej sprawie – był art. 58 w zw. z art. 56 § 1 Kodeksu pracy.

Wobec tego, zawarta między Wnioskodawcą a byłym pracodawcą ugoda sądowa stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 380 ze zm.).

Zgodnie z art. 917 powołanej powyżej ustawy, strony zawierające ugodę, czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

W związku z tym należy uznać, że określone w ugodzie świadczenie przyznane Wnioskodawcy nie jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując; w przedmiotowej sprawie rzeczone odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę przyznane przez Sąd, na drodze ugody sądowej nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Administracji Skarbowej w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.