2017.07.11 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - 0111-KDIB3-2.4012.103.2017.2.ASZ

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-2.4012.103.2017.2.ASZ
z 11 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 marca 2017 r. (data wpływu 31 marca 2017 r.), uzupełnionym pismem z 7 czerwca 2017 r. (data wpływu 13 czerwca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w przedmiocie opodatkowania kwoty rekompensaty pieniężnej otrzymanej z tytułu korzystania z lokali budynku lub uzyskanej na drodze postępowania sądowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 marca 2017 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie m.in. opodatkowania kwoty rekompensaty pieniężnej otrzymanej z tytułu korzystania z lokali budynku lub uzyskanej na drodze postępowania sądowego. Wniosek został uzupełniony pismem z 7 czerwca 2017 r. (data wpływu 13 czerwca 2017 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z 1 czerwca 2017 r. znak: 0111-KDIB3-2.4012.103.2017.1.ASZ.

W przedmiotowym wniosku, uzupełnionym pismem z 7 czerwca 2017 r. przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Gmina Miejska K. (dalej: Miasto lub Wnioskodawca) jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Ponadto, Wnioskodawca wykonuje działalność, która nie podlega regulacji ustawy o VAT, m.in. działając jako organ władzy publicznej. Wnioskodawca podlega również regulacji ustawy o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.).

Miasto nabyło udział wynoszący 24/96 cz. w działce nr 395/1 obręb 10 jednostka ewidencyjna P., zabudowanej budynkiem przy ul. K. w K. na podstawie decyzji Wojewody z 30 października 2014 r. znak: xxx, przy czym wcześniej udział ten przysługiwał Skarbowi Państwa, który nabył go na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego dla K. w K. Wydział VI Cywilny z dnia 22 marca 2011 r., sygn. akt xxx w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po L. J., zmarłej 12 grudnia 1978 r.

Począwszy od października 2011 r. Skarb Państwa zwracał się (zgodnie z przepisami art. 208 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny – t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 380 ze zm.; dalej: Kodeks cywilny) do współwłaścicieli nieruchomości jak również do administratora I. Sp. z o.o. o przesłanie rachunku z prowadzonego zarządu ww. budynkiem. Mimo potwierdzenia odebrania niżej wymienionych pism, rachunek z zarządu nie został złożony (pismo z dnia 12 października 2011 r. znak: xxx, xxx, pismo z dnia 13 lutego 2011 r. znak: xxx , pismo z dnia 15 marca 2012 r. znak: xxx , xxx, xxx.

W związku z powyższym, Skarb Państwa w celu uzyskania rachunku z zarządu nieruchomością wspólną, został zmuszony wystąpić na drogę postępowania sądowego. Postanowieniem Częściowym z 13 kwietnia 2015 r. sygn. akt xxx P Sąd Rejonowy dla K. w K. XII Wydział Cywilny nakazał J. B.. S. B. i H. L. złożenie rachunku z zarządu nieruchomością, położoną w K. przy ul. K. za okres 1 marca 2004 r. – 8 października 2013 r.

Miasto bezskutecznie wzywało S. L. – pełnomocnika H. L., S. B. i J. B., współwłaścicieli ww. nieruchomości do realizacji wymienionego wyżej nakazu Postanowienia Częściowego z 13 kwietnia 2015 r. (w załączeniu pismo z 29 września 2015 r. i 1 marca 2016 r.). W związku z powyższym wystąpiła do Zespołu Radców Prawnych z prośbą o wszczęcie postępowania przymusowego zgodnie z art. 1050 lub art. 10501 Kpc, mającego na celu wyegzekwowanie nakazanych czynności.

Z kolei część współwłaścicieli ww. nieruchomości, mimo posiadania wiedzy, iż współwłaścicielem nieruchomości przy ul. ... jest również Skarb Państwa, zawarła 9 października 2013 r. ze spółką I. Sp. z o.o. – reprezentowaną przez W. C. – umowę o zarząd przedmiotową nieruchomością. Począwszy od stycznia 2014 roku Miasto otrzymuje sprawozdania finansowe z prowadzonego zarządu ww. nieruchomością za poszczególne okresy, które stają się przedmiotem analizy i weryfikacji.

W związku z ustaleniem na podstawie złożonych oświadczeń i dokumentów, że część lokali mieszczących się w ww. budynku znajduje się w dyspozycji współwłaścicieli nieruchomości, Miasto wystąpiło do współwłaścicieli korzystających z poszczególnych części nieruchomości wspólnej, manifestując swoje uprawnienia do współposiadania oraz współkorzystania z przedmiotu współwłasności, wzywając do wydania ich lub rozliczania się z Wnioskodawcą z korzyści wynikających z wyłącznego korzystania z nich (pismo z 17 września 2015 r. i 18 września 2015 r. znak: xxx).

Podkreślić należy, że przedmiotowa nieruchomość nie jest objęta podziałem do korzystania. Ponadto Skarb Państwa, a później Miasto, nigdy nie wyraziły zgody na zajmowanie któregokolwiek z lokali znajdujących się w przedmiotowej nieruchomości do wyłącznego korzystania przez pozostałych współwłaścicieli, z wyłączeniem Skarbu Państwa, a następnie Miasta. Wnioskodawca pozbawiony jest możliwości korzystania z nieruchomości, gdyż wszystkie lokale zajęte są przez pozostałych współwłaścicieli. Należy zauważyć, że wszystkie ww. lokale zajmowane przez pozostałych współwłaścicieli stanowią lokale mieszkalne.

W kolejnej korespondencji Miasto podtrzymało swoje stanowisko w przedmiocie utraconych przez siebie pożytków związanych z nieuprawnionym korzystaniem przez współwłaścicieli z wyłączeniem Wnioskodawcy z lokali mieszczących się w ww. nieruchomości i zaproponowała poszczególnym współwłaścicielom miesięczne rekompensaty Miasta z tytułu wyłącznego korzystania z lokali za poszczególne lata, opierając się na uśrednionych wolnorynkowych kwotach czynszu najmu za lokale mieszkalne o podobnej wielkości i zbliżonej lokalizacji (pismo z 21 grudnia 2015 r. znak: xxx marca 2016 r. znak: xxx.

Wobec braku woli wydania lokali przez współwłaścicieli tj. H. L., Jana B. i S. B., reprezentowanych przez pełnomocnika S. L. oraz G. S. i A. S., zgodnie z wezwaniami z 17 września 2015 r. i 18 września 2015 r. w celu zagospodarowania umożliwiającego współposiadanie rzeczy/partycypowanie w pożytkach i przychodach przez wszystkich współwłaścicieli, wystąpiła w korespondencji z 7 marca 2016 r. i 21 grudnia 2015 r. do poszczególnych współwłaścicieli, w której podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko w przedmiocie utraconych przez Wnioskodawcę pożytków w związku z wyłącznym zajmowaniem przez poszczególnych współwłaścicieli lokali mieszczących się w budynku przy ul. K. w K. oraz dążąc do ugodowego sposobu załatwienia sprawy rozliczeń między współwłaścicielami z tyt. posiadania lokali, zaproponowała, by z tego tytułu na rzecz Miasta uiszczana była następująca rekompensata finansowa:

H. L., S. B. i J. B. (lokale oznaczone nr 3, 6, 7 i 8) – wysokość miesięcznej rekompensaty wyniosła odpowiednio 241,03 zł miesięcznie za lokal oznaczony nr 3, 553,15 zł miesięcznie za lokal oznaczony nr 6, 382,20 zł miesięcznie za lokal oznaczony nr 7, 323,70 zł miesięcznie za lokal oznaczony nr 8. Wartość utraconych pożytków za okres I 2014 r. – II 2016 r. w przypadku lokali:

nr 3 stanowi kwotę 6 266,78 zł (241,03 zł x 26 miesięcy),
nr 6 stanowi kwotę 14 381,90 zł (553,15 zł x 26 miesięcy),
nr 7 stanowi kwotę 9 937,20 zł (382,20 zł x 26 miesięcy),
nr 8 stanowi kwotę 8 416,20 zł (323,70 zł x 26 miesięcy).

G. S. i A. A.-S. (lokale oznaczone nr 15 i 16) – wysokość miesięcznej rekompensaty wyniosła: 230,87 zł miesięcznie za lokal oznaczony nr 15 (liczona od 20 września 2006 r.), 253,81 zł miesięcznie za lokal oznaczony nr 8 (liczona od 5 marca 2014 r.). Wartość utraconych pożytków w przypadku lokali:

oznaczonego nr 15 za okres IX 2006 r. – XI 2015 r. została oszacowana na kwotę 25 395,70 zł (230,81 zł x 110 miesięcy),
oznaczonego nr 16, za okres III 2014 r. –XI 2015 r. została oszacowana na kwotę 5330,01 zł (253,81 zł x 21 miesięcy).

W pismach kierowanych do współwłaścicieli zaznaczono również, iż w przypadku, gdy nie dojdzie do zgodnych ustaleń w ww. zakresie i dobrowolnego świadczenia przez współwłaścicieli określonych kwot tytułem wynagrodzenia za korzystanie przez nich z przedmiotu współwłasności z naruszeniem art. 206 k.c. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 z późn. zm.), Miasto podtrzymując sprzeciw wyrażony w pismach z 17 września 2015 r. i 18 września 2015 r. co do dalszego zajmowania lokali przez innych niż Wnioskodawca współwłaścicieli, będzie jednostronnie wskazywać i żądać zapłaty ww. wynagrodzenia, a w razie braku zapłaty będzie dochodziło przysługujących jej roszczeń na drodze postępowania sądowego, tj.: rozliczania się z Wnioskodawcą z korzyści wynikających z wyłącznego korzystania z lokali bądź zwolnienia lokali tak. aby pożytki z nich mogli pobierać wszyscy współwłaściciele.

Z uwagi na fakt, iż dotychczas nie doszło do porozumienia ze współwłaścicielami przedmiotowej nieruchomości w sprawie roszczenia Miasta, o wynagrodzenie za bezprawne korzystanie przez nich z rzeczy wspólnej, Wnioskodawca oszacował swoje roszczenia w stosunku do: H. L., J. B. i S. B. – reprezentowanych przez S. L. oraz G. S. i A. A.-S., których dochodzi na drodze postępowania sądowego.

Po przekazaniu przez Zespół Radców Prawnych UM za pismem z 4 października 2011 r. kopii postanowienia Sądu Rejonowego dla K. Wydział VI Cywilny z 22 marca 2011 r. sygn. akt xxx na mocy którego Skarb Państwa nabył udział w wysokości 24/96 części w nieruchomości przy ul. K. 27, jak również w momencie, kiedy nastąpiła komunalizacja udziału na podstawie decyzji Wojewody z dnia 30 października 2014 r., znak:xxx , Gmina nie posiadała wiedzy na temat przedmiotowej nieruchomości, a co za tym idzie na temat lokali się w niej mieszczących (tj.: przez kogo i na jakiej podstawie są zajmowane).

Należy zaznaczyć, że już od października 2011 r., Gmina rozpoczęła starania mające na celu pozyskanie informacji w sprawie zarządu ww. realnością, bowiem za pismem z dnia 12 października 2011 r. Gmina zwróciła się (zgodnie z przepisami art. 208 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny) do współwłaścicieli o złożenie rachunku z zarządu ww. nieruchomością.

W tym celu, pismem z dnia 12 października 2011 r. Gmina wystąpiła do współwłaściciela J. B. o przekazanie rachunku z zarządu nieruchomością. Pomimo skutecznego doręczenia wezwania – rachunek z zarządu nie został złożony.

Gmina ponowiła swój wniosek pismem z dnia 13 lutego 2012 r., kierując tym razem swoje wezwanie do współwłaścicieli: J. B., A. A. – S., G. S., W. S., M. M. i Z. M., o przekazanie rachunku z zarządu nieruchomością. Pomimo skutecznego doręczenia wezwania – rachunek z zarządu nie został złożony. Natomiast w piśmie z dnia 8 marca 2012 r. Pan M. M. wskazuje Pana J. B. jako administratora przedmiotowej nieruchomości. W piśmie z dnia 7 marca 2012 r. od Pana A. D., pełnomocnika W. S. – jako administrator wskazana jest Spółka I. Sp. z o.o.

W ślad za pozyskaną informacją, pismem z dnia 15 marca 2012 r. Gmina (Wydział Mieszkalnictwa) wystąpiła do administracji nieruchomości – Spółki I. Sp. z o.o. o złożenie rachunku z prowadzonego zarządu przedmiotową realnością. Niestety rachunek z zarządu nie został złożony.

W związku z powyższym, Gmina (Wydział Mieszkalnictwa), w celu uzyskania rachunku z zarządu nieruchomością wspólną, została zmuszona do wystąpienia na drogę postępowania sądowego.

Nadmienić należy, iż mimo otrzymania przez Gminę Postanowienia Częściowego Sądu Rejonowego dla K. Wydział XII Cywilny z dnia 13 kwietnia 2015 r,. sygn. akt xxx , Gmina Miejska wciąż nie dysponuje, pełnym rachunkiem z prowadzonego przez ww. zarządu za okres 2004-2014. Nadmienić należy, iż Gmina (Wydział Mieszkalnictwa) w dniu 9 maja 2016 r., po raz pierwszy wezwała S. L. – pełnomocnika H. L.. S. B. i J. B. do niezwłocznej realizacji nakazu nałożonego ww. Postanowieniem Częściowym.

Pomimo złożonego sprawozdania finansowego za okres 2004 r. – 2014 r. przygotowanego przez S. L., Gmina nie może go zaakceptować, bowiem zawiera ono braki, które uniemożliwiają jego pełną weryfikację.

W grudniu 2016 r. Gmina wystosowała pismo obligujące zobowiązanego do przedłożenia brakujących danych. Na dzień dzisiejszy Gmina nie jest w posiadaniu nowych dokumentów, umożliwiających pozytywne zweryfikowanie sprawozdania finansowego za okres 2004 – 2014 r.

Pierwsza informacja w sprawie lokali (liczbie, przez kogo i w oparciu o jaki tytuł prawny są zajęte) pojawiła się przy piśmie A. K. z dnia 18 maja 2015 r., działającej w imieniu części współwłaścicieli nieruchomości położonej w K. tj.: H. M., A. M., M. M., Z. M., A. A-S. , G. S. i W. S., przy którym złożone zostało sprawozdanie finansowe z gospodarowania przedmiotową realnością za okres od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2014 r.

Z załącznika nr 4 do przedłożonego sprawozdania finansowego za ww. okres, stanowiącego kartę informacyjną budynku wynikało bowiem, iż z 19 lokali mieszczących się w ww. realności sześć z nich: 3, 6, 7, 8, 15 i 16 zajęte zostały przez część współwłaścicieli takich jak: H. L., S. B. i J. B. oraz A. A.- S. i G. S. Z ww. załącznika, Gmina pozyskała informację w sprawie pozostałych (nie objętych przez innych niż Gmina współwłaścicieli) lokali mieszczących się w ww. realności. Zaznaczyć należy zatem, że nie wszystkie lokale mieszczące się w nieruchomości przy ul. K. zajęte są przez współwłaścicieli nieruchomości.

Informacje dotyczące okresu objęcia przez ww. współwłaścicieli poszczególnych lokali mieszkalnych Gmina pozyskiwała sukcesywnie, w oparciu o oświadczenia, czy dokumenty, które zostały przedłożone przez pełnomocników współwłaścicieli. Otóż w korespondencji z dnia 9 listopada 2015 r. pełnomocnik części współwłaścicieli przedmiotowej realności, posiadających łącznie 48/96 udziałów przedłożył Gminie kopię porozumienia w sprawie podziału do korzystania i zasad korzystania z lokali zawartego w dniu 4 września 2014 r., zgodnie z którym w wyłącznym posiadaniu współwłaścicieli: A. A. S. i G. S. znalazły się lokale oznaczone nr 15 (od września 2006 r.) i nr 16 (od marca 2014 r.).

Z kolei, w przekazanym za pismem z dnia 16 kwietnia 2016 r. przez S. L. – pełnomocnika współwłaścicieli nieruchomości: H. L., S. B. i J. B. rozliczeniu współwłaścicieli władających lokalami za okres 2004 r. – 2014 r., znalazła się informacja dotycząca daty objęcia przez ww. współwłaścicieli lokali mieszkalnych oznaczonych nr 3 (od 1 lipca 2014 r.), nr 6 (od 1 stycznia 2004 r.), nr 7 (od 1 grudnia 2014 r.) i nr 8 (od 1 stycznia 2008 r.).

Powyższe informacje zostały zweryfikowane, w oparciu o dokumenty przekazane przez pełnomocnika Gminy w toczącym się postępowaniu sądowym o zniesienie współwłasności, przekazane Gminie drogą e-mail w dniach 5 i 9 stycznia br. W świetle pozyskanych informacji wynika, że w okresie przed 2014 r. lokale mieszkalne oznaczone nr: 3, 6, 7 i 8 mieszczące się w nieruchomości przy ul. K. znajdowały się w wyłącznym posiadaniu współwłaścicieli: H. L., S. B. i J. B.

Na powyższe wskazuje wniosek z 31 sierpnia 2009 r. A. K. – pełnomocnika H. L. o stwierdzenie zasiedzenia m.in. udziału Skarbu Państwa w nieruchomości przy ul. K., w którym ww. wykazuje, iż H. L., S. B. i J. B., a także ich poprzednicy prawni przez okres ponad 30 lat sprawowali władztwo nad nieruchomością, wykonywali prawa właścicielskie do nieruchomości przy ul. K. we własnym imieniu oraz we własnym interesie (osobiście lub za pośrednictwem innych osób), administrowali nią, w szczególności pobierali z niej pożytki, ponosili ciężary ich utrzymania oraz zawierali wszelkie umowy jej dotyczące.

O tym, że H. L. oraz S. B. podejmowali czynności właścicielskie w stosunku do nieruchomości świadczą również takie dokumenty jak: aneks do umowy najmu 10/90 z dnia 10 kwietnia 2006 r., czy też umowa najmu lokalu mieszkalnego nr 8 z dnia 16 września 2006 r., przedłożone wraz z cytowanym wyżej wnioskiem z dnia 31 sierpnia 2009 r. o stwierdzenie zasiedzenia.

Również z zeznań świadka A. O. – byłego administratora nieruchomości – zawartych w kopii protokołu Sądu Rejonowego dla K. I Wydział Cywilny, z dnia 5 sierpnia 2011 r. sygn. akt xxx wynika, że w dyspozycji H. L. pozostawało kilka lokali, które były zwolnione, a ww. sama wynajmowała.

Objęcie przez współwłaścicieli nieruchomości przy ul. K. lokali oznaczonych nr: 3, 6, 7, 8 oraz 15 i 16 nastąpiło bez wiedzy i zgody Gminy.

Nadmienić należy, że mimo posiadanej przez współwłaścicieli nieruchomości wiedzy, iż współwłaścicielem w 24/96 części jest Skarb Państwa, zawarli oni w dniu 4 września 2014 r. bez wiedzy i zgody Skarbu Państwa porozumienie w sprawie podziału do korzystania i zasad korzystania z lokali, zgodnie z którym w wyłącznym posiadaniu współwłaścicieli: A. A. S i G. S. znalazły się lokale oznaczone nr 15 i 16.

Podkreślić należy, że przedmiotowa nieruchomość nie jest objęta podziałem do korzystania. Ponadto Skarb Państwa, a później Gmina nigdy nie wyrazili zgody na zajmowanie któregokolwiek z lokali znajdujących się w przedmiotowej nieruchomości do wyłącznego korzystania przez pozostałych współwłaścicieli, z wyłączeniem Skarbu Państwa, a następnie Gminy Miejskiej. Gmina pozbawiona została możliwości korzystania z nieruchomości, gdyż lokale 3, 6, 7, 8 oraz 15 i 16 zajęte są przez pozostałych współwłaścicieli.

W korespondencji kierowanej do współwłaścicieli Gmina zaznaczyła, iż Gmina na powyższe nie wyraża zgody. Zawarcie umowny o podziale do korzystania stanowi czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu i do jej skutecznego zawarcia konieczne jest uzyskanie zgody wszystkich współwłaścicieli, co wynika z art. 199 kc. Wyłączenie bądź ograniczenie ustawowych zasad poprzez umowę o podziale do korzystania jest czynnością dalece ingerującą w sferę uprawnień i obowiązków wszystkich współwłaścicieli tak, że nie powinna zostać zaliczona do katalogu czynności zwykłego zarządu.

Również Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 4 października 2002 r. III CKN 521/01 wskazał, że reguły podziału nieruchomości ,”quoad usum” jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu rzeczą wspólną. Umowa taka wymaga porozumienia wszystkich współwłaścicieli, w przeciwnym wypadku jest nieważna.

Należy zaznaczyć, że Gmina posiadając wiedzę, że w wyłącznym posiadaniu H. L., J. B. i S. B. znajdują się lokale nr 3, 6, 7 i 8 wystąpiła w jednym piśmie o wydanie ich wszystkich lub rozliczanie się z Gminą z korzyści wynikających z wyłącznego korzystania z nich wszystkich (pismo z dnia 17 września 2015 r.). Podobnie wygląda sprawa w przypadku lokali nr 15 i 16 zajętych przez A. A.-S. i G. S. (pismo z dnia 18 września 2015 r.) – Gmina nie zwracała się do ww. z wezwaniem odrębnie do każdego lokalu.

W związku z ustaleniem na podstawie złożonych oświadczeń i dokumentów, że część lokali mieszczących się w nieruchomości przy ul. K. znajduje się w wyłącznej dyspozycji części współwłaścicieli nieruchomości. Gmina wystąpiła do współwłaścicieli, którzy korzystają z poszczególnych części nieruchomości wspólnej, manifestując swoje uprawnienia do współposiadania oraz współkorzystania z przedmiotu współwłasności, wzywając ich do wydania lub rozliczania się z Gminą – Urzędem Miasta z korzyści wynikających z wyłącznego korzystania z nich (pismo z dnia 17 września 2015 r. i 18 września 2015 r., znak:xxx).

W kolejnej korespondencji Gmina podtrzymała swoje stanowisko w przedmiocie utraconych przez Gminę pożytków, związanych z nieuprawnionym korzystaniem przez współwłaścicieli z wyłączeniem Gminy z lokali mieszczących się w ww. nieruchomości i zaproponowała poszczególnym współwłaścicielom miesięczne rekompensaty dla Gminy z tytułu wyłącznego korzystania z lokali za poszczególne lata, opierając się na uśrednionych wolnorynkowych kwotach czynszu najmu za lokale mieszkalne o podobnej wielkości i zbliżonej lokalizacji (pismo z dnia 21 grudnia 2015 r., znak: xxx i z dnia 7 marca 2016 r.. znak: xxx.

Wobec braku woli wydania lokali przez współwłaścicieli, tj.: H. L. J. B. i S. B., reprezentowanych przez pełnomocnika S. L. oraz G. S. i A. S., zgodnie z wezwaniami z dnia 17 września 2015 r. i 18 września 2015 r., w celu zagospodarowania ich umożliwiającego współposiadanie rzeczy/partycypowanie w pożytkach i przychodach przez wszystkich współwłaścicieli, Gmina wystąpiła w korespondencji z dnia 7 marca 2016 r. i 21 grudnia 2015 r. do poszczególnych współwłaścicieli, w której podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko w przedmiocie utraconych przez Gminę pożytków, w związku z wyłącznym zajmowaniem przez poszczególnych współwłaścicieli lokali mieszczących się w budynku przy ul. K. Dążąc do ugodowego sposobu załatwienia sprawy rozliczeń między współwłaścicielami z tyt. posiadania lokali, Gmina zaproponowała, by z tego tytułu na rzecz Gminy uiszczana była rekompensata finansowa:

a) H. L., S. B. i J. B. (lokale oznaczone nr 3, 6, 7 i 8) – wysokość miesięcznej rekompensaty wyniosła

241,03 zł miesięcznie za lokal oznaczony nr 3,
553,15 zł miesięcznie za lokal oznaczony nr 6.
382,20 zł miesięcznie za lokal oznaczony nr 7,
323,70 zł miesięcznie za lokal oznaczony nr 8.

Powyższe kwoty miesięcznej rekompensaty za ww. lokale ustalone zostały w następujący sposób:

31,1 m² (powierzchnia lokalu mieszkalnego nr 3 wg opinii biegłego sądowego J. G. z 5 stycznia 2016 r.) x 31,00 zł/m² (średnia stawka najmu lokalu mieszkalnego za 1 m² powierzchni) = 964,10 x 1/4 (1/4 udziału Gminy) = 241,03 zł
85,1 m² (powierzchnia lokalu mieszkalnego nr 6 wg opinii biegłego sądowego J. G. z 5 stycznia 2016r.) x 26,00 zł/m² (średnia stawka najmu lokalu mieszkalnego za 1 m² powierzchni) = 2 212,60 x 1/4 (1/4 udziału Gminy) = 553,15 zł
58,8 m² (powierzchnia lokalu mieszkalnego nr 7 wg opinii biegłego sądowego J. G. z 5 stycznia 2016 r.) x 26,00 zł/m² (średnia stawka najmu lokalu mieszkalnego za 1 m² powierzchni) = 1 528,8 x 1/4 (1/4 udziału Gminy) = 382,20 zł
49,8 m² (powierzchnia lokalu mieszkalnego nr 8 wg opinii biegłego sądowego J. G. z 5 stycznia 2016 r.) x 26,00 zł/m² (średnia stawka najmu lokalu mieszkalnego za 1 m² powierzchni) = 1 294,8 x 1/4 (1/4 udziału Gminy) = 323,70 zł.

Zatem wartość utraconych pożytków za okres I 2014 r. – II.2016 r. w przypadku lokali: nr 3 stanowi kwotę 6266,78 zł (241,03 zł x 26 miesięcy),

nr 6 stanowi kwotę 14 381,90 zł (553,15 zł x 26 miesięcy),

nr 7 stanowi kwotę 9 937,20 zł (382,20 zł x 26 miesięcy),

nr 8 stanowi kwotę 8 416,20 zł (323,70 zł x 26 miesięcy).

b) G. S. i A. A.-S. (lokale oznaczone nr 15 i 16) – wysokość miesięcznej rekompensaty wyniosła

230,87 zł miesięcznie za lokal oznaczony nr 15 (liczona od 20 września 2006 r.),
253,81 zł miesięcznie za lokal oznaczony nr 8 (liczona od 5 marca 2014 r.).

Powyższe kwoty miesięcznej rekompensaty za ww. lokale ustalone zostały w następujący sposób:

29,79 m² (powierzchnia lokalu mieszkalnego nr 15) x 31,00 zł/m² (średnia stawka najmu lokalu mieszkalnego za 1 m² powierzchni) = 923,49 zł x 1/4 (1/4 udział Gminy) = 230,87 zł
32,75 m² (powierzchnia lokalu mieszkalnego nr 16) x 31,00 zł/m² (średnia stawka najmu lokalu mieszkalnego za 1 m² powierzchni) = 1 015,25 zł x 1/4 (1/4 udział Gminy) = 253,81 zł

Zatem wartość utraconych pożytków w przypadku lokalu oznaczonego nr 15 za okres IX 2006r. – XI.2015r. została oszacowana na kwotę 25 395,70 zł (230,81 zł x 110 miesięcy), natomiast wartość utraconych pożytków w przypadku lokalu oznaczonego nr 16, za okres III 2014 r. – XI 2015 r. została oszacowana na kwotę 5 330,01 zł (253,81 zł x 21 miesięcy). Równocześnie Gmina – Urząd Miasta poinformowała, że wynagrodzenie powyższe nie zawiera kosztów opłat za media i kosztów związanych z utrzymaniem ww. lokalu.

W pismach kierowanych do ww. współwłaścicieli zaznaczono również, iż w przypadku, gdy nie dojdzie do zgodnych ustaleń w ww. zakresie i dobrowolnego świadczenia przez współwłaścicieli określonych kwot, tytułem wynagrodzenia za korzystanie przez nich z przedmiotu współwłasności z naruszeniem art. 206 k.c. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Gmina podtrzymując sprzeciw wyrażony w pismach z dnia 17 września 2015 r. i 18 września 2015 r. – co do dalszego zajmowania lokali przez innych niż Gmina współwłaścicieli, będzie jednostronnie wskazywać i żądać zapłaty ww. wynagrodzenia, a w razie braku zapłaty będzie dochodziła przysługujących jej roszczeń na drodze postępowania sądowego, tj.: rozliczania się z Gminą z korzyści wynikających z wyłącznego korzystania z lokali bądź zwolnienia lokali, tak aby pożytki z nich mogli pobierać wszyscy współwłaściciele.

Nie wszystkie lokale mieszczące się w nieruchomości przy ul. K. znajdują się w posiadaniu współwłaścicieli – część z nich jest wynajmowana na rzecz wszystkich współwłaścicieli realności.

Gmina nadal zainteresowana jest możliwością uzyskania współposiadania i współkorzystania z wszystkich lokali oznaczonych nr: 3, 6, 7, 8 oraz 15 i 16. W przypadku gdyby zostały one wydane przez współwłaścicieli w celu zagospodarowania ich, umożliwiającego współposiadanie rzeczy czy partycypowanie w pożytkach i przychodach przez wszystkich współwłaścicieli, jednakże bez rezygnacji z roszczeń za czas zajmowania ich w okresie poprzedzającym ewentualne wydanie.

W przypadku dalszej odmowy wydania lokali, Gmina zainteresowana jest otrzymywaniem przychodów (wynagrodzenia) wynikających z wyłącznego korzystania z lokali przez współwłaścicieli w zamian za rozliczanie się z Gminą z korzyści wynikających z wyłącznego z nich korzystania. Zamiar Wnioskodawcy jest analogiczny w odniesieniu do każdego z wymienionych w zdaniu pierwszym niniejszego punktu lokalu.

Gmina domaga się rekompensaty z tytułu korzystania z lokali za okres 2006 r. – 2016 r. W powyższym okresie zawierają się lata, w którym współwłaścicielem nieruchomości był Skarb Państwa oraz Gmina po decyzji komunalizacyjnej, stwierdzającej nabycie przedmiotowej nieruchomości przez Gminę. Zatem Gmina wnosi o przyznanie rekompensaty za 10 lat jako następca prawny Skarbu Państwa. Nadmienić należy, że orzeczenie w sprawie spadkowej zostało wydane w dniu 22 marca 2011 r., natomiast spadkodawczyni Skarbu Państwa – L. J. zmarła w dniu 12 grudnia 1978 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy opisane w stanie faktycznym kwoty rekompensaty pieniężnej z tytułu korzystania z lokali przez współwłaścicieli za wskazane lata ustalone w sposób wyżej opisany, uzyskane na drodze postępowania sądowego, a także kwoty bieżących miesięcznych należności z ww. tytułu podlegają opodatkowaniu VAT? (oznaczone we wniosku nr 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane w stanie faktycznym kwoty rekompensaty pieniężnej z tytułu korzystania z lokali przez współwłaścicieli, uzyskane na drodze postępowania sądowego, oraz kwoty bieżących miesięcznych należności z tego tytułu będą podlegały opodatkowaniu VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez towary w świetle art. 2 pkt 6 ustawy o VAT rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Natomiast, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
wszelkie inne darowizny – jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Z uwagi na fakt, iż w opisanym stanie faktycznym Miasto nie przenosi prawa do rozporządzania

towarami jak właściciel, jak również nie dochodzi do przekazania lub zużycia towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, nie dojdzie w tym przypadku do odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Należy zatem ustalić, czy korzystanie z lokali przez współwłaścicieli z wyłączeniem Miasta w zamian za rekompensatę finansową podlega opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 225 Kodeksu cywilnego, obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy.

Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

Natomiast z postanowień art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Zgodnie z § 2 tego artykułu, w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W świetle powyższych regulacji należy uznać, że dana usługa podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Zatem, w celu uznania danego świadczenia za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem, i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna korzyść na rzecz świadczącego usługę. Tym samym, wystąpić musi związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami.

Związek pomiędzy świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz świadczącego usługę oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, iż opodatkowaniu VAT będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Jeżeli nie istnieje podmiot, który odnosiłby konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, to świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu VAT.

Tym samym, w przypadku, gdy np. korzystający z nieruchomości nie opuszcza jej, a właściciel wytoczy przeciwko niemu powództwo o wydanie rzeczy, zasadne jest przyjęcie, że pomiędzy właścicielem i korzystającym bezumownie z tej nieruchomości nie istnieje żaden jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełnione są świadczenia wzajemne.

W tej sytuacji świadczenie podatnika, nieoparte na tytule prawnym, wskazującym obowiązek świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia – nie podlega opodatkowaniu VAT.

W opisywanym stanie faktycznym. Miasto odniesie korzyści z tytułu wyłącznego zajęcia przez współwłaścicieli lokali i uniemożliwienia korzystania z nich przez Miasto w formie rekompensaty oraz bieżących należności miesięcznych z tego tytułu. Wnioskodawca nie będzie zatem dążył do wydania przez współwłaścicieli zajętych lokali do wspólnego korzystania, ale będzie zmierzał do uzyskania wynagrodzenia za uniemożliwienie przez pozostałych współwłaścicieli korzystania z przedmiotu współwłasności przez Miasto. Tym samym, w opisywanym stanie faktycznym, korzystanie z lokali odbywa się za zgodą Miasta, które otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie.

W konsekwencji, w ocenie Miasta rekompensata oraz bieżące należności z ww. tytułu stanowić będą wynagrodzenie za usługę wyłącznego korzystania z lokali mieszkalnych przez pozostałych współwłaścicieli.

Powyższe stanowisko potwierdzone zostało w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Ministra Finansów, m.in. w:

interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 24 stycznia 2014 r., o sygn. ITPP1/443-1151/13/IK, w której Dyrektor stwierdził, iż: „Z tak przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Nadleśnictwo w istocie tolerowało sytuację, w której przy braku formalnego stosun¬ku prawnego (nie zawarto nowych umów najmu/dzierżawy z dotychczasowymi użytkownikami), o czym świadczy pobieranie dobrowolnych wpłat uiszczanych przez użytkowników. W tej sytuacji przyjąć należy, że między stronami istniał dorozumiany stosunek prawny, a dorozumianą zgodę, traktować należy jako świadczenie usług – która to czynność ma charakter usługi najmu, dzierżawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”;
interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 marca 2012 r., o sygn. ILPP1/443-1502/11-4/AW, w której stwierdzono, że: „od dnia 1 stycznia 2006 r. do roku 2010, pomiędzy stronami brak jest porozumienia wyrażającego wolę świadczenia usługi najmu, niemniej jednak Wnioskodawca nie powziął jakichkolwiek czynności mających na celu odzyskanie nieruchomości, gdyż nie mając podpisanej umowy najmu, Gmina w kolejnych latach wystawiała faktury VAT i obciążała osobę fizyczną należnościami. W tym stanie rzeczy, mamy do czynienia z „dorozumianym przedłużeniem umowy”.
interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 2 grudnia 2013 r., o sygn. ITPP1/443-929/13/IK, w której Dyrektor stwierdził, iż: „(...) Gmina w istocie tolerowała sytuację, w której przy braku formalnego stosunku prawnego (umowa o użytkowanie wieczyste została rozwiązana 16 grudnia 2009 r.), podmioty trzecie (S. i A. M.) korzystały z części działki nr … Taki stan rzeczy istniał do momentu złożenia pozwu o wydanie zajętej działki. Do tego momentu Gmina nie podejmowała czynności zmierzających do odzyskania gruntu lecz dążyła do uregulowania stanu prawnego nieruchomości, o czym świadczy m.in. zgoda Gminy na propozycję S. i A. M. w postaci uruchomienia przejścia dla pieszych na działce nr … w zamian za bezprzetargową sprzedaż paska gruntu uprzednio wydzielonego z zajętej części działki nr?. W tej sytuacji przyjąć należy, że między stronami istniał dorozumiany stosunek prawny, a dorozumianą zgodę, traktować należy jako świad¬czenie usług – która to czynność ma charakter usługi najmu, dzierżawy, bądź dostawę towarów – oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste – podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wobec powyższego kwota określona przez Gminę z tytułu czynności bezumownego korzystania z działki nr ? stanowi należność za wykonanie usługi i podlega opodatkowaniu jako świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.”,
interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 14 stycznia 2014 r., o sygn. IBPP1/443-5/14/MS, w której Dyrektor stwierdził, iż: „(...) iż umożliwienie byłym dzierżawcom korzystania z mienia Skarbu Państwa do chwili zawarcia nowych umów dzierżawy lub do chwili odmowy zawarcia takich umów stanowi czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług z mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ustawy o VAT.”;
interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 5 marca 2014 r., o sygn. IBPP1/443-1157/13/KJ, w której Dyrektor stwierdził, iż: „(...) inaczej należy jednak oceniać sytuację, gdy korzystający użytkuje nieruchomość za zgodą właściciela (nawet dorozumianą) płacąc z tego tytułu określone kwoty, a także sytuację kiedy właściciel rzeczy (np. nieruchomości) – z różnych względów – toleruje sytuację, w której przy braku formalnego stosunku prawnego, inny podmiot korzysta z należącej do niego rzeczy. W tych okolicznościach wynagrodzenie otrzymane przez właściciela z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy spełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i na podstawie art. 5 ust. 1 cyt. ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. (...) Reasumując należy stwierdzić, iż decydujące znaczenie dla opodatkowania lub nie- opodatkowania bezumownego korzystania z nieruchomości mają okoliczności faktyczne. Generalnie sytuacja ta pozostaje poza opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Jeżeli jednak okoliczności wskazują na dorozumiane, milczące (za zgodą właściciela) korzystanie z nieruchomości to wy¬nagrodzenie otrzymane przez właściciela z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”

Dla rozstrzygnięcia kwestii czy rekompensata oraz bieżące należności miesięczne podlegają opodatkowaniu VAT, należy również rozważyć, czy czynność umożliwienia współwłaścicielom wyłącznego korzystania z lokali za wynagrodzeniem będzie wykonywana przez Miasto w charakterze podatnika VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły i dla celów zarobkowych.

Określenie działalności producenta, handlowca lub usługodawcy następuje każdorazowo w stosunku do odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnie świadczonych usług na terenie kraju, będących przedmiotem opodatkowania. Przez pojęcie producenta w takim razie należy rozumieć podmiot, który w zorganizowany sposób dokonuje produkcji towarów w celu ich dalszego zbycia. Handlowiec dokonuje w sposób zorganizowany zakupu towarów w celu ich odsprzedaży, podobnie jak usługodawca, który świadczy usługi w celach zarobkowych. Płaszczyzna działalności podmiotów będących podatnikami podatku od towarów i usług, o czym świadczy zdanie drugie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, opierać się musi na działalności podejmowanej w szczególności w sposób ciągły w celach zarobkowych, w ramach prowadzonego przez nich profesjonalnego obrotu gospodarczego. Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 3 ustawy o VAT za wykonywana samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się za czynności:

1.z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm);
2.(uchylony);
3.z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.), jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Należy zauważyć, że chociaż w myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT podatnikami nie są organy władzy oraz urzędy obsługujące te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, to nie dotyczy to sytuacji, kiedy czynności wykonywane przez taki organ są dokonywane na podstawie umowy cywilnoprawnej.

W opisanym stanie faktycznym należy mieć na względzie fakt, że czynność umożliwienia pozostałym współwłaścicielom wyłącznego korzystania z lokali mieszkalnych (nieruchomości) ma charakter czynności cywilnoprawnej (umowy cywilnoprawnej) – Miasto godzi się bowiem na wykorzystywanie nieruchomości w zamian za wynagrodzenie. Czynność ta będzie zatem wykonywana przez Miasto zarobkowo oraz w sposób ciągły – niezależnie od kwot rekompensat, Miasto będzie również naliczało współwłaścicielom comiesięczne kwoty tytułem należności za wyłączne korzystanie z lokali. W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy czynność ta będzie wykonywana przez Miasto w charakterze podatnika VAT.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy, rekompensaty pieniężne z tytułu korzystania z lokali przez współwłaścicieli ustalone w sposób opisany w stanie faktycznym, uzyskane na drodze postępowania sądowego, a także kwoty bieżących miesięcznych należności będą podlegały opodatkowaniu VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1221), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast przez świadczenie usług, na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Analiza treści art. 8 ust. 1 ustawy, wskazuje na bardzo szerokie pojęcie świadczenia usług obejmujące różnego rodzaju świadczenia niebędące dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Zatem czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Ponadto zauważyć należy, że aby dana czynność była opodatkowana podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 tej ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 marca 2013 r., działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r., działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z treści powołanych przepisów art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że za podatnika podatku VAT będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem jednostka samorządu terytorialnego działa w charakterze podatnika wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określone w art. 15 ust. 2 ustawy.

W przedmiotowej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia czy opisane w stanie faktycznym kwoty rekompensaty pieniężnej z tytułu korzystania z lokali przez współwłaścicieli za wskazane lata, uzyskane na drodze postępowania sądowego, a także kwoty bieżących miesięcznych należności z ww. tytułu podlegają opodatkowaniu VAT.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega konkretna czynność (dostawa towaru lub usługa), a nie zapłata.

Przystępując do rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy należy wskazać, że kwestie bezumownego korzystania z cudzej rzeczy regulują przepisy m.in. art. 224, 225 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny ( t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 459 ze zm.).

Stosownie do art. 224 § 1 Kodeksu cywilnego, samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne.

Jak wynika z treści § 2 powołanego przepisu – od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.

Jak wynika natomiast z art. 225 Kodeksu cywilnego, obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

Z ww. regulacji wynika, że w sytuacji wytoczenia powództwa – przeciwko samoistnemu posiadaczowi w złej wierze – jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy oraz jest odpowiedzialny za jej stan. Ponadto, spoczywa na nim obowiązek zwrotu pobranych od powyższej chwili pożytków, których nie zużył, jak również winny jest uiścić wartość tych, które zużył.

Podkreślenia wymaga również, że przepisy podatkowe nie definiują pojęcia odszkodowania. Zatem w tym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Zgodnie z treścią art. 471 Kodeksu cywilnego dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Zasady rozliczania się współwłaścicieli reguluje natomiast art. 207 Kodeksu cywilnego zgodnie z którym pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów. W takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną. Wyrażona w tym przepisie zasada partycypacji przez współwłaścicieli w stosunku do wielkości przysługujących im udziałów dotyczy, po pierwsze, pożytków rzeczy wspólnej, oraz po drugie, innych przychodów z rzeczy wspólnej. Przez pożytki podlegające normie art. 207 Kodeksu cywilnego należy rozumieć pożytki naturalne oraz cywilne, o których mowa w art. 53 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 53 § 1 Kodeksu cywilnego, pożytkami naturalnymi rzeczy są jej płody (np. przychówek zwierząt, zboże) i inne odłączone od niej części składowe, o ile według zasad prawidłowej gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy (np. piasek, glina). W myśl zaś art. 53 § 2 Kodeksu cywilnego, pożytkami cywilnymi rzeczy są dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego (np. czynsz najmu, czynsz dzierżawy).

Użyte w art. 207 Kodeksu cywilnego pojęcia pożytków i innych przychodów z rzeczy wspólnej nie obejmuje natomiast swymi zakresem korzyści osiąganych przez współwłaścicieli z tytułu posiadania lokalu we wspólnej nieruchomości.

Zasady korzystania z rzeczy wspólnej reguluje art. 206 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.

A zatem sam ten przepis nie może uzasadniać możliwości żądania przez współwłaściciela od innych współwłaścicieli wynagrodzenia z tytułu posiadania przez nich wspólnej rzeczy „ponad udział”, ponieważ, jak jednoznacznie wynika z jego brzmienia, nie uprawnia on współwłaścicieli do korzystania z rzeczy wspólnej w granicach udziału (zob. uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1963 r., III CO 33/62, OSNC 1964, nr 2, poz. 22, oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 października 1973 r., III CRN 247/73, OSNC 1974, nr 151, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2007 r., III CZP 94/07, OSNC – ZD 2008, nr D, poz. 96).

Współwłaściciel, który pozbawia innego współwłaściciela posiadania rzeczy w sposób przewidziany w art. 206 Kodeksu cywilnego, narusza jednak jego uprawnienie wynikające ze współwłasności, która jest postacią własności i tym samym podlega ochronie na podstawie art. 222 i następne Kodeksu cywilnego. W konsekwencji współwłaściciel, którego uprawnienie wynikające ze współwłasności zostało w ten sposób naruszone przez innego współwłaściciela, może m.in. dochodzić od niego w postępowaniu o zniesienie współwłasności roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy na zasadach określonych w art. 224 § 2 Kodeksu cywilnego w związku z art. 618 k.p.c. lub na zasadach określonych w art. 224 § 2 Kodeksu cywilnego w związku z art. 225 Kodeksu cywilnego i art. 618 k.p.c. (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2008 r., III CZP 3/08, OSNC 2009, nr 4, poz. 53).

O tym, czy bezumowne korzystanie z nieruchomości podlega opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, decydować muszą w każdym przypadku konkretne okoliczności. Kluczowym elementem dla rozstrzygnięcia, czy czynność podlega opodatkowaniu, jest fakt istnienia zgody, chociażby nieformalnej, na korzystanie z przedmiotu, bądź wystąpienie przez jego właściciela na drogę sądową.

W sytuacji zatem, gdy osoba trzecia korzysta z nieruchomości bez zgody jej właściciela, zasadne jest przyjęcie, że pomiędzy właścicielem nieruchomości i korzystającym bezumownie z tej nieruchomości nie istnieje żaden jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełnione są świadczenia wzajemne.

Świadczenie podatnika, nieoparte na tytule prawnym, wskazującym na istnienie obowiązku świadczenia usługi oraz wysokości wynagrodzenia – nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odszkodowanie wypłacone w takich okolicznościach z tego tytułu nie jest płatnością za świadczenie usługi, lecz rekompensatą za pozbawienie właściciela prawa do swobodnego dysponowania nieruchomością i wynikłe z tego tytułu szkody.

Inaczej należy jednak oceniać sytuację, gdy korzystający z nieruchomości użytkuje ją za zgodą właściciela (nawet dorozumianą), a także sytuację, kiedy właściciel rzeczy (np. nieruchomości) – z różnych względów – toleruje sytuację, w której przy braku formalnego stosunku prawnego, inny podmiot korzysta z należącej do niego rzeczy. W tych okolicznościach wynagrodzenie otrzymane przez właściciela z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy należy uznać za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

W konsekwencji należy stwierdzić, że decydujące znaczenie dla opodatkowania lub nieopodatkowania bezumownego korzystania z nieruchomości bez zawiązywania stosunku zobowiązaniowego mają okoliczności faktyczne. Co do zasady, sytuacja ta pozostaje poza opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Jeżeli jednak okoliczności wskazują na dorozumianą, milczącą zgodę właściciela nieruchomości na jej użytkowanie przez dotychczasowego użytkownika – czynność ta podlega opodatkowaniu jako świadczenie usług.

Z okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca nabył udział wynoszący 24/96 cz. w działce zabudowanej budynkiem na podstawie decyzji Wojewody z 30 października 2014 r., przy czym wcześniej udział ten przysługiwał Skarbowi Państwa, który nabył go na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 22 marca 2011 r. w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po L. J., zmarłej 12 grudnia 1978 r.

Począwszy od października 2011 r. Skarb Państwa zwracał się (zgodnie z przepisami art. 208 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, do współwłaścicieli nieruchomości jak również do administratora I. Sp. z o.o. o przesłanie rachunku z prowadzonego zarządu ww. budynkiem. Mimo potwierdzenia odebrania niżej wymienionych pism, rachunek z zarządu nie został złożony (pismo z dnia 12 października 2011 r. znak: xxx , xxx, pismo z dnia 13 lutego 2011 r. znak:xxx, pismo z dnia 15 marca 2012 r. znak: xxx , xxx , xxx.

W związku z powyższym, Skarb Państwa w celu uzyskania rachunku z zarządu nieruchomością wspólną, został zmuszony wystąpić na drogę postępowania sądowego. Postanowieniem Częściowym z 13 kwietnia 2015 r. sygn. akt xxx Sąd Rejonowy dla K. nakazał J. B. S. B. i H. L. złożenie rachunku z zarządu nieruchomością, położoną w K. 27 za okres 1 marca 2004 r. – 8 października 2013 r.

Miasto bezskutecznie wzywało pismami z 29 września 2015 r. i 1 marca 2016 r. S. L. – pełnomocnika H. L., S. B. i J. B., współwłaścicieli ww. nieruchomości do realizacji wymienionego wyżej nakazu Postanowienia Częściowego z 13 kwietnia 2015 r. (pisma z 29 września 2015 r. i 1 marca 2016 r.). W związku z powyższym Gmina wystąpiła do Zespołu Radców Prawnych z prośbą o wszczęcie postępowania przymusowego zgodnie z art. 1050 lub art. 10501 Kpc, mającego na celu wyegzekwowanie nakazanych czynności.

Z kolei część współwłaścicieli ww. nieruchomości, mimo posiadania wiedzy, iż współwłaścicielem nieruchomości przy ul. K. jest również Skarb Państwa, zawarła 9 października 2013 r. ze spółką I. Sp. z o.o. umowę o zarząd przedmiotową nieruchomością. Począwszy od stycznia 2014 r. Miasto otrzymuje sprawozdania finansowe z prowadzonego zarządu ww. nieruchomością za poszczególne okresy, które stają się przedmiotem analizy i weryfikacji.

Przedmiotowa nieruchomość nie jest objęta podziałem do korzystania. Ponadto Skarb Państwa, a później Miasto, nigdy nie wyraziły zgody na zajmowanie któregokolwiek z lokali znajdujących się w przedmiotowej nieruchomości do wyłącznego korzystania przez pozostałych współwłaścicieli, z wyłączeniem Skarbu Państwa, a następnie Miasta. Wnioskodawca pozbawiony jest możliwości korzystania z nieruchomości, gdyż wszystkie lokale zajęte są przez pozostałych współwłaścicieli. Należy zauważyć, że wszystkie ww. lokale zajmowane przez pozostałych współwłaścicieli stanowią lokale mieszkalne.

Wobec braku woli wydania lokali przez współwłaścicieli tj. H. L., J. B. i S. B., reprezentowanych przez pełnomocnika S. L. oraz G. S. i A. S., zgodnie z wezwaniami z 17 września 2015 r. i 18 września 2015 r. w celu zagospodarowania umożliwiającego współposiadanie rzeczy/partycypowanie w pożytkach i przychodach przez wszystkich współwłaścicieli, Gmina wystąpiła w korespondencji z 7 marca 2016 r. i 21 grudnia 2015 r. do poszczególnych współwłaścicieli, w której podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko w przedmiocie utraconych przez Wnioskodawcę pożytków w związku z wyłącznym zajmowaniem przez poszczególnych współwłaścicieli lokali mieszczących się w budynku oraz dążąc do ugodowego sposobu załatwienia sprawy rozliczeń między współwłaścicielami z tytułu posiadania lokali, zaproponowała, by z tego tytułu na rzecz Miasta uiszczana była rekompensata finansowa.

W przypadku dalszej odmowy wydania lokali. Gmina zainteresowana jest otrzymywaniem przychodów (wynagrodzenia) wynikających z wyłącznego korzystania z lokali przez współwłaścicieli w zamian za rozliczanie się z Gminą z korzyści wynikających z wyłącznego z nich korzystania. Zamiar Wnioskodawcy jest analogiczny w odniesieniu do każdego z wymienionych w zdaniu pierwszym niniejszego punktu lokalu.

Biorąc pod uwagę zaistniały stan faktyczny stwierdzić należy, że Wnioskodawca tolerował powstałą sytuacją, tj. korzystanie z nieruchomości będącej również własnością Wnioskodawcy przez pozostałych współwłaścicieli ponad przysługujący im w prawie własności udział.

Jak wynika z wniosku, Wnioskodawca nabył udział we własności nieruchomości w marcu 2011 r. Począwszy od października 2011 r. Skarb Państwa zwracał się co prawda do współwłaścicieli nieruchomości jak również do administratora o przesłanie rachunku z prowadzonego zarządu ww. budynkiem. Ponieważ rachunek z zarządu nie został złożony, Wnioskodawca w celu uzyskania rachunku z zarządu nieruchomością wspólną, został zmuszony wystąpić na drogę postępowania sądowego.

Wobec braku woli wydania lokali przez współwłaścicieli tj. H. L., J. B. i S. B., reprezentowanych przez pełnomocnika S. L. oraz G. S. i A. S., zgodnie z wezwaniami z 17 września 2015 r. i 18 września 2015 r., Gmina w celu zagospodarowania umożliwiającego współposiadanie rzeczy/partycypowanie w pożytkach i przychodach przez wszystkich współwłaścicieli, wystąpiła w korespondencji z 7 marca 2016 r. i 21 grudnia 2015 r. do poszczególnych współwłaścicieli, w której podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko w przedmiocie utraconych przez Wnioskodawcę pożytków w związku z wyłącznym zajmowaniem przez poszczególnych współwłaścicieli lokali mieszczących się w budynku. Gmina, dążąc do ugodowego sposobu załatwienia sprawy rozliczeń między współwłaścicielami z tyt. posiadania lokali, zaproponowała, by z tego tytułu na jej rzecz uiszczana była rekompensata finansowa.

Gmina wskazała, że podtrzymując sprzeciw wyrażony w pismach z dnia 17 września 2015 r. i 18 września 2015r. – co do dalszego zajmowania lokali przez innych niż Gmina współwłaścicieli, będzie jednostronnie wskazywać i żądać zapłaty ww. wynagrodzenia, a w razie braku zapłaty będzie dochodziła przysługujących jej roszczeń na drodze postępowania sądowego, tj.: rozliczania się z Gminą z korzyści wynikających z wyłącznego korzystania z lokali bądź zwolnienia lokali, tak aby pożytki z nich mogli pobierać wszyscy współwłaściciele.

Zatem należy stwierdzić, że Wnioskodawca toleruje fakt korzystania przez innych współwłaścicieli nieruchomości ponad przysługujący im w prawie własności udział, domagając się jednakże rozliczania się z Wnioskodawcą z korzyści wynikających z wyłącznego z nich korzystania. W związku z brakiem woli wydania przedmiotowych lokali, Wnioskodawca nie wystąpił jeszcze na drogę postępowania sądowego w celu uregulowania stanu rzeczy, tj. uzyskania możliwości współposiadania i współkorzystania z nieruchomości będącej współwłasnością Wnioskodawcy. Z treści wniosku wynika tylko, że w razie braku zapłaty, Gmina będzie dochodziła przysługujących jej roszczeń na drodze postępowania sądowego.

Tym samym uznać należy, że pomiędzy stronami istnieje określony stosunek prawny o charakterze umownym – dorozumiany – skutkujący realizacją wzajemnych świadczeń. Stwierdzić bowiem należy, że wolą Wnioskodawcy jako współwłaściciela nieruchomości, bezumownie wykorzystywanej przez pozostałych współwłaścicieli nieruchomości ponad przysługujący im w prawie własności udział, jest udostępnienie im tejże nieruchomości, wprawdzie nie jawne, na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy cywilnoprawnej, lecz właśnie dorozumiane, polegające na tolerowaniu przez Wnioskodawcę zaistniałej sytuacji.

Zatem Wnioskodawca nie dąży do zaniechania/zaprzestania korzystania przez pozostałych współwłaścicieli z nieruchomości ponad przysługujący im w prawie własności udział, a nadal zainteresowany jest możliwością uzyskania współposiadania i współkorzystania z wszystkich lokali, celem ich zagospodarowania umożliwiającego współposiadanie rzeczy/partycypowanie w pożytkach i w przychodach przez wszystkich współwłaścicieli (np. poprzez najem), jednakże bez rezygnacji z roszczeń za czas zajmowania ich w okresie poprzedzającym ewentualne wydanie. Wnioskodawca akceptuje formę wzajemnego rozliczania w drodze otrzymywania przychodów (wynagrodzenia) w zamian za czerpanie korzyści wynikających z wyłącznego korzystania z lokali przez współwłaścicieli.

Zatem – z uwagi na fakt, że w rozpatrywanej sprawie występuje dorozumiana zgoda na korzystanie z nieruchomości przez innych współwłaścicieli ponad przysługujący im w prawie własności udział – umożliwienie przez Wnioskodawcę korzystania pozostałym współwłaścicielom z nieruchomości będącej we współwłasności Wnioskodawcy, z wyłączeniem Wnioskodawcy, należy traktować jako dorozumiany stosunek prawny o charakterze umownym, który spełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stwierdzić należy, że kwoty pieniężne otrzymane jako rekompensata oraz kwoty bieżących miesięcznych należności otrzymane od pozostałych współwłaścicieli nieruchomości z tytułu korzystania z nieruchomości ponad przysługujący im w prawie własności udział, winny być traktowane jako należność za świadczenie wzajemne w postaci świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, w myśl którego opisane w stanie faktycznym kwoty rekompensaty pieniężnej z tytułu korzystania z lokali przez współwłaścicieli, uzyskane na drodze postępowania sądowego, oraz kwoty bieżących miesięcznych należności z tego tytułu będą podlegały opodatkowaniu VAT, jest prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W zakresie stawki podatku mającej zastosowanie w przypadku opodatkowania kwoty rekompensaty pieniężnej uzyskanej na drodze postępowania sądowego i kwoty bieżących miesięcznych należności z tytułu korzystania z lokali budynku zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin