Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT3.4011.139.2018.2.KSM
z 25 kwietnia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 27 lutego 2018 r. (data wpływu 13 marca 2018 r.), uzupełnionym pismem złożonym w dniu 10 kwietnia 2018 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania zadośćuczynienia – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 marca 2018 r. do tutejszego Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa m.in. w art. 14b § 3 i art. 14f § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 26 marca 2018 r., nr 0113-KDIPT3.4011.139.2018.1.KSM, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 26 marca 2018 r. (data doręczenia 29 marca 2018 r.). Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek pismem złożonym w dniu 10 kwietnia 2018 r.), nadanym za pośrednictwem placówki pocztowej w dniu 5 kwietnia 2018 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 11 sierpnia 2012 r. mąż Wnioskodawczyni zginął w wypadku przy pracy, osierocając czworo dzieci. Pracodawca odmówił zapłaty odszkodowania, zadośćuczynienia i renty. W dniu 20 maja 2013 r. Wnioskodawczyni wniosła pozew do Sądu w imieniu swoim i małoletnich dzieci o zapłatę odszkodowania, renty i zadośćuczynienia. Sąd oddalił roszczenie o odszkodowanie. Zasądził na rzecz Wnioskodawczyni i Jej nieletnich dzieci rentę i zadośćuczynienie. Zadośćuczynienie zostało zasądzone wraz z odsetkami za zwłokę od dnia 1 marca 2013 r. (data wezwania do zapłaty) do dnia 25 stycznia 2018 r. (uprawomocniony wyrok Sądu Okręgowego w …).

W uzupełnieniu wniosku złożonym w dniu 10 kwietnia 2018 r. Wnioskodawczyni dodała, że wypłaty dokonano w dniu 31 stycznia 2018 r. Przedmiotowe zadośćuczynienie nie dotyczy utraconych korzyści i nie było związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Zgodnie z brzmieniem wyroku Sądu „zasądza od pozwanego … na rzecz powódki kwoty 112 500 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 1 marca 2013 r. do dnia zapłaty”.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie, ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku:

Czy kwota zasądzonego zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za śmierć męża i ojca w wypadku przy pracy będzie korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na ww. pytanie w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania zadośćuczynienia. Natomiast wniosek w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania odsetek, zostanie rozpatrzony odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawczyni ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku, przedmiotowe zadośćuczynienie zasądzone przez Sąd Okręgowy powinno być zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochody, od których na podstawę przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Przedstawiony przepis ustanawia zasadę powszechności opodatkowania dochodów osób fizycznych podatkiem dochodowym. Opodatkowaniu podlegają więc wszelkiego rodzaju dochody za wyjątkiem dochodów i przychodów wymienionych głównie w art. 21 ustawy. Określony w art. 21 katalog zwolnień przedmiotowych jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego też wykładnia przepisów ustanawiających te zwolnienia jest wykładnią ścisłą. Od początku obowiązywania ustawy wśród katalogu zwolnień przedmiotowych zostały umieszczone zapisy dotyczące zwolnień z podatku dochodowego otrzymanych odszkodowań, zadośćuczynień. Obecnie katalog zwolnień dotyczących odszkodowań został uregulowany w art. 21 ust. 1 pkt 3, 3a, 3b, 3c, 3d, 4, 106 oraz w pkt 120. Zwolnieniem przedmiotowym objęte są również szczególnego rodzaju świadczenia, które mają swoisty charakter odszkodowawczy. Wnioskodawczyni podała, że przez odszkodowanie (zadośćuczynienie) rozumie świadczenie przysługujące danemu podmiotowi, który doznał uszczerbku (szkody), bądź to w swoim majątku, bądź też w innych dobrach. Przyczyną, dla której ustawodawca wprowadził zasadę zwolnienia w tej materii jest fakt, że odszkodowanie (zadośćuczynienie) ma na celu zrekompensowanie poszkodowanemu poniesionej straty a nie wzbogacenie skutkujące przychodem, od którego co do zasady pobierany winien być podatek. Tym samym, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b powoływanej ustawy wolne od podatku dochodowego są odszkodowania, zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań i zadośćuczynień otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W przedstawieniowym stanie faktycznym kwota z tytułu zasądzonego zadośćuczynienia, jako niezwiązana z działalnością gospodarczą oraz niebędąca kwotą utraconych korzyści (lucrum cessans) - nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 przywołanej wyżej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. Ustawodawca sformułował bowiem tak wskazany przepis, aby stanowił on kategorię otwartą. Nie jest bowiem możliwym, aby przewidzieć każdy rodzaj przychodu, który wystąpi.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z wniosku wynika, że w dniu 11 sierpnia 2012 r. mąż Wnioskodawczyni zginął w wypadku przy pracy, osierocając czworo dzieci. Pracodawca odmówił zapłaty odszkodowania, zadośćuczynienia i renty. W dniu 20 maja 2013 r. Wnioskodawczyni wniosła pozew do Sądu w imieniu swoim i małoletnich dzieci o zapłatę odszkodowania, renty i zadośćuczynienia. Sąd oddalił roszczenie o odszkodowanie. Zasądził na rzecz Wnioskodawczyni i Jej nieletnich dzieci rentę i zadośćuczynienie. Zadośćuczynienie zostało zasądzone wraz z odsetkami za zwłokę od dnia 1 marca 2013 r. (data wezwania do zapłaty) do dnia 25 stycznia 2018 r. (uprawomocniony wyrok Sądu Okręgowego). Wypłaty dokonano w dniu 31 stycznia 2018 r. Przedmiotowe zadośćuczynienie nie dotyczy utraconych korzyści i nie było związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje tylko odszkodowania lub zadośćuczynienia za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści oraz świadczeń otrzymanych w związku z działalnością gospodarczą. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie/zadośćuczynienie z tytułu utraconego zysku. Odszkodowanie/zadośćuczynienie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Z literalnego brzmienia powołanego wyżej przepisu jednoznacznie wynika, że dyspozycją jego objęte są jedynie te zadośćuczynienia bądź odszkodowania, których prawo do otrzymania oraz ich wysokość wynika z wyroku lub ugody sądowej, z wyjątkiem otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego na zasadach przewidzianych w podatku dochodowym będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych powyżej przesłanek.

Wskazać należy, że z opisu sprawy wynika, że wypłacone Wnioskodawczyni na podstawie wyroku sądowego zadośćuczynienie nie zostało otrzymane w związku z prowadzoną działalnością i nie dotyczyło korzyści, które Wnioskodawczyni mogłaby osiągnąć, gdyby Jej szkody nie wyrządzono. Zatem, otrzymane przez Wnioskodawczynię świadczenie jest zadośćuczynieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem zostało one otrzymane na podstawie wyroku Sądu i nie znajdują do niego zastosowania wyjątki przewidziane w ww. przepisach.

W związku z tym, biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny stwierdzić należy, że otrzymane przez Wnioskodawczynię na podstawie wyroku Sądu zadośćuczynienie stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, korzystający ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy pokreślić, że wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień podatkowych powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym wypadku stosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni, należało uznać za prawidłowe.

Końcowo, mając na uwadze treść przepisu art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacji podatkowej (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), zauważyć należy, że w przedmiotowej sprawie organ podatkowy wydając interpretację indywidualną przepisów prawa opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię. Do postępowania w sprawie wydania interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego nie mają bowiem zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego.

Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.