Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPB-1-1.4511.28.2017.1.MJ
z 14 lutego 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 201) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 17 stycznia 2017 r. (data wpływu do tut. Biura 18 stycznia 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości opodatkowania otrzymanego odszkodowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 stycznia 2017 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości opodatkowania otrzymanego odszkodowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sądu Okręgowego z 20 listopada 2015 r., Wnioskodawczyni, jako powódka, wygrała od pozwanego Skarbu Państwa kwotę 1.812.418,00 zł (słownie: jeden milion osiemset dwanaście tysięcy czterysta osiemnaście zł 00/100). Zgodnie z wyrokiem sądu, kwota stanowiąca wartość możliwych do uzyskania korzyści stanowi 60,4214 % wartości łącznej kwoty odszkodowania tj. 1.095.088,33 zł.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b (winno być: art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U z 2016 r., poz. 2032 ze zm.), wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jak twierdzi Wnioskodawczyni, bezspornym jest, że zwolniona jest z podatku, dotyczącego części odszkodowania damnum emergens - dotyczącej szkody rzeczywistej, stanowiącej wg wyroku sądu przytoczonego powyżej, 39,5786% wartości sumy odszkodowania. Ustawodawca wprost więc nakazał zapłatę daniny wg norm przypisanych, będących jednocześnie wartością hipotetycznego osiąganego przez Wnioskodawczynię przychodu. Przepisy jednak w żaden sposób nie wskazują sposobu rozliczenia wysokości podatku dotyczącego utraconych korzyści.

Jako osoba umiejąca wykorzystać wszystkie nadarzające się szanse oraz starająca się w sposób racjonalny gospodarować swoimi zarówno finansami, jak i pozafinansowymi składnikami majątkowymi, Wnioskodawczyni racjonalnie wykorzystałaby nadarzającą się okazję zarobkową, gdyby miała możliwość korzystać z przedmiotowej nieruchomości. Także wysoce prawdopodobne jest, iż gdyby Wnioskodawczyni mogła władać przedmiotową nieruchomością w okresie, za który otrzymała odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, zapewne wybrałaby właściwą dla siebie formę opodatkowania i nie byłoby to opodatkowanie na „zasadach ogólnych”, ale zapewne w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Wielce prawdopodobne jest, że Wnioskodawczyni otworzyłaby działalność gospodarczą i przychody z działalności zlokalizowanej na terenie nieruchomości zawłaszczonej rozliczałaby na zasadach zryczałtowanego podatku dochodowego. Tak więc w przypadku wyliczenia kwoty należnej z tytułu lucrum cessans - korzyści jakiej Wnioskodawczyni mogła się spodziewać, należałoby także wybrać właściwą formę opodatkowania tychże przychodów - ryczałt od przychodów ewidencjonowanych na poziomie 8,5 %.

Istotne elementy stanu faktycznego zawarto również we własnym stanowisku Wnioskodawczyni w sprawie, gdzie wskazano, że brak możliwości korzystania przez Wnioskodawczynię z przedmiotowej nieruchomości był wynikiem udowodnionego przestępstwa, do którego doprowadził m.in. urzędnik państwowy, pozostawiony bez nadzoru - tym samym częściowo winę za ten fakt ponosi Skarb Państwa. Należy uznać, że gdyby nie doszło do tego zdarzenia, nieruchomość ta zapewne stanowiłaby źródło dochodu z najmu lub dzierżawy, z tytułu którego przysługuje możliwość rozliczania przychodów na zasadzie ryczałtu od przychodów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w opisanej sytuacji Wnioskodawczyni może rozliczyć otrzymaną tytułem utraconych korzyści kwotę odszkodowania wg stawki podatkowej jak dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą, w oparciu o zryczałtowany podatek dochodowy, tj. stawką 8,5 %?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zważywszy że brak możliwości korzystania przez Wnioskodawczynię z przedmiotowej nieruchomości był wynikiem udowodnionego przestępstwa, do którego doprowadził m. in. urzędnik państwowy, pozostawiony bez nadzoru (co oznacza, iż częściowo winę za ten fakt ponosi Skarb Państwa), należy uznać, że gdyby nie doszło do tego zdarzenia, nieruchomość ta zapewne stanowiłaby źródło dochodu z najmu lub dzierżawy, z tytułu którego przysługuje możliwość rozliczania przychodów na zasadzie ryczałtu od przychodów.

Biorąc pod uwagę przesłanki biznesowe oraz przedsiębiorczy charakter Wnioskodawczyni z praktycznie stuprocentową doza prawdopodobieństwa w okresie, w którym Wnioskodawczyni mogłaby władać ww. nieruchomością, przychód osiągany z jej wynajmu lub dzierżawy opodatkowany byłby stawką podatku ryczałtowego w wysokości 8,5 %.

Uznanie, iż obecnie, po wygranym procesie, kwota stanowiąca utracone korzyści podlega opodatkowaniu na „zasadach ogólnych”, byłoby dla Wnioskodawczyni wysoce krzywdzące, gdyż zwiększałoby o ponad 244.816,00 zł kwotę należnego podatku, która to kwota zapewne byłaby niezasadna w przypadku możliwości normalnego korzystania z nieruchomości.

Nakazanie zapłaty podatku na zasadach ogólnych stanowiłoby uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody przez organ podatkowy.

Przepisy obowiązujące przed 01 stycznia 2004 r. były więc mniej restrykcyjne, ponieważ uznaniowo zwalniały lub zmniejszały kwotę obciążeń podatkowych z tytułu wypłaconych kwot za utracone korzyści (czyt. Wyrok WSA Warszawa III SA/Wa 1695/04). W ocenie Wnioskodawczyni wysoce krzywdzące byłoby obarczanie go wysokim podatkiem z ww. tytułu.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam co następuje:

Zgodnie z generalną zasadą, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U z 2016 r., poz. 2032 ze zm., dalej: „updof”), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Źródła przychodów wymienione zostały w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl art. 10 ust 1 pkt 3, 6, 9 ww. ustawy, pozarolnicza działalność gospodarcza, najem (dzierżawa) nieruchomości oraz tzw. inne źródła, stanowią odrębne źródła przychodów.

W myśl art. 5a pkt 6 ww. ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej - oznacza to działalność zarobkową:

1. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
2. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
3. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

-prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 updof, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Stosownie natomiast do treści art. 14 ust. 2 pkt 11 ww. ustawy, przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 6 updof, źródłem przychodów jest najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

W myśl art. 2 ust. 1a ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 2180 ze zm., dalej: „uzpd”), osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, mogą opłacać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

W związku z art. 6 ust. 1a uzpd, opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają również otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze (…).

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ww. ustawy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 8,5% przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a.

W myśl natomiast art. 20 ust. 1 updof, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12–14 i art. 17. Użyte w cyt. przepisie sformułowanie „w szczególności” oznacza, że definicja źródeł przychodów ma charakter otwarty, w związku z czym do tej kategorii zaliczyć można również przychody inne, niż wyrażone wprost w przepisie.

Dla prawidłowego opodatkowania określonego przychodu/dochodu podatkowego, koniecznym jest jego przypisanie do określonego w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych źródła przychodów. Tak więc osoby prowadzące działalność gospodarczą, w tym np. w zakresie wynajmu składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, uzyskują co do zasady dochód z działalności gospodarczej. Wynajem składników majątku następujący poza prowadzoną działalnością gospodarczą (niedotyczący składników związanych z tą działalnością) generuje z kolei przychód z tzw. najmu prywatnego. Po spełnieniu warunków określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, przychód z tego tytułu może być opodatkowany w formie zryczałtowanej, 8,5% stawką tzw. ryczałtu z najmu. Wbrew wskazaniu zawartemu we wniosku, w formie tej i według tej stawki nie mogą być jednak opodatkowane dochody z najmu uzyskiwane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (por. art. 8 ust. 1 pkt 3 lit. e ww. ustawy oraz Załącznik Nr 2 do tej ustawy, stanowiący Wykaz usług, których świadczenie wyłącza podatnika z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, oznaczonych według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług).

Natomiast przychody/dochody, których zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie można wprost przypisać do żadnego ze wskazanych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8a updof źródła przychodów, stanowią przychody z tzw. innych źródeł.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wyrokiem Sądu Okręgowego z 20 listopada 2015 r., Wnioskodawczyni, jako powódka, wygrała od pozwanego Skarbu Państwa kwotę 1.812.418,00 zł (słownie: jeden milion osiemset dwanaście tysięcy czterysta osiemnaście zł 00/100). Zgodnie z wyrokiem sądu, kwota stanowiąca wartość możliwych do uzyskania korzyści stanowi 60,4214 % wartości łącznej kwoty odszkodowania tj. 1.095.088,33 zł.

Wysoce prawdopodobne jest, iż gdyby Wnioskodawczyni mogła władać przedmiotową nieruchomością w okresie, za który otrzymała odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, zapewne wybrałaby właściwą dla siebie formę opodatkowania i nie byłoby to opodatkowanie na zasadach ogólnych, ale zapewne ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Wielce prawdopodobne jest, że Wnioskodawczyni otworzyłaby działalność gospodarczą i przychody z działalności zlokalizowanej na terenie nieruchomości zawłaszczonej, jako przychody z najmu lub dzierżawy nieruchomości, rozliczałaby na zasadach zryczałtowanego podatku dochodowego, wg 8,5% stawki.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że otrzymane przez Wnioskodawczynię odszkodowanie, w części dotyczącej utraconych korzyści, nie jest ani odszkodowaniem uzyskanym w związku z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą, ani z tytułu najmu nieruchomości (czy też w związku z najmem nieruchomości). Z wniosku wynika bowiem jednoznacznie, że Wnioskodawczyni takiej działalności nie prowadziła, a nieruchomość, o której mowa we wniosku, nie była przedmiotem wynajmu.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, że odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawczynię w związku z brakiem możliwości władania wskazaną we wniosku nieruchomością w części dot. utraconych korzyści, stanowi przychód z tzw. innych źródeł i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych, a więc wg określonej w art. 27 ust. 1 ustawy regulującej ten podatek skali podatkowej.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie nadmienić należy, że w kontekście zadanego pytania i własnego stanowiska Wnioskodawczyni w sprawie, wyznaczających zakres rozpatrzenia wniosku, przedmiotem niniejszego rozstrzygnięcia nie była kwestia dot. możliwości zwolnienia od opodatkowania zasądzonego odszkodowania, w części dot. rzeczywistej szkody. Zawarte we wniosku wskazanie Wnioskodawczyni, że w tej części otrzymane odszkodowanie jest zwolnione od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b updof, przyjęto jako element (niepodlegającego ocenie) stanu faktycznego sprawy.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła dokument źródłowy. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem. Wobec tego niniejszą interpretację wydano w oparciu o stan faktyczny przedstawiony przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-512 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skargę na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.