2016.09.12 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP3/4512-352/16-2/BJ
z 12 września 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. 2015, poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 31 maja 2016 r. (data wpływu 2 czerwca 2016 r.), uzupełnionym pismem z 31 sierpnia 2016 r. (data wpływu 2 września 2016 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa za czynność wyłączoną z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz braku prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktury – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 czerwca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa za czynność wyłączoną z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz braku prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktury.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 31 sierpnia 2016 r. (data wpływu 2 września 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z 22 sierpnia 2016 r. znak: IBPP3/4512-352/16-1/BJ.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką niemającą osobowości prawnej, prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie m.in. produkcji pozostałych wyrobów stolarskich i ciesielskich dla budownictwa. Wnioskodawca ma zamiar nabyć w celu prowadzenia ww. działalności gospodarczej od Pana W. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą P. P. U.–H. „…” W. G. z siedzibą w J. szereg nieruchomości, składających się z dziewięciu działek gruntu, zabudowanych budynkami (pięć magazynów, hala produkcyjna, budynek administracyjno–socjalny, budynek produkcyjny przy kotłowni, budynek portierni, budynek przy wadze oraz wiata) i budowlami (drogi wewnętrzne i ogrodzenie), oraz ruchomości (maszyny, urządzenia, aparaty, urządzenia techniczne, środki transportu – dwa wózki widłowe, dwie ładowarki i samochód marki Citroen – i materiały – fryzę brzozową). Owe nieruchomości i ruchomości wchodzą w skład P. P. U.–H. „..” W. G. z siedzibą w J. przy ul. P., które w całości wykorzystywane są do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie produkcji pozostałych wyrobów stolarskich i ciesielskich dla budownictwa (czyli w takiej samej sprawie jak wnioskodawca). Sprzedaż ma być dokonana w ramach działalności gospodarczej.

Innymi słowy wnioskodawca oświadcza, że:

Przedstawiony we wniosku zespół składników majątkowych jest wystarczający do samodzielnego wykonywania zadań, a prowadzenie działalności przez zbytą część przedsiębiorstwa nie będzie wymagać udziału pozostałych struktur działalności;
Sprzedaż części przedsiębiorstwa spowoduje, że jednostka ta będzie samodzielna w podejmowaniu decyzji dotyczących wyodrębnionej części przedsiębiorstwa, gdyż stworzy ona autonomiczne (samodzielne) przedsiębiorstwo;
Przedstawiony we wniosku zespół składników majątkowych został wyodrębniony na płaszczyźnie:

organizacyjnej, tj. stanowi wyodrębnioną organizacyjnie część (zespół składników jest wyodrębnioną w sposób faktyczny działalnością operacyjną, do której można przyporządkować poszczególne składniki majątkowe, a składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” posiadają cechę zorganizowania),
finansowej, tj. na podstawie prowadzonej przez P. W. G. ewidencji księgowej możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do wyodrębnionej działalności, przez co możliwe jest określenie wyniku finansowego osiąganego przez P. W. G. na tej działalności,
funkcjonalnej, tj. może stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.

Na bazie nabytego majątku W. W. będzie kontynuować działalność gospodarczą w takiej samej formie i w takim samym zakresie co Pan W. G. prowadzący działalność pod nazwą P. P. U.-H. „…”.
Oba podmioty po planowanej transakcji sprzedaży części przedsiębiorstwa będą kontynuować działalność gospodarczą w dotychczasowym zakresie i będą posiadały zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielne podmioty.
Na dzień zbycia zespołu składników niematerialnych i materialnych Wnioskodawca i zbywca (Pan W. G.) będą podatnikami VAT czynnymi.

Nabywana część przedsiębiorstwa w momencie sprzedaży będzie organizacyjnie wyodrębniona w istniejącym przedsiębiorstwie Pana W. G.. Zakład „…” obecnie produkuje drzwi drewniane i elementy z drewna oraz fryzę i blaty drewniane. Zakupowi będzie podlegać tylko część przedsiębiorstwa zajmującego się produkcją fryzy i blatów drewnianych. Wyodrębnienie organizacyjne przejawia się tym, że produkcja fryzy i blatów drewnianych zlokalizowana jest przy ul. P., J. co stanowi szereg nabywanych nieruchomości, składających się z dziewięciu działek gruntu, zabudowanych budynkami (pięć magazynów, hala produkcyjna, budynek administracyjno–socjalny, budynek produkcyjny przy kotłowni, budynek portierni, budynek przy wadze oraz wiata) i budowlami (drogi wewnętrzne i ogrodzenie), oraz ruchomości (maszyny, urządzenia, aparaty, urządzenia techniczne, środki transportu – dwa wózki widłowe, dwie ładowarki i samochód marki Citroen – i materiały – fryza brzozowa). Natomiast produkcja drzwi drewnianych i elementów z drewna zlokalizowana jest przy ul. B. J. co stanowi odrębny zespół składników posiadających cechę zorganizowania.
W momencie sprzedaży nabywana część przedsiębiorstwa będzie stanowić funkcjonalnie odrębną całość. Składniki materialne i niematerialne wymienione w poprzednim punkcie wchodzą w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa i umożliwiają Wnioskodawcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
W momencie sprzedaży nabywana część przedsiębiorstwa będzie wyodrębniona finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie pana W. G., tzn. będzie posiadała wewnętrzną samodzielność finansową. Na podstawie ewidencji księgowej prowadzonej przez właściciela przedsiębiorstwa „…” możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do wyodrębnionej działalności przez co możliwe jest określenie wyniku finansowego osiąganego na tej działalności.
Wnioskodawca będzie nabywał ewidencje i księgi dotyczące części przedsiębiorstwa.
Planowana umowa będzie obejmowała zobowiązania dotyczące opisanej we wniosku części przedsiębiorstwa.

W ramach transakcji sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa Wnioskodawca (nabywca) przejmie pracowników.
Zespół składników majątkowych nabywanych przez Wnioskodawcę będzie służył wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych.

Kwestia interesu prawnego:

Z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa wynika, że zainteresowanym w rozumieniu tego przepisu jest ten, kto zwraca się o wydanie wymienionej interpretacji w jego indywidualnej sprawie. O wydanie interpretacji indywidualnej może zatem wystąpić podmiot jeżeli ma wątpliwości co do zaistniałego u nich stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, które, mogą rodzić określone konsekwencje w sferze prawa podatkowego. Zgodnie z art. 86 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W związku z powyższym istotne jest dla Wnioskodawcy czy będzie mógł zaksięgować otrzymaną fakturę w ewidencji podatku od towarów i usług i odliczyć kwotę podatku VAT od podatku należnego, co spowoduje następnie spłatę części zobowiązania z tytułu zaciągniętego kredytu na zakup przedmiotowej nieruchomości. Płacąc bowiem cenę z naliczonym podatkiem VAT Wnioskodawca będzie zobowiązany zaksięgować fakturę zakupu w ewidencji podatku od towarów i usług. W sytuacji gdy okaże się, że podatek został naliczony bezpodstawnie to wykazane w deklaracji i VAT odliczenie okaże się błędne, co rodzić będzie w sferze podatkowej dla Wnioskodawcy konsekwencje w postaci obowiązku zwrotu należności publicznoprawnej wraz z odsetkami. Istotny jest fakt, iż sprzedający ma odmienne stanowisko niż Wnioskodawca i zamierza wystawić na przedmiot sprzedaży fakturę z naliczonym podatkiem VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (przedstawione w piśmie z 31 sierpnia 2016 r.):

Czy w przypadku otrzymania faktury VAT z naliczonym podatkiem od towarów i usług od opisanej sprzedaży, zgodnie z art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług będzie uprawniony do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony w tej fakturze a tym samym czy sprzedaż opisana szczegółowo we wniosku oraz niniejszym piśmie jest sprzedażą zorganizowanej części przedsiębiorstwa, która na podstawie art. 6 pkt 1 w związku z art. 2 pkt 27e ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług i nie podlega tej ustawie?

Zdaniem Wnioskodawcy (stanowisko uzupełnione w piśmie z 31 sierpnia 2016 r.), sprzedaż taka jest sprzedażą zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a co za tym idzie, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy od podatku od towarów i usług, nie podlega tej ustawie, a więc VAT nie powinien być naliczony i co za tym idzie jeżeli sprzedający wystawi fakturę VAT z naliczonym podatkiem od towarów i usług to Wnioskodawca nie ma prawa pomniejszenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w tej fakturze gdyż będzie ona wystawiona błędnie.

Stosownie do dyspozycji przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 – w świetle art. 7 ust. 1 ustawy – rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z kolei przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

Posiłkując się dla przykładu już wcześniej wydaną interpretacją ż dnia 18 marca 2014 r., nr ITPP2/443-1417/13/AK, należy zauważyć, iż pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Przepis art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, że pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych. Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika. Przy czym wyodrębnienie organizacyjne nie musi mieć sformalizowanego charakteru, ani też nie może być uznawane za decydujące dla bytu zorganizowanej części przedsiębiorstwa (tak WSA w Warszawie w wyroku z dnia 21 czerwca 2012 r., sygn. akt III SA/ Wa 2836/11).

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Innymi słowy, wyodrębnienie finansowe nie musi koniecznie oznaczać, że zorganizowana część przedsiębiorstwa jest zobowiązana do samodzielnego sporządzania bilansu (tak WSA w Warszawie w wyroku z dnia 21 czerwca 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 2836/11).

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne, niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania,
zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Z uwagi na powyższe Wnioskodawca stoi na stanowisku, że składniki majątkowe mające być przedmiotem transakcji stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, zatem czynność ich zbycia – na podstawie art. 6 ust.1 ww. ustawy – powinna być wyłączona z opodatkowania tym podatkiem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 710, ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 ustawy, wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W świetle art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy, nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zapisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te – chociaż można je zakwalifikować jako odpłatną dostawę towarów czy też odpłatne świadczenie usług – nie podlegają opodatkowaniu.

Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Przepis art. 2 pkt 27e ustawy stanowi, że pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie, które winno zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział, itp. Przy czym w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące w takich wzajemnych relacjach, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania,
zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów.

Mając na uwadze powyższe orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006, str. 1, z późn. zm.) i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych. Tym samym, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca ma zamiar nabyć część przedsiębiorstwa w celu prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie m.in. produkcji pozostałych wyrobów stolarskich i ciesielskich dla budownictwa. Na bazie nabytego majątku Wnioskodawca będzie kontynuować działalność gospodarczą w takiej samej formie i w takim samym zakresie co zbywca prowadzący działalność pod nazwą P. P. U.-H. „..”. Oba podmioty po planowanej transakcji sprzedaży części przedsiębiorstwa będą kontynuować działalność gospodarczą w dotychczasowym zakresie i będą posiadały zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielne podmioty. Na dzień zbycia zespołu składników niematerialnych i materialnych Wnioskodawca i zbywca będą podatnikami VAT czynnymi.

Nabywana część przedsiębiorstwa w momencie sprzedaży będzie organizacyjnie wyodrębniona w istniejącym przedsiębiorstwie zbywcy. Zbywca obecnie produkuje drzwi drewniane i elementy z drewna oraz fryzę i blaty drewniane. Zakupowi będzie podlegać tylko część przedsiębiorstwa zajmującego się produkcją fryzy i blatów drewnianych.

Wyodrębnienie organizacyjne przejawia się tym, że produkcja fryzy i blatów drewnianych zlokalizowana jest przy ul. P. co stanowi szereg nabywanych nieruchomości, składających się z dziewięciu działek gruntu, zabudowanych budynkami (pięć magazynów, hala produkcyjna, budynek administracyjno–socjalny, budynek produkcyjny przy kotłowni, budynek portierni, budynek przy wadze oraz wiata) i budowlami (drogi wewnętrzne i ogrodzenie), oraz ruchomości (maszyny, urządzenia, aparaty, urządzenia techniczne, środki transportu – dwa wózki widłowe, dwie ładowarki i samochód marki Citroen – i materiały – fryza brzozowa). Natomiast produkcja drzwi drewnianych i elementów z drewna zlokalizowana jest przy ul. B. co stanowi odrębny zespół składników posiadających cechę zorganizowania.

W momencie sprzedaży nabywana część przedsiębiorstwa będzie stanowić funkcjonalnie odrębną całość. Składniki materialne i niematerialne wymienione w poprzednim punkcie wchodzą w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa i umożliwiają Wnioskodawcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

W momencie sprzedaży nabywana część przedsiębiorstwa będzie wyodrębniona finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie zbywcy, tzn. będzie posiadała wewnętrzną samodzielność finansową. Na podstawie ewidencji księgowej prowadzonej przez zbywcę możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do wyodrębnionej działalności przez co możliwe jest określenie wyniku finansowego osiąganego na tej działalności. Wnioskodawca będzie nabywał ewidencje i księgi dotyczące części przedsiębiorstwa. Planowana umowa będzie obejmowała zobowiązania dotyczące opisanej we wniosku części przedsiębiorstwa. W ramach transakcji sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa Wnioskodawca (nabywca) przejmie pracowników.

Zespół składników majątkowych nabywanych przez Wnioskodawcę będzie służył wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych.

Wnioskodawca podał, że opisany we wniosku zespół składników majątkowych został wyodrębniony na płaszczyźnie:

organizacyjnej, tj. stanowi wyodrębnioną organizacyjnie część (zespół składników jest wyodrębnioną w sposób faktyczny działalnością operacyjną, do której można przyporządkować poszczególne składniki majątkowe, a składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” posiadają cechę zorganizowania),
finansowej, tj. na podstawie prowadzonej przez zbywcę ewidencji księgowej możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do wyodrębnionej działalności, przez co możliwe jest określenie wyniku finansowego osiąganego przez zbywcę na tej działalności,
funkcjonalnej, tj. może stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.

Konfrontując zaprezentowany opis sprawy z powołanymi regulacjami prawnymi, zdaniem Organu składniki materialne i niematerialne będące przedmiotem wskazanej we wniosku transakcji stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy, a w konsekwencji, planowana czynność sprzedaży ww. składników materialnych i niematerialnych jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa będzie – zgodnie z cytowanym powyżej art. 6 pkt 1 – wyłączona spod działania ustawy o VAT jako czynność niepodlegająca przepisom ustawy.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od nabycia zespołu składników majątkowych wskazać należy, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Natomiast art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT wskazuje, że kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

nabycia towarów i usług,
dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Należy podkreślić, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jak wynika z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany w fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu lub jest zwolniona od podatku.

Z powyżej powołanych przepisów w szczególności art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

W kontekście przedmiotowej sprawy warto wskazać wyrok C-342/87 (Genius Holding), w którym TSUE odniósł się do przypadku, gdy podatnik wystawił fakturę z wykazaną kwotą podatku, mimo że dana czynność nie podlegała opodatkowaniu. Trybunał uznał, że na podstawie art. 17 VI Dyrektywy prawo do odliczenia podatku naliczonego może przysługiwać wyłącznie w odniesieniu do podatku, który był należny, a zatem podatku, który wynika z czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Tym samym w opinii Trybunału prawo do odliczenia nie przysługuje w stosunku do podatku, który jest należny tylko dlatego, że został wykazany na fakturze.

Wnioskodawca podał, że nabywany zespół składników majątkowych będzie mu służył wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych. Niemniej jednak w omawianej sprawie istotny jest fakt, że przedmiotem planowanej transakcji będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa w stosunku do której zastosowanie znajdzie wyłączenie z art. 6 pkt 1 ustawy.

Podsumowując tą cześć interpretacji, jeszcze raz należy podkreślić, że prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego jest fundamentalnym prawem podatnika i wyrazem zasady neutralności podatku VAT, wynikającej z regulacji unijnych, orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE oraz polskiego orzecznictwa w zakresie VAT. Z kolei wymóg posiadania przez podatnika faktury ma charakter dowodowy i służy do wykazania prawa podatnika do odliczenia. Dokumenty te same w sobie nie konstytuują prawa do odliczeń. Prawo to nie powstaje, jeżeli wystawiono fakturę dokumentującą transakcję, która jest zwolniona od podatku albo nie podlega opodatkowaniu.

W świetle powyższego należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że jeżeli sprzedający wystawi fakturę z naliczonym podatkiem od towarów i usług to Wnioskodawca nie ma prawa do pomniejszenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w tej fakturze gdyż będzie ona wystawiona błędnie.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy oceniane całościowo jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo wskazać należy, że definitywnej oceny przedmiotu czynności prawnej dokonuje sam podatnik, który jest w pełni zorientowany, czy będące przedmiotem czynności składniki materialne i niematerialne wypełniają definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Podkreślić jednocześnie należy, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku ORD-IN opisem zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Wskazać należy, że niniejsza interpretacja wywołuje skutki prawne wyłącznie dla Wnioskodawcy, nie dotyczy natomiast Sprzedawcy.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin