Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/4511-865/15-3/MK
z 5 kwietnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) w związku z art. 16 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1649) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 29 grudnia 2015 r. (data wpływu 30 grudnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25 marca 2016 r. (data wpływu 29 marca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 grudnia 2015 r. złożony został ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 16 marca 2016 r., Nr IPTPB2/4511-865/15-2/MK, wezwano Wnioskodawcę, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 16 marca 2016 r. (skutecznie doręczone w dniu 21 marca 2016 r.). W dniu 29 marca 2016 r. (nadano w dniu 25 marca 2016 r.) wpłynęło uzupełnienie wniosku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w … Wnioskodawca przepracował 26 lat, od dnia 1 czerwca 1988 r. do dnia 30 września 2004 r., na stanowisku mechanizatora. Od dnia 15 grudnia 2003 r. w … Sp. z o.o. na podstawie umowy o pracę w wymiarze 3/4 etatu, zaś od dnia 1 października 2004 r. w wymiarze całego etatu na stanowisku mechanizatora. W spółce … Wnioskodawca jest udziałowcem oraz pełnił funkcję zastępcy Przewodniczącego Rady Nadzorczej od dnia 30 stycznia 2003 r. do dnia 3 lipca 2015 r. Po upadłości RSP, założenie spółki … miało na celu zapewnienie udziałowcom pracy do momentu przejścia na emeryturę.

Z uwagi na pogorszenie stanu zdrowia spowodowanego trudną i napiętą sytuacją w pracy, zwolnieniem żony Wnioskodawcy, … przez … Sp. z o.o. na rok przed uzyskaniem prawa do emerytury, Wnioskodawca przebywał na zwolnieniu lekarskim. Sytuacja w miejscu zatrudnienia doprowadziła u Niego do nasilonego zaburzenia nastroju nerwowego, co było przyczyną długotrwałego zwolnienia lekarskiego, trwającego 182 dni.

Po zakończeniu leczenia, 17 czerwca 2014 r. Wnioskodawca zgłosił gotowość świadczenia pracy, a Prezes Zarządu przedstawił Mu trzy warunki: przejście na rentę chorobową, rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę lub rozwiązanie umowy o pracę przez Wnioskodawcę. Prezes zlecił Mu też wykorzystanie zaległego urlopu za 2013 r. Po powrocie z urlopu dnia 10 lipca 2014 r. Wnioskodawca otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który nastąpił dnia 31 października 2014 r. Wypowiedzenie nastąpiło z przyczyn dotyczących zakładu pracy w związku z likwidacją stanowiska pracy (art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy, dalej jako: Kp).

Zgodnie z art. 44 oraz 45 Kp, dnia 16 lipca 2014 r. Wnioskodawca złożył do Sądu Rejonowego w … Wydział Pracy pozew o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę i odszkodowanie (sygn. akt IV …). W odpowiedzi na pozew strona pozwana podtrzymała stanowisko odnośnie przyczyn wypowiedzenia umowy o prace. Wokół tej kwestii odbyło się pięć rozpraw sądowych (w dniach: 14 października 2014 r., 15 grudnia 2014 r., 16 lutego 2015 r., 21 kwietnia 2015 r., 19 maja 2015 r.).

Wyrokiem z 2 czerwca 2015 r. Sąd Rejonowy w … Wydział Pracy uwzględnił powództwo i przywrócił Wnioskodawcę do pracy na dotychczasowych warunkach oraz zasądził odszkodowanie za czas pozostawania bez pracy w kwocie 5 712 zł, płatne pod warunkiem podjęcia przez Niego pracy. Wysokość odszkodowania ustalona została zgodnie z art. 47 Kp i stanowiła równowartość miesięcznego wynagrodzenia.

W dniu 30 czerwca 2015 r. od wskazanego wyroku spółka … złożyła apelację do Sądu Okręgowego w … Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt …).

W dniu 1 października 2015 r. przed Sądem Okręgowym w … Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zawarta została ugoda, na mocy której … Sp. z o.o. zobowiązała się zapłacić Wnioskodawcy odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę w kwocie 45 696 zł brutto w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania oraz kwotę 500 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania. Na mocy powyższej ugody cofnięte zostało powództwo o przywrócenie Wnioskodawcy do pracy na poprzednich warunkach i wyrażona została zgoda na warunki ugody.

W dniu 3 listopada 2015 r. … Sp. z o.o. przelała na rachunek bankowy Wnioskodawcy stosownie do ww. ugody kwotę 500 PLN zwrotu zastępstwa procesowego oraz kwotę 37 471 zł stanowiącą według spółki wysokość odszkodowania po odliczeniu 18% podatku dochodowego od osób fizycznych. Ponadto, spółka … wystawiła formularz PIT-11 o dochodach na podatek dochodowy w 2015 r., wskazując jako źródło przychodu, tj. „należność ze stosunku: pracy, służbowego, spółdzielczego i z pracy nakładczej, a także zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakład pracy, o którym mowa w art. 31 ustawy, oraz płatników, o których mowa w art. 42e ust. 1 ustawy” kwotę 45 696 zł oraz wskazując zaliczkę w kwocie 8 225 zł pobraną przez płatnika.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca dodał, że z protokołu rozprawy apelacyjnej z dnia 1 października 2015 r., sygn. akt …, wynika, że w treści ugody nie wskazano wprost, że wysokość odszkodowania wynika z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Nie uwzględniono również roszczeń Wnioskodawcy i pracodawcy oraz innych okoliczności wpływających na wysokość odszkodowania. W treści ugody zawartej w protokole rozprawy apelacyjnej nie został zawarty zapis mówiący o tym, że ugoda w całości wyczerpuje roszczenia Wnioskodawcy wobec pracodawcy i kończy spór w sprawie. W treści ugody zawartej w protokole rozprawy apelacyjnej nie wskazany został zapis stanowiący podstawę rozwiązania umowy o pracę. Tryb rozwiązania umowy o pracę wskazany w Świadectwie Pracy nie został zmieniony. Podstawą prawną rozwiązania umowy o pracę jest art. 30 § 1 pkt 2 Kp. Wypowiedzenie nastąpiło z przyczyn dotyczących zakładu pracy w związku z likwidacją stanowiska pracy. Wypłacone odszkodowanie nie jest rekompensatą; nie dotyczy korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć, gdyby Mu szkody nie wyrządzono. Okres pozostawania bez pracy obejmuje 11 miesięcy, w trakcie których mógłby osiągnąć dochód w wysokości 62 832 zł brutto wynikający z umowy o pracę w … Sp. z o.o. Wysokość odszkodowania opiewa na kwotę 45 696 zł brutto.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy ustalona w ugodzie sądowej kwota 45 696 zł jest wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych? Czy tym samym spółka … należnie pobrała zaliczkę i pomniejszyła zasądzoną ugodą sądową kwotę o wysokość podatku, tj. o 8 225 zł?

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłacone odszkodowanie zawarte mocą ugody sądowej jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego jest odszkodowanie otrzymane na podstawie ugody sądowej, jeżeli jego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na postawie tych ustaw, do wysokości ustalonej w ugodzie.

Zasady ustalania i wysokość odszkodowania przyznanego Wnioskodawcy w ugodzie sądowej wynikają wprost z przepisów odrębnej ustawy, tj. z art. 44, art. 45 oraz art. 47 Kp i równocześnie odszkodowanie to nie zostało wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a – f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. A zatem odszkodowanie to, zdaniem Wnioskodawcy, podlega zwolnieniu od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ww. ustawy. Oznacza to równocześnie, że płatnik nie jest zobowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy od kwoty tego odszkodowania (tj. 45 696 zł). Tym samym, spółka … nienależnie pobrała zaliczkę i pomniejszyła zasądzoną ugodą sądową kwotę o wysokość podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 powołanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r.

– Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Z powyższego wynika, że ustawodawca zwolnił z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a) – g) tego przepisu, tj. między innymi odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów innych niż ugody sądowe.

Powyższe wskazuje, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502, z późn. zm.).

W myśl art. 45 § 1 Kodeksu pracy, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo odszkodowaniu.

Na podstawie art. 45 § 2 powyższej ustawy, sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe, w takim przypadku sąd orzeka o odszkodowaniu.

Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 Kodeksu pracy, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 47¹ Kodeksu pracy).

Zgodnie z art. 56 § 1 powołanej ustawy Kodeks pracy, pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 10 lipca 2014 r. Wnioskodawca otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który nastąpił w dniu 31 października 2014 r. Wypowiedzenie nastąpiło z przyczyn dotyczących zakładu pracy w związku z likwidacją stanowiska pracy (art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy, dalej jako: Kp).

Wyrokiem z 2 czerwca 2015 r. Sąd Rejonowy w … Wydział Pracy uwzględnił powództwo i przywrócił Wnioskodawcę do pracy na dotychczasowych warunkach oraz zasądził odszkodowanie za czas pozostawania bez pracy w kwocie 5 712 zł płatne pod warunkiem podjęcia przez Niego pracy. Wysokość odszkodowania ustalona została zgodnie z art. 47 Kp i stanowiła równowartość miesięcznego wynagrodzenia.

W dniu 30 czerwca 2015 r. od wskazanego wyroku spółka … złożyła apelację do Sądu Okręgowego w … Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt …).

W dniu 1 października 2015 r. przed Sądem Okręgowym w … Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zawarta została ugoda, na mocy której … Sp. z o.o. zobowiązała się zapłacić Wnioskodawcy odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę w kwocie 45 696 zł brutto w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania oraz kwotę 500 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania. Na mocy powyższej ugody cofnięte zostało powództwo o przywrócenie Wnioskodawcy do pracy na poprzednich warunkach i wyrażona została zgoda na warunki ugody.

W dniu 3 listopada 2015 r. … Sp. z o.o. przelała na rachunek bankowy Wnioskodawcy stosownie do ww. ugody kwotę 500 PLN zwrotu zastępstwa procesowego oraz kwotę 37 471 zł stanowiącą według spółki wysokość odszkodowania po odliczeniu 18% podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle powołanych powyżej przepisów, stwierdzić należy, że skoro przyznane Wnioskodawcy w drodze ugody sądowej odszkodowanie zostało wypłacone na podstawie Kodeksu pracy, a jego wysokość wynika z art. 47 ww. ustawy to − stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – wolne jest od podatku dochodowego, bowiem jego wysokość oraz zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, tj. na gruncie badanej sprawy – z przepisów Kodeksu pracy. Jak wyżej wskazano przyznane Wnioskodawcy odszkodowanie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który to przepis nie różnicuje skutków podatkowych odszkodowania w zależności od tego czy dotyczy ono szkody rzeczywistej czy utraconych korzyści. Ponadto, jak wskazuje Wnioskodawca, wypłacone odszkodowanie jest niższe niż wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, które mógłby osiągnąć, gdyby go pracy nie pozbawiono. Brak jest zatem przysporzenia majątkowego a wypłacona kwota ma charakter jedynie odszkodowawczy.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.