Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4015.158.2017.2.PB
z 9 listopada 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 04 października 2017 r. (data wpływu – 09 października 2017 r.), uzupełnionym 23 i 25 listopada 2017 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania umowy darowizny lokalu mieszkalnego:

• w części dotyczącej zastosowania zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – jest prawidłowe,
• w części dotyczącej zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych – jest nieprawidłowe.
  
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 09 października 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania umowy darowizny lokalu mieszkalnego. Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 13 października 2017 r. znak: 0111-KDIB4.4015.158.2017.1.PB wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 23 listopada 2017 r. poprzez wniesienie brakującej opłaty oraz 25 listopada 2017 r. ( wpływ pisma).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Córka Wnioskodawczyni wraz z mężem są właścicielami mieszkania. Małżonkowie pozostają w ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej. W chwili obecnej w ww. mieszkaniu mieszka Wnioskodawczyni. Mąż córki Wnioskodawczyni złożył oświadczenie na podstawie art. 37 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, iż wyraża zgodę na przekazanie przez żonę (córkę Wnioskodawczyni) ww. mieszkania  w darowiźnie  Wnioskodawczyni. Darczyńcą będzie wyłącznie córka Wnioskodawczyni.

Małżonkowie posiadają inny majątek, w związku z czym nie dochodzi do faktycznego podziału majątku. Wnioskodawczyni zgłosi w Urzędzie Skarbowym darowiznę córki (Iwsza grupa pokrewieństwa) wraz z potwierdzoną kopią oświadczenia męża darczyńcy.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w ww. stanie faktycznym Wnioskodawczyni zobowiązana jest do zapłacenia podatku od połowy wartości darowanego mieszkania, w związku z pozostawaniem darczyńcy w ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej?

Zdaniem Wnioskodawczyni, złożenie oświadczenia przez męża darczyńcy (córki Wnioskodawczyni) o zgodzie na przekazanie darowizny spowoduje, iż jedynym darczyńcą będzie córka Wnioskodawczyni, a co za tym idzie darowizna nie będzie podlegała podatkowi od spadków i darowizn. Obdarowana (Wnioskodawczyni) zobowiązana będzie jedynie do zgłoszenia do US otrzymania darowizny od osoby będącej w Iwszej grupie pokrewieństwa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w części jest prawidłowe, a w części jest nieprawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni wyłącznie w zakresie ustawy o podatku od spadków i darowizn (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 2). W pozostałym zakresie wniosku, tj. pytania oznaczone we wniosku jako nr 1 i nr 3, zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2017 r., poz. 833, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 r., poz. 459) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe (art. 14 ust. 2 ww. ustawy). Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 pkt 1 cytowanej ustawy do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Wskazać jednakże należy, że zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Wskazane powyżej zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że córka Wnioskodawczyni wraz z mężem są właścicielami mieszkania. Małżonkowie pozostają w ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej. W chwili obecnej w ww. mieszkaniu mieszka Wnioskodawczyni. Mąż córki Wnioskodawczyni złożył oświadczenie na podstawie art. 37 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, iż wyraża zgodę na przekazanie przez żonę (córkę Wnioskodawczyni) ww. mieszkania w darowiźnie Wnioskodawczyni. Darczyńcą będzie wyłącznie córka Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni zgłosi w Urzędzie Skarbowym darowiznę córki wraz z potwierdzoną kopią oświadczenia męża darczyńcy.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że darowizna lokalu mieszkalnego dokonana przez córkę Wnioskodawczyni na rzecz Wnioskodawczyni będzie korzystała w całości ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dla zastosowania zwolnienia pozostaje bez wpływu fakt, że właścicielami darowanego lokalu mieszkalnego są córka Wnioskodawczyni i jej mąż. Okoliczność ta wywiera bowiem skutki jedynie w sferze prawa rodzinnego, gdyż stosownie do art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2017 r., poz. 682), zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. W art. 37 § 4 ww. Kodeksu ustawodawca postanowił, że jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna. Jednakże, co wynika z § 2 omawianego przepisu, ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka. Z zacytowanych przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że zgoda małżonka niezbędna jest dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są środki objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umową darowizny. Skoro w analizowanej we wniosku sytuacji darczyńcą jest tylko córka Wnioskodawczyni, to nabycie lokalu mieszkalnego tytułem tejże darowizny korzysta ze zwolnienia z opodatkowania. Wnioskodawczyni nie będzie więc zobowiązana do płacenia podatku od spadków i darowizn z tego tytułu.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni w tej części należało uznać za prawidłowe.

Z kolei odnośnie powołanego przez Wnioskodawczynię obowiązku zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, należy wskazać, że zgodnie z art. 4a ust. 4 pkt 2 obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron. W niniejszej sprawie umowa darowizny lokalu mieszkalnego nastąpi w formie aktu notarialnego.

Zgodnie z art. 158 Kodeksu cywilnego, umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione.

Natomiast ustawa z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2013 r., poz. 1222, ze zm.), w art. 17² ust. 4 zastrzega, że umowa zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Zgodnie natomiast z treścią art. 73 § 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczególną, czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. Nie dotyczy to jednak wypadków, gdy zachowanie formy szczególnej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.

Jak wynika z powyższych przepisów przeniesienie własności nieruchomości (lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu) dokonane winno być w formie aktu notarialnego. Skoro tak, to opisana we wniosku darowizna nastąpi w przewidzianej przepisami prawa formie aktu notarialnego. Tym samym nie ma obowiązku zgłoszenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego nabycia przez Wnioskodawczynię lokalu mieszkalnego.

W tej części zatem stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.