2016.08.05 - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP4/4512-1-158/16-2/KM
z 5 sierpnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia 8 czerwca 2016 r. (data wpływu 17 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania czynności wykonywanych w ramach umowy cash poolingu oraz braku obowiązku uwzględniania w proporcji sprzedaży i strukturze sprzedaży środków finansowych otrzymywanych w ramach umowy cash poolingu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 czerwca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania czynności wykonywanych w ramach umowy cash poolingu oraz braku obowiązku uwzględniania w proporcji sprzedaży i strukturze sprzedaży środków finansowych otrzymywanych w ramach umowy cash poolingu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej: „Wnioskodawca” lub „Spółka”) jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością podlegającą w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT i prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT opodatkowaną VAT. Spółka należy do grupy kapitałowej (dalej: Grupa).

Spółka zamierza przystąpić do systemu zarządzania płynnością finansową typu cash pooling (dalej: „System”). Oprócz Wnioskodawcy do Systemu przystąpią również inne spółki będące polskimi rezydentami podatkowymi i należące do Grupy (dalej pojedynczo: „Polska Spółka” lub łącznie: „Polskie Spółki”) oraz spółka kapitałowa, pełniąca funkcję pool lidera, będąca szwedzkim rezydentem podatkowym (dalej: „Lider”), która jest również zarejestrowana dla potrzeb VAT w Polsce, lecz nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności dla potrzeb VAT. Lider poza pełnieniem funkcji leadera będzie również uczestnikiem Systemu. Wnioskodawca, Polskie Spółki oraz Lider będą dalej określane łącznie jako „Uczestnicy” lub osobno również jako „Uczestnik”.

Przystąpienie przez Spółkę oraz pozostałych Uczestników do Systemu ma na celu zapewnienie optymalnego korzystania ze środków finansowych w ramach Grupy i tym samym umocnienia konkurencyjności Grupy na rynku.

Podstawą funkcjonowania Systemu będzie Umowa o Grupowe Zarządzanie Płynnością (ang. Group Liquidity Management Agreement, dalej: „Umowa cash poolingu” lub „Umowa”) zawarta przez Lidera z podmiotem trzecim – bankiem z siedzibą w Polsce (dalej: „Bank”). Pozostali Uczestnicy Systemu przystąpią do Umowy poprzez zawarcie z Bankiem oraz Liderem odpowiednich umów o przystąpienie do Systemu.

W oparciu o Umowę cash poolingu Bank świadczyć będzie – na rzecz Wnioskodawcy oraz pozostałych Uczestników Systemu – usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową, mające na celu ułatwienie Wnioskodawcy oraz poszczególnym spółkom z Grupy wspólne zarządzanie środkami pieniężnymi. Z tytułu wykonywania usług na podstawie Umowy Bank będzie pobierał należne mu wynagrodzenie/prowizję. Prowizja będzie pobierana bezpośrednio przez Bank od każdego z Uczestników.

Na mocy Umowy Lider będzie reprezentował Uczestników we wszelkich sprawach związanych z wszelkimi czynnościami faktycznymi i prawnymi dokonywanymi na podstawie Umowy lub w związku z nimi oraz stosownymi rozliczeniami związanymi z Umową. W szczególności Lider będzie upoważniony do składania i odbierania wszelkich oświadczeń woli związanych z Umową, w tym składania i odbierania wszelkich zawiadomień, do podpisywania wszelkich dokumentów na podstawie Umowy lub w związku z nimi, w tym oświadczenia o przystąpieniu do Systemu oraz składania wszelkich dyspozycji oraz otrzymywania i dokonywania wszelkich płatności. Za powyższe czynności realizowane w ramach działania Systemu, Lider nie będzie pobierał od Uczestników żadnego wynagrodzenia (Umowa nie będzie przewidywać odrębnego wynagrodzenia należnego Liderowi z tytułu podejmowania wskazanych działań).

Lider nieodwołalnie ustanowi Bank swoim pełnomocnikiem do dokonania w jego imieniu rozliczeń na rzecz Uczestników. Bank świadczący usługi na rzecz wszystkich Uczestników będzie faktycznie realizował postanowienia Umowy, poprzez realizację operacji pomiędzy rachunkami bankowymi Uczestników oraz rachunkiem bankowym Lidera oraz naliczanie i pobieranie/wypłatę odsetek od wzajemnych zobowiązań wynikających z uczestnictwa w Systemie.

Funkcjonowanie Systemu na podstawie Umowy zakłada istnienie dwóch rodzajów rachunków bankowych:

Rachunek Lidera należący do Lidera, używany do przeprowadzenia rozliczeń Systemu z Bankiem (dalej: „Rachunek Lidera”),
Rachunki Uczestników, należące do Uczestników, służące do gromadzenia środków Uczestników oraz dokonywania przez nich transakcji (dalej: „Rachunek” lub łącznie: „Rachunki”).

Każdy Uczestnik Systemu będzie mógł wykonywać transakcje do wysokości środków znajdujących się na jego Rachunku powiększonych o dostępne środki na innych Rachunkach w Systemie (dalej: „Saldo netto”).

Ponadto Bank przyzna Liderowi limit kredytowy o ustalonej maksymalnej wysokości (dalej: „Kredyt”), który będzie mógł być wykorzystywany w ramach Systemu w przypadkach, gdy kwota transakcji dokonywanych przez Uczestników Systemu przekroczy Saldo netto.

W ramach Systemu dokonywane będą ponadto następujące czynności:

na koniec każdego dnia roboczego po ustaleniu sald dziennych Rachunków Bank będzie dokonywał rozliczenia Systemu, polegającego na:
1. ustaleniu, w jakiej wysokości Uczestnicy posiadający saldo ujemne skorzystali ze środków zgromadzonych w Systemie przez innych Uczestników,
2. ustaleniu, jakie środki zostały zgromadzone przez Uczestników posiadających saldo dodatnie na Rachunkach,
3. ustalenie wyniku netto Systemu poprzez zsumowanie kwoty z pkt „a” oraz pkt „b”;
na koniec każdego dnia roboczego, w celu umożliwienia dokonania rozliczenia Systemu przez Lidera z Bankiem, wszelkie środki znajdujące na Rachunkach zostaną przekazane przez Bank na Rachunek Lidera bądź z Rachunku Lidera zostaną przekazane tym z Uczestników, którzy będą wykazywali salda ujemne na swoich Rachunkach (nastąpi konsolidacja sald z Rachunków Uczestników na Rachunku Lidera);
na początku następnego dnia roboczego stan na poszczególnych Rachunkach zostanie przywrócony do stanu na Rachunkach sprzed dokonania konsolidacji.

W ramach Systemu będą dokonywane rzeczywiste transfery środków pomiędzy Rachunkami Uczestników a Rachunkiem Lidera, natomiast kierunek wskazanych transferów, jak zostało wskazane powyżej, będzie zależeć od sald (ujemnych lub dodatnich) na Rachunkach Uczestników.

Zgodnie z zapisami Umowy, w ramach Systemu będzie dochodziło do subrogacji będącej instytucją prawną uregulowaną w art. 518 Kodeksu cywilnego (dalej: „KC”). W szczególności w ramach Systemu Wnioskodawca jako Uczestnik Systemu może wstępować w prawa zaspokojonego wierzyciela zgodnie z mechanizmem subrogacji uregulowanym w KC.

Lider jako uczestnik Systemu (podobnie do pozostałych Uczestników) będzie udostępniał innym Uczestnikom swoje środki pieniężne zgromadzone na jego Rachunku, przy czym wskazane środki pieniężne mogą pochodzić, np. z tytułu spłat należności, uzyskanych kredytów, pożyczek oraz innych systemów typu cash pooling, w których Lider może uczestniczyć.

Z tytułu udostępniania przez Spółkę w ramach Systemu należących do niej środków zgromadzonych na Rachunku Spółki na rzecz innych Uczestników Systemu, Spółce będą przysługiwały odsetki (przy czym przelewy należnych z tego tytułu odsetek będą następowały z Rachunku Lidera na Rachunek Spółki).

Z kolei w przypadku gdy w związku z brakiem środków na własnym Rachunku niezbędnych do regulowania transakcji Wnioskodawca będzie korzystał ze środków dostępnych na Rachunkach pozostałych Uczestników lub z Kredytu zapewnianego przez Bank, będzie on zobowiązany do zapłaty z tego tytułu odsetek na Rachunek Lidera (przelewy odsetek z tego tytułu będą następowały z Rachunku Spółki na Rachunek Lidera, który z kolei będzie dystrybuował te odsetki na rzecz uprawnionego Uczestnika lub, w przypadku odsetek od Kredytu, na rzecz Banku). Podobne rozliczenia z tytułu odsetek będą dotyczyły pozostałych Uczestników Systemu, w tym Lidera.

Bank w ramach świadczonej usługi dotyczącej cash poolingu będzie przekazywał wszystkim Uczestnikom Systemu szczegółową informację na temat operacji dokonywanych w ramach Systemu, w tym w szczególności w zakresie kwot udostępnionych przez poszczególnych Uczestników w ramach Systemu pozostałym Uczestnikom, należnych z tego tytułu odsetek oraz rzeczywistych odbiorców tych odsetek (tj. Uczestników którzy udostępnili swoje środki w ramach Systemu, od których odsetki zostały naliczone). Ponadto Bank będzie dokonywał alokacji odsetek pośród Uczestników oraz będzie koordynował rozliczenia Systemu pomiędzy Uczestnikami. Rozliczenia będą polegały na:

ustaleniu, w jakiej wysokości Uczestnicy skorzystali ze środków zgromadzonych w ramach Systemu przez innych Uczestników,
ustaleniu, jakie środki zostały zgromadzone przez Uczestników na Rachunkach,
ustalenie wyniku netto Systemu poprzez zsumowanie kwot z pkt a) i b) powyżej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy Spółka jako Uczestnik będzie w związku z przystąpieniem do Systemu i korzystaniem z cash poolingu świadczyła jakąkolwiek usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i tym samym będzie działać w charakterze podatnika VAT z tego tytułu? W szczególności, czy w związku z przystąpieniem do opisanego Systemu oraz dokonywaniem transferów pomiędzy Rachunkiem Wnioskodawcy a Rachunkiem Lidera, Wnioskodawca będzie wykonywał czynności opodatkowane VAT?
Czy środki finansowe (salda) przenoszone przez Bank w ramach rozliczenia Systemu i konsolidacji sald, a także odsetki pobierane z Rachunku Spółki/wpłacane na rachunek Spółki powinny wpływać na jej rozliczenia VAT, w szczególności (i) powinny wpływać na podstawę opodatkowania VAT z tytułu nabycia/świadczenia usług związanych z udziałem Wnioskodawcy w Systemie lub (ii) powinny być uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT lub strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Spółka jako bierny uczestnik struktury cash poolingu nie będzie świadczyła jakiejkolwiek usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Odsetki, które Wnioskodawca może otrzymywać poprzez Rachunek Lidera związane będą bowiem jedynie z posiadaniem nadwyżek środków finansowych na Rachunku Spółki i nie powinny być łączone z jakimikolwiek usługami świadczonymi przez nią na rzecz któregokolwiek z Uczestników. Spółka nie będzie podejmować w ramach analizowanej struktury żadnych działań na rzecz Lidera oraz pozostałych Uczestników, z tytułu których podmioty te odnosiłyby faktyczne korzyści (inne niż wynikające z samego funkcjonowania Systemu). W związku z tym, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż odsetki mu wypłacane w ramach przedmiotowej struktury nie powinny być uznawane za wynagrodzenie należne Spółce z tytułu świadczenia usług zarządzania płynnością finansową ani jakichkolwiek innych usług świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz Uczestników.

Spółka chciałaby wskazać, że powyższe stanowisko potwierdzone zostało w licznych interpretacjach prawa podatkowego wydawanych przez organy podatkowe. Takie podejście zaprezentował m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 7 maja 2014 r. (sygn. ILPP1/443-98/14-2/NS), w której potwierdzone zostało, iż „w ramach opisanego mechanizmu zarządzania środkami pieniężnymi Spółka, jako Uczestnik, nie będzie świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy i w związku z tym odsetki otrzymane przez Wnioskodawcę nie będą stanowiły podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy”.

Podsumowując, w ocenie Spółki, mając na uwadze sposób funkcjonowania przedstawionej struktury zarządzania płynnością finansową oraz role pełnione przez poszczególne podmioty zaangażowane w przedmiotową strukturę (Bank oraz Lider), należy uznać, iż w związku z przystąpieniem do opisanego Systemu oraz dokonywaniem transferów pomiędzy należącym do Lidera Rachunkiem a Rachunkiem Spółki, Wnioskodawca nie będzie wykonywał czynności opodatkowanych VAT (w szczególności, Spółka jako bierny uczestnik struktury nie będzie świadczyć usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT na rzecz żadnego z podmiotów będących Uczestnikami Systemu). W ramach analizowanego Systemu będziemy mieć bowiem jedynie do czynienia z jedną kompleksową usługą związaną z zarządzaniem płynnością finansową świadczoną za odpłatnością przez Bank na rzecz Uczestników.

Ad. 2

W ocenie Wnioskodawcy, środki finansowe (salda) przenoszone przez Bank w ramach rozliczenia Systemu i konsolidacji sald, a także odsetki pobierane z Rachunku Spółki/wpłacane na rachunek Spółki nie powinny wpływać na rozliczenia VAT Spółki, w szczególności nie powinny wpływać na podstawę opodatkowania VAT z tytułu nabycia/świadczenia usług związanych z udziałem Wnioskodawcy w Systemie, a tym samym nie powinny być uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT lub strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Główne czynności wykonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową, w tym w szczególności: alokacja odsetek pośród Uczestników, koordynowanie rozliczenia Systemu pomiędzy Uczestnikami polegające na ustaleniu, w jakiej wysokości Uczestnicy skorzystali ze środków zgromadzonych w ramach Systemu przez innych Uczestników, ustaleniu, jakie środki zostały zgromadzone przez Uczestników na Rachunkach, ustalenie wyniku netto Systemu, wykonywane będą przez Bank. Z tytułu wykonywania wskazanych usług na podstawie Umowy Bank będzie pobierał należne mu wynagrodzenie/prowizję. Prowizja będzie pobierana bezpośrednio przez Bank od każdego z Uczestników.

W ocenie Spółki świadczona przez Bank usługa ma służyć zarządzaniu płynnością finansową Uczestników. Mieścić się ona będzie w katalogu usług wymienionych w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, tj. usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Tym samym, usługi zarządzania płynnością finansową świadczone przez Bank na rzecz Wnioskodawcy będą podlegały zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. W konsekwencji, w związku z wypłatą wynagrodzenia na rzecz Banku z tytułu wykonywanych usług dotyczących funkcjonowania systemu na podstawie Umowy, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do dokonywania rozliczeń VAT w Polsce.

Spółka pragnie również wskazać na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 19 lutego 2015 r. o sygn. IPPP2/443-1200/l4-2/DG, w której organ stwierdził: „Cash pooling będzie usługą oferowaną przez Bank służącą zarządzaniu płynnością finansową jego uczestników poprzez rzeczywistą konsolidację sald z ich poszczególnych rachunków bankowych. System ma na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez jej uczestników poprzez odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald na ich rachunkach bankowych. Zdaniem tut. Organu, kompleksowe usługi zarządzania płynnością finansową świadczone przez Bank mieszczą się w katalogu usług wymienionych w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. Tym samym, usługi zarządzania płynnością finansową świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Spółek, w ramach opisanego systemu Cash poolingu, będą podlegały zwolnieniu od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy”.

Ponadto, podmiotem odpowiedzialnym m.in. za reprezentację Uczestników we wszelkich sprawach związanych z wszelkimi czynnościami faktycznymi i prawnymi dokonywanymi na podstawie Umowy, będzie Lider.

W Umowie nie przewidziano odrębnego wynagrodzenia należnego Liderowi z tytułu podejmowanych przez niego działań na rzecz lub w imieniu Wnioskodawcy, na zasadach opisanych w powyższym zdarzeniu przyszłym. Mając na uwadze brak odpłatności (uzgodnionej przez strony systemu kwoty należnej Liderowi) z tytułu podejmowanych przez Lidera czynności, w ocenie Spółki nie będzie ona zobowiązana do dokonywania rozliczeń VAT w Polsce w związku z czynnościami podejmowanymi na jej rzecz przez Lidera. W ocenie Spółki, czynności nieodpłatnie (bez uzgodnionego w odniesieniu do nich wynagrodzenia) wykonywane przez Lidera polegające na koordynacji Systemu, nie są bowiem świadczeniem usług podlegającym w Polsce opodatkowaniu VAT po stronie Wnioskodawcy jako import usług.

Rola Spółki ograniczać będzie się natomiast do dokonywania wpłat/wypłat na jej Rachunek, czyli de facto umożliwiania Bankowi wykonywania operacji w ramach zarządzania płynnością finansową. Poza tym Wnioskodawca nie będzie przejawiać żadnej aktywności w zakresie struktury zarządzania płynnością finansową.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Spółki, środki finansowe (salda) przenoszone przez Bank w ramach procesu konsolidacji sald pomiędzy Rachunkiem Spółki a Rachunkiem Lidera, a także odsetki pobierane z/wpłacane na Rachunek Spółki/Rachunek Lidera, nie powinny w żaden sposób wpływać na jej rozliczenia VAT. W szczególności, w ocenie Wnioskodawcy, dwukierunkowe transfery pomiędzy poszczególnymi Rachunkami (w tym zarówno transfery środków finansowych/sald, jak i odsetek pobieranych z Rachunku Spółki/otrzymywanych przez Spółkę) nie powinny być uwzględniane w podstawie opodatkowania VAT z tytułu nabycia/świadczenia przez Wnioskodawcę usług. W ramach analizowanego Systemu będziemy mieć bowiem jedynie do czynienia z jedną kompleksową usługą Banku związaną z zarządzaniem płynnością finansową świadczoną na rzecz Spółki, gdzie ponosić ona będzie koszty wynagrodzenia należnego Bankowi z tytułu jej świadczenia.

Ponadto, w ocenie Wnioskodawcy, środki finansowe (salda) przenoszone przez Bank w ramach rozliczenia Systemu i konsolidacji sald, a także odsetki pobierane z Rachunku Spółki/wpłacane na rachunek Spółki nie powinny być uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT lub strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jednocześnie, w myśl art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5

– w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Jak natomiast wynika z art. 90 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Jeśli wyodrębnienie całości lub części kwot nie jest możliwe, to kwota podatku naliczonego podlegająca odliczeniu ustalana jest na podstawie proporcji. Proporcję tę ustala się zgodnie z art. 90 ust. 3 ustawy o VAT, jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Jak wskazano powyżej, zdaniem Spółki, środki finansowe (salda) przenoszone przez Bank w ramach procesu konsolidacji sald pomiędzy Rachunkiem Spółki a Rachunkiem należącym do Lidera, a także odsetki pobierane z/wpłacane na Rachunek Spółki/Rachunek Lidera, nie powinny wpływać na rozliczenia VAT Spółki.

Tym samym, zarówno środki finansowe (salda) przenoszone przez Bank w ramach procesu konsolidacji sald pomiędzy Rachunkiem Spółki a Rachunkiem Lidera, jak i odsetki pobierane z Rachunku Spółki, jak i/odsetki wpłacane na Rachunek Spółki, nie powinny być uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT (w tym w szczególności nie powinny być uznawane jako obrót, w związku z którym Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego) lub w strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT (w tym w szczególności nie powinny być uznawane jako kwoty dotyczące działań Spółki niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą).

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych, np. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 4 listopada 2015 r. o sygn. IPPPl/4512-904/15-3/AŻ.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.) – zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Definicja świadczenia usług ma zatem charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacona kwota stanowi rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Jednak w świetle art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy – za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Analizując treść art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy należy zauważyć, że dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Art. 15 ust. 1 ustawy stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy – podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
usługobiorcą jest:
- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
- w pozostałych przypadkach – podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Na podstawie art. 2 pkt 9 ustawy – przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zamierza przystąpić do systemu zarządzania płynnością finansową typu cash pooling. Oprócz Wnioskodawcy do Systemu przystąpią również inne spółki będące polskimi rezydentami podatkowymi i należące do Grupy oraz spółka kapitałowa, pełniąca funkcję pool lidera, będąca szwedzkim rezydentem podatkowym, która jest również zarejestrowana dla potrzeb VAT w Polsce, lecz nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności dla potrzeb VAT. Lider poza pełnieniem funkcji leadera będzie również uczestnikiem Systemu.

Przystąpienie przez Wnioskodawcę oraz pozostałych Uczestników do Systemu ma na celu zapewnienie optymalnego korzystania ze środków finansowych w ramach Grupy i tym samym umocnienia konkurencyjności Grupy na rynku.

Podstawą funkcjonowania Systemu będzie Umowa o Grupowe Zarządzanie Płynnością Finansową – Umowa cash poolingu zawarta przez Lidera z podmiotem trzecim – bankiem z siedzibą w Polsce. Pozostali Uczestnicy Systemu przystąpią do Umowy poprzez zawarcie z Bankiem oraz Liderem odpowiednich umów o przystąpienie do Systemu.

Z tytułu udostępniania przez Wnioskodawcę w ramach Systemu należących do niego środków zgromadzonych na jego Rachunku na rzecz innych Uczestników Systemu, Wnioskodawcy będą przysługiwały odsetki (przy czym przelewy należnych z tego tytułu odsetek będą następowały z Rachunku Lidera na Rachunek Wnioskodawcy).

Z kolei w przypadku gdy w związku z brakiem środków na własnym Rachunku niezbędnych do regulowania transakcji Wnioskodawca będzie korzystał ze środków dostępnych na Rachunkach pozostałych Uczestników lub z Kredytu zapewnianego przez Bank, będzie on zobowiązany do zapłaty z tego tytułu odsetek na Rachunek Lidera (przelewy odsetek z tego tytułu będą następowały z Rachunku Wnioskodawcy na Rachunek Lidera, który z kolei będzie dystrybuował te odsetki na rzecz uprawnionego Uczestnika lub, w przypadku odsetek od Kredytu, na rzecz Banku). Podobne rozliczenia z tytułu odsetek będą dotyczyły pozostałych Uczestników Systemu, w tym Lidera.

Na mocy art. 29a ust. 1 ustawy – podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a -30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy – podstawa opodatkowania obejmuje:

podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy – w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Zgodnie z art. 86 ust. 2b ustawy – sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz
obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

W myśl art. 86 ust. 2c ustawy – przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;
średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;
roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza;
średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.

W tym miejscu podkreślić należy, że powołany wyżej art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych. Zgodnie z tą normą, w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy), w sytuacji gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT. „Towarzyszą” one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową).

Wskazane okoliczności sprawy prowadzą do wniosku, że w opisanej sytuacji mamy do czynienia z czynnościami (cash poolingu), które towarzyszą działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Zatem, płatności otrzymywane w ramach systemu cash poolingu mieszczą się w sferze działalności gospodarczej podatnika wskazanej w art. 15 ust. 2 ustawy, a tym samym mieszczą się one w pojęciu „celów związanych z działalnością gospodarczą”, w rozumieniu art. 86 ust. 2a ustawy.

Jak wynika z art. 90 ust. 1 ustawy – w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Na podstawie art. 90 ust. 2 ustawy – jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

Proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo (art. 90 ust 3 ustawy).

Umowa „cash poolingu” jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy, poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

W ramach przedstawionego we wniosku systemu cash poolingu, wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową będą wykonywane przez Bank w zamian za wynagrodzenie określone w umowie, natomiast Wnioskodawca w tym przypadku pozostanie beneficjentem świadczenia dokonywanego przez Bank.

W świetle powyższego, mając na względzie cechy charakterystyczne zaprezentowanej umowy cash poolingu należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie czynności wykonywane przez Wnioskodawcę jako uczestnika opisanej usługi, umożliwiające Bankowi dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach systemu cash pooling, nie będą stanowiły odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową.

W konsekwencji, mając na uwadze tak przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że Wnioskodawca z tytułu wykonywania tych czynności, nie będzie działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Tym samym nie będą one podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W rezultacie odsetki otrzymywane przez Wnioskodawcę, będącego uczestnikiem usługi cash poolingu, nie będą stanowiły podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy.

Wobec powyższego, odnosząc się do zagadnienia objętego zawartym we wniosku pytaniem drugim, należy zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawcy, z którego wynika, że zarówno środki finansowe (salda) przenoszone przez Bank w ramach rozliczenia Systemu i konsolidacji sald, jak i odsetki pobierane z Rachunku Wnioskodawcy/odsetki wpłacane na Rachunek Wnioskodawcy, nie powinny być uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy lub strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy.

Ponadto w związku z tym, że Lider będzie wykonywał czynności polegające na koordynacji Systemu nieodpłatnie i będą miały one związek z wykonywaną przez niego działalnością gospodarczą, to w opisanej sprawie nie będziemy mieli do czynienia ze świadczeniem usług podlegającym na terytorium kraju opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług po stronie Wnioskodawcy, jako import usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zauważyć należy, że zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem wniosek o wydanie interpretacji może być złożony tylko w indywidualnej sprawie zainteresowanego. Z tych też względów – z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego – niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy jedynie sytuacji Wnioskodawcy, nie ocenia natomiast prawidłowości stosowania zwolnienia od podatku świadczonych przez Bank – podmiot z siedzibą na terytorium Polski – usług zarządzania płynnością finansową.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa

(art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin