Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/4511-926/16-5/JM
z 3 października 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 27 lipca 2016 r. (data wpływu 1 sierpnia 2016 r.) uzupełniony pismem z dnia 9 września 2016 r. (data nadania 9 września 2016 r., data wpływu 12 września 2016 r.) stanowiącego odpowiedź na wezwanie z dnia 6 września 2016 r. Nr IPPB4/4511-926/16-2/JM (data nadania 6 września 2016 r., data doręczenia 8 września 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia zadłużenia czynszowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 sierpnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia zadłużenia czynszowego.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 6 września 2016 r. Nr IPPB4/4511-926/16-2/JM (data nadania 6 września 2016 r., data doręczenia 8 września 2016 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez dostarczenie oryginału pełnomocnictwa lub urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa, z którego wynika prawo Pani Agaty N. do występowania w imieniu Wnioskodawcy – z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Pismem z dnia 9 września 2016 r. (data nadania 9 września 2016 r., data wpływu 12 września 2016 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Zakład Usług Komunalnych zarządza mieniem komunalnym, będącym własnością Gminy Miasta. Osoby zalegające z opłatami z tytułu czynszu, posiadające duże zadłużenie występują do Burmistrza Miasta z prośbą o umorzenie zaległości czynszowych.

Na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U z 2016 r. poz. 446) oraz art. 59 ust. 1-3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz 885, z póź. zm.) oraz Uchwały Rady Miasta z dnia 28 listopada 2012 r. w sprawie zasad, sposobu i trybu udzielania ulg w spłacie należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym przypadających Gminie Miasto zostaje podjęta decyzja o umorzeniu w całości lub w części zaległości czynszowych dłużników (nie wszystkie wnioski dłużników są rozpatrywane pozytywnie).

Zdarza się również, że osoba, której udzielono ulgi w postaci umorzenia należności zmarła, zamieszkiwała sama i nie posiadała żadnych spadkobierców.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

1. Czy w rozumieniu art. 20 ust. 1 Ustawy z nia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz 361, z póź. zm.) oraz Uchwały Rady Miasta z dnia 28 listopada 2012 r. w sprawie zasad, sposobu i trybu udzielania ulg w spłacie należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym przypadającym Gminie Miasto jednostka umarzająca zaległości czynszowe ma obowiązek sporządzania informacji PIT- 8C?
2. Jeżeli osoba, której zostały umorzone zaległości czynszowe w danym roku kalendarzowym zmarła, zamieszkiwała sama, nie są znani spadkobiercy – czy również powinna zostać sporządzona informacja PIT- 8C?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy,

Korzyści jakie osiąga dłużnik z tytułu umorzenia należności stanowią dla tego dłużnika realne przysporzenie majątkowe i stanowią przychód z innych źródeł w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz 361, z późn. zm.) i podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W związku z powyższym na jednostce umarzającej ciąży obowiązek sporządzenia PIT-8C, na podstawie art. 42a ww. ustawy. W przypdku gdy osoba, której udzielono ulgi w postaci umorzenia należności zmarła, zamieszkiwała sama Zakład Usług Komunalnych nie sporządza informacji PIT-8C.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W związku z tak przedstawionym opisem wskazać należy, że stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy, źródłem przychodu są tzw. „inne źródła”.

Zgodnie z brzmieniem art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy i jednocześnie niekwalifikowane do żadnej z kategorii przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U z 2016 r. poz. 446) oraz art. 59 ust. 1-3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz 885, z póź. zm.) oraz Uchwały Rady Miasta z dnia 28 listopada 2012 r. w sprawie zasad, sposobu i trybu udzielania ulg w spłacie należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym przypadających Gminie Miasto zostaje podjęta decyzja o umorzeniu w całości lub w części zaległości czynszowych dłużników. Zdarza się również, że osoba, której udzielono ulgi w postaci umorzenia należności zmarła, zamieszkiwała sama i nie posiadała żadnych spadkobierców.

Zasady funkcjonowania jednostek sektora finansów publicznych w zakresie gospodarki finansowej określa ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 885, z późn. zm.). Na podstawie art. 59 ust. 1-3 ustawy o finansach publicznych:

• w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem dłużnika lub interesem publicznym należności pieniężne mające charakter cywilnoprawny, przypadające jednostce samorządu terytorialnego lub jej jednostkom podległym, mogą być umarzane albo ich spłata może być odraczana lub rozkładana na raty, na zasadach określonych przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego,
  

• organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego określi szczegółowe zasady, sposób i tryb udzielania ulg, o których mowa w ust. 1, warunki dopuszczalności pomocy publicznej w przypadkach, w których ulga stanowić będzie pomoc publiczną, oraz wskaże organ lub osobę uprawnione do udzielania tych ulg,
  

• organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może, w drodze uchwały, postanowić o stosowaniu z urzędu ulg, w przypadku wystąpienia okoliczności wymienionych w art. 56 ust. 1 ustawy o finansach publicznych.
  
  

Należności pieniężne mające charakter cywilnoprawny, przypadające jednostkom samorządu terytorialnego lub organom im podległym, mogą być umarzane w całości jeżeli:

• osoba fizyczna – zmarła, nie pozostawiając żadnego majątku albo pozostawiła majątek niepodlegający egzekucji na podstawie odrębnych przepisów, albo pozostawiła przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty 6.000 zł,
  

• osoba prawna – została wykreślona z właściwego rejestru osób prawnych przy jednoczesnym braku majątku, z którego można by egzekwować należność, a odpowiedzialność z tytułu należności nie przechodzi z mocy prawa na osoby trzecie,
  

• zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności lub postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne,
  

• jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej uległa likwidacji,
  

• zachodzi ważny interes dłużnika lub interes publiczny.
  
  
  

Odnosząc powyżej przedstawione uregulowania prawne należy wskazać, że wobec niezdefiniowania w ustawie podatkowej pojęcia „nieodpłatnego świadczenia” odwołać się trzeba do stanowiska wyrażanego w dotychczasowym orzecznictwie sądowym, w tym zwłaszcza uchwały NSA z dnia 16 października 2006 r., II FPS 1/06, w której przyjęto, że ma ono szerszy zakres niż w prawie cywilnym, obejmuje bowiem wszelkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze (...), których skutkiem jest nieodpłatne, tj. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie mające konkretny wymiar finansowy.

W świetle powyższych uwag stwierdzić należy, że w opisanej sytuacji umorzenie wymagalnych należności czynszowych ciążących na osobach fizycznych z tytułu zawartych przez nie z Miastem umów, stanowi dla tych osób przysporzenie skutkujące powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu.

Przysporzenie to jest realne i wymierne, bowiem dzięki takiemu umorzeniu osoba będąca jego beneficjentem zwolniona zostaje z obowiązku świadczenia kosztem swojego majątku, a więc konieczności jego uszczuplenia. Umorzenie wymagalnych należności czynszowych wiąże się z przyznaniem korzyści majątkowej innemu podmiotowi bez ekwiwalentu, stanowi zatem dla tego podmiotu przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Poprzez umorzenie następuje bowiem uzyskanie korzyści majątkowej przez dany podmiot kosztem innego podmiotu, poprzez uzyskanie nieekwiwaletnego przysporzenia majątkowego, tu – poprzez umorzenie należnych Miastu należności cywilnoprawnych. Przychodem są natomiast nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów (wyroki NSA z dnia 8 czerwca 1994 r., sygn. akt SA/Kr 1239/93 i z dnia 6 kwietnia 1994 r., sygn. akt SA/Wr 1101/03).

Tym samym, wartość umorzonej należności czynszowej stanowi dla dłużników przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dlatego też na Wnioskodawcy ciąży obowiązek wystawienia dłużnikom, wobec których dokonano umorzenia, informacji PIT-8C.

Na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Byt prawny podatnika jako osoby fizycznej, którym zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Z 2015 r., poz. 613, z póxn. zm.) jest osoba fizyczna, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu, ustaje z chwilą jego śmierci.

Zgodnie z art. 922 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380, z późn. zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób, chyba że są ściśle związane z osobą zmarłego lub przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

W świetle ogólnej reguły, zobowiązania pieniężne wynikające z zawartych umów cywilnoprawnych, stanowią obowiązek (dług) przechodzący na spadkobierców. W myśl zasady wyrażonej w art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego, następcy prawni wstępują w dokładnie taką samą sytuację prawną i faktyczną, która istniała w chwili śmierci spadkodawcy. Dotyczy to zasadniczo każdego stosunku prawnego, w jakim pozostawała zmarła osoba, w tym również umów obligacyjnych.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że informacja PIT-8C w związku z umorzeniem po śmierci dłużnika należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny, nie może być wystawiona na osobę zmarłą. Umorzenie z woli wierzyciela długu spadkodawcy, który istnieje nadal mimo jego śmierci, stanowi przysporzenie nie dla zmarłego dłużnika, ale jego spadkobiercy i to po jego stronie powstaje przychód z innych źródeł w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z faktem, że dłużnikiem, któremu Wnioskodawca umorzył zaległości czynszowe jest osoba zmarła, która mieszkała samotnie i nie ma spadkobierców, Wnioskodawca nie wystawia informacji PIT-8C.

Podsumowując, wartość umorzonej należności czynszowej stanowi dla wszystkich dłużników przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dlatego też na Wnioskodawcy ciąży obowiązek wystawienia dłużnikom, wobec których dokonano umorzenia, informacji PIT-8C. Wyjątek stanowi osoba zmarła, która nie posiada spadkobierców, w tej sytuacji Wnioskodawca nie wystawia informacji PIT-8C.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.