Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
0461-ITPB2.4511.816.2016.1.NP
z 7 grudnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 3 października 2016 r. (data wpływu 7 października 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 października 2016 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca, pozostając w związku małżeńskim, dnia 3 listopada 1993 r., nabył wspólnie z żoną do majątku wspólnego nieruchomość gruntową rolną, oznaczoną w rejestrze gruntów obrębu X, gmina Y jako działka nr.

Decyzją z dnia 6 kwietnia 2016 r., nr 07/16, o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, wydaną na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz.U. z 2015 r., poz. 2031), Wojewoda zezwolił na realizację inwestycji drogowej dla zadania "B.". Decyzji tej nadano rygor natychmiastowej wykonalności. W związku z tym z mocy prawa doszło do przejęcia przez Skarb Państwa gruntu Wnioskodawcy, oznaczonego ewidencyjnie jako działka nr 570/5 (powstała z działki nr 570/2) o pow. 0,7394 ha.

Decyzją z dnia 17 sierpnia 2016 r., wydaną na podstawie art. 12 ust. 4a w zw. z art. 18 ust. 1,1c i 1e ww. ustawy, art. 132 ust. 1, 1a i 3a, art. 134 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2015 r., poz. 1774) Wojewoda ustalił odszkodowanie za prawo własności nieruchomości, działki nr 0, przejętej przez Skarb Państwa. Odszkodowanie w wysokości X złotych zostało wypłacone Wnioskodawcy i jego żonie na rachunek bankowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy, w oparciu o przedstawiony stan faktyczny, wypłacone odszkodowanie za przejęcie z mocy prawa przez Skarb Państwa nieruchomości Wnioskodawcy i jego żony korzysta ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Czy uzyskany przychód z tytułu odszkodowania za przejęcie nieruchomości przez Skarb Państwa należy wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym PIT o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za 2016 rok?

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawiony we wniosku stan faktyczny mieści się w granicach ustawowych warunków określonych przez ustawodawcę w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym przyznane decyzją Wojewody odszkodowanie z tytułu przejęcia przez Skarb Państwa nieruchomości, działki nr 0, podlega zwolnieniu przedmiotowemu od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Stosownie do treści art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, Wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo Starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Zgodnie z art. 12 ust. 5 ww. ustawy, do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18. Ponadto w myśl art. 23 ww. ustawy, w sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów należy uznać, iż opisane we wniosku odszkodowanie zostało przyznane i wypłacone stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Aby skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w cytowanym wyżej art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie wystarczy wyłącznie fakt, że nieruchomość została wywłaszczona za odszkodowaniem. Z analizy tego przepisu wynika również, że przedmiotowe zwolnienie nie będzie przysługiwało, jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki: nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem oraz cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia. W przypadku gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo żaden z nich, wówczas uzyskany z odszkodowania przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

W przedmiotowej sprawie nabycie przez Wnioskodawcę działki nr 0 nastąpiło dnia 3 listopada 1993 r., zatem w okresie przekraczającym 2 lata przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego na podstawie decyzji Wojewody, dlatego też w świetle art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy uznać, iż pierwsza z dwóch negatywnych przesłanek zwolnienia przedmiotowego nie została spełniona.

Reasumując, w ocenie Wnioskodawcy, przychód uzyskany z tytułu odszkodowania wypłaconego w związku z przejęciem nieruchomości na cele realizacji inwestycji drogowej, korzysta ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co oznacza, że na małżonkach nie ciąży obowiązek uiszczenia z tego tytułu podatku dochodowego.

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, nie mają obowiązku wykazania w rocznym zeznaniu podatkowym przychodu z tytułu odszkodowania za przejęcie nieruchomości przez Skarb Państwa bowiem zwolnienie z podatku dochodowego skuteczne jest z mocy samego prawa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Stosownie natomiast do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z analizy wniosku wynika, że dnia 3 listopada 1993 r. Wnioskodawca wraz z małżonką nabył działkę nr 570/2. Nieruchomość ta, w związku z budową obwodnicy, została objęta decyzją z dnia 6 kwietnia 2016 r., nr 07/16, o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, wydaną na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, w której to Wojewoda zezwolił na realizację inwestycji drogowej dla zadania "B.". Decyzji tej nadano rygor natychmiastowej wykonalności. W związku z tym z mocy prawa doszło do przejęcia przez Skarb Państwa gruntu Wnioskodawcy, oznaczonego ewidencyjnie jako działka nr 570/5 (powstała z działki nr 570/2) o pow. 0,7394 ha. Decyzją z dnia 17 sierpnia 2016 r., wydaną na podstawie art. 12 ust. 4a w zw. z art. 18 ust. 1,1c i 1e ww. ustawy, art. 132 ust. 1, 1a i 3a, art. 134 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2015 r., poz. 1774) Wojewoda ustalił odszkodowanie za prawo własności nieruchomości, działki nr 570/5, przejętej przez Skarb Państwa. Odszkodowanie w wysokości 0 złotych zostało wypłacone Wnioskodawcy i jego żonie na rachunek bankowy.

Odszkodowanie stanowi, co do zasady przychód w rozumieniu zacytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50 % od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Z treści zacytowanego przepisu wynika, że podstawowym warunkiem uprawniającym do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest uzyskanie przychodu m.in. z tytułu odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Wskazana w opisie stanu faktycznego ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2031) została wymieniona w art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1774) jako ustawa w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, ustawa określa zasady i warunki przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 460), zwanych dalej „drogami”, a także organy właściwe w tych sprawach.

Stosownie do treści art. 11a ust. 1 ww. ustawy wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Zgodnie z treścią art. 11f ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

W myśl natomiast art. 12 ust. 4 wskazanej ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

1. własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,
2. własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych,

• z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Natomiast decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej - art. 12 ust. 4a powyższej ustawy. Odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe - art. 12 ust. 4f tejże ustawy.

Istotne znaczenie dla ustalenia skutków podatkowych otrzymania ww. odszkodowania ma treść art. 12 ust. 5 ww. ustawy, który stanowi, że do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

W myśl postanowień art. 23 ww. ustawy – w sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale (tj. rozdziale zawierającym ww. przepisy) stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W świetle zacytowanych wyżej uregulowań prawnych oraz przedstawionego stanu faktycznego należy uznać, iż opisane we wniosku odszkodowanie wypłacone zostało stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże z analizy ww. przepisu wynika, że uregulowane w nim zwolnienie nie będzie przysługiwało, w sytuacji gdy łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

1. nabycie własności nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub przed odpłatnym zbyciem nieruchomości,
2. cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia.

Zatem w przypadku, gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo niespełniony żaden z nich, uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

Jak wskazano powyżej, nabycie przez małżonków działki nie nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego, dlatego też w świetle art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy uznać, iż pierwsza z dwóch negatywnych przesłanek w nim określona nie została spełniona.

W konsekwencji, stwierdzić należy, że odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawcę i jego małżonkę za wywłaszczenie nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa w związku z realizacją inwestycji drogowej, korzysta ze zwolnienia przedmiotowego uregulowanego w ww. przepisie. W związku z czym nie należy wykazywać go w zeznaniu podatkowym składanym za rok 2016, w którym je otrzymano.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie oraz pozostałym zainteresowanym przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Administracji Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.