Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP1/4512-1-316/16-4/JKu
z 19 lipca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 20 maja 2016 r. (data wpływu 25 maja 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 lipca 2016 r. (data wpływu 7 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie podlegania opodatkowaniu dostawy niezabudowanego gruntu w ramach wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie podlegania opodatkowaniu dostawy niezabudowanego gruntu w ramach wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie. Wniosek uzupełniono w dniu 7 lipca 2016 r. o doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest rolnikiem prowadzącym gospodarstwo agroturystyczne. Na podstawie art. 3(1) pkt 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, niniejsza działalność traktowana jest jako działalność rolnicza, niepodlegająca przepisom ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

W zakresie podatku dochodowego, działalność agroturystyczna Wnioskodawcy opodatkowana jest na podstawie karty podatkowej. Natomiast w zakresie podatku od towarów i usług, Wnioskodawca korzysta ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (zwaną dalej ustawą o podatku VAT).

Z tytułu prowadzonej działalności rolniczej, Zainteresowany opodatkowany jest podatkiem rolnym. Działalność rolna prowadzona jest na terenie Gminy.

W roku 1983 (11 lutego 1983 r.), Wnioskodawca otrzymał w drodze darowizny od rodziców gospodarstwo rolne o powierzchni 6,90 ha. W tym samym roku (22 grudnia 1983 r.), nabył od Skarbu Państwa ziemię rolną o powierzchni 1,53 ha. Dokupiona ziemia sąsiadowała z darowanymi wcześniej gruntami rolnymi i została dołączona do posiadanego już gospodarstwa rolnego. Tak więc pod koniec roku 1983 Zainteresowany był właścicielem gospodarstwa rolnego o łącznej powierzchni 8,43 ha. Przedmiotem działalności rolnej Wnioskodawcy była uprawa zboża, ziemniaków oraz hodowla zwierząt.

W roku 1994 zatwierdzony został przez Gminę plan zagospodarowania przestrzennego. Niniejszy plan obejmował również część gruntów rolnych posiadanych przez Wnioskodawcę (zarówno tych otrzymanych od rodziców, jak i kupionych w roku 1983). Zgodnie z niniejszym planem, wyznaczony obszar, obejmujący również grunty Zainteresowanego, miał zostać przeznaczony pod budownictwo jednorodzinne. Na objętym planem zagospodarowania przestrzennego obszarze, miało powstać osiedle domów jednorodzinnych. Po powstaniu planu zagospodarowania przestrzennego, Wójt Gminy wystąpił do Wnioskodawcy z prośbą o przekazanie około 3 ha ziemi objętej planem w zamian za uzbrojenie przekazanego terenu oraz odstąpienie na rzecz Wnioskodawcy jednej lub dwóch działek. Wnioskodawca nie wyraził jednakże na to zgody. Jak się później dowiedział, w sporządzonym na zlecenie Gminy projekcie, zaplanowanych zostało 9 działek obejmujących swoim zasięgiem zarówno ziemię Zainteresowanego, jak i Gminy.

Z uwagi na wyżej wskazany plan zagospodarowania przestrzennego, działania Gminy oraz fakt, że w pobliżu planowanego osiedla nie było możliwe prowadzenie dotychczasowej działalności rolnej, w latach 1995 – 2002 Wnioskodawca sprzedał 15 działek (w tym 9 wspólnie z Gminą). W roku 2007 została sprzedana jeszcze jedna z działek.

Jedną z inwestycji gminnych była budowa obwodnicy. Droga z pomocą środków z Unii Europejskiej została przez Gminę wybudowana. Droga obejmowała jedną z posiadanych przez Wnioskodawcę działek – działkę nr 822/1. W związku z postępowaniem wywłaszczeniowym, własność niniejszej działki została przeniesiona na rzecz Gminy. W wyniku zawartej ugody sądowej przed Sądem Rejonowym, przyznano Zainteresowanemu od Gminy odszkodowanie pieniężne za przejęcie na własność przez Gminę działki nr 822/1. Sąd Rejonowy prowadzi obecnie dla niniejszej działki księgę wieczystą. Zasądzone odszkodowanie ma zostać wypłacone w następujących trzech ratach:

1. kwota 40.000,00 zł płatna do dnia 31 marca 2016 r.,
2. kwota 40.000,00 zł płatna do dnia 31 marca 2017 r.,
3. kwota 50.000,00 zł płatna do dnia 31 marca 2018 r.
   
   

Na przedmiotowej działce nr 822/1 oraz innych posiadanych działkach (w tym również tych sprzedanych) Zainteresowany nigdy nie prowadził działalności gospodarczej. W chwili obecnej Wnioskodawca posiada jeszcze 12 działek objętych wskazanym wyżej planem zagospodarowania przestrzennego, które z uwagi na podniesione okoliczności (budownictwo jednorodzinne), nie są uprawiane („leżą odłogiem”). Na pozostałych gruntach o łącznej powierzchni około 8 hektarów (nie objętych planem zagospodarowania przestrzennego), prowadzona jest działalność rolna. Grunty przeznaczone są pod uprawę zboża oraz łąki, Wnioskodawca nie zamierza sprzedawać posiadanych gruntów.

W dniu 7 lipca 2016 r. wniosek uzupełniono pismem o doprecyzowanie opisu sprawy, wskazując co następuje:

1. działka nr 822/1 powstała z podziału ziemi rolnej zakupionej w roku 1983 od Skarbu Państwa,
2. Urząd Gminy przyjął plan zagospodarowania przestrzennego. Grunty objęte tym planem zostały przeznaczone pod budownictwo jednorodzinne. Niniejszy plan zagospodarowania przestrzennego (bez zgody Wnioskodawcy), objął również część gruntów otrzymanych przez Wnioskodawcę w drodze darowizny od rodziców oraz cześć gruntów zakupionych w roku 1983 od Skarbu Państwa. Po zatwierdzeniu niniejszego planu, w związku z brakiem możliwości prowadzenia działalności rolnej na niniejszych gruntach, Zainteresowany wystąpił z wnioskiem o podział gruntu, w celu ich sprzedaży. Niektóre z wyodrębnionych działek zostały sprzedane wspólnie z Gminą.
3. Zainteresowany prowadził oraz prowadzi nadal działalność rolniczą w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. W zakresie niniejszej działalności był oraz jest rolnikiem ryczałtowym, o którym mowa w art. 2 pkt 19 ustawy, korzystającym ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy,
4. w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą jedynie w zakresie działalności agroturystycznej (jest rolnikiem prowadzącym gospodarstwo agroturystyczne). W zakresie niniejszej działalności, korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług,
5. Zainteresowany wykorzystywał działkę nr 822/1 wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług,
6. działka nr 822/1 nie była udostępniana osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych,
7. działka nr 822/1 nigdy nie była wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej. Do dnia wydania decyzji o podziale posiadanych przez Zainteresowanego gruntów, była wykorzystywana jako grunt rolny (działalność rolnicza), natomiast po podziale gruntów funkcjonowała jako droga,
8. w stosunku do wszystkich sprzedanych przez Wnioskodawcę działek oraz działki nr 822/1, nie były przez Zainteresowanego dokonywane jakiekolwiek nakłady w celu ich uatrakcyjnienia,
9. do dnia wyodrębnienia działki nr 822/1 (tj. podziału posiadanych gruntów), produkty rolne uprawiane na niniejszej działce były wykorzystywane jedynie na cele osobiste Wnioskodawcy,
10. produkty pochodzące z posiadanych nieruchomości, w tym do momentu podziału z działki nr 822/1, były wykorzystywane do hodowli zwierząt,
11. działka nr 822/1 objęta jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z niniejszym planem, przeznaczona jest na „drogę osiedlową gminną”,
12. do momentu przekazania niniejszej działki przez Wnioskodawcę na rzecz Gminy, nie była wydana wobec niniejszej działki decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Wnioskodawca nie składał również w tym zakresie żadnych wniosków,
13. ugoda sądowa ustalająca wysokość odszkodowania za wywłaszczoną działkę nr 822/1, została zawarta w dniu 18 stycznia 2016 r.
    
    

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w świetle opisanego stanu faktycznego przyznane sądownie Wnioskodawcy odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, przyznane na podstawie ugody sądowej wskazane wyżej odszkodowanie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wnioskodawca nie jest, z tytułu odpłatnej dostawy działki nr 822/1 za odszkodowanie, podatnikiem podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., bowiem przeniesienie własności działki nie stanowi działalności, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Wskazana wyżej nieruchomość rolna (w tym działka nr 822/1) nie została nabyta w celu dalszej odsprzedaży. Zainteresowany uprawiał na posiadanych gruntach zboże, ziemniaki, na gruntach wypasane były również zwierzęta hodowlane. W chwili obecnej posiadane grunty wykorzystywane są do uprawy zboża oraz jako łąki.

Wnioskodawca nie prowadził oraz nie prowadzi działalności gospodarczej.

Przeniesienie własności działki nr 822/1 na rzecz gminy za odszkodowaniem, nie nastąpiło z inicjatywy Zainteresowanego. Z uwagi na budowę drogi, przeniesienie własności działki nastąpiło w drodze wywłaszczenia.

Na opodatkowanie podatkiem od towarów i usług dostawy działki nr 822/1 nie mają również wpływu dostawy innych działek należących do Zainteresowanego, które miały miejsce w latach 1995- 2002 oraz w roku 2007. Wnioskodawca niejako został zmuszony do ich sprzedaży z uwagi na zmianę planu zagospodarowania przestrzennego terenu, na którym znajdowały się działki oraz działania Gminy w kierunku budowy Osiedla. Sprzedane działki nie zostały nabyte w celu dalszej odsprzedaży. Sprzedaż niniejszych działek oraz przeniesienie własności działki nr 822/1 za odszkodowaniem były czynnościami związanymi ze zwykłym wykonaniem prawa własności. Tak jak wyżej wspomniano, posiadane grunty o łącznej powierzchni 8,43 ha stanowiły majątek prywatny podatniczki, nie związany z działalnością gospodarczą.

W świetle orzecznictwa krajowych sądów administracyjnych oraz Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą być uznane za prowadzenie działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Dla oceny charakteru dokonywanych czynności nie ma znaczenia liczba i zakres transakcji (duże transakcje mogą również dotyczyć majątku osobistego). Bez znaczenia pozostaje również długość okresu, w jakim te transakcje następują, oraz wysokość osiąganych przychodów.

Zainteresowany nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami. Wnioskodawca nie podejmował również żadnych czynności względem niniejszych działek (w tym działki nr 822/1), które można przypisać handlowcom lub usługodawcom.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Przez towary – na mocy art. 2 pkt 6 ustawy – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie zatem z ww. przepisami, grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy.

Należy zauważyć, że dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra.

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, zaś odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r., poz. 1774, z późn. zm.), działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe – z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis stosuje się odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych.

Właściwy organ składa wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej praw gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa do działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne lub pod poszerzenie istniejących dróg publicznych. Podstawą wpisu tych praw do księgi wieczystej jest ostateczna decyzja zatwierdzająca podział (art. 98 ust. 2 ww. ustawy).

Stosownie do art. 98 ust. 3 ww. ustawy, za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości.

Z powołanych przepisów wynika zatem, że istotą przeniesienia własności gruntu z mocy prawa jest pozbawienie m.in. prawa własności nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) będącego dotychczasowym właścicielem nieruchomości, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję zatwierdzającą podział albo orzeczenie o podziale. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika jasno, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji.

Tym samym wynagrodzenie (odszkodowanie) ma konkretny wymiar, a więc jest konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Zatem przeniesienie własności gruntu z mocy prawa w zamian za odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności w zamian za wynagrodzenie pełniące funkcję odszkodowania.

Należy zauważyć, że nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem, aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

W podobny sposób kwestię tę rozstrzygnął Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w orzeczeniu z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

Zatem w kwestii opodatkowania dostawy gruntów istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego we wniosku opisu sprawy Wnioskodawca w celu dokonania sprzedaży gruntu podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Zainteresowanego za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, z późn. zm.) – (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

W kontekście powyższego nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Ponadto, jak wynika z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10, dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Należy również podkreślić, że ww. sprawy dotyczyły osób fizycznych, które prowadziły działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem od podatku VAT i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego, niezależne od woli tych osób, w grunt pod zabudowę.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest rolnikiem prowadzącym gospodarstwo agroturystyczne. W zakresie podatku dochodowego, działalność agroturystyczna Wnioskodawcy opodatkowana jest na podstawie karty podatkowej. Natomiast w zakresie podatku od towarów i usług, Wnioskodawca korzysta ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy. Z tytułu prowadzonej działalności rolniczej Zainteresowany opodatkowany jest podatkiem rolnym. Działalność rolna prowadzona jest na terenie Gminy. W roku 1983 (11 lutego 1983 r.), Wnioskodawca otrzymał w drodze darowizny od rodziców gospodarstwo rolne o powierzchni 6,90 ha. W tym samym roku (22 grudnia 1983 r.), nabył od Skarbu Państwa ziemię rolną o powierzchni 1,53 ha. Dokupiona ziemia sąsiadowała z darowanymi wcześniej gruntami rolnymi i została dołączona do posiadanego już gospodarstwa rolnego. Pod koniec roku 1983 Zainteresowany był właścicielem gospodarstwa rolnego o łącznej powierzchni 8,43 ha. Przedmiotem działalności rolnej Wnioskodawcy była uprawa zboża, ziemniaków oraz hodowla zwierząt. W roku 1994 zatwierdzony został przez Gminę plan zagospodarowania przestrzennego. Niniejszy plan obejmował również część gruntów rolnych posiadanych przez Wnioskodawcę (zarówno tych otrzymanych od rodziców, jak i kupionych w roku 1983). Zgodnie z niniejszym planem, wyznaczony obszar, obejmujący również grunty Zainteresowanego, miał zostać przeznaczony pod budownictwo jednorodzinne. Na objętym planem zagospodarowania przestrzennego obszarze, miało powstać osiedle domów jednorodzinnych. Po powstaniu planu zagospodarowania przestrzennego, Wójt Gminy wystąpił do Wnioskodawcy z prośbą o przekazanie około 3 ha ziemi objętej planem w zamian za uzbrojenie przekazanego terenu oraz odstąpienie na rzecz Wnioskodawcy jednej lub dwóch działek. Wnioskodawca nie wyraził na to zgody. Jak się później dowiedział, w sporządzonym na zlecenie Gminy projekcie, zaplanowanych zostało 9 działek obejmujących swoim zasięgiem zarówno ziemię Zainteresowanego, jak i Gminy. Z uwagi na wyżej wskazany plan zagospodarowania przestrzennego, działania Gminy oraz fakt, że w pobliżu planowanego osiedla nie było możliwe prowadzenie dotychczasowej działalności rolnej, w latach 1995 – 2002 Wnioskodawca sprzedał 15 działek (w tym 9 wspólnie z Gminą). W roku 2007 została sprzedana jeszcze jedna z działek. Jedną z inwestycji gminnych była budowa obwodnicy. Droga z pomocą środków z Unii Europejskiej została przez Gminę wybudowana. Droga obejmowała jedną z posiadanych przez Wnioskodawcę działek – działkę nr 822/1. W związku z postępowaniem wywłaszczeniowym, własność niniejszej działki została przeniesiona na rzecz Gminy. W wyniku zawartej ugody sądowej przed Sądem Rejonowym, przyznano Zainteresowanemu od Gminy odszkodowanie pieniężne za przejęcie na własność przez Gminę działki nr 822/1. Sąd Rejonowy prowadzi obecnie dla niniejszej działki księgę wieczystą. Zasądzone odszkodowanie ma zostać wypłacone w następujących trzech ratach: kwota 40.000,00 zł płatna do dnia 31 marca 2016 r., kwota 40.000,00 zł płatna do dnia 31 marca 2017 r., kwota 50.000,00 zł płatna do dnia 31 marca 2018 r. Na przedmiotowej działce nr 822/1 oraz innych posiadanych działkach (w tym również tych sprzedanych) Zainteresowany nigdy nie prowadził działalności gospodarczej. W chwili obecnej Wnioskodawca posiada jeszcze 12 działek objętych wskazanym wyżej planem zagospodarowania przestrzennego, które z uwagi na podniesione okoliczności (budownictwo jednorodzinne), nie są uprawiane („leżą odłogiem”). Na pozostałych gruntach o łącznej powierzchni około 8 hektarów (nie objętych planem zagospodarowania przestrzennego), prowadzona jest działalność rolna. Grunty przeznaczone są pod uprawę zboża oraz łąki, Wnioskodawca nie zamierza sprzedawać posiadanych gruntów. Działka nr 822/1 powstała z podziału ziemi rolnej zakupionej w roku 1983 od Skarbu Państwa. Urząd Gminy przyjął plan zagospodarowania przestrzennego. Grunty objęte tym planem zostały przeznaczone pod budownictwo jednorodzinne. Niniejszy plan zagospodarowania przestrzennego (bez zgody Wnioskodawcy), objął również część gruntów otrzymanych przez Wnioskodawcę w drodze darowizny od rodziców oraz cześć gruntów zakupionych w roku 1983 od Skarbu Państwa. Po zatwierdzeniu niniejszego planu, w związku z brakiem możliwości prowadzenia działalności rolnej na niniejszych gruntach, w celu ich sprzedaży, Zainteresowany wystąpił z wnioskiem o podział gruntu. Niektóre z wyodrębnionych działek zostały sprzedane wspólnie z Gminą. Zainteresowany prowadził oraz prowadzi nadal działalność rolniczą w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. W zakresie niniejszej działalności był oraz jest rolnikiem ryczałtowym, o którym mowa w art. 2 pkt 19 ustawy, korzystającym ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy. W rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą jedynie w zakresie działalności agroturystycznej (jest rolnikiem prowadzącym gospodarstwo agroturystyczne). W zakresie niniejszej działalności, korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Zainteresowany wykorzystywał działkę nr 822/1 włącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług, nie była ona udostępniana osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych, nigdy nie była wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej. Do dnia wydania decyzji o podziale posiadanych przez Zainteresowanego gruntów, była wykorzystywana jako grunt rolny (działalność rolnicza), natomiast po podziale gruntów funkcjonowała jako droga, w stosunku do wszystkich sprzedanych przez Wnioskodawcę działek oraz działki nr 822/1, nie były przez Zainteresowanego dokonywane jakiekolwiek nakłady w celu ich uatrakcyjnienia. Do dnia wyodrębnienia działki nr 822/1 (tj. podziału posiadanych gruntów), produkty rolne uprawiane na niniejszej działce były wykorzystywane jedynie na cele osobiste Wnioskodawcy, produkty pochodzące z posiadanych nieruchomości, w tym do momentu podziału z działki nr 822/1, były wykorzystywane do hodowli zwierząt, działka nr 822/1 objęta jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z niniejszym planem, przeznaczona jest na „drogę osiedlową gminną”, do momentu przekazania niniejszej działki przez Wnioskodawcę na rzecz Gminy, nie była wydana wobec niniejszej działki decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Wnioskodawca nie składał również w tym zakresie żadnych wniosków, ugoda sądowa ustalająca wysokość odszkodowania za wywłaszczoną działkę nr 822/1, została zawarta w dniu 18 stycznia 2016 r.

Wątpliwości Zainteresowanego dotyczą kwestii podlegania opodatkowaniu dostawy niezabudowanego gruntu w ramach wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie.

W celu wyjaśnienia wątpliwości Zainteresowanego należy zatem ustalić, czy w odniesieniu do opisanej czynności Wnioskodawca będzie działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

W kontekście powyższych rozważań istotna jest więc ocena, czy z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Zainteresowany podejmował działania charakterystyczne dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Ocena ta winna przy tym uwzględniać nie tylko samodzielne znaczenie poszczególnych kryteriów kwalifikacji określonych działań jako cech charakteryzujących działalność handlową, ale też brać pod uwagę całokształt tychże działań, ich wzajemne uzupełnianie się i przydatność z punktu widzenia tego rodzaju działalności gospodarczej.

Uwzględniając przywołane wyżej przepisy oraz orzecznictwo należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie brak jest podstaw do uznania Wnioskodawcy – w związku ze zbyciem opisanej działki nr 822/1 w ramach wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie – za podatnika podatku od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika bowiem, że działka nr 822/1, którą Zainteresowany nabył w celu prowadzenia działalności rolnej w dniu 22 grudnia 1983 r. od Skarbu Państwa, a więc nie z zamiarem dalszej odsprzedaży, przez cały czas użytkowania służyła działalności rolnej do momentu wywłaszczenia. Wymieniona powyżej działka nie była przedmiotem najmu czy dzierżawy, był to grunt przeznaczony na uprawy rolne. Z opisanej nieruchomości gruntowej – jak wskazał Wnioskodawca – do dnia wyodrębnienia działki nr 822/1 (tj. podziału posiadanych gruntów), produkty rolne uprawiane na niniejszej działce były wykorzystywane jedynie na cele osobiste Wnioskodawcy, działka nie służyła czynnościom opodatkowanym w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego należy uznać, że zbycie przez Wnioskodawcę wskazanej we wniosku działki, nie będzie stanowić działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż brak jest przesłanek świadczących o takiej aktywności sprzedawcy w przedmiocie zbycia tej nieruchomości, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności).

Zatem w analizowanej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując odpłatnej dostawy ww. działki Zainteresowany wystąpił w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, polegającą na handlu nieruchomościami. Jak wcześniej wyjaśniono, aby uznać określoną sprzedaż za podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT nie wystarcza stwierdzić jedynie dostawę towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. W rozpatrywanej sprawie zrealizowaną dostawę działki nr 822/1 można uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. W związku z tym, Wnioskodawca dokonując dostawy korzystał z przysługującego prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz okoliczności analizowanej sprawy należy stwierdzić, że przeniesienie przez Wnioskodawcę na rzecz Gminy własności działki nr 822/1, w wyniku wywłaszczenia nieruchomości w zamian za odszkodowanie, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zainteresowany nie wypełnia bowiem przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy i nie występuje w roli podatnika podatku VAT. W konsekwencji, z tytułu dostawy wywłaszczonej działki i otrzymanego odszkodowania nie ciąży na Wnioskodawcy obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług.

Należy podkreślić, że stosownie do przepisu art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego stanu faktycznego, udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.