Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4014.146.2018.1.MD
z 2 lipca 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2018 r., poz. 800, ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 11 kwietnia 2018 r. (data wpływu – 11 kwietnia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zwolnienia z opodatkowania zamiany udziału w nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dokonanej między siostrą a bratem – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 kwietnia 2018 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zwolnienia z opodatkowania zamiany udziału w nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dokonanej między siostrą a bratem.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Planowane jest podpisanie umowy zamiany udziału w nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym w zamian za spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Umowa będzie zawierana pomiędzy siostrą i bratem.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy umowa zamiany udziału w nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym w zamian za spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, zawarta między siostrą i bratem, jest w całości zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z brzmieniem art. 9 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (ustawa mówi o budynkach mieszkalnych i ich częściach, ale co do zasady budynki lub ich części nie mogą być przedmiotem samodzielnego obrotu)?

Zdaniem Wnioskodawczyni, ustawa mówi o budynkach i ich częściach, ale co do zasady budynki lub ich części nie mogą być przedmiotem samodzielnego obrotu. W związku z tym, Wnioskodawczyni uważa, że opisana umowa powinna być w całości zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1150) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Rzeczami w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r., poz. 1025) są tylko przedmioty materialne. Rzeczy dzielą się na nieruchomości (grunty, budynki oraz części budynków tzw. nieruchomości lokalowe) i na rzeczy ruchome. Przedmiotami zamiany w ujęciu Kodeksu cywilnego oprócz rzeczy mogą być prawa majątkowe. Prawami majątkowymi są przysługujące danej osobie prawa do korzystania i rozporządzania określoną rzeczą lub prawem ustanowionym na tej rzeczy.

Na podstawie art. 603 Kodeksu cywilnego, przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. W myśl art. 604 Kodeksu cywilnego do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Podstawę opodatkowania przy umowie zamiany w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi różnica wartości rynkowych zamienianych lokali lub praw do lokali (art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy) lub wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, od którego przypada wyższy podatek (art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą m.in. od umów zamiany:

1. przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%,
2. przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych – 1%.
   
   

W myśl art. 4 pkt 2 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie zamiany ciąży na stronach czynności.

W związku z powyższym, umowa zamiany podlega generalnie obowiązkowi zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy, np. umowa zamiany, jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 9 pkt 5 tej ustawy zwalnia się od podatku zamianę budynku mieszkalnego lub jego części, lokali mieszkalnych stanowiących odrębną nieruchomość, spółdzielczych własnościowych praw do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: praw do domu jednorodzinnego lub praw do lokalu w małym domu mieszkalnym, jeżeli stronami umowy są osoby zaliczone do I grupy podatkowej zgodnie z przepisami o podatku od spadków i darowizn.

W związku z powyższym stwierdza się, iż z treści przepisu art. 9 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że aby skorzystać z powyższego zwolnienia muszą wystąpić łącznie następujące przesłanki:

1. musi zostać zawarta wyłącznie umowa zamiany, a zatem umowa określona w art. 603 Kodeksu cywilnego i
   
2. przedmiotem umowy zamiany musi być:
   
   • budynek mieszkalny lub jego część albo
   • lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość albo
   • spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego albo
   • wynikające z przepisów prawa spółdzielczego: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym i
3. stronami umowy zamiany muszą być osoby zaliczone do I grupy podatkowej zgodnie z przepisami o podatku od spadków i darowizn.
   
   

Przez przepisy o podatku od spadków i darowizn rozumie się ustawę z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2018 r., poz. 644).

W myśl art. 14 ust. 2 wymienionej ustawy, zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 tej ustawy do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Z przepisu art. 9 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jednoznacznie wynika, iż jednym z warunków skorzystania ze wskazanego zwolnienia w sytuacji zawarcia umowy zamiany przez osoby zaliczone do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, musi być wystąpienie ściśle określonego przedmiotu zamiany. Tym samym, aby wskazane zwolnienie przedmiotowe mogło mieć zastosowanie, to oprócz spełnienia warunku zawarcia umowy zamiany przez wskazane powyżej strony musi również zostać spełniony warunek, w którym przedmiotem umowy jest wyłącznie budynek mieszkalny lub jego część albo lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego albo wynikające z przepisów prawa spółdzielczego – prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym. Skoro bowiem z treści przepisu jednoznacznie wynika, iż dotyczy on wskazanych powyżej przedmiotów umowy, to nie można domniemywać, że odnosi się on również do kwestii zamiany udziału w gruncie, związanego z budynkiem mieszkalnym, który jest przedmiotem zamiany. Gdyby wolą ustawodawcy było, że prawo do zwolnienia określone tymże przepisem będzie przysługiwało również do tej części zamiany, która będzie obejmowała udział w gruncie, związany z budynkiem mieszkalnym, który jest przedmiotem zamiany (tak jak w zdarzeniu przyszłym opisanym we wniosku), to niechybnie takie uregulowanie zawarłby w analizowanym przepisie.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę, iż wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień muszą być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest zatem w tym przypadku zastosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

Z zapisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, iż ustawodawca nie stosuje zamiennie pojęć „budynku mieszkalnego” i „nieruchomości”. Pojęcia te nie są tożsame, co wynika również z art. 46 Kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi bowiem, że nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności (dotyczy to wyłącznie budynków wybudowanych na gruncie będącym w użytkowaniu wieczystym).

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że planowane jest podpisanie umowy zamiany udziału w nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym w zamian za spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Umowa będzie zawierana pomiędzy siostrą i bratem.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 9 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych będzie korzystać wyłącznie zamiana spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego na budynek mieszkalny.

Natomiast umowa zamiany w części dotyczącej udziału w gruncie nie będzie korzystać ze zwolnienia, a zatem w tej części umowa zamiany będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W konsekwencji, nie można zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawczyni, iż przepis art. 9 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych będzie w przedmiotowej sprawie stanowił podstawę do całkowitego zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych. Jak już wyżej wskazano, zwolnienie określone w tym przepisie odnosi się wyłącznie do określonych przedmiotów umowy zamiany. Zatem przedmiotowe zwolnienie nie może, nawet przy spełnieniu przesłanki zawarcia danej umowy zamiany przez strony zaliczone do I grupy podatkowej, obejmować tej części umowy, której przedmiotem nie jest rzecz lub prawo szczegółowo w powołanym przepisie wymienione.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.