Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB1-2/4511-1-96/16-2/EO
z 19 września 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 27 lipca 2016 r. (data wpływu 28 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 lipca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni w dniu 27 kwietnia 2015 r. zawarła z A następującą ugodę sądową, co zostało stwierdzone protokołem z rozprawy sądu rejonowego:

„W tym miejscu strony zawierają ugodę następującej treści:

1. A oświadcza, że:
   1. jest w konkubinacie z B od 1990 r. i do chwili obecnej strony nie zawarły związku małżeńskiego,
   2. w celu zakupienia gospodarstwa rolnego, dla którego Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi obecnie Księgę Wieczystą zaciągnął kredyt w Banku na kwotę 250.000.000.00 zł (słownie: dwieście pięćdziesiąt milionów złotych 00/100) oraz że zakupione przez gospodarstwo rolne było obciążone hipoteką z tytułu ww. kredytu oraz że ww. kredyt został także poręczony przez B,
   3. B zgodnie z porozumieniem z dnia 30.09.1993 r. zawartym pomiędzy A a B wszystkie środki uzyskane ze sprzedaży przez nią gospodarstwa rolnego położonego, stanowiącego jej majątek odrębny, przeznaczyła na spłatę kredytu zaciągniętego przez A na zakup gospodarstwa rolnego, tj. przekazała w dniach:
      1. 30.09.1993 r. kwotę 90.000.000,00 starych złotych,
      2. 01.08.1995 r. kwotę 7.500,00 nowych złotych,
      3. 27.09.1999 r. kwotę 19.700,00 nowych złotych,
   4. zgodnie z porozumieniem z dnia 30.09.1993 r. B i A w związku ze sposobem spłaty kredytu opisanym w pkt 1.3 i w sytuacji zrealizowania w ten sposób spłaty, strony ustaliły, że w przypadku zawarcia związku małżeńskiego przez ww. osoby, A przekaże własność tego gospodarstwa wraz z całym inwentarzem na rzecz B, a w przypadku, gdyby przed zawarciem związku małżeńskiego z B zbył ww. gospodarstwo rolne pod jakimkolwiek tytułem, to wszystkie w ten sposób uzyskane środki A przekaże B w ten sposób, że nabywca tego gospodarstwa rolnego przekaże wszystkie środki finansowe bezpośrednio B,
   5. każdorazowe przekazanie środków finansowych przez B z jej majątku odrębnego opisane w pkt I.3 A kwitował stosownymi pisemnymi oświadczeniami, tj. oświadczeniem z dnia: 30.09.1993 r. 01.08.1995 r. i 27.09.1999 r.
2. W celu zabezpieczenia roszczeń B opisanych w pkt I ugody A oświadcza, co następuje:
   1. w przypadku sprzedaży gospodarstwa rolnego, dla którego Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi obecnie Księgę Wieczystą , wszelkie środki uzyskane ze sprzedaży tego gospodarstwa zostaną przez nabywcę tego gospodarstwa przekazane bezpośrednio B,
   2. w celu zabezpieczenia roszczenia B, A wyraża zgodę na wpis jego zobowiązania w dziale II Księgi Wieczystej KW prowadzonej przez Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych polegającego na tym, że wszystkie środki uzyskane ze sprzedaży tego gospodarstwa zostaną przez nabywcę tego gospodarstwa przekazane bezpośrednio B,
   3. w celu zabezpieczenia roszczenia B, A ustanawia hipotekę w kwocie 600.000,00 zł (słownie: sześćset tysięcy złotych) i wraża zgodę na wpis tej hipoteki umownej w dziale IV Księgi Wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych wynikającej z jego zobowiązania zawartego w porozumieniu z dnia 30 września 1993 r. w którym to porozumieniu A w związku ze sposobem spłaty kredytu opisanym w pkt I.3 i w sytuacji zrealizowania w ten sposób spłaty, że w przypadku zawarcia związku małżeńskiego przez ww. osoby, A przekaże własność tego gospodarstwa wraz z całym inwentarzem na rzecz A, a w przypadku, gdyby przed zawarciem związku małżeńskiego z B zbył ww. gospodarstwo rolne pod jakimkolwiek tytułem, to wszystkie w ten sposób uzyskane środki A przekaże B w ten sposób, że nabywca tego gospodarstwa rolnego przekaże wszystkie środki finansowe bezpośrednio B.
3. B oświadcza, iż w przypadku przekazania jej bezpośrednio wszelkich środków uzyskanych ze sprzedaży gospodarstwa rolnego, dla którego Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi obecnie Księgę Wieczystą stanowiącego własność A przez nabywcę tego gospodarstwa wyrazi zgodę na wykreślenie hipoteki, o której mowa w pkt II.3 niniejszej ugody. Nadto B oświadcza, iż sposób rozliczenia określony w pkt II.1 niniejszej ugody zobowiązań A wobec B wynikającego z porozumienia z dnia 30 września 1993 r. wyczerpuje wszelkie roszczenia B wynikające z porozumienia z dnia 30 września 1993 r.”
   
   

W dniu 7 grudnia 2015 r. aktami notarialnymi zawartymi w Kancelarii Notarialnej A sprzedał całe gospodarstwo rolne dla którego Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi Księgę Wieczystą. Całość środków uzyskanych ze sprzedaży tego gospodarstwa rolnego w kwocie 815.000,00 zł w oparciu o zapisy umów sprzedaży gruntów, których integralną częścią była treść ugody z dnia 27 kwietnia 2015 zawartej pomiędzy B a A została przekazana zgodnie z tymi zapisami na rzecz B.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy środki pieniężne uzyskane w 2015 r. przez B na podstawie ugody sądowej z A w kwocie 815.000,00 złotych są zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.)?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do regulacji art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych w ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Ponadto zgodnie z art. 21 ust. l pkt 3a) updof, zwolnione od podatku dochodowego są odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie przepisów o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne o podatku są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy została więc wyłączona (poza odszkodowaniami otrzymanymi w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą) kategorii odszkodowań dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z art. 361 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby im szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 Kodeksu).

Szkodą jest więc uszczerbek majątkowy powstały wskutek pewnego zdarzenia z wyłączeniem przypadków, gdy zmniejszenie się majątku następuje wskutek woli właściciela tego majątku (darowizna, zbycie rzeczy). Uszczerbek w majątku może polegać na: zmniejszeniu się aktywów majątku (poprzez ubytek, zniszczenie lub utratę np. praw rzeczowych w tym własności lub obniżenie ich wartości), zwiększeniu się pasywów (długów), udaremnieniu zwiększenia się majątku poprzez utratę korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Stosownie natomiast do treści art. 363 § 1 ustawy Kodeks cywilny, naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszt, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Zasadą jest, że w razie niewykonania ważnego zobowiązania z przyczyny, za którą dłużnik odpowiada, odszkodowanie ma przywrócić sytuację majątkową wierzyciela do takiej, w jakiej znajdowałby się gdyby mu szkody nie wyrządzono, tj. gdyby zobowiązanie wykonano, a zatem obejmuje wszystko to, co wierzyciel uzyskałby wskutek wykonania zobowiązania (tzw. pozytywny interes wierzyciela). Treść cytowanego wyżej przepisu art. 361 § 2 k.c. oznacza, że naprawienie szkody mieszczącej się w ramach normalnego związku przyczynowego obejmuje zarówno straty, które poszkodowany poniósł (damnum emergens), jak i korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (lucrum cessans), tj. że odszkodowanie ma być pełne, czyli naprawiona powinna zostać cała szkoda.

Zdaniem Wnioskodawczyni, uzyskane przez nią środki pieniężne mają charakter odszkodowania za stratę w majątku, którą poniosła dokonując spłaty kredytu zaciągniętego przez A. Odszkodowanie to zostało jej wypłacone w oparciu o zapisy ugody jaką zawarła A w dniu 27 kwietnia 2015 r.

Należy zauważyć, że otrzymane odszkodowanie nie ma związku z prowadzoną działalnością. Ponadto rozpatrując możliwość zwolnienia z opodatkowania przedmiotowego odszkodowania należy wziąć pod uwagę, że stanowi ono rekompensatę za utracony majątek – gospodarstwo rolne, którego właścicielką była B i które zmuszona była sprzedać w celu spłaty zadłużenia z tytułu kredytu, który poręczyła A. Z treści ugody pomiędzy B a A wynika, że odszkodowanie obejmuje jedynie rekompensatę za dokonaną spłatę kredytu, a więc uszczerbek w majątku B i nie obejmuje utraconych korzyści. Brak jest podstaw do przyjęcia, że uzyskane odszkodowanie na mocy ugody sądowej dotyczy korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w przedmiotowej sprawie nie zachodzi przesłanka przewidziana w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustaw) o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłączająca ze zwolnienia od opodatkowania przedmiotowego odszkodowania na mocy ugody sądowej.

Treść ugody wyraźnie wskazuje na objęcie nią całości środków uzyskanych ze sprzedaży gospodarstwa rolnego przekazanych przez nabywców gospodarstwa, stąd spełniona została przesłanka zwolnienia uzyskania odszkodowania na podstawie ugody do wysokości w niej określonej, czyli w przedmiotowej sprawie – całości uzyskanych środków pieniężnych ze sprzedaży gospodarstwa.

Reasumując, biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że przyznane B, na podstawie ugody sądowej, odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak podała Zainteresowana, zwolnienie od podatku dochodowego odszkodowania wypłaconego na podstawie ugody sądowej potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 9 grudnia 2011 r. nr IPPB4/415-678/11-4/MP.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów (art. 9 ust. 2 ww. ustawy).

W myśl art. 11 ust. 1 przywołanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W treści art. 10 ust. 1 cyt. ustawy podatkowej zostały określone źródła przychodów, gdzie m.in. wymienia się inne źródła (pkt 9).

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

Stosownie natomiast do treści interesującego Zainteresowana art. art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Należy jednak zaznaczyć, że zwolnieniem uregulowanym w przytoczonym wyżej art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia. Przedmiotowym zwolnieniem nie są zatem objęte świadczenia niebędące odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem, nawet jeżeli zostały otrzymane na podstawie ugody sądowej.

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia, podobnie jak wielu innych pojęć z katalogu zwolnień przedmiotowych. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Względy spójności systemu prawa uzasadniają, aby kryteria rozumienia pojęć niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych miały w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych. Konieczne staje się zatem zastosowanie wykładni systemowej zewnętrznej i odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380, z późn. zm.).

Odwołując się zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że zasady odpowiedzialności odszkodowawczej w prawie cywilnym opierają się na zasadzie winy lub ryzyka. O odszkodowaniu możemy mówić wyłącznie w przypadku powstania konkretnej szkody, która wywołana została określonym działaniem lub zaniechaniem drugiej strony, której można przypisać odpowiedzialność za jej powstanie. Odszkodowanie to rodzaj świadczenia, które należy się za wyrządzenie szkody (odpowiednio zadośćuczynienie za doznane krzywdy) od podmiotu, który szkodę wyrządził lub ponosi za nią odpowiedzialność. Odszkodowanie stanowi pieniężną równowartość szkody majątkowej lub szkody na osobie, natomiast zadośćuczynienie jest pieniężną formą zrekompensowania szkody niemajątkowej. O tym co stanowi szkodę oraz jakie są zasady i sposoby jej naprawienia decydują, co do zasady, przepisy art. 361 i art. 363 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego). Podstawową funkcją odszkodowania jest kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszonych zdarzeniem wyrządzającym szkodę, obejmując to, co z majątku ubyło na skutek tego zdarzenia lub do niego nie weszło (utracona korzyść). Z kolei celem zadośćuczynienia jest łagodzenie doznanej krzywdy. Jednocześnie z punktu widzenia odpowiedzialności odszkodowawczej znaczenie ma też zasada restytucji, rozumiana jako zakaz wzbogacenia poszkodowanego.

Podsumowując, przytoczony wyżej przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na zastosowanie zwolnienia z opodatkowania wyłącznie do otrzymanego odszkodowania lub zadośćuczynienia mających naprawić szkody (majątkowe, niemajątkowe). Taki zapis ma na celu podkreślenie, że inne świadczenia z ww. zwolnienia nie korzystają i nie należy ich utożsamiać z odszkodowaniem czy zadośćuczynieniem, co często mylnie jest czynione, ponieważ te kategorie świadczeń występują niejednokrotnie obok siebie. Jednakże nie są to świadczenia o takim samym charakterze. Zatem, korzystanie ze zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji a jedną z nich jest aby otrzymane zostało odszkodowanie bądź zadośćuczynienie.

Dla poparcia powyższej argumentacji wskazać należy, że ustawodawca w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dokonuje rozróżnienia odszkodowania (np. w art. 13 pkt 5, art. 21 ust. 1 pkt 3, pkt 3a, 3b, 3c, 3d, 4 lit. a), 29, 29a lit. a), 106 i 120, art. 30 ust. 1 pkt 13, 15 i 16), zadośćuczynienia (art. 21 ust. 1 pkt 3, 3a, 3b i 134), odprawy (art. 21 ust. 1 pkt 3, 7, 49 lit. a), art. 30 ust. 1 pkt 16) oraz rekompensaty (art. 21 ust. 1 pkt 30a, 52 i 53, art. 52d). Oznacza to, że gdyby ustawodawca miał zamiar zwolnić z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 tej ustawy również rekompensaty to uczyniłby to wprost w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i wyraźnie wskazałby, że ze zwolnienia korzystają także rekompensaty. Tego jednak nie uczynił, a brak takiego uregulowania oznacza, że inne świadczenia niż odszkodowania lub zadośćuczynienia podlegają opodatkowaniu. Skoro bowiem ustawodawca w omawianym przepisie posłużył się pojęciem odszkodowania (odpowiednio zadośćuczynienia), to oznacza, że tylko tego rodzaju świadczenia podlegają zwolnieniu.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni otrzymała w roku 2015 środki pieniężne w wyniku ziszczenia się warunków osobisto-biznesowych, wskazanych w zawartej ugodzie sądowej. Przyjęły one niejako formę zabezpieczenia finansowego Wnioskodawczyni na wypadek ewentualnego zaistnienia negatywnych konsekwencji długoletniego pozostawania w związku z partnerem życiowym oraz – w konsekwencji – w celu zmniejszenia ewentualnych dolegliwości wynikających z ryzyka, którym obarczone były inwestycje poczynione w tenże związek albo – po prostu – lokatę kapitału. Co więcej, w żadnym miejscu opisanego stanu faktycznego, jak również zadanego pytania podatkowego, rzeczone środki nie zostały również nominalnie nazwane odszkodowaniem albo zadośćuczynieniem, jak usiłuje tego dowodzić z powodów fiskalnych w swoim stanowisku Wnioskodawczyni.

Nawet gdyby przyjąć, że środki te zostały otrzymane przez Zainteresowaną na podstawie zawartej ugody sądowej, to na gruncie opisanych w stanie faktycznym okoliczności nie sposób racjonalnie uznać, że stanowiły one dla niej odszkodowanie bądź zadośćuczynienie. W przeciwnym razie, na drodze analogii niosłoby to z sobą ryzyko dojścia do zbyt daleko idących wniosków, że wszelkie formy zabezpieczenia w postaci zawartych między – przykładowo – przyszłymi małżonkami/partnerami umów dotyczących własności służyłyby uzyskaniu odszkodowań albo zadośćuczynień. Podobne wnioski nasuwają, się gdyby poczynione w ugodzie ustalenia w opisanych realiach uznać za zwyczajną lokatę kapitału, która również nie powinna skutkować nabywaniem prawa do odszkodowania albo zadośćuczynienia. Nie można też stracić z pola widzenia faktu, że opisane we wniosku wydatki (w istocie wkład w związek z partnerem życiowym) Zainteresowana poniosła dobrowolnie, z własnej, nieprzymuszonej woli.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe nie stanowią standardu prawnego, lecz są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do przedmiotowego zwolnienia winny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca, której dopuściłby się Organ zgadzając się ze stanowiskiem Wnioskodawczyni. Skoro przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w sposób precyzyjny określają, że zwolnienie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przysługuje wyłącznie w związku z otrzymaniem odszkodowania lub zadośćuczynienia, to jeżeli Wnioskodawczyni nie otrzymała żadnego z tych świadczeń – nie może twierdzić, że zwolnienie jej przysługuje.

Skoro zatem w analizowanej sprawie rzeczone środki nie stanowią ani odszkodowania, ani zadośćuczynienia, to nie podlegają one zwolnieniu od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Środki te nie są objęte dyspozycją art. 21 ust. 1 pkt 3b cyt. ustawy podatkowej.

Stanowisko Organu wzmacnia też wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 17 grudnia 2015 r. sygn. akt I SA/Sz 1226/15 – zapadły co prawda w odniesieniu do świadczeń pracowniczych, ale w pewnej części znajdujący zastosowanie w niniejszej sprawie, w którym Sąd uznał, że „Prawidłowo organ II instancji uznał, że odszkodowanie jest świadczeniem, którego celem jest naprawienie wyrządzonej szkody, czyli uszczerbku (zmniejszenia) majątku poszkodowanego, który nastąpił wbrew woli uprawnionego, natomiast zadośćuczynienie jest świadczeniem z tytułu wyrządzonej szkody niematerialnej, krzywdy. (…) Wobec tego zauważyć też należy, że zgodnie z zasadą, iż „chcącemu nie dzieje się krzywda”, dobrowolne przystąpienie przez Skarżącą do programu odejść, a więc świadomy wybór tego świadczenia w miejsce trwałości stosunku pracy (a zatem i pobierania świadczeń pieniężnych z tego stosunku), nie może być uznane za doznanie szkody majątkowej lub wyrządzenie krzywdy Skarżącej rekompensowane wypłatą świadczenia o charakterze wolnego od opodatkowania odszkodowania lub zadośćuczynienia, o którym mowa w omawianym przepisie ustawy podatkowej”.

Reasumując: na gruncie opisanego we wniosku stanu faktycznego otrzymane przez Zainteresowaną środki pieniężne nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego, uregulowanego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wobec czego podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych. jako przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 tejże ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ponadto, w odniesieniu do przywołanego przez Wnioskodawczynię rozstrzygnięcia organu podatkowego, tut. Organ informuje, że zostało one wydane w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania, ani konsekwencji wiążących, w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.