UZASADNIENIE

W dniu 25 września 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia Wierzytelności w ramach kompleksowej usługi Sekurytyzacji.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej: „Wnioskodawca”) jest spółką celową, utworzoną zgodnie z prawem Wielkiego Księstwa Luksemburga i będącą rezydentem podatkowym tego państwa. Wnioskodawca nie będzie posiadała w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani też stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie będzie też zarejestrowana dla celów podatku od towarów i usług w Polsce.

K. Sp. z o.o. (dalej: „Spółka”) jest spółką prowadzącą działalność finansową, w szczególności, w zakresie zawierania umów leasingowych oraz umów najmu długoterminowego. W zakresie swojej działalności, Spółka udziela także swoim klientom finansowania w postaci pożyczek. Celem uzyskania finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności Spółka zamierza przeprowadzić transakcję sekurytyzacyjną (dalej: „Sekurytyzacja”) w odniesieniu do następujących wierzytelności:

1. wierzytelności wynikających z umów leasingu („Umowy Leasingu”) zawartych przez Spółkę (jako finansującego) z korzystającymi będącymi polskimi podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą (dalej: „Leasingobiorcy”) i stanowiących roszczenia w stosunku do Leasingobiorców przede wszystkim o zapłatę rat leasingowych oraz ewentualnie innych należności ubocznych wynikających z zawartych umów leasingu, w tym wierzytelności o zapłatę wartości rezydualnej przedmiotów leasingu (tj. wynikającej ze sprzedaży przedmiotu leasingu po wygaśnięciu lub rozwiązaniu umowy leasingu – dalej: „Wierzytelności Leasingowe”);
   
2. wierzytelności wynikających z umów najmu długoterminowego („Umowy Najmu”) zawartych przez Spółkę (jako wynajmującego i finansującego) oraz najemców (dalej: „Najemcy”), stanowiących roszczenia względem Najemców przede wszystkim o zapłatę czynszu najmu oraz innych należności ubocznych wynikających z zawartych umów najmu długoterminowego (dalej: „Wierzytelności z Umów Najmu”; dalej łącznie Wierzytelności Leasingowe i Wierzytelności z Umów Najmu określane będą jako: „Wierzytelności z Umów Najmu i Leasingu”);
   
3. wierzytelności wynikających z umów pożyczek (dalej: „Umowy Pożyczek”) zawartych przez Spółkę (jako pożyczkodawcę) oraz pożyczkobiorców będących polskimi przedsiębiorcami (dalej: „Pożyczkobiorcy”), na podstawie których Spółka udzieliła Pożyczkobiorcom finansowania na zakup przedmiotów określonych w Umowach Pożyczek (dalej: „Wierzytelności Pożyczkowe”)
   
   

(dalej łącznie: „Wierzytelności” zaś Leasingobiorcy, Najemcy i Pożyczkobiorcy będą łącznie określani jako „Dłużnicy”).

Wierzytelności Leasingowe mogą wynikać zarówno z umów leasingu operacyjnego, jak i finansowego. Przedmiotem Umów Leasingu - zgodnie z treścią umów zawartych z klientami - są w szczególności środki transportu, innego rodzaju maszyny, sprzęt komputerowy i telekomunikacyjny oraz oprogramowanie. Przedmiotem tych umów mogą być także inne maszyny i urządzenia. Zgodnie z Umowami Leasingu, z których wynikać będą Wierzytelności Leasingowe, część odsetkowa rat leasingowych może być wyliczana według stałej lub zmiennej stopy procentowej. W skład Wierzytelności nie wchodzi podatek od towarów i usług (dalej: „VAT”), który naliczany jest przez Spółkę na ratach leasingowych i innych należnościach z tytułu Umów Leasingu i Umów Najmu. Wierzytelności, które będą objęte Sekurytyzacją będą wierzytelnościami niewymagalnymi. Nie będą to wierzytelności stanowiące tzw. złe długi, a wręcz przeciwnie, na dzień stanowiący tzw. datę graniczną (cut-off date) poprzedzającą przeprowadzenie Sekurytyzacji Wierzytelności (tj. ich zbycie do spółki celowej), nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością.

Wszystkie sekurytyzowane Wierzytelności będą wynikać z umów zawartych przez Spółkę z podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą.

Planowana Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona poprzez odpłatny przelew Wierzytelności przez Spółkę do Wnioskodawca. Wnioskodawca nie będzie powiązana kapitałowo lub organizacyjnie ze Spółką, a przedmiotem działalności Wnioskodawca będzie wyłącznie nabywanie wierzytelności oraz uzyskanie finansowania (w szczególności, poprzez emisję papierów wartościowych, o której mowa poniżej), a także wykonywanie czynności z tym związanych.

Planowana Sekurytyzacja nie będzie obejmować wyłącznie zbycia Wierzytelności przez Spółkę do Wnioskodawca, ale do jej przeprowadzenia konieczne będą także inne kluczowe operacje. Na planowaną przez Spółkę Sekurytyzację składać się więc będą m.in. następujące podstawowe elementy transakcyjne:

• Przeniesienie Wierzytelności nastąpi w wykonaniu ramowej umowy sprzedaży wierzytelności (tzw. master receivables sale agreement), zawartej pomiędzy Spółką i Wnioskodawca. Przelew Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji będzie dokonywany w sposób rewolwingowy. Oznacza to, że, zgodnie z założeniami planowanej Sekurytyzacji, Spółka będzie sprzedawała periodycznie do Wnioskodawca poszczególne transze Wierzytelności w czasie trwania ustalonego przez strony okresu rewolwingowego, przy założeniu, że Wierzytelności ujęte w danej transzy będą spełniać wcześniej ustalone warunki kwalifikujące je do Sekurytyzacji (przede wszystkim, przedmiotowe Wierzytelności muszą być wierzytelnościami tzw. performującymi, czyli niestanowiącymi złych długów). Pierwsza transza Wierzytelności zostanie przelana, zgodnie z założeniami, w dniu zawarcia umowy sprzedaży Wierzytelności między Spółką i Wnioskodawca, a kolejne transze będą przelewane w późniejszych okresach. Sprzedaż Wierzytelności, zarówno w odniesieniu do pierwszej daty przeniesienia jak i kolejnych następujących w okresie rewolwingowym, będzie następował poprzez złożenie oferty sprzedaży Wierzytelności przez Spółkę oraz jej przyjęcie przez Wnioskodawca. Wierzytelności zostaną przeniesione wraz z roszczeniami ubocznymi (zarówno o charakterze pieniężnym jak i niepieniężnym). Wraz z Wierzytelnościami Spółka nabędzie także prawo do zaspokojenia się z zabezpieczeń ustanowionych celem zagwarantowania prawidłowego wykonania zobowiązania wynikającego z przenoszonych umów.
  

• Wnioskodawca zapłaci na rzecz Spółki cenę za nabycie Wierzytelności. Cena zakupu Wierzytelności będzie odpowiadać aktualnej wartości Wierzytelności, określonej na tzw. datę graniczną (tj. datę ustaloną przez strony i poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności, na którą to datę określona zostanie lista i wartość Wierzytelności przenoszonych ze Spółki na Wnioskodawca w ramach jednej transzy), pomniejszonej o kwotę dyskonta wynikającą z warunków Sekurytyzacji. Przedmiotowe dyskonto, stanowiące różnicę między wartością Wierzytelności a ceną zapłaconą za Wierzytelności, stanowić będzie wynagrodzenie należne Wnioskodawca za udział w Sekurytyzacji i zapewnienie finansowania Spółce.
  

• Przedmiotowa transakcja dla celów rachunkowych będzie rozpoznana odmiennie od ujęcia prawnego i podatkowego, a mianowicie z perspektywy rachunkowej transakcja ta nie zostanie rozpoznana jako sprzedaż wierzytelności, lecz jako pożyczka udzielona Spółce przez Wnioskodawca. W następstwie powyższego, otrzymane od Wnioskodawca środki zostaną ujęte jako zobowiązanie wobec Wnioskodawca (odpowiadające pożyczce). W księgach Spółki pozostaną wykazane należności od Dłużników, a jednocześnie pojawi się gotówka oraz zobowiązanie wobec Wnioskodawca w wysokości zdyskontowanej wartości otrzymanej z tytułu sprzedaży Wierzytelności, tzn. wartość pożyczki wykazanej przez Spółkę w jej księgach odpowiadać będzie wartości ceny sprzedaży zapłaconej przez Wnioskodawca. Dodatkowo, Spółka będzie ujmowała w księgach rachunkowych „na bieżąco” zgodnie z zasadą memoriału koszty odpowiadające kwotom ponoszonym przez Wnioskodawca na obsługę bieżącej działalności (głównie z tytułu wynagrodzenia zewnętrznych podmiotów świadczących usługi na rzecz Wnioskodawca takie jak obsługa administracyjna, księgowa, itp., oraz koszty opłat serwisowych ponoszonych przez Wnioskodawca na rzecz K. GmbH oraz Spółki). Koszty Wnioskodawca związane z jej bieżącą działalnością będą w całości ujmowane przez Spółkę w jej księgach rachunkowych jako koszty pozyskanego finansowania. W konsekwencji odmiennej kwalifikacji Sekurytyzacji dla celów księgowych niż to wynika z ujęcia prawnego i podatkowego, kwota opisanego wyżej dyskonta nie zostanie ujęta jako koszt rachunkowy w księgach rachunkowych Spółki.
  

• Wierzytelności Pożyczkowe sprzedane do Wnioskodawca nie będą obejmować odsetek naliczonych do dnia sprzedaży wierzytelności (tj. odsetek należnych Spółce przed dniem sprzedaży Wierzytelności). Wnioskodawca będzie uprawniona do otrzymania odsetek od udzielonych pożyczek należnych od dnia nabycia Wierzytelności Pożyczkowych od Spółki. Wierzytelności Pożyczkowe przenoszone do Wnioskodawca będą obejmować kwotę główną pożyczek począwszy od daty granicznej (cut-off date). W konsekwencji, kwoty główne spłaconych pożyczek otrzymane przez Spółkę począwszy od daty granicznej będą przekazywane do Wnioskodawca.
  

• Celem nabycia Wierzytelności od Spółki, Wnioskodawca wyemituje obligacje lub inne instrumenty dłużne, których zabezpieczeniem (źródłem spłaty) będą Wierzytelności nabyte od Spółki. Wnioskodawca może również zgromadzić potrzebne środki finansowe poprzez zaciągnięcie kredytów lub pożyczek.
  

• Jak wyżej wskazano, uzyskane przez Wnioskodawca finansowanie zostanie wykorzystane do zapłaty ceny za Wierzytelności, przy czym płatność części ceny może zostać odroczona i zapłacona przez Wnioskodawca do Spółki po spłacie przez Wnioskodawca jej pozostałych zobowiązań. W konsekwencji, przeprowadzona Sekurytyzacja stanowić będzie efektywną metodę finansowania Spółki, w której Spółka uzyska potrzebne środki finansowe przed datą wymagalności rat leasingowych, czynszów najmu i rat udzielonych pożyczek składających się na Wierzytelności będące przedmiotem Sekurytyzacji.
  

• Z uwagi na fakt, iż przepisy unijne dotyczące transakcji sekurytyzacyjnych wymagają, aby inicjator sekurytyzacji (tu, Spółka) zachował określony procent ryzyka w odniesieniu do spłaty obligacji emitowanych przez podmiot emisyjny (tu, Wnioskodawca), planowana Sekurytyzacja również przewidywać będzie odpowiednią konstrukcję zapewniającą spełnienie powyższych wymogów. W szczególności nastąpić to może poprzez udzielenie pożyczki przez Spółkę na rzecz Wnioskodawca, która zostanie podporządkowana głównemu finansowaniu udzielonemu Wnioskodawca przez zewnętrznego inwestora lub inwestorów. Nie jest również wykluczone, że strony wprowadzą inne formy zachowania przez Spółkę wymaganego procentu ryzyka, o którym mowa powyżej.
  

• W ramach planowanej Sekurytyzacji zawarta zostanie umowa serwisowa, na podstawie której po zbyciu Wierzytelności do Wnioskodawcy spółka K. GmbH - spółka powiązana ze Spółką - będzie pełniła funkcję tzw. master-serwisera (głównego serwisera) w zakresie administrowania przedmiotowymi Wierzytelnościami. K. GmbH nie będzie posiadała w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. K. GmbH jest zarejestrowana dla celów polskiego podatku VAT. K. GmbH zawrze umowę o administrowanie wierzytelnościami z Wnioskodawca (tzw. master service agreement). Na K. GmbH będą spoczywały w szczególności całościowe obowiązki sprawozdawcze, zarządzanie portfelem selekcja aktywów, itd. W odniesieniu do Wierzytelności, Spółka pełnić będzie rolę sub-serwisera na rzecz K. GmbH. Usługi administrowania Wierzytelnościami będą świadczone w oparciu o umowę wiążącą K. GmbH oraz Spółkę, a w związku z tym odbiorcą powyższych usług formalnego punktu widzenia będzie K. GmbH. Na podstawie ww. umowy, Spółka będzie świadczyć - jako sub-serwiser - usługi administrowania Wierzytelnościami, w tym, w szczególności monitorowania należności od Dłużników, przyjmowania płatności z tytułu Wierzytelności, wzywania do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, itp. Ściąganie Wierzytelności, co do zasady, będzie się odbywało w ten sposób, że Spółka będzie uzyskiwała spłaty Wierzytelności od Dłużników. Następnie, Spółka będzie przekazywała kwoty ściągniętych (spłaconych przez Dłużników) Wierzytelności do Wnioskodawca. W zamian za świadczone usługi serwisowe Spółka otrzymywać będzie od K. GmbH określone umową wynagrodzenie.
  

• Podobnie jak w innych transakcjach sekurytyzacyjnych, w planowanej Sekurytyzacji może zostać powołany podmiot pełniący rolę serwisera zastępczego (back-up servicer) w sytuacji, gdyby K. GmbH jako master serwiser i Spółka jako sub-serwiser nie mogły pełnić swoich funkcji w tym zakresie (w szczególności, na skutek ewentualnej upadłości lub też gdyby z innych powodów Spółka lub K. GmbH nie wykonywała obowiązków na podstawie umowy o świadczenie usług administrowania Wierzytelnościami). Celem powołania takiego zastępczego podmiotu jest zapewnienie ciągłości w ściąganiu Wierzytelności od Dłużników i przekazywania tych należności do Wnioskodawca. Jest to element kluczowy z uwagi na fakt, iż sekurytyzowane Wierzytelności stanowić będą zabezpieczenie finansowania uzyskanego przez Wnioskodawca na zakup Wierzytelności. W konsekwencji też, kwoty ściągniętych Wierzytelności muszą zostać przeznaczone na zwrot finansowania zaciągniętego przez Wnioskodawca
  

• Obligacje emitowane przez Wnioskodawca mogą być notowane na luksemburskiej lub innej giełdzie papierów wartościowych, co umożliwi swobodny obrót tymi papierami wartościowymi
  

• Przelew Wierzytelności do Wnioskodawca nie będzie połączony z przeniesieniem na Wnioskodawca własności przedmiotów leasingu objętych Umowami Leasingu oraz przedmiotów objętych Umowami Najmu. W konsekwencji, pomimo przeniesienia Wierzytelności na Wnioskodawca, to Spółka w dalszym ciągu pozostawać będzie stroną Umów Leasingu i Umów Najmu. Analogicznie, w odniesieniu Umów Pożyczek, to Spółka pozostanie pożyczkodawcą, pomimo że prawo do otrzymywania spłat kwoty głównej pożyczek oraz należnych odsetek zostanie przeniesione na Wnioskodawca. Spółka wystawiać też będzie faktury na Leasingobiorców i Najemców na poszczególne raty leasingowe i płatności czynszu najmu, wchodzące w skład Wierzytelności przelanych na Wnioskodawca. Dla ochrony Wnioskodawca przed ewentualnym ryzykiem upadłości Spółki, w ramach opisanej transakcji sekurytyzacyjnej, może być ustanowione odpowiednie zabezpieczenie na rzecz Wnioskodawca przykładowo w formie warunkowego przewłaszczenia przedmiotów leasingu lub najmu długoterminowego na rzecz Wnioskodawca lub zastawu rejestrowego. Zabezpieczenie takie nie będzie wpływać na zmianę stron Umowy Leasingu lub Umowy Najmu, w których finansującym (leasingodawcą) i wynajmującym w dalszym ciągu pozostanie Spółka.
  

• Biorąc pod uwagę skomplikowanie planowanej transakcji sekurytyzacyjnej oraz bardzo wiele elementów, które będą się na nią składały, oprócz Spółki (jako inicjatora sekurytyzacji serwisera) oraz Wnioskodawca (jako podmiotu emisyjnego), w transakcję tę będą zaangażowane również inne podmioty, w szczególności podmioty aranżujące transakcję, K. GmbH jako master-serwiser, zewnętrzne podmioty doradcze tworzące i administrujące Wnioskodawca (która będzie podmiotem niezależnym od Spółki), itd.
  

• Transakcja Sekurytyzacji może przewidywać obowiązek odkupu Wierzytelności, czyli zobowiązanie Spółki do odkupienia Wierzytelności od Wnioskodawca w szczególności w przypadku wystąpienia naruszenia ustalonych warunków Sekurytyzacji, np. w przypadku gdy dana Wierzytelność nie spełnia wymogów niezbędnych do objęcia jej Sekurytyzacją (tzw. eligibility criteria).
  

• Nie jest także wykluczone, że po zakończeniu okresu rewolwingowego Spółka będzie miała prawo do wykonania opcji cali względem Wierzytelności na warunkach określonych pomiędzy stronami. W takim przypadku Spółka odkupi od Wnioskodawca niespłaconą część Wierzytelności, pod warunkiem, że cena uzyskana przez Wnioskodawca z odkupu będzie wystarczająca do spłaty finansowania pozyskanego od zewnętrznych inwestorów na nabycie Wierzytelności, jak też innych zobowiązań Wnioskodawca.
  

• Opisane przepływy pieniężne Wnioskodawca zostaną ustalone w taki sposób, by wszelkie nadwyżki finansowe Wnioskodawca były przekazywane do Spółki. Może to nastąpić poprzez zapłatę na rzecz Spółki odroczonego wynagrodzenia za przeniesienie Wierzytelności (stanowiącego część ceny zakupu), lub też zapłatę pod innym tytułem prawnym.
  
  
  

Jak wynika z powyższego szczegółowego opisu planowanej transakcji Sekurytyzacji, będzie to skomplikowana operacja finansowa zawierająca wiele istotnych elementów, które są nieodzowne dla skutecznego jej przeprowadzenia. Nie będzie to zatem transakcja obejmująca wyłącznie sprzedaż i przelew Wierzytelności do Wnioskodawca.

Wręcz przeciwnie, równie istotnymi elementami w Sekurytyzacji będzie także uzyskanie odpowiedniego finansowania przez Wnioskodawca poprzez emisję obligacji, zagwarantowanie skutecznej obsługi administrowania sekurytyzowanych Wierzytelności pozwalających na terminowe ściąganie ich kwot od Dłużników i w konsekwencji realizację zobowiązań finansowych Wnioskodawca wobec podmiotów finansujących. Celem planowanej Sekurytyzacji nie będzie zbycie przez Spółkę Wierzytelności poprzez ich sprzedaż do Wnioskodawca celem windykacji, lecz wdrożenie szczególnego instrumentu pozwalającego na uzyskanie przez Spółkę środków finansowych przed wymagalnością Wierzytelności, w drodze finansowania zapewnionego przez Wnioskodawca w oparciu o zabezpieczenie w postaci Wierzytelności. Właśnie z tych względów, sekurytyzowane Wierzytelności muszą być wierzytelnościami „zdrowymi”, nienoszącymi cech nieściągalności lub zagrożenia nieściągalnością. Wierzytelności te muszą pozwolić Wnioskodawca na emisję w oparciu o nie „zdrowych” papierów wartościowych w formie obligacji, które zostaną nabyte przez inwestorów.

Wnioskodawca pragnie wskazać, iż analogiczny wniosek o wydanie interpretacji dotyczącej zasad opodatkowania transakcji podatkiem VAT zostanie złożony również przez drugą stronę transakcji, czyli przez Spółkę do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy przelewy Wierzytelności przez Spółkę do Wnioskodawca w ramach transakcji Sekurytyzacji stanowić będą usługę świadczoną przez Wnioskodawca na rzecz Spółki podlegającą zwolnieniu z podatku VAT?
2. Czy Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez Wnioskodawca, zobowiązanym do rozpoznania tej transakcji, jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce, i w konsekwencji czy Wnioskodawca nie będzie zobowiązana do rozpoznania przedmiotowej transakcji dla celów polskiego podatku VAT?
3. Czy opisane we wniosku przelewy (sprzedaż) Wierzytelności przez Spółkę do Wnioskodawca dokonane w ramach usługi sekurytyzacji będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
   
   

Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (pytanie nr 3), w zakresie podatku od towarów i usług została wydana w dniu 20 listopada 2017 r. interpretacja znak 0114-KDIP1-2.4012.500.2017.1.SM

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane we wniosku przelewy (sprzedaż) Wierzytelności przez Spółkę na Wnioskodawca dokonane w ramach usługi sekurytyzacji nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Przelewy takie będą bowiem następowały w ramach świadczenia przez Wnioskodawca na rzecz Spółki usługi, która będzie zwolniona z podatku VAT.

Przedmiot opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych określony został w art. 1 ust. 1 Ustawy o PCC. Należy przy tym wskazać, iż przepis ten zawiera zamkniętą listę czynności, które mogą podlegać tej daninie (tzw. zasada numerus clausus). W konsekwencji, opodatkowane tą daniną są wyłącznie wyżej wymienione umowy i czynności wskazane w art. 1 ust. 1 Ustawy o PCC, a czynności nieprzewidziane wprost w tym przepisie nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Z kolei art. 2 pkt 4) Ustawy o PCC stanowi, iż nie podlegają temu podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług lub też, jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona z podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności (z pewnymi wyjątkami, które nie mają w tym przypadku zastosowania).

W związku z powyższym należy wskazać, iż aczkolwiek zapytanie Wnioskodawca dotyczy opodatkowania powyższych czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to kluczowe jest rozstrzygnięcie, czy czynności te będą podlegały regulacjom Ustawy VAT, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej regulacjami Ustawy o PCC.

Jak wskazano w uzasadnieniu do pytania nr 1 dotyczącego podatku VAT, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż przelew Wierzytelności przez Spółkę do Wnioskodawca w ramach transakcji Sekurytyzacji Wierzytelności stanowił będzie usługę w rozumieniu art. 8 Ustawy VAT. Usługa ta, zdaniem Wnioskodawca, będzie zwolniona z podatku VAT.

Biorąc zatem pod uwagę, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym dochodzić będzie do przelewów Wierzytelności przez Spółkę na Wnioskodawca w ramach kompleksowej transakcji Sekurytyzacji Wierzytelności, która z perspektywy podatku VAT stanowić będzie usługę podlegającą zwolnieniu z VAT, a przelewy Wierzytelności będą jednym z głównych jej elementów, czynności przelewu poszczególnych transz Wierzytelności nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 Ustawy o PCC.

Stanowisko Wnioskodawca w zakresie wyłączenia spod opodatkowania PCC przelewu wierzytelności dokonanego w ramach usługi sekurytyzacji potwierdzają interpretacje indywidualne Ministra Finansów - tak m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 29 listopada 2011 roku (sygn. IPPB2/436-403/11-3/MZ) oraz w interpretacji indywidualnej z dnia 22 listopada 2012 roku (sygn. IPPB2/436-551/12-3/MZ), a także interpretacja wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 lipca 2015 r. (IPPB2/4514-158/15-3/LS) oraz interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 13 maja 2017 r., (nr 1462-IPPB2.4514.36.2017.2.LS).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1150) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

W myśl art. 1 ust. 4 cyt. ustawy czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Stosownie do zapisu art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. W myśl art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

1. w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
   
2. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
     
   • umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
   
   

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tego podatku zwolniona.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że planowana Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona poprzez odpłatny przelew Wierzytelności przez Spółkę do Wnioskodawca. Wnioskodawca nie będzie powiązana kapitałowo lub organizacyjnie ze Spółką, a przedmiotem działalności Wnioskodawca będzie wyłącznie nabywanie wierzytelności oraz uzyskanie finansowania (w szczególności, poprzez emisję papierów wartościowych, o której mowa poniżej), a także wykonywanie czynności z tym związanych. Planowana Sekurytyzacja nie będzie obejmować wyłącznie zbycia Wierzytelności przez Spółkę do Wnioskodawca, ale do jej przeprowadzenia konieczne będą także inne kluczowe operacje. Na planowaną przez Spółkę Sekurytyzację składać się więc będą m.in. następujące podstawowe elementy transakcyjne: przeniesienie Wierzytelności nastąpi w wykonaniu ramowej umowy sprzedaży wierzytelności (tzw. master receivables sale agreement), zawartej pomiędzy Spółką i Wnioskodawca. Przelew Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji będzie dokonywany w sposób rewolwingowy. Oznacza to, że, zgodnie z założeniami planowanej Sekurytyzacji, Spółka będzie sprzedawała periodycznie do Wnioskodawca poszczególne transze Wierzytelności w czasie trwania ustalonego przez strony okresu rewolwingowego, przy założeniu, że Wierzytelności ujęte w danej transzy będą spełniać wcześniej ustalone warunki kwalifikujące je do Sekurytyzacji (przede wszystkim, przedmiotowe Wierzytelności muszą być wierzytelnościami tzw. performującymi, czyli niestanowiącymi złych długów). Pierwsza transza Wierzytelności zostanie przelana, zgodnie z założeniami, w dniu zawarcia umowy sprzedaży Wierzytelności między Spółką i Wnioskodawca, a kolejne transze będą przelewane w późniejszych okresach. Sprzedaż Wierzytelności, zarówno w odniesieniu do pierwszej daty przeniesienia jak i kolejnych następujących w okresie rewolwingowym, będzie następował poprzez złożenie oferty sprzedaży Wierzytelności przez Spółkę oraz jej przyjęcie przez Wnioskodawca. Wierzytelności zostaną przeniesione wraz z roszczeniami ubocznymi (zarówno o charakterze pieniężnym jak i niepieniężnym). Wraz z Wierzytelnościami Spółka nabędzie także prawo do zaspokojenia się z zabezpieczeń ustanowionych celem zagwarantowania prawidłowego wykonania zobowiązania wynikającego z przenoszonych umów. Wnioskodawca zapłaci na rzecz Spółki cenę za nabycie Wierzytelności. Cena zakupu Wierzytelności będzie odpowiadać aktualnej wartości Wierzytelności, określonej na tzw. datę graniczną (tj. datę ustaloną przez strony i poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności, na którą to datę określona zostanie lista i wartość Wierzytelności przenoszonych ze Spółki na Wnioskodawca w ramach jednej transzy), pomniejszonej o kwotę dyskonta wynikającą z warunków Sekurytyzacji. Przedmiotowe dyskonto, stanowiące różnicę między wartością Wierzytelności a ceną zapłaconą za Wierzytelności, stanowić będzie wynagrodzenie należne Wnioskodawca za udział w Sekurytyzacji i zapewnienie finansowania Spółce.

Przedmiotowa transakcja dla celów rachunkowych będzie rozpoznana odmiennie od ujęcia prawnego i podatkowego, a mianowicie z perspektywy rachunkowej transakcja ta nie zostanie rozpoznana jako sprzedaż wierzytelności, lecz jako pożyczka udzielona Spółce przez Wnioskodawca. W następstwie powyższego, otrzymane od Wnioskodawca środki zostaną ujęte jako zobowiązanie wobec Wnioskodawca (odpowiadające pożyczce). W księgach Spółki pozostaną wykazane należności od Dłużników, a jednocześnie pojawi się gotówka oraz zobowiązanie wobec Wnioskodawca w wysokości zdyskontowanej wartości otrzymanej z tytułu sprzedaży Wierzytelności, tzn. wartość pożyczki wykazanej przez Spółkę w jej księgach odpowiadać będzie wartości ceny sprzedaży zapłaconej przez Wnioskodawca. Dodatkowo, Spółka będzie ujmowała w księgach rachunkowych „na bieżąco” zgodnie z zasadą memoriału koszty odpowiadające kwotom ponoszonym przez Wnioskodawca na obsługę bieżącej działalności (głównie z tytułu wynagrodzenia zewnętrznych podmiotów świadczących usługi na rzecz Wnioskodawca takie jak obsługa administracyjna, księgowa, itp., oraz koszty opłat serwisowych ponoszonych przez Wnioskodawca na rzecz K. GmbH oraz Spółki). Koszty Wnioskodawca związane z jej bieżącą działalnością będą w całości ujmowane przez Spółkę w jej księgach rachunkowych jako koszty pozyskanego finansowania. W konsekwencji odmiennej kwalifikacji Sekurytyzacji dla celów księgowych niż to wynika z ujęcia prawnego i podatkowego, kwota opisanego wyżej dyskonta nie zostanie ujęta jako koszt rachunkowy w księgach rachunkowych Spółki. Planowana transakcja Sekurytyzacji będzie skomplikowaną operacją finansową zawierającą wiele istotnych elementów, które są nieodzowne dla skutecznego jej przeprowadzenia. Nie będzie to zatem transakcja obejmująca wyłącznie sprzedaż przelew Wierzytelności do Wnioskodawca. Wręcz przeciwnie, równie istotnymi elementami w Sekurytyzacji będzie także uzyskanie odpowiedniego finansowania przez Wnioskodawca poprzez emisję obligacji, zagwarantowanie skutecznej obsługi administrowania sekurytyzowanych Wierzytelności pozwalających na terminowe ściąganie ich kwot od Dłużników i w konsekwencji realizację zobowiązań finansowych Wnioskodawca wobec podmiotów finansujących. Celem planowanej Sekurytyzacji nie będzie zbycie przez Spółkę Wierzytelności poprzez ich sprzedaż do Wnioskodawca celem windykacji, lecz wdrożenie szczególnego instrumentu pozwalającego na uzyskanie przez Spółkę środków finansowych przed wymagalnością Wierzytelności, w drodze finansowania zapewnionego przez Wnioskodawca w oparciu o zabezpieczenie w postaci Wierzytelności. Właśnie z tych względów, sekurytyzowane Wierzytelności muszą być wierzytelnościami „zdrowymi”, nienoszącymi cech nieściągalności lub zagrożenia nieściągalnością. Wierzytelności te muszą pozwolić Wnioskodawca na emisję w oparciu o nie „zdrowych” papierów wartościowych w formie obligacji, które zostaną nabyte przez inwestorów.

W związku z powyższym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania powyższej czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy opisana we wniosku transakcja będzie podlegała regulacjom ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2017 r., poz. 1221), bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W interpretacji indywidualnej z dnia 20 listopada 2017 r., znak: 0114-KDIP1-2.4012.500.2017.1.SM w zakresie podatku od towarów i usług Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że: „(…) Z uwagi na okoliczności niniejszej sprawy oraz przepisy ustawy o podatku od towarów i usług uznać należy, że opisane we wniosku przelewy wierzytelności przez Spółkę na rzecz Wnioskodawca w ramach transakcji sekurytyzacji, stanowić będą odpłatne świadczenie usług przez Wnioskodawca, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże, stosownie do art. 146a pkt 1 ustawy – w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%. Zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku. W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Ponadto, jak stanowi art. 41 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.
   
   

W analizowanej sprawie charakter czynności wykonywanych przez Wnioskodawca na rzecz Spółki wskazuje, że Wnioskodawca poprzez nabycie wierzytelności udziela Spółce finansowania i poprawia jej płynność finansową. W efekcie przeprowadzonej sekurytyzacji upłynnione zostaną wierzytelności w stosunku do dłużników poprzez ich wprowadzenie do obrotu w zmienionej formie - w postaci papierów wartościowych. Zatem celem transakcji zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką nie będzie czynność zbycia wierzytelności (uwolnienie się od konieczności odzyskania środków pieniężnych od dłużników), lecz uzyskanie przez Spółkę finansowania. W konsekwencji, usługę świadczoną przez Wnioskodawca polegającą na nabyciu wierzytelności i zapewnieniu Spółce finansowania potraktować należy jako usługę w zakresie długów, która korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT (wyłączenia wskazane w art. 43 ust. 15 ustawy nie mają zastosowania). (...)”

Z uwagi zatem na fakt, że opisana we wniosku usługa sekurytyzacji i tym samym dokonywany w jej ramach przelew wierzytelności będzie podlegała uregulowaniom ustawy o podatku od towarów i usług – co wynika z ww. interpretacji – to w sytuacji gdy istotnie przelewy te stanowić będą umowę sprzedaży, czynność będzie wyłączona z opodatkowania na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.